طرح فرآوردهای لبنی مبتنی بر گاوداری صنعتی

لبنیات به آن دسته از مواد غذایی اطلاق می‌شود که از شیر تولید می‌شوند. معمولاً ماده اولیه تولید انواع لبنیات، شیر گاو است. اما گاهی از شیر سایر پستانداران همچون بز، گوسفند، اسب و… هم استفاده می‌شود.

انواع فرآوردهای لبنی:
• شیر که پس از پاستوریزه و هموژنیزه شدن با مقادیر متفاوت از چربی در اختیار مصرف کنندگان قرار می‌گیرد.
• خامه، چربی شیر است که به آن سرشیر نیز گفته می‌شود.
• خامه‌ترش، خامه ایست که به وسیله باکتری تخمیر و ترش شده است.
• شیر خشک، با حذف آب شیر به دست می‌آید.
• شیر غنی شده، شیری است که با تبخیر، آب آن غلیظ شده است و معمولاً به آن شکر هم اضافه می‌کنند.
• کره، همان چربی شیر است که از هم زدن خامه حاصل می‌شود.
• پنیر را از راه جامد کردن شیر تهیه می‌کنند. سپس این بخش جامد را از آب پنیر جدا کرده و می‌گذارند تا عمل بیاید. این کار معمولاً توسط باکتری یا مایه پنیر صورت می‌گیرد.
• ماست، شیری است که به وسیله باکتری‌های استروپتوکوک و لاکتوباسیل تخمیر شده است.
• بستنی، خامه ایست که به آرامی یخ بسته است.
• دوغ نام گونه ای نوشیدنی لبنی است که از ترکیب آب و ماست بدست آید.
با توجه به تعریفات فوق محصول اصلی در این واحد صنعتی، تولید ماست، شیر، پنیر، دوغ و کره می‌باشد که مواد اولیه اصلی تولیدی این محصولات شیر است. برای تأمین مواد اولیه مورد نیاز یک گاوداری شیری در کنار این واحد تولیدی در نظر گرفته شده است.

معرفی کد تعرفه گمرکی مرتبط با طرح فرآوردهای لبنی مبتنی بر گاوداری صنعتی

شیر و خامه شیر به شکل جامد که میزان مواد چرب آن بیش از ۱.۵ درصد باشد شیرین شده: ۴۰۲۲۹۰۰
شیر و خامه با مواد چرب بیش ا ز ۱% وحداکثر ۶% تغلیظ نشده یا شیرین نشده: ۴۰۱۲۰۰۰
شیر و خامه شیر که میزان مواد چرب آن بیش از ۶ درصد باشد تغلیظ نشده یا شیرین نشده: ۴۰۱۳۰۰۰
شیر و خامه شیر تغلیظ شده شیرین شده ( به استثنای شکل جامد آن ): ۴۰۲۹۹۰۰
شیر و خامه شیر که میزان مواد چرب آن یک درصد وزنی بیشتر نباشد. تغلیظ نشده یا شیرین نشده: ۴۰۱۱۰۰۰
دوغ شیر و خامه بسته بندی شده کفیر و سایر شیرها وخامه های تخمیرشده… به استثنای تغذیه کودکان شیرخوار: ۴۰۳۹۹۰
شیر و خامه شیر تغلیظ شده شیرین نشده ( باستثنای شکل جامد آن ): ۴۰۲۹۱۰۰
شیر و خامه بدون افزودن قند یا مواد شیرین کننده با میزان چربی بیش از ۱.۵ درصد غیر مذکور در جای دیگر.: ۴۰۲۲۱۹۰
ماست بجز فرآورده‌های تغذیه کودکان شیرخوار ۴۰۳۱۰۹۰
پنیر رنده شده یا پودر شده از هر نوع: ۴۰۶۲۰۰۰
پنیر ذوب شده رنده نشده یا پودر نشده : ۴۰۶۳۰۰۰
پنیر تازه ( نگرفته یا نبسته Uncurd یا Unrippened )، همچنین پنیرحاصل از آب : ۴۰۶۱۰۰۰

معرفی کد آیسیک مرتبط با طرح فرآوردهای لبنی مبتنی بر گاوداری صنعتی

شیرپاستوریزه: ۱۵۲۰۱۱۱۱
شیراسترلیزه: ۱۵۲۰۱۱۱۲
شیرغلیظ شده: ۱۵۲۰۱۱۳
ماست پاستوریزه:۱۵۲۰۱۲۳ ۱
انواع ماست طعم دار (میوه‌ای و غیره): ۱۵۲۰۱۲۳۲
ماست خامه دار: ۱۵۲۰۱۲۳۳
دوغ بدون گاز: ۱۵۲۰۱۲۳۶
دوغ گازدار: ۱۵۲۰۱۲۳۷
پنیر پاستوریزه: ۱۵۲۰۱۲۵۱
پنیر سفید ایرانی: ۱۵۲۰۱۲۵۳
انواع پنیر طعم دار: ۱۵۲۰۱۲۵۵
کره پاستوریزه تولید: ۱۵۲۰۱۲۴۱
کره پاستوریزه تولید و بسته بندی: ۱۵۲۰۱۲۴۲
خامه پاستوریزه: ۱۵۲۰۱۱۲۰

کالاهای جایگزین و مکمل فرآوردهای لبنی مبتنی بر گاوداری صنعتی

شیر: همانطور که اشاره شد این طرح بر پایه شیر گاو و ایجاد یک گاوداری صنعتی در کنار واحد صنعتی طراحی شده است. از این لحاظ جایگزین شیر گاو عبارتست از شیر دامهای کوچک نظیر بز و گوسفند، که با توجه به حجم بالای شیر مورد نیاز این واحد جایگزین مناسبی برای شیر گاو نیست. شیر دام‌های بزرگ‌تری نظیر شتر نیز به دلیل پرهزینه بودن پرورش این نوع دامها، نمی‌تواند جایگزینی برای طرح جاری باشد. همچنین از برخی گیاهان نظیر سویا، شیر تهیه می‌شود که تهیه حجم بالای از این منابع بسیار پرهزینه بوده و انعطاف شیر گاو را در تولید انواع محصولات ندارند.
ماست: از دیدگاه ارزش تغذیه‌ای می‌توان سایر فرآورده‌ های لبنی را به عنوان جایگزین ماست در نظر گرفت، اما از آنجا که انواع لبنیات در وعده‌های مختلف غذایی قابلیت استفاده دارند، می‌توان ماستهایی در انواع مختلف مانند ماست چکیده، ماست‌هایی با مواد افزودنی مختلف و ماستهای پروبیوتیک را به عنوان جایگزین ماست پاستوریزه در نظر گرفت. اما بطور کلی هیچ جایگزینی برای لبنیات وجود ندارد. در یک دیدگاه کلی شاید بتوان فرآورده های لبنی را به عنوان جایگزین یکدیگر در رژیم غذایی در نظر گرفت اما به دلیل نوع ترکیبات و خواص شیر و فرآورده‌ های لبنی نمی‌توان آنها را از برنامه غذایی حذف و ماده دیگری را جایگزین آنها کرد

موارد کاربرد فرآورده های لبنی مبتنی بر گاوداری صنعتی

شیر و فرآورده های لبنی از با ارزش‌ترین مواد غذایی هستند که تقریباً از تمامی مواد لازم برای رشد و ادامه زندگی انسان برخوردار هستند. پروتئین شیر حاوی تمامی اسیدهای آمینه مورد نیاز بدن بوده، همچنین حاوی انواع ویتامینهای محلول در آب و چربی و کلسیم نیز هست و فرآورده های آن نیز از جمله مفیدترین منبع کلسیم در میان فرآورده های غذایی است. گروه شیر و فرآورده‌های لبنی بدلیل داشتن پروتئین بسیاربالا، چربی، قند، کلسیم، فسفر و ویتامینهای A و B درسبد غذائی اهمیت ویژهای دارند و مصرف گروه شیر و لبنیات درهر شرایط سنی و جنسی و بخصوص کودکان و سالمندان فوق العاده مهم است. شیر و لبنیات در رشد و استحکام استخوانها و دندانها، رشد عمومی بدن و سلامت پوست و مو تأثیر ویژه دارند. امروزه شیر و فرآورده های آن یکی از ارکان اصلی رژیم غذایی مردم جهان را تشکیل می‌دهد، به گونه ای که مصرف سرانه فرآورده های لبنی از جمله شاخصهای پیشرفت فرهنگی یک جامعه به شمار می‌آید. در میان غذاهایی که روزانه به مصرف می‌رسد، شیر مناسبترین و متعادلترین ترکیبات را دارد و تنها ماده شناخته شده در طبیعت است که می‌تواند به طور متعادل تمام نیازهای بدن شامل رشد، تأمین انرژی، ساخت و ترمیم بافتها را بر طرف سازد و به همین جهت شیر را غذای کامل می‌نامند.

معرفی بازار هدف فرآوردهای لبنی مبتنی بر گاوداری صنعتی

بطور کلی شیر ارزش تجاری بالایی ندارد و زمانی ارزش افزوده بالا برای آن ایجاد می‌شود که قابلیت نگهداری بیشتری برای مثال با استریلیزه نمودن برای آن فراهم شده و یا محصولات لبنی مختلف از آن تولید شود. به دلایل مذکور بخش عمده ای از شیر تولید شده در هر کشور، در همان منطقه به مصرف می‌رسد. با توجه به وجود پتانسیل مناسب شهرستان سقز در تولید علوفه صنعتی و با توجه به آنکه در این طرح احداث گاوداری صنعتی در جنب طرح پیشبینی شده ست، می‌توان به تولید انواع محصولات لبنی در طرح امیدوار بود. این محصولات در سراسر از طریق شبکه فروشگاه های کوچک و بزرگ قابل عرضه به مشتریان نهایی می‌باشد. البته با توجه به نزدیکی به کشور عراق می‌توان صادرات را در مورد محصولاتی که دارای قابلیت نگهداری بالایی هستند به این کشور پیشبینی نمود.

لیست تجهیزات مورد نیاز جهت فرآورده های لبنی مبتنی بر گاوداری صنعتی به شرح زیر است:

انواع وان دریافت و توزین
پمپ دریافت شیر
کلاریفایر
تانک ذخیره شیر
سپراتور
دیاریتور
پاستوریزاتور
هموژنایزر
انواع پرکن
سیستم شستشوی خط
مبدل حرارتی
کانوایر انتقال محصول
جت پرینتر
دستگاه لیبلزن
سایر تجهیزات

قیمت خط تولید فرآورده های لبنی مبتنی بر گاوداری صنعتی

قیمت کل تجهیزات مورد نیاز خط تولید بر پایه استعلام قیمت از شرکتهای واردکننده ماشین آلات اروپایی، برابر با ۱،۳۵۵،۵۵۶ یورو بر آورد شده است که به ازای هر یورو ۴۵۰۰۰ ریال،۶۱۰۰۰ میلیون ریال محاسبه شده است. همچنین به همین صورت هزینه تجهیز آزمایشگاه ۲۳۰۰ میلیون ریال معادل ۵۱،۱۱۱ یورو و برای تجهیزات کارگاهی و ملزومات اداری نیز ۴۵۰ میلیون ریال معادل ۱۰،۰۰۰ یورو محاسبه شده است.

میزان سرمایه مورد نیاز واحد فرآورده های لبنی مبتنی بر گاوداری صنعتی

بودجه: بالای ۱۰ میلیارد تومان
ظرفیت تولید سالیانه: ۴۵۰۰ تن در سال
مساحت زمین مورد نیاز: ۱۱۰۰۰ مترمربع
مساحت سالن تولید: ۴۰۰۰ مترمربع
میزان نیروی انسانی مورد نیاز طرح به تفکیک:
تعداد نیروی کار ماهر مستقیم مورد نیاز: ۸ نفر
تعداد نیروی کار غیر ماهرمستقیم مورد نیاز: ۲۴ نفر
تعداد نیروی متخصص مستقیم مورد نیاز: ۵ نفر
تعداد سال ساخت: ۱ سال
سرمایه ثابت: ۱۰۹،۲۷۷ میلیون ریال
سرمایه در گردش:۷،۲۲۰ میلیون ریال
سرمایه کل: ۱۲۲،۷۲۰ میلیون ریال
نرخ بازده داخلی:۶۰%

نکته مهم:
امکان سرمایه گذاری با ظرفیتهای مختلف و به تبع آن سطح سرمایه گذاری کمتر و بیشتر از میزان اعلام شده نیز وجود دارد.