دپارتمان طرح توجیهی
مطالعات طرح توجیهی یا Feasibility Study یک فرآیند تحلیلی و ارزیابی است که به منظور بررسی عملی بودن یک پروژه یا ایده انجام میشود. هدف اصلی این مطالعات تعیین این است که آیا یک پروژه از جنبههای مختلف مانند فنی، مالی، بازاریابی و قانونی قابل اجرا و سودآور است یا خیر. این مطالعات به تصمیمگیران کمک میکند تا قبل از سرمایهگذاری و شروع پروژه، ریسکها و مزایا را بهطور کامل درک کنند. هم چنین بخش طرح تجاری یکی از بخشهای مهم کریدور خدمات فناوری تا بازار محسوب میشود، که از وظایف اصلی آن تهیه طرح توجیهی، مطالعات امکان سنجی و طرحهای کسب و کار به عنوان پیش نیاز تأمین مالی ایدهها و طرحهای سرمایه گذاری است.
بخشهای کلیدی یک مطالعه امکانسنجی:
خلاصه اجرایی (Executive Summary)
معرفی پروژه: خلاصهای از ایده یا پروژه پیشنهادی.
اهداف: اهداف و دلایل انجام مطالعه.
نتایج کلیدی: نتایج و توصیههای اصلی که از مطالعه به دست آمدهاند.
تحلیل بازار (Market Analysis)
تحلیل تقاضا: بررسی نیاز و تقاضای بازار برای محصول یا خدمت پیشنهادی.
تحلیل رقبا: ارزیابی رقبا و سهم بازار آنها.
بخشبندی بازار: شناسایی بخشهای مختلف بازار و مخاطبان هدف.
تحلیل فنی (Technical Analysis)
الزامات فنی: بررسی الزامات فنی و فناوریهای مورد نیاز برای اجرای پروژه.
محل اجرای پروژه: انتخاب مکان مناسب برای اجرا.
بررسی زیرساختها: بررسی نیازهای زیرساختی مانند حملونقل، انرژی، و نیروی کار.
تحلیل مالی (Financial Analysis)
هزینههای سرمایهای: برآورد هزینههای اولیه مورد نیاز برای راهاندازی پروژه.
هزینههای عملیاتی: برآورد هزینههای جاری و عملیاتی.
پیشبینی درآمد: تخمین درآمدهای احتمالی و دوره بازگشت سرمایه.
تحلیل سودآوری: بررسی سودآوری پروژه از طریق شاخصهای مالی مانند نرخ بازده داخلی (IRR)، ارزش فعلی خالص (NPV)، و دوره بازگشت سرمایه (Payback Period).
تحلیل قانونی و مقرراتی (Legal and Regulatory Analysis)
مجوزها و الزامات قانونی: بررسی نیاز به مجوزها و تطابق با قوانین و مقررات محلی و بینالمللی.
ریسکهای قانونی: شناسایی و ارزیابی ریسکهای قانونی که ممکن است بر پروژه تأثیر بگذارند.
تحلیل سازمانی و مدیریتی (Organizational and Management Analysis)
ساختار سازمانی: تعیین ساختار سازمانی مورد نیاز برای اجرای پروژه.
نیروی انسانی: بررسی نیازهای نیروی انسانی و مدیریت پروژه.
توانمندیهای مدیریتی: ارزیابی تواناییهای مدیریتی برای اجرای موفق پروژه.
تحلیل ریسک و ارزیابی ریسک (Risk Analysis and Assessment)
شناسایی ریسکها: شناسایی ریسکهای احتمالی در حوزههای فنی، مالی، بازاریابی و قانونی.
مدیریت ریسک: ارائه راهکارهایی برای کاهش یا مدیریت ریسکها.
نتیجهگیری و توصیهها (Conclusion and Recommendations)
جمعبندی: خلاصهای از یافتههای کلیدی مطالعه.
توصیهها: پیشنهادات مشخص برای اجرای پروژه یا عدم اجرای آن.
مزایای انجام مطالعه امکانسنجی:
کاهش ریسک: با شناسایی چالشها و ریسکهای احتمالی، تصمیمگیران میتوانند راهکارهایی برای کاهش آنها ارائه دهند.
صرفهجویی در زمان و هزینه: با ارزیابی اولیه پروژه، میتوان از هدر رفتن منابع جلوگیری کرد.
برنامهریزی بهتر: امکانسنجی به برنامهریزان کمک میکند تا پروژه را بهطور مؤثرتری برنامهریزی و مدیریت کنند.
جذب سرمایهگذار: یک مطالعه امکانسنجی قوی میتواند سرمایهگذاران را به سرمایهگذاری در پروژه ترغیب کند.
مطالعه طرح توجیهی یک ابزار مهم و ضروری برای هر پروژه یا ایده جدید است که به تصمیمگیران کمک میکند تا با ارزیابی دقیق و جامع، بهترین تصمیم را بگیرند.
سفارش طرح توجیهی به مهندسین مشاور پارس رابین، طی مراحل زیر انجام می شود:
آمادهسازی طرح توجیهی، از طریق تحلیلهای گسترده و ارائه جزئیات، به کارفرما اطمینان میدهد که پروژه با در نظر گرفتن ابعاد فنی، اقتصادی و بازاری خود، بهعنوان یک استراتژی موفق و پایدار در مسیر موفقیت پیش خواهد رفت.
گام های تهیه طرح توجیهی در مهندسین مشاور پارس رابین به شرح ذیل است:
سوالات متداول
مدت زمان لازم برای آمادهسازی فایل مطالعات امکانسنجی به عواملی چون ماهیت پروژه، حجم دادهها، و جزئیات مورد نظر کارفرما وابسته است. در این راستا، میانگین بازه زمانی لازم برای انجام این فرآیند حدود ۴ هفته است.
ما طرح توجیهی آماده یا طرح های تهیه شده بر اساس فرمت ها و تمپلیت های موجود نداریم . قبل از اینکه ما بتوانیم قیمت پروژه شما را تخمین بزنیم ما نیاز داریم تا شرایط پروژه شما را بدانیم . اهداف پروژه ، زمان بندی ، بودجه ، اسکوپ میزان آورده شما ، میزان سرمایه گذاری و …. از جمله مواردی هستند که بر حق الزحمه تهیه طرح توجیهی تاثیر می گذارند . عمق پروژه که خود به اهداف پروژه برمی گردد نیز بر قیمت تاثیرگذار است .
اینکه طرح برای اخذ جواز صنایع ( موافقت اصولی ) نوشته شده یا برای ارائه به سرمایه گذار ، اسناد داخلی یک شرکت است یا برای تامین مالی پروژه یا اخذ تسهیلات به بانک ارائه می شود همه بر قیمت تاثیر می گذارند . که همه اینها را می شود در یک گفتگوی چند دقیقه ای فهمید .
با این همه ، بنظر ما ، قیمت فاکتور خوبی برای مقایسه مشاورین ، یا طرح های توجیهی نیست . چرا که اگر طرح توجیهی به قیمت ارزان نوشته شود ولی استاندارد های لازم را نداشته باشد قابلیت طرح نزد سرمایه گذار یا بانک را نداشته باشد ، عملاً به معنای دور ریختن پول خواهد بود . از طرف دیگر ، اگر طرح توجیهی با استانداردهای مطلوب نوشته شود و در نتیجه در بانک با معطلی کمتری مواجه شود مثلاً پروژه ۲ ماه زودتر به مرحله اجرا درآید طبیعتا منافعی نصیب سرمایه گذار می کند که در مقایسه با هزینه امکان سنجی و یا طرح توجیهی قابل قیاس نخواهد بود .
با این همه اگر بخواهیم به این سوال جواب مستقیم بدهیم اینست که هزینه یک طرح توجیهی از ۲ میلیون تومان برای یک طرح جواز صنایع که عملاً یک پیش طرح است شروع می شود و تا صدها میلیون تومان برای طرح های بزرگ با سرمایه گذاری های بالا میرسد، در هر حال اگر شما بدنبال ارزانترین راه حل هستید یا به کیفیت پروژه اهمیت نمیدهید ، مطمئناً پارس رابین گزینه خوبی برای شما نیست.
ما بعنوان یک مشاور سرمایه گذاری با رتبه ب کانون مشاوران اعتباری و سرمایه گذاری بانکی بعنوان تنها نهاد انتظامی مشاوره سرمایه گذاری در کشور، می توانیم به همه کسب و کارهای قانونی و مشروع در مقیاس صنایع متوسط و بزرگ کمک کنیم. ارائه ایده سرمایه گذاری ، اخذ مجوزهای مرتبط ، مطالعه بازار ، طرح توجیهی ، اخذ زمین ، خرید ماشین آلات و نهایتاً اجرای کامل پروژه از جمله کارهایی است که ما انجام می دهیم . با این همه ، در برخی از صنایع خاص ممکن است ما بهترین انتخاب نباشیم . ما خوشحال می شویم مشخصات پروژه شما را بدانیم در صورت عدم تناسب بصورت محرمانه به شما اعلام می کنیم و یا در صورت نیاز مشاور متناسب را به شما معرفی می کنیم.
از نظر مقیاس مالی متاسفانه شاسد نتوانیم به پروژه های کوچک ( زیر ۲ میلیارد تومان ) کمکی کنیم چرا که هزینه های مربوط به حدی است که برای متقاضی صرفه اقتصادی ندارد.
بی ترید رازداری و عدم افشای اطلاعات مشتریان یکی از ویژگی های اولیه یک مشاور خوب است . این مسئله بقدری مهم است که جزء ارزشهای سازمانی پارس رابین هم آمده است . در کلیه قراردادهای ما بندی هست که عدم افشای اطلاعات مشتریان را از جمله تکالیف مشاور می داند و می تواند هر گونه نگرانی را برطرف کند با این همه اگر لازم باشد می توان قرارداد جداگانه ای هم در این مورد منعقد کرد.
اینکه کدام ایده برای سرمایه گذاری خوب است به دو عامل باز می گردد . اول شرایط و دوم سرمایه گذار .
منظور از شرایط در واقع به همان سه بخش گزارش امکان سنجی برمی گردد.
آیا این ایده اگر به مرحله اجرا درآید پروژه موفقی خواهد بود ؟ بسیاری از ایده ها زمانی ایده های جذابی بودند . چرا که بازار خالی از رقیب بود و محصول می توانست با حجم بالا بفروش برسد . اما الان آن ایده ها به مرحله اجرا درآمده اند و محصولاتشان در بازار جا افتاده اند و اکنون اگر شما بخواهید وارد این بازار بشوید باید با آنها رقابت کنید .
در برخی از محصولات ما با بازار اشباع روبرو هستیم یعنی در بازار داخلی عرضه یا با تقاضا برابر است یا بسیار نزدیک است . از این منظر آن ایده خوب دیروز ، امروز دیگر ایده خوبی نیست . اینکه پروژه ″ الف ″این که چهارسال پیش اجرا شده و موفق بوده است ، دلیل ندارد که امروز هم اجرا شود حتماً موفق بشود . چون مسئله بازار خیلی مهم است .
اینکه این بازار چقدر بزرگ هست که تولید کننده جدید وارد بشود یا نه ؟ از منظر بازار ، ایده خوب ایده است که آن محصول یا آن خدمات تولیدکننده دیگری نداشته باشد بعبارتی ایده نو باشد که در نتیجه تولید کننده ی به نوعی یک بازار بدون رقیب خواهد داشت اما در اینجا منظر دوم باز می شود ؛ اینکه پروژه از نظر فنی در چه وضعیتی است . هر چه ایده نوتر باشد از منظر بازار ایده بهتری است اما از منظر فنی ریسک بالاتری پیدا می کند . یکی از مهمترین مشکلات ″طرح های دانش بنیان ″ بحث ریسک فنی است . در واقع چون طرح تا کنون در کشور اجرا نشده نیاز به دانش فنی و متخصصان ویژه ای دارد که برای تامین آنها باید فکر کرد . از دیدگاه فنی ، مسائل دیگری که باید به آن توجه کرد نوع تکنولوژی است . در برخی صنایع با آمدن تکنولوژیهای جدید ، تکنولوژیهای قبلی از توجیه خارج می شوند . مثلاً نوار کاست زمانی در ایران تولید شد که از منظر چرخه عمر lifecycle به آخر دوره خودش رسید بود . و بجای آن سی دی و دی وی دی وارد بازار شده بود . از این منظر پروژه تولید نوارکاست از اول اشتباه بود . یا مثلا در تولید آجر تکنولوژیهایی به بازار آمده که مصرف انرژی را بطور قابل توجهی کم میکند . طبیعی است که تکنولوژیهای قبلی بعد از مدتی دیگر توان رقابت را از دست می دهند . با توجه به افزایش سرعت رشد و تغییر تکنولوژی ، تکنولوژی طرح باید حتماً تکنولوژی به روز و جدیدی باشد ضمن اینکه برای ریسک فنی هم فکر شده باشد. از نظر مالی ، ایده خوب ایده است که سودآوری بیشتری داشته باشد نرخ IRR نرخ بازگشت سرمایه ، و NPV ارزش فعلی ملاک های خوبی هستند . اما باید دقت کرد که محاسبات درست انجام شده باشد . گاهی فروشندگان ماشین آلات برای فروش خودشان ، عدد و رقم ها را دست کاری می کنند که در اینجا چک کردن محاسبات بوسیله یک مشاور مورد وثوق توصیه می شود . اینکه مثلاً ضایعات محاسبه نشود ، یا قیمت مواد اولیه یا قیمت فروش محصول کمی بالا و پایین محاسبه شود ، بر نرخ بازگشت اثر می گذارد .
از دیدگاه مالی ، نرخ بازگشت بالاتر از سود بانکی طرح را توجیه پذیر می کند اما طبیعتاً هر چه نرخ بازگشت بیشتر باشد ، طرح از منظر مالی مناسب تر است . اما علاوه برهمه اینها مساله اینست که ایده سرمایه گذاری باید با توان اجرایی ، توان مالی و علایق سرمایه گذار مطابقت داشته باشد ایده سرمایه گذاری مثل یک لباس خیاط دوز باید برای تن سرمایه گذار برازنده باشد . اینست که شخصیت ، سوابق گذشته ، ارتباطات ، تجربیات سرمایه گذار هم بسیار مهم اند که باید به آنها توجه شود .
کار اصلی ما تهیه طرح های توجیهی ( امکان سنجی) و … است اما انجام قریب به سه هزار پروژه طرح توجیهی و دفاع از این پروژه ها در بانکهای عامل و تصویب آنها ، احاطه به قوانین، مقررات و آیین نامه ها و … باعث شده است تا ما این توانایی را پیدا کنیم که بتوانیم به شما مشاوره بدهیم تا بتوانید از تسهیلات استفاده کنید. اینکه کدام بانک در لحظه کنونی اعتبار دارد، اینکه اعتبارش ریالی است یا ارزی، اینکه پروژه های مصوب آن بانک با چه فاصله ای از تصویب تسهیلات را دریافت می کنند و …. نیازمند رصد روزانه وضعیت و داشتن تجربه زیاد در این زمینه هاست. اگر بخواهیم پاسخ خود را خلاصه کنیم باید بگوییم ما برای شما تسهیلات نمی گیریم، ما به شما مشورت می دهیم تا شما تسهیلات بگیرید.
ما برای انجام پروژه ها گاه کیلومترها سفر می کنیم یا ساعتها بررسی میکنیم، اما بیشتر اوقات نمیتوانیم در چنین زمانی یک پروژه را تکمیل کنیم . بصورت معمول انجام یک پروژه طرح توجیهی(امکان سنجی) معمولی از ۱ تا ۸ هفته طول میکشد ، به شرطی که مستندات مورد نیاز تهیه طرح آماده باشد ضمناً اگر ابعاد فنی پروژه پیچیدگی داشته باشد به این زمان اضافه می شود بطوری که یک پروژه ممکن است چند ماه بطول بینجامد معمولا جمع آوری مستندات مورد نیاز برای یک طرح توجیهی ( امکان سنجی) خود یک پروسه زمان بر است . با این همه، بعضی اوقات اطلاعات متقاضی، یا اطلاعات موجود در مجموعه می تواند کمک کند تا پروژه زودتر انجام شود .
پارس رابین، پس از تهیه گزارش مطالعات امکانسنجی، به مدت ۶ ماه پشتیبانی فعال دارند. پس از تسویه پروژه و تحویل نسخه نهایی، امکان انجام اصلاحات، بهروزرسانیها و تغییرات مورد نیاز کارفرما تا ۳۰ روز پس از ارائه گزارش نهایی به ایشان وجود دارد.
مشتریان ما
شرکت مهندسین مشاور پارس رابین در سالهای اخیر همواره این افتخار را داشته که به کسبوکارها در سطوح مختلف ، خدمات مختلفی ارائه کند. برخی از کسبوکارهایی که پیش از این از خدمات ما استفاده کردهاند را مشاهده میکنید:
در طی مدت همکاری، تعاملات برای غنی شدن طرح توجیهی صورت خواهد گرفت.
تعهد دیگر ما دفاع از طرح توجیهی در بانک جهت اخذ تسهیلات یا ارگان های مربوطه است.
بسته به شرح خدمات توافق شده مشاوره فنی جهت انتقال تکنولوژی انتخاب ماشین آلات، و یا مطالعه بازار به صورت میدانی و … میتواند به شرح خدمات اضافه شود.
شرکت پارس رابین همواره خود را متعهد به زمان بندی پروژه و پشتیبانی از مشتریان هنگام دفاع از طرح در بانک و سایر نهادهای مرتبط می داند.