طرح احداث آکواریوم شهری (اوشناریوم)

یکی از فن آوریهایی که طرفداران زیادی در جهان دارد ولی هنوز در کشور ما (بجز نمونه ناقص آن در قشم) مورد استفاده قرار نگرفته “آکواریوم بزرگ شهری” است. برای دیدن این جاذبه توریستی سالانه میلیونها نفر برای قدم زدن در این آکواریوم و دیدن تصاویر طبیعی از هزاران موجود دریایی راهی آن می شوند. نکته مهم اینجاست که احداث چنین آکواریومی نیاز به همجواری با دریا ندارد و در بسیاری از شهرهای دنیا به دور از دریا یا دریاچه احداث شده است. عموما آکواریوم های شهری با برنامه‌های تحقیقاتی و آموزشی دانشگاهها، ایستگاه‌های بیولوژیکی و موسسات دریایی در ارتباط و تعامل هستند.

معرفی آکواریوم‌ شهری یا اوشناریوم

آکواریوم‌ شهری یا اوشناریوم، به مجموعه‌ای ازآکواریوم‌ها، حوضچه‌ها و مخازن نمایشی ماهی‌ها و آبزیان در مقیاس بسیار بزرگ گفته می‌شود که از پدیده‌های دنیای مدرن هستند. معمولا یک آکواریوم شهری با توجه به وسعت مجموعه، صدها یا هزاران گونه مختلف از آبزیان را به نمایش می‌گذارد.
در یک دسته‌بندی کلی دراوشناریوم‌ها، پستاندران دریایی، کوسه ها و تلفیقی از گونه های خاص و عمومی به نمایش گذاشته می‌شوند. برخی از اوشناریوم‌ها گونه‌های بسیار خاص با شرایط نگهداری پیچیده را نیز به نمایش می‌گذارند، مانند آکواریوم جورجیا که کوسه نهنگ که یکی از بزرگترین گونه‌های شناخته شده اقیانوس است را در معرض تماشای عموم قرار داده است.
ساخت چنین مجموعه‌هایی با توجه به نیازهای مختلف گونه‌ها، پیچیدگی‌های خاص خود را دارد و با توجه به وسعت پروژه و گونه‌های موجود هزینه‌هایی بسیار متفاوت از ۵ میلیون تا بیش از یک میلیارد دلار را در دنیا به خود اختصاص داده‌اند، اما علاقه فطری انسان‌ها به طبیعت اقیانوس و موجودات آن همواره موفقیت این مجموعه‌ها را در پی داشته و در اغلب موارد سرمایه گذاران را ترغیب به سرمایه گذاری در این زمینه نموده است.

تاریخچه‌ی پیدایش آکواریوم‌ شهری یا اوشناریوم

نخستین آکواریوم‌های شهری در اواسط قرن نوزده در اروپا به بهره‌برداری رسیدند و در همان ابتدا بخشی از صنعت در حال شکوفایی توریسم شدند. اولین آکواریوم شهری درماه می سال ۱۸۵۳ در باغ‌وحش لندن افتتاح گردید و پس ازآن در سال۱۸۵۶، یک آکواریوم شهری به عنوان قسمتی از موزه بارنوم در نیویورک ساخته شد. سپس در سال ۱۸۵۹ باغ آبی در بوستون و مجموعه های دیگری دراروپا مثل جاردین درپاریس ۱۸۶۰ وبرلین ۱۸۶۹ وسپس براتین ۱۸۷۲ تاسیس گردیدند.
آکواریوم قدیمی برلین در سال ۱۸۶۹ شروع به کارکرد. ساختمان این آکواریوم در مرکز شهر و خارج از فضای باغ‌ وحش برلین قرارداشت. مدیر اولین آکواریوم برلین آلفردبرهم- مدیرسابق باغ‌وحش هامبورگ(۱۸۶۶-۱۸۶۳) بود و تا سال ۱۸۷۴ دراین پست باقی‌ماند. او بر مسائل آموزشی این محیط تاکید فراوان داشت.
این آکواریوم مانند یک غار که بخشی ازآن ازسنگ طبیعی ساخته شده طراحی شده بود که در این غار لایه‌های مختلف پوسته زمین مشخص بود. دراین مجموعه هم‌چنین فضاهایی برای نگهداری پرندگان و استخرهای نمایش سیل وجود داشت. این آکواریوم درسه طبقه ساخته شده بود. تجهیزات ومخازن آب درطبقه هم‌کف، آکواریوم وماهی‌ها در طبقه اول و به دلیل علاقه زیاد برهم به پرندگان، لانه‌ها و قفس‌های بزرگ آنها در طبقه دوم قرار گرفته بود.
آکواریوم آرتیس داخل ساختمان ویکتوریا در باغ وحش آمستردام در سال ۱۸۸۲ ساخته شد و در سال ۱۹۹۷ مورد مرمت و بازسازی قرارگرفت. درپایان قرن نوزدهم این آکواریوم به عنوان یک مرکزهنری-تفریحی مورد توجه بود. همانطورکه در پایان قرن بیستم و پس ازمرمت نیز چنین شد. از آن دوران تا به امروز، روند ساخت این مجموعه‌ها با سرعت بالایی رو به افزایش است تا آنجا که امروزه تنها در آمریکا بیش از ۱۰۰ پروژه آکواریوم فعال وجود دارد و شهری مثل پکن که بسیار شبیه به پایتخت کشور ماست دارای سه مجموعه آکواریوم شهری فعال است.

مزایای آکواریوم‌های شهری

اوشناریوم‌ها در واقع هم محلی برای تفریح و سرگرم شدن مردم و هم مرکزی برای مطالعات و تحقیقات علمی محسوب می‌شوند. تعدادی از اوشناریوم‌ها با برنامه‌های تحقیقاتی و آموزشی دانشگاهها، ایستگاه‌های بیولوژیکی و موسسات دریایی درارتباط هستند. این امر هم در گسترش علوم‌دریایی و زیست‌محیطی موثر بوده و هم محیطی را برای پژوهشگران جوان و علاقمند به این موضوعات فراهم می‌آورد. علاوه بر این، وجود چنین آکواریوم‌های عظیمی در هر کشور، رقابت در بازار توریسم را امکان‌پذیر می‌سازد.
بسیاری از اوشناریوم‌ها از تمام ظرفیتهای وال‌ها و دلفین‌ها برای یادگیری استفاده می‌کنند که به این ترتیب برنامه‌های سرگرم‌کننده ویژه‌ای را برای عموم به نمایش می‌گذارند. این برنامه‌ها می‌تواند در قالب اجرای برنامه‌های نمایشی از حیوانات آموزش‌دیده و یا برنامه‌های تعاملی که شامل تماس مستقیم تماشاچیان با حیوانات است، باشد. این قبیل برنامه‌ها، هرساله تعداد زیادی توریست از سراسر دنیا را به کشورهای مزبور کشانده و مجموعه‌های اوشناریوم، امروزه یکی از جاذبه های توریستی پذیرفته شده در سرتاسر جهان می‌باشند.
آکواریوم بزرگ جورجیا در سال بازگشایی خود، میزبان ۳ میلیون بازدیدکننده بود. همچنین این آکواریوم ۲۲۰ شغل تمام‌وقت و ۱۵۰ شغل پاره‌وقت ایجاد کرد. باید گفت درآمد سالیانه این آکواریم ۲۵۰ میلیون دلاراست. هر ساله تعدادی از کشورهای دور و نزدیک اقدام به ساخت و راه‌اندازی چنین پروژه‌هایی می کنند؛ به‌طوری‌که در حال حاضر کشورامارات، دومین دارنده‌ی آکواریوم بزرگ دنیا و کشور ترکیه پنجمین کشور دارنده آکواریوم های بزرگ دنیا است.
از آنجا که توریسم یکی از قطب‌های مهم در توسعه و رونق اقتصادی در هر کشوری است، کشورهای همسایه با علم به این مطلب از تمام قابلیت‌های موجود نهایت بهره‌برداری را می‌کنند. این در حالیست که در ایران با وجود دو دریا در شمال و جنوب کشور و وجود گونه های بومی بسیار زیبا برای نمایش عموم و نیز خودکفایی در زمینه طراحی، ساخت و بهره‌برداری از چنین مجموعه‌هایی، هنوز هیچ آکواریوم شهری در کشور وجود ندارد و تهران نیز تنها کلان شهر دنیاست که از داشتن آکواریوم شهری محروم است.

میزان سرمایه گذاری مورد نیاز جهت احداث آکواریوم شهری

پارک تخصصی ماهیان تزئینی شامل آکواریوم تونلی ماهیان، دریاچه و برکه های فضاباز،محل پرورش ماهیان، فضاهای سبز بدیع، مرکز ماهیگیری تفریحی، مرکز خرید و فروش ماهی و رستوران غذاهای دریایی خواهد بود
امکانات تفصیلی
•دریاچه ماهیان با امکان ماه یگیری
•آ کواریوم بزرگ ماهیان (تونلی)
•برک های دوزیستان
•مرکز پرورش ماهیان
•مرکز خرید و فروش ماهی زنده
•مرکز فروش ماهی خوراکی
•پارک کوچک آبی کودکان
•رستوران غذاهای دریایی
•مرکز فروش لوازم آکواریوم و ماه یگیری
•آکواریومهای کوچک در فضای باز پارک
جهت احداث آکواریوم شهری در زمینی به مساحت ۱۰۰۰ مترمربع حدود ۵.۵ میلیارد تومان سرمایه گذاری نیاز دارد.