طرح پرورش ماهیان زینتی

ماهی نام یک دسته از جانداران خون‌سرد آبزی است. ماهی‌ها به کمک باله در آب حرکت می‌کنند که هنگام دور زدن از باله‌های سینه‌ای و هنگام حرکت سریع از بالهٔ دمی استفاده می‌کنند. پوست بدن ماهی‌ها از پولک پوشیده شده‌است و لغزنده است. ماهی‌ها با آب‌شش‌های دو طرف سر خود تنفس می‌کنند. ماهی‌ها در آب تخم‌ریزی می‌کنند و از هر تخم یک ماهی متولد می‌شود. بطور کلی می‌توان گفت ماهی‌ها جزء دسته آبزیان بوده و تخم گذار هستند. پرورش ماهیان زینتی یکی از راه های درآمدزایی برای علاقه‌مندان به ماهی است. پرورش ماهی زینتی از جمله طرح های اشتغالزایی است که نیاز به سرمایه اولیه زیادی ندارد و با کمترین سرمایه و فقط با چند آکواریوم میشود به کار پرورش ماهیان زینتی در خانه پرداخت.

انواع ماهیان زینتی

انواع ماهی های زینتی که امکان پرورش دارند کریوراس، گورامی، پلاتی، ماهی گلدفیش، ماهی گوپی، ماهی فایتر و… . این کار ظرافت خاصی دارد و هرگونه تغییر شرایط محیط پرورش ماهی از جمله نور، دما، اکسیژن سبب خسارت می شود.

تاریخچه ماهیان زینتی

چینی‌ها نخستین کسانی بودند که در حدود ۱۰۰۰ سال قبل مبادرت به نگهداری و پرورش ماهیان زینتی کردند و ماهی گلد فیش که در حال حاضر نیز جزو ماهیان محبوب آکواریوم داران است، در آن زمان نیز ماهی مورد علاقه آنان بوده است.

تجارت ماهیان زینتی

تجارت ماهیان زینتی میلیاردها دلار در سال درآمد نصیب کشورهای تولیدکننده می‌کند. ماهیان آکواریومی در تمام فصل ها طرفدار دارند. ماهی ماده می‌تواند در هربار جفت‌گیری تا ۵۰۰ تخم بگذارد. ولی به‌طور معمول ۲۰۰ تخم می‌گذارد که همه آنها به لارو تبدیل می‌شوند. حرارت مورد نیاز این ماهیان در حدود ۲۰-۲۴ درجه سانتیگراد است. مدت زمان روشنایی در یک آکواریوم به‌طور معمول روزانه ۱۰ تا ۱۵ ساعت در نظر گرفته می‌شود که در صورت وجود گیاهان طبیعی در آن این زمان به ۸ تا ۱۰ ساعت کاهش می‌یابد.

تغذیه ماهیان زینتی

این ماهی‌ها گوشتخوار به حساب می‌آیند و در طبیعت از کرم‌های کوچک و لارو پشه تغذیه می‌کنند. شرکت‌های بسیاری برای این نوع ماهی‌ها غذاهای اختصاصی تولید می‌کنند که بسیار فراوان هستند. نوع غذای آن ها در سنین مختلف تا بلوغ مانند اکثر ماهی‌ها متفاوت است.

معرفی کد آیسیک مرتبط با صنعت تولید ماهیان زینتی

۱. ماهی تزیینی آب شیرین : ۰۵۰۰۵۱۲۳۰۵
۲. ماهی تزیینی آب شور : ۰۵۰۰۵۱۲۳۰۸

سرمایه‌گذاری در پرورش ماهیان زینتی

صنعت پرورش ماهیان زینتی در دنیا به سرعت در حال رشد است و به یکی از شاخه‌های کشاورزی پر‌طرفدار در سال‌های اخیر تبدیل شده است، این در حالی است که کشور ما با وجود ظرفیت‌های مناسبی که در این زمینه دارد سهم بسیار اندکی را از بازار جهانی این صنعت در اختیار دارد. به‌طوری که کمتر از یک درصد بازار ۲۰ میلیارد دلاری این صنعت در اختیار کشور ما قرار دارد. وجود بیش از ۸۰ گونه ماهیان بومی فرصتی را برای سرمایه‌گذاری در این صنعت به وجود آورده که متاسفانه کمتر مورد توجه سرمایه‌گذاران قرار گرفته، تجارت ماهیان زینتی در دنیا ارزش اقتصادی دارد، اما به‌ علت عدم سرمایه‌گذاری، با وجود داشتن مزیت نسبی هنوز اقدامی برای ورود به بازارهای بین‌المللی ماهیان زینتی نداشته‌ایم. در ایران ۸۰ گونه بومی و ۲۰۰ گونه غیربومی تولید می‌شود که امکان صادرات برخی از گونه‌های داخلی به بازارهای بین‌المللی وجود دارد، حتی برخی از گونه‌های غیربومی نیز دارای مزیت نسبی برای صادرات هستند. توجه به فرصت‌های سرمایه‌گذاری در تولید ماهیان زینتی با نگاه توسعه صادرات غیر‌نفتی به دلیل وجود مزیت‌های نسبی در هزینه‌های حمل و نزدیکی به بازار‌های هدف، زمینه‌های خوبی را برای سرمایه‌گذاری در این صنعت پیش‌روی سرمایه‌گذاران قرار می‌دهد. مهم‌ترین کشور‌های تولید‌کننده ماهیان زینتی در جهان کشور‌های آسیای جنوب شرقی نظیر تایلند، سنگاپور، مالزی و حتی چین است که ایران هم با وجود مزیت‌های نسبی که در اختیار دارد می‌تواند سهمی از بازار‌های جهانی این صنعت را به خود اختصاص دهد. از این‌رو، می‌توان به‌عنوان یکی از راهکارهای توسعه صادرات و ارز‌ آوری حساب ویژه‌ای برای آن باز کرد.

میزان سرمایه‌گذاری و امکانات لازم

سرمایه‌گذاری در پرورش انواع ماهیان زینتی با توجه به نوع و میزان تولید متفاوت از هم خواهد بود اما آنچه مسرلم است برای سرمایه‌گذاری در پرورش ماهیان آب شیرین با سرمایه‌ای حدود ۱۰۰ تا ۱۵۰ میلیون تومان می‌توانید یک مرزعه حرفه‌ای راه‌اندازی کنید. این مقدار از هزینه‌ها شامل سالن تولید (که با توجه به نوع گونه موردنظر طراحی می‌شود)پمپ‌های هوادهی، پمپ مرکزی، هزینه‌های تاسیسات و تامین آب، بخاری، سیستم نوردهی و غیره می‌شود. سرمایه‌گذاری در این بخش به فضایی حدود ۶۰ تا ۱۵۰ متر احتیاج دارد که یک سطح حرفه‌ای کار به حساب می‌آید. نکته جالب اینکه در حوزه پرورش ماهیان‌زینتی از یک فضای دو، سه متری می‌توان کار را آغاز کرد و برای توسعه کار از سطح ۱۵۰ متر نیز تجاوز کرد که با توجه به سطح کار و گونه موردنظر سود‌آوری متفاوتی را در بر خواهد داشت. درخصوص کسب مجوز‌های لازم باید به سراغ سازمان شیلات یا اداره‌های شیلات شهری که در آن زندگی می‌کنید. بروید فرآیند کسب مجوز‌ها زمان زیادی از شما نخواهد گرفت و در صورت آماده بودن تمام شرایط، در مدت زمانی کمتر از سه ماه می‌توانید تمام مجوز‌های لازم را اخذ و کار را آغاز کنید. پرورش ماهیان زینتی با وجود تنوع بسیار گسترده‌ای که دارد حجم سرمایه متفاوتی را می‌طلبد از این رو مطالبی که در خصوص سرمایه‌گذاری در این صنعت عنوان شد، سطح متداول و معمول کار است. طبیعی است که سرمایه‌گذاری در برخی گونه‌ها سرمایه بسیار بالا و در برخی دیگر از گونه‌ها سرمایه پایین‌تری نیاز دارد و از همین حیث سطح سود‌آوری و بازدهی کار متفاوت از هم خواهد بود.

فرصت‌ها، تهدید‌ها و توصیه فعالان

در شرایط فعلی توجه خوبی به نگهداری ماهیان زینتی در ایران صورت گرفته و از این حیث بازار مصرف مناسبی برای ماهیان زینتی در کشور وجود دارد. از طرف دیگر، توجه به بازار‌های صادراتی هم می‌تواند زمینه خوبی را برای اشتغال‌زایی توسعه این صنعت در کشور داشته باشد. در سال‌های اخیر روند رو به‌ رشد در تولید ماهیان زینتی در کشور آغاز شده اما همچنان زمینه‌های صادراتی خوبی برای تولید‌کنندگان فراهم نشده است و کشور ما بیشتر از آنکه به‌عنوان صادرکننده این‌گونه ماهی‌ها مطرح باشد، واردکننده خوبی است. عدم رسیدگی مناسب و نداشتن دانش کافی را یکی از تهدید‌های ورود به این صنعت است و سرمایه‌گذاران و افرادی که قصد ورود به این بخش را دارند باید علاوه بر دانش و تجربه از پشتکار مناسب و روحیه خستگی‌ناپذیری در کار برخوردار باشند. چون احتمال شکست در مراحل اولیه کار بسیار بالاست. بازار در سال‌های اخیر رشد خوبی داشته که می‌تواند زمینه‌های مناسبی برای سرمایه‌گذاری و ورود تازه‌وارد‌ها محسوب شود. سرمایه‌گذاری در برخی از گونه‌های ماهیان زینتی می‌تواند زمینه‌های مناسبی را برای اشتغال‌زایی در کشور فراهم آورد. وجود مزیت‌های نسبی و نزدیکی به بازار‌های هدف می‌تواند سهمی از بازار‌های جهانی را در اختیار تولید‌کنندگان ایرانی قرار دهد که رشد این صنعت را به همراه خواهد داشت.

بررسی بازار ماهیان زینتی

در صورتی که بازار ماهی‌های آکواریومی مدنظر باشد، تعداد بالای آن به راحتی به فروش نمی‌رسد. ماهی تزئینی با قیمت بالای ۱۰هزار تومان را نمی‌توان در شهرستان فروخت، اما در تهران، خریداران این نوع ماهی‌ها زیاد هستند. حتی کسانی هستند که تنگ‌های کوچک را با سنگ‌ها و گیاهان آبی تزئین می‌کنند و با این کار ماهی تا ۱۰۰هزار تومان می‌فروشند.

وضعیت واردات و صادرات ماهیان زینتی

در نمودار زیر وضعیت واردات و صادرات ماهیان زینتی در کشور به تفکیک سال آمده است .