نحوه محاسبات اقتصادی در طرح توجیهی

در بررسی اقتصادی یک محصول یا خدمت علاوه بر مراحل طی شده و توجه به ابزاری مانند عرضه و تقاضا و تجزیه و تحلیل های مربوطه، باید شماری از شاخص اقتصادی نیز مورد محاسبه و بررسی و تجزیه و تحلیل قرار گیرد، به طوری که، در مقایسه با شاخص همان صنعت علاوه بر رعایت حفظ منافع سرمایه گذاران و تامین کنندگان منابع مالی، شاخص کلان اقتصادی را نیز رعایت کرده و از ورود به خطوط قرمز صنعت مورد بررسی پرهیز کرد.

نقطه سر به سر

(برای تولید و فروش) نقطه سر به سر عبارت از تعیین پایین ترین سطح تولید با توجه به قیمت پیش بینی شده به منظور اجتناب از زیان و به خطر انداختن بافت مالی طرح توجیهی است. اصولاً تجزیه و تحلیل نقطه سر به سر بر اساس روابط خطی اتخاذ می گردد. با کمک آن پیش بینی حجم فروش لازم برای تامین کل هزینه های تولید تعیین می گردد. به طور کلی تجزیه و تحلیل نقطه سر به سر برای تصمیم گیری جهت توسعه واحدهای صنعتی و تولید محصولات جدید به کار گرفته می شود.
نتیجه: در نقطه سر به سر درآمد حاصل از فروش تولید مساوی کل هزینه های تولید(هزینه ثابت+هزینه های متغیر) است.
روابط جبری نقطه سر به سر:
میزان فروش ریالی در نقطه سر به سر =SB
کل هزینه های ثابت = F
کل هزینه های متغیر = V
کل ارزش فروش سالانه =S
قیمت فروش هر واحد = P
مقدار فروش در نقطه سر به سر = Q
تولید سر به سر نقطه= (ثابت های هزینه کل)/(فروش کل-متغیر های هزینه کل)×%

ارزش افزوده طرح توجیهی

اثرات کلی هر طرح توجیهی در درآمد ملی، ارزش افزوده یک طرح توجیهی است. از این رو، تجزیه و تحلیل آن به عنوان یک معیار اساسی برای تعیین اثرات کلی طرح توجیهی بر اقتصاد کشور مورد توجه است.
محاسبه ارزش افزوده بر اساس رابطه زیر انجام می گیرد؛
داده ها-ستاده ها= ارزش افزوده ناخالص
استهلاک-ارزش افزوده = ارزش افزوده خالص
تعاریف این واژه ها به شرح زیر است:
۱)ستاده ها: ارزش کل فروش محصول در طی یک دوره تولیدی معین(یک سال)
۲)داده ها: ارزش کل منابع و خدمات موردنیاز در طی همان دوره تولیدی معین شامل:
۱-۲)مواد اولیه، کمکی و بسته بندی
۲-۲) هزینه های سوخت و روشنایی، نگه داری، تعمیرات و متفرقه
۳-۲)استهلاک: استهلاک کلیه سرمایه های ثابت طرح توجیهی در طول یک دوره تولیدی معین.
-نسبت ارزش افزوده ناخالص داخلی به ارزش ستاده ها
-نسبت ارزش افزوده خالص داخلی به ارزش ستاده ها
به طور معمول ارزش افزوده شامل حقوق و دستمزد(قیمت نیروی کار)، اجاره بها(قیمت زمین)، بهره (قیمت سرمایه) می شود و در حداکثر ظرفیت تولیدی محاسبه و در طی سال های مختلف برای یک واحد تولیدی مشخص، ثابت می باشد.

درجه وابستگی یا ضریب وابستگی:

در شرایط کنونی جهان دو واژه استقلال صنعتی و یا مفاهیم مقابل آن وابستگی صنعتی، مساله بسیار پیچیده و قابل تاملی است. به طوری که، تجزیه و تحلیل این نظریه ها از اهمیت فراوانی برخوردار می باشد.
با توجه به ساخت و ترکیب اقتصاد کشور، بسیاری از صنایع داخلی از جنبه های گوناگون(مواد اولیه، قطعات، ماشین آلات، تاسیسات، شدت دانش فنی و غیره) به خارج نیازمند.
اما نکته مهم آن است که به نحوی با تصمیم گیری های صحیح در کلیه موارد از این وابستگی ها کاسته شده و به استقرار خط خود کفائی تداوم داده شود.
درجه یا ضریب وابستگی میزان کمی وابستگی هر یک از واحدهای صنعتی را به عوامل خارجی نشان می دهد. به منظور محاسبه درجه وابستگی تفکیک سهم هزینه از عوامل تولید داخلی و سهم هزینه از عوامل تولید خارجی ضروری است.
اجزا هزینه های تولید در محاسبه درجه وابستگی عبارتند از:
-مواد اولیه و بسته بندی
-حقوق و دستمزد
-سوخت و روشنایی
-تعمیرات و نگه داری
-استهلاک
-متفرقه و پیش بینی نشده
درجه وابستگی از رابطه زیر نتیجه می شود:
وابستگی درجه= (خارجی عوامل از تولید های هزینه سهم)/(تولید های هزینه کل)
بدین ترتیب محاسبه و تعیین درجه وابستگی به عنوان یک معیار برای انتخاب و ارزیابی طرح های صنعتی و تعیین اولویت ها از لحاظ اقتصادی(حداکثر اشتغال و تولید در واحد سرمایه) بسیار مهم است.

صرفه جویی ارزی

برای اجرای یک طرح توجیهی تولید، روش و فن تولید تا آن جایی که ممکن است باید بر اساس امکانات عوامل تولید داخلی انتخاب گردد. در غیر این صورت، انتخاب شیوه های تولید نامناسب پیچیده از لحاظ ترکیب فنی و انعطاف پذیری فنون همراه با سرمایه گذاری اولیه، صرفه جویی ارزی را در بسیاری از رشته های صنعتی کاهش می دهد.
در محاسبات اقتصادی اجرای صرفه جویی ارزی به شرح زیر خلاصه می گردد:
الف) ارزش کل تولید به سمت سیف (بهای کالا به احتساب هزینه حمل و بیمه کالا)
ب) هزینه های ارزی
-ارزش سیف مواد اولیه خارجی
-ارزش سیف قطعات و لوازم یدکی
-استهلاک سالانه ماشین آلات خارجی
-حقوق و دستمزد نیروی کار خارجی
-پرداخت حق امتیاز(رویالتی و دانش فنی)
ج) ارزش صادراتی مواد اولیه به قیمت فوب (تحویل کالا روی عرشه کشتی)
صرفه جویی ارزی در ظرفیت کامل عبارت می شود از: الف-(ب+ج)