طرح تولید سرنگ

سرنگ در پزشکی وسیله‌ای است که برای تزریق دارو به بدن به کار می‌رود. سرنگ عموماً وسیله‌ای استوانه‌ای‌شکل و مدرّج است که در انتهای آن پیستونی قرار دارد که با فشار دست، دارو را به جلو هدایت و از طریق سرسوزن تیز وارد بافتِ بدن می‌کند.
انواع سرنگ از لحاظ اندازه، حجم و کیفیت با یکدیگر متفاوت هستند، اما مهم‌ترین ویژگی‌های تقسیم‌بندی آن‌ها، حجم و نوع سرنگ‌ها است و در پزشکی برای مواردی مانند وارد کردن مایعات وریدی به خون، تزریقات، اندازه‌گیری مایعات و ترکیب مواد از آن‌ها استفاده می‌شود. سرنگ‌ها یکی از پرمصرف‌ترین تجهیزات در پزشکی هستند که در بیمارستان‌ها و مراکز پزشکی به منظورهای مختلفی استفاده می‌شوند و اغلب آن‌ها دارای جنس پلاستیکی و یک‌بار مصرف می‌باشند.
موادی که در ساخت سرنگهای یکبارمصرف “ورید ” استفاده می شوند، از شرکتهای معتبر وارد کشور شده و همگی مناسب برای ساخت تجهیزات پزشکی MEDICAL GRADE میباشند. سرنگهای یکبار مصرف ورید از مواد زیر تشکیل شده اند
پلی پروپیلن: بارل (یا بدنه سیلندرمانند) و پروتکتور (محافظ سرسوزن)، از پلی پرو پیلن گریدV30GA تولید شرکت پتروشیمی اراک و کشور عربستان سعودی ساخته می شود .
پلی اتیلن :پلانجر (پیستون) نیز از پلی اتیلن با دنستیه بالا و مدیکال گرید ،محصول پتروشیمی اراک و کشور عربستان سعودی تهیه می شود.
PVC: یک گسکت از جنس PVC به انتهای پلانجر متصل می شود .ماده اولیه PVCمحصول کمپانیUROPEAN VINYLECORPORATION EVC سوئیس است.
سرسوزن: سرسوزنهای مصرفی از جنس استیل ضد زنگ است که عمدتاً از شرکت آوا پزشک در ایران تهیه می شوند.
فویل یا ورق داغ زنی: چاپ درجه های حجم نماروی بدنه سیلندر از طریق چاپ داغ به همراه فشار و فویل آبی رنگ مخصوص چاپهای داغ زنی انجام می شود که فویل مورد بحث از کمپانی KURZ آلمان تهیه و وارد می شود.
فیلم بسته بندی: از کمپانی های ARPIAN،محصول کشور آلمان و AMCOR FLEXIBLES محصول کشور انگلستان تهیه می شود.

سرنگ چیست؟

کلمه ی سرنگ از کلمه یونانی به نام syrinx به معنای لوله یا تیوب گرفته شده است و در ﻓﺎرسی ﺑﻪ ﻫﻤﺎنﻛﻠﻤﻪ ﺳﺮﻧﮓ ﺷﻨﺎﺧﺘﻪ ﺷﺪه است.
ﺳﺮﻧﮓ از یک ﻟﻮﻟﻪ ی اﺳﺘﻮاﻧﻪای ﺳﺎﺧﺘﻪ ﺷﺪه ﻛﻪ در داﺧﻞ آن یک ﭘﻴﺴﺘﻮن ﻗﺮار دارد و ﺑﺎ ﻋﻘﺐ ﻛﺸﻴﺪن اﻳﻦ ﭘﻴﺴﺘﻮن ﻣﺎﻳﻊ، ﮔﺎز ﻳﺎ ﻫﻮا وارد ﻟﻮﻟﻪ اﺳﺘﻮاﻧﻪای ﺷﺪه و ﺑﺎ ﺟﻠﻮ راﻧﺪن آن از ﻫﻤﺎن ﻣﺤﻞ ورودش ﺧﺎرج میﺷﻮد. اﻟﺒﺘﻪ ﻻزم ﺑﻪ ذﻛﺮ اﺳﺖ ﻛﻪ ﺗﺰرﻳﻖ ﻫﻮا ﺑﻪ داﺧﻞ رگ ها ﺑﺴﻴﺎر ﺧﻄﺮﻧﺎک است و می تواند ﺑـﺎ اﻳﺠﺎد آﻣﺒﻮلی هوا ﻣﻮﺟﺐ ﻣﺮگ شود. اوﻟﻴﻦ ﺳﺮﻧﮓ در ﻗﺮن اول ﻣﻴﻼدی در زﻣﺎن ﺑﺎﺳﺘﺎن ﺑﻪ ﺷﻜﻞ ﻛﺎﻣﻼ اﺑﺘﺪایی ﺳﺎﺧﺘﻪ ﺷﺪ که بعد از آن توسط دانشمندان ساختارش تکامل یافته و به شکل امروزی درآمده است.
ﺳﺮﻧﮓ از ﻳﻚ ﺑﺪﻧﻪ اﺳﺘﻮاﻧﻪای ﺷﻜﻞ از ﺟﻨﺲ پلاستیک ﻳﺎ ﺷﻴﺸﻪ ﺳﺎﺧﺘﻪ ﺷﺪه ﻛﻪ ﺑﺮروی آن ﻣﺪرج ﺷﺪه و ﺣﺠﻢ ﻣﺎﻳﻊ درون آن را ﺑﺮﺣﺴﺐ سی سی ﺷﻔﺎف و ﻳﺎ میلی لیتر ﻧﺸﺎن می دهد. ﺑﺪﻧﻪ ی سرنگ ﻛﺎﻣﻼ بی رﻧﮓ است که بتوانیم محتوای داﺧﻞ ﺳﺮﻧﮓ را ﺑﻪ راحتی ﻣﺸﺎهده کنیم. ﺳﺮﻧﮓ هایی از ﺟﻨﺲ ﺷﻴﺸﻪ ﻛﻪ در ﻗﺪﻳﻢ ﺑﻴﺸﺘﺮ ﺳﺎﺧﺘﻪ می شد ﻗﺎﺑﻞ اﺳﺘﺮﻳﻞﻛﺮدن و دوﺑﺎره اﺳـﺘﻔﺎده کردن ﺑﻮدند ولی در ﺣﺎل ﺣﺎﺿﺮ ﺳﺮﻧﮓ ها از ﺟـﻨﺲ پلاستیک و یک ﺑﺎر ﻣﺼﺮف هستند.

انواع سرنگ‌ها

سرنگ ساده

از این سرنگ‌ها جهت تزریق مواد دارویی به بدن و گرفتن نمونه خون در آزمایشگاه‌ها استفاده می‌شود که باید در بازه دمایی ۱۵ تا ۳۵ درجه سانتی‌گراد نگه‌داری شود و باید پس از تزریق غیرقابل استفاده باشند.

سرنگ توبرکولین

این سرنگ‌ها دارای سوزنی کوچک و استوانه‌ای باریک هستند و بر حسب میلی‌متر، درجه‌بندی می‌شوند که ظرفیت آن‌ها یک سی‌سی است.
سرنگ‌های توبرکولین، بیشتر برای شستشوی زخم‌ها، درناژ لوله‌ها، برای کودکان و نوجوانان جهت تزریق محلول‌ها، مقادیر کم داروهای غلیظ و تست‌های داخل جلدی استفاده می‌شوند.

سرنگ لوئرلاک / سرپیچ دار

در این مدل سرنگ‌ها، سوزن تزریق درون شیارهای مارپیچی سوزن قفل می‌شود و بر اساس استانداردهای ملی و بین‌المللی ساخته شده‌اند. بدنه سرنگ‌های لوئرلاک، از پلی پروپیلن ساخته شده و سوزن آن‌ها دارای پوشش سیلیکونی جهت کاهش سوزش و درد در هنگام تزریق می‌باشد. سرنگ‌های لوئرلاک با گاز اتلین اکساید سترون شده و دارای برل شفاف با درجه‌بندی واضحی هستند و ۵ سال بعد از تولید نیز تاریخ انقضا دارند.
این سرنگ‌ها در فرآیند تزریق از سرسوزن جدا نمی‌شوند و همچنین از نشت دارو جلوگیری می‌کنند و امکان تعویض سرسوزن در این سرنگ‌ها به راحتی قابل انجام است.
سرنگ‌های لوئرلاگ با طول‌های مختلفی تولید می‌شوند و در هر کارتن، بین ۶۰۰ تا ۱۰۰۰ سرنگ وجود دارد. حجم این نوع سرنگ‌ها نیز ۳، ۵ و ۱۰ میلی‌لیتر است.

سرنگ گاواژ

از سرنگ گاواژ برای شستشوی مثانه یا وارد کردن خوراکی از طریق سوند به معده و همچنین برای خارج کردن ترشحات معده نیز استفاده می‌شود. این سرنگ‌ها به دلیل شکل مخروطی که در انتهای خود دارند، باعث انتقال راحت مایعات به درون سوندها می‌شوند.

سرنگ انسولین

این نوع سرنگ‌ها برای تزریق انسولین به کار گرفته می‌شوند و سرسوزن در آن‌ها از بدن جدا می‌شود و بر اساس دو مدل ۵۰ واحدی و ۱۰۰ واحدی هستند. در سایر سوزن‌ها، هنگامی که سرسوزن از بدنه آن جدا می‌شود، باعث ایجاد یک فضای مرده می‌‌گردد و مقداری انسولین در این فضا باقی می‌ماند. در این مواقع محاسبه دوز انسولین تزریق‌شده مشکل است و بهترین راه‌حل، استفاده از همین مدل یعنی سرنگ انسولین می‌باشد،‌ چرا که این مشکل را به کمترین حد می‌رساند.
این سوزن، امکان تزریق دوز فرد را به صورت تک واحدی در سرنگ‌های نیم میلی‌لیتری می‌دهد و گیج ۳۱ آن برای تزریق کودکان مناسب است. بیشتر سرنگ‌های انسولین، ۱۰۰ واحدی هستند و هر میلی‌متر از محلول داخل آن ۱۰۰ واحد می‌باشد.
در سرنگ‌های انسولین، قطر و طول سرسوزن با نیاز بیمار متناسب است و باقی‌مانده دارو در سرنگ خیلی کم می‌باشد. این مدل از سرنگ‌ها دارای لنز بزرگنمایی است و با تکنولوژی تراش سه‌گانه ساخته شده است و در هر کیسه پلاستیکی از آن، ۱۰ عدد از این مدل موجود می‌باشد.

سرنگ دو سرسوزن

این نوع سرنگ‌ها دارای دو سوزن هستند که از یکی از آن‌ها برای ترکیب دارو و کشیدن آن به داخل سرنگ و از دیگری برای تزریق استفاده می‌شود. این نوع سرنگ‌ها باعث ترکیب شدن آسان دارو داخل ویال و کشیدن دارو به درون سرنگ می‌گردد. سرنگ‌های دو سرسوزن از انتقال عفونت‌های محیطی و بروز آبسه جلوگیری می‌کنند.

سرنگ هیپودرمیک

این نوع سرنگ‌ها در طول خود دارای دو نوع مقیاس اندازه‌گیری هستند که این مقیاس‌ها بر حسب مینی‌مس و میلی‌متر می‌باشند و هر میلی‌متر نیز به ده قسمت دیگر تقسیم می‌شود. حجم این سرنگ‌ها معمولاً ۲.۵ تا ۳ میلی‌متر است وسوزن به آن متصل می‌باشد.
سرنگ‌های هیپودرمیک، نوعی از سرنگ‌های زیرپوستی هستند که به یک سوزن توخالی وصل می‌شوند. توسط این سرنگ‌ها، پوست سوراخ شده و مواد دارویی وارد بدن می‌شوند. همچنین از این نوع سرنگ‌ها برای خارج کردن خون از بدن استفاده می‌شود.

انواع سرنگ ها از نظر حجم

واحد حجم در سرنگ ها سی سی می باشد. این حجم ها شامل ۰.۵، ۱، ۱.۵، ۲، ۲.۵، ۵، ۲۰، ۳۰ و ۵۰ می باشند. البته استفاده از ظرفیت های بالای ۵ سی سی متداول نیست. هر حجم برای انجام تزریق خاصی بهتر و مناسب می باشد. سرنگ هایی که حجم ۲ تا ۳ میلی لیتری دارند برای تزریق های زیر پوستی و عضلانی مناسب هستند و سرنگ های بزرگ تر باعث آزار و ناراحتی فرد می شوند.
سرنگ انسولین کوچکترین واحد را در بین سرنگ ها دارد که یک سی سی می باشد و روی آن برحسب ۱/۰ سی سی مدرج شده است. ﺳﺮنگ های ﺑﺰرﮔﺘﺮ ﺗﺎ ﺣﺠﻢ ۱۰۰ سی سی هم ﺳﺎﺧﺘﻪ ﺷﺪه ﻛﻪ ﻛﺎرﺑﺮد های مختلفی دارند. ﺳﺮﻧﮓ ﺳﺮ موشکی ﻳﺎ ﺳﺮﻧﮓ موشکی ﻛﻪ ﺑﺮای ﺗﻐﺬﻳﻪ کردن از راه ﻟﻮﻟﻪ ﻣﻌﺪه ﻳﺎ شستشوی ﻣﺜﺎﻧﻪ از طریق ﺳﻮﻧﺪ فولی و خروج ﻣﺎﻳﻌﺎت از ﺑﺪن اﺳﺘﻔﺎده می ﺷﻮد ﻗﻄﺮ ﺳﺮﺳﺮﻧﮓ زﻳﺎد ﺑﻮده و اﻳﻦ ﻛﺎر به آسانی ﻗﺎﺑﻞ اﻧﺠﺎم اﺳﺖ.
سرنگ ها عموما به دو دسته ی سرنگ های معمولی و سرنگ های خاص تقسیم بندی می شوند. سرنگ های معمولی را می توان چندین بار استفاده کرد. امروزه با پیشرفت علم و تکنولوژی استفاده از این سرنگ ها معمول نیست چون استفاده ی مجدد از سرنگ و سرسوزن ها بطور غیر بهداشتی باعث انتقال انواع بیماری ها، به ویژه بیماری های خطرناکی مثل هپاتیت و ایدز می شوند. امروزه در بیشتر بیمارستان ها از سرنگ های پلاستیکی یک بار مصرف استفاده می شود تا خطرات ناشی از استفاده مجدد از سرنگ ها کاهش یابد. این نوع قیمت پایین تری نیز نسبت به نوع شیشه ای دارند، نوع شیشه ای باید قبل از مصرف استریل شود و هزینه بالایی دارد. نوع دیگری نیز سرنگ های فلزی می باشند که جهت شست و شوی گوش از آن استفاده می شود.
انواع سرنگ‌ های هیپودرمیک (Hypodermic) 2.5 تا ۳ میلی لیتری به طور معمول به صورت بسته بندی با سوزن متصل به آن وجود دارند برخی وقت ها ممکن است بر حسب نیاز شماره سوزن را تغییر دهیم. سرنگ‌های هیپودرمیک دو نوع مقیاس اندازه گیری را در طول سرنگ دارند. یکی از این مقیاس‌ها بر اساس «minims» و دیگری بر اساس میلی لیتر است. هر میلی لیتر نیز به ده قسمت تقسیم می‌شود.

انواع سر سوزن ها و سرنگ ها

سرنگ
تزریقات
سرسوزن
عمومی
هر روش تزریقی برای نوع بافتی که دارو در آن تزریق می شود یک روش خاص است. اینکه چقدر از آن دارو جذب می شود به نوع آن بافت مربوط است. یکی از روش های تزریق دارویی، استفاده از سرنگ است. دارو در پیستون سرنگ قرار می گیرد و توسط سر سوزن وارد بافت می شود. سرنگ ها بر اساس حجم، نوع سرنگ، نوع سر سرنگ و اجزای تشکیل دهنده ی آن انواع مختلفی دارند.

سرسوزن

سرسوزن ﻛﻪ در زبان انگلیسی ﺑﻪ آن Hypodermic needle گفته می شود، یک ﺳﻮزن توخالی بوده ﻛﻪ ﺑﻪ ﺳﺮﻧﮓ اتصال می یابد و ﺑﻪ کمک آن می توان ﺗﺰرﻳﻖ ﺑﻪ بافت های ﺑﺪن را اﻧﺠﺎم داد و ﻳﺎ ﻣﺎﻳﻌﺎت و ﺧﻮن را از ﺑﺎﻓﺖ های ﺑﺪن ﺑﻪ بیرون ﻛﺸﻴﺪ. ﺳﺮﺳﻮزن دو ﻗﺴﻤﺖ پلاستیکی و فلزی دارد که ﻗﺴﻤﺖ پلاستیکی ﺑﻪ ﺳﺮﻧﮓ ﻣﺘﺼﻞ می شود و ﻗﺴﻤﺖ فلزی از ﺟﻨﺲ اﺳﺘﻴﻞ ﻏﻴﺮﻗﺎﺑﻞ زﻧﮓ زدن و ﺗﻮخالی می باشد. نوک ﺳﺮﺳﻮزن را اﺻﻄﻼﺣﺎ bevel ﺳﺮﺳﻮزن می گویند ﻛﻪ ﺑﺎﻳﺪ ﺗﻴﺰ و ﺑﺮﻧﺪه ﺑﺎﺷﺪ و از ﭘﻮﺳﺖ ﻋﺒﻮر ﻛﻨﺪ و وارد ﺑﺪن ﺷﻮد. نوک ﺳﺮﺳﻮزن ﺑﻪ ﺳﻪ ﺷﻜﻞ نوک تیز ﺑﻠﻨﺪ، نوک تیز کوتاه ، نوک تیز غیرتیز ﺳﺎﺧﺘﻪ می شود. بعضی از سرسوزن ها، از فولاد جراحی ساخته شده و بعضی از کاتترهای سیاهرگی از جنس پلاستیک می باشند.
طول سرسوزن بر اساس قطر داخلی آن از کوتاه تا بلند ساخته می شود. برای انتخاب نوع سرسوزن قطر سرسوزن بسیار حائز اهمیت است. متداول ترین سایز، شماره ۲۱ می باشد که برای تزریقات استفاده می شود. سایز ۱۶ و ۱۷ هم برای تزریق خون استفاده می شوند. برای تزریقات عضلانی از سوزن های شماره ۲۰تا ۲۳ استفاده می شود که آن هم بستگی به غلظت ماده ی تزریقی دارد. انجام تزریقات زیر جلدی نیاز به سوزن هایی با قطر کمتری دارند و برای انجام تزریق داخل جلدی سوزن ریزتری مانند سوزن شماره ۱۶ نیاز است.
سرسوزن های دیگری به نام blunt tip با نوک کند وجود دارد که برای چسبکاری یا زدن لوبریکانت استفاده می شود.
هر سوزن شامل سه قسمت می باشد:
قسمتی که سرنگ به سوزن متصل می شود و hub نام دارد.
تنه ی سوزن یا shaft
نوک سوزن یا bevel
هر سوزن دارای سه ویژگی مشخص می باشد:
نوک تیز سوزن
طول تنه ی سوزن
شماره ی سوزن یا قطر آن
سوزن های با نوک تیز کوتاه تر، برای انجام تزریقات سیاهرگی مناسب هستند. سوزن های با نوک تیز بلندتر، تیزتر هستند که در انجام تزریقات زیر جلدی و عضلانی برای بیمار ناراحتی کمتر و آزار کمتری ایجاد می کنند. بیشتر سوزن هایی که استفاده می شوند، دارای طول ۱.۵ اینچ می باشد. بر اساس اندازه و وزن مریض و نوع بافتی که تزریق مایع باید در آن انجام شود نوع سوزن را انتخاب می شود.
در کودکان و افراد با وزن کم از سوزن های کوتاه تر استفاده می شود. از سوزن های بلندتر به طور معمول ۱ الی ۱.۵ اینچ برای تزریقات عضلانی و از سوزن های کوتاه تر، به طور معمول برای انجام تزریقات زیر جلدی استفاده می کنند. انتخاب نوع سوزن بر حسب قطر با شماره سوزن، غلظت مایعی که قرار است از طریق سرنگ تزریق شود بستگی دارد.
یک سوزن با شماره ۱۶ تا برای تزریق خون و فرآورده های آن مناسب می باشد. سوزن درشت در انجام تزریق خون و فرآورده های خونی به این دلیل است که صدمه ی کمتری به گلبول های قرمز می رسد.

اجزای هر سرنگ

ﻗﺴﻤﺖ اصلی ﺳﺮﻧﮓ، اﺳﺘﻮاﻧﻪ ﻳﺎ ﻣﺨﺰن ﺳﺮﻧﮓ می باشد ﻛﻪ ﻣﺎﻳﻌﺎت تزریقی در آن ﻗﺮار می گیرند. در داﺧﻞ اﻳﻦ ﺑﺪﻧﻪ ی اﺳﺘﻮاﻧﻪ ای، یک ﭘﻴﺴﺘﻮن ﻳﺎ در اصطلاح Plunger ﻗﺮار دارد ﻛﻪ ﺑﻪ راحتی به داﺧﻞ یا ﺧﺎرج می رود. در ﺳﺮ اﻳﻦ ﭘﻴﺴﺘﻮن یک قطعه از ﺟﻨﺲ لاستیک ﻗﺮار داده شده ﻛﻪ ﻛﺎﻣﻼ ﻧﻔﻮذ ﻧﺎﭘﺬﻳﺮ است. این قطعه با ﺑﺪﻧﻪ استوانه ای ﺳﺮﻧﮓ در ﺗﻤﺎس ﺑﻮده از نشتی مایع به هنگام انجام تزریق جلوگیری می کند.
قسمت خروجی سرنگ hub ﺳﺮﻧﮓ نام دارد ﻛﻪ به آن ﺳﺮﺳﻮزن متصل می شود. اﻳﻦ ﻗﺴﻤﺖ خروجی امکان دارد ﺑﻪ دو صورت ﺑﺎﺷﺪ:

Luer-Slip ﻳﺎ ﺳﺎده

اولین نوع ﻛﻪ نوک آن ﺑﺎ ﻓﺸﺎر درون ﺳﺮﺳﻮزن می رود و ﺑﻪ آسانی نیز از آن ﺧﺎرج ﻣﻲﺷﻮد.

Luer- Lock

حالت دوم است که در اﻳﻦ صورت ﺳﺮ ﺳﺮﻧﮓ به شکل پیچی بوده و ﺳﺮﺳﻮزن ﺑﺎﻳﺪ ﺑﻪ درون سرسرنگ ﺑﭽﺮﺧﺪ تا به طور کامل محکم شود و ﺳﺮ ﺳﻮزن ﻓﻘـﻂ ﺑﺎ چرخش ﺑﻪ ﺳﺮﻧﮓ وﺻﻞ شده ﻳﺎ ﺟﺪا می شود و اﺣﺘﻤﺎل ﺟﺪا ﺷﺪن ﺳﺮ ﺳﻮزن زمانی که ﺗﺰرﻳﻖ انجام می شود، وﺟﻮد ﻧﺪارد.

مزایای سرنگ‌های بارگذاری شده

مزایای سرنگ‌های از قبل بارگذاری شده مانند افزایش طول عمر محصول و به حداقل رساندن ضایعات دارو در مقایسه با روش‌های معمولی باعث رشد بیشتر بازار در دوره‌های پیش‌بینی خواهد شد. سرنگ پرشده ابزاری قابل اعتماد، مناسب و کارآمد برای مصرف دارو هست. این محصول می‌تواند کار خسته‌کننده انتقال دارو از ویال به سرنگ را از بین ببرد. مقدار دقیق از پیش اندازه‌گیری شده در سرنگ دارویی پیش ساخته سرعت بهبودی را در بیمار افزایش داده و ضایعات احتمالی را نیز از بین می‌برد. با اتکا به مزایای ذکر شده سرنگ‌های از پیش بارگذاری شده موجبات افزایش درآمد کسب و کار را نیز فراهم خواهد نمود.

ویژگی‌های سرنگ

در سرنگ‌های یکبار مصرف پلیمری برای ساخت بدنه سیلندر و محافظ سر سوزن غالبا از گریدهای خاص پلی‌پروپیلن استفاده می‌گردد. برای ساخت پیستون یا پلانچر مرکزی از گرید خاص پلی اتیلن با دانسیته بالا استفاده می‌شود. جنس حلقه اورینگ سر پیستون غالبا از گرید خاصی از pvc به منظور آب‌بندی سیلندر و پیستون در هنگام انتقال دارو است. سر سوزن‌ها غالبا از نوع خاصی استیل پزشکی ضدزنگ است و مجموعه توسط فویل پلیمری و کاعذ در زمان بسته‌بندی از طریق الکتروفرمینگ بسته‌بندی می‌گردد. سرنگ‌ها در سایزهای مختلف از ۲ الی ۱۰۰ سی سی ساخته می‌شود. تولید تمامی سرنگ‌های پزشکی مشمول رعایت مقررات اجباری استاندارد ملی ایران است. در تولید سرنگ‌ها فاکتورهای مواد اولیه، روان‌کننده، تمیزی، ویژگی‌های شیمیایی و فیزیکی شامل مقیاس، طراحی، نشت‌پذیری، نوع اتصال، سیلندر، پیستون، بسته‌بندی اولیه و ثانویه، نشانه‌گذاری‌ها و در نهایت نوع نگهداری آزمایش و تولید اهمیت دارد.

کد آیسیک مرتبط با صنعت تولید سرنگ

کد آیسیک مخفف International Standard Industrial Classification (سیستم بین المللی طبقه بندی استاندارد صنایع) است. کد گذاری به عنوان روش ساده و دقیق برای تعیین هویت کالا، قطعات، مدارک و اموال، سالها است که در سطح شرکت هاو زنجیره های تأمین مورد استفاده قرار می گیرد.
با توجه به بررسی های انجام شده کد آیسیک سرنگ به شرح جدول ذیل می باشد

کد تعرفه گمرکی مرتبط با صنعت تولید سرنگ

تعرفه یا به عبارت دیگری(TARIFF) یک نوع معیار رقمی و یا عددی می باشد برای شناسی و تعیین جایگاه کالا در ترخیص کالا.
تعرفه گمرکی میزان حقوق ورودی قابل پرداخت برای ورود کالا می باشد.تعرفه گمرکی در بستر تاریخ مبتنی بر سیستم و روش های خاصی از قبیل اداره گمرک،آمار،حمل و نقل،بیمه و غیره طراحی و مورد استفاده قرار می گیرد.
با توجه به بررسی های انجام شده کد تعرفه گمرکی سرنگ به شرح جدول ذیل می باشد

فرایند تولید سرنگ

به طور کلی فرآیند تولید سرنگ شامل مراحل زیر میباشد:
مرحله تزریق و ساخت قطعات سیلندر و پیستون
سوار کردن قطعات
استرلیزاسیون
کنترل کیفیت
اصولاً ساخت قطعات پلاستیکی از ترموپلاستیکها به خصوص ساخت قطعاتی که شکل سادهای ندارند تنهـا از طریق قالبگیری تزریقی امکانپذیر است، لذا تنها روش موجود برای ساخت سـرنگهـای پلاسـتیکی روش قالبگیری تزریقی است.
فرآیند تولید سرنگهای یکبار مصرف در عین سادگی اصول آن، به خاطر اهمیت آن از نظـر بهداشـتی بـسیار حساس است.

قالبگیری

مواد اولیه اصلی یعنی پلی اتیلن و پلی پروپیلن توسـط خـوراک دهنـده پنومـاتیکی از مخزنـی کـه توسـط کارگران پر میشود به درون قیف خوراک دستگاههای تزریق ریخته میشوند.
پیستونها و سیلندرها توسط ماشینهای تزریق ساخته میشوند. برای لغزش بهتـر پیـستون درون سـیلندر بایستی این دو قسمت از دو ماده نا هم جنس ساخته شوند. بنابراین پیستون سرنگ از پلی اتیلن چگـالی بـالا و بدنه آن از پلی پروپلین که نسبتاً شفاف است ساخته میشود. قالبهای مربوط به این قطعات همگی دارای ١٢ محفظه شکلدهـی مـیباشـند. چهاردسـتگاه تزریـق، عمـل ساخت قطعات هر یک از سرنگهای ٢و ۵ میلیلیتری را بر عهده دارند.
بعد از قالبگیری و ساخته شدن قطعات به صورت دستی، راهگاهها و پلیسههای باقیمانده روی قطعات جـدا گشته و به درون ظروف مخصوصی ریخته میشود. میتوان در کنار هر یک از ماشینهای تزریـق یـک تـسمه نقاله کوچک قرار داد تا ضایعات را به قسمت آسیاب منتقل نماید. با کنترل مداوم دستگاهها مـیتـوان مقـدار ضایعات را به حداقل رسانید.
برای اطمینان از پایداری ابعاد سرنگها و رسیدن به یک شکل پایدار باید این قطعات به مدت یـک الـی دو روز در شرایط کنترل شده دما و رطوبت درون یک محفظه مناسب پلاستیکی قرار گیرد. در طی این مدت قطعات ابعاد نهایی خود را به دست آورده و در نتیجه احتمال معیوب شدن آنها در قـسمت مونتاژ به حداقل خواهد رسید.
در مرحله برچسب زنی یا به عبارتی چاپ، درجه بندی و نام کارخانه و نوع سـرنگ بـر روی بدنـه سـرنگهـا چاپ میگردد. این ماشین به صورت نیمه خودکار عمل مینماید. بدنه سرنگها میبایستی توسط دست در محل مخصوص خود قرار گرفته و به داخل ماشین هـدایت شـوند، ماشین به صورت خودکار عمل چاپ و تخلیه آنها را انجام میدهد.

سوار کردن قطعات

برای سوار کردن پیستون روی بدنه اصلی، از دستگاه مونتاژ اتوماتیک استفاده مـیگـردد. در ایـن قـسمت قطعات ساخته شده به درون ظروفی مخصوص شروع به ارتعاش میکنند. به نحوی کـه قطعـات بـه آرامـی از شیارهای اطراف ظروف بالا آمده و یک به یک به درون مجرایی که به قسمت ابزار مونتاژ منتهی میشـود وارد میگردند.
بعد از مرحله مونتاژ، سرنگها به وسیله یک تسمه نقاله کم عرض اما طویل به قسمت بستهبندی در لفافـه پلاستیکی هدایت میشوند. در این قسمت فیلم پلاستیکی که به داخل دستگاه وارد مـیشـود توسـط مکـش هوا و فشار یک سنبه به صورت حبابی در خواهد آمد که قسمت مقعر آن رو به بالا میباشد. سرنگ به ترتیـب درون این حبابها قرار میگیرد و در مرحله بعـدی روی آنهـا توسـط یـک کاغـذ طبـی مخـصوص پوشـانده میشود. عمل اتصال کاغذ به لفافه پلاستیکی به وسیله فشار و حرارت انجام میشود.
سرنگهای بسته بندی شده در لفافههای پلاستیکی در جعبههای کاغذی ١٠٠ عددی قرار گرفته و در یـک اتاقک مخصوص جمعآوری میشوند. در این اتاقک هوا بـا رطوبـت و دمـای کنتـرل شـدهای جریـان دارد. در نتیجه دما و رطوبت مناسب، باکتریها و قارچهای احتمالی موجود در محفظه بستهبندی سرنگها، از پوشش محافظ خود خارج شده و شروع به تکثیر مینمایند. این موضوع سبب میشود که گاز اکسید اتیلن در مرحلـه استرلیزاسیون اثر سریعتری بر روی آنها داشته باشد.

استرلیزاسیون

مرحله بعدی فرآیند استرلیزاسیون است. به طور کلی روشهای مختلفی برای استریلیزاسیون وجود دارد. که در ادامه ارائه شده است:

روش های استریل کردن سرنگ

استرلیزاسیون بطور کلی عبارت از نابود ساختن تمام ارگانیسمهای زندهای میباشد کـه مـیتواننـد موجـب بروز بیماریها و یا عفونتهای سطحی و یا عمقی شوند.
قابلیت استرلیزه شدن یک نیاز اصلی برای تمام پلاستیکهـایی اسـت کـه بـرای خـدمات درمـانی و اعمـال جراحی مورد مصرف قرار میگیرند. علاوه بر نوع پلیمر، عوامل دیگری مانند ساختمان شیمیایی مواد افزودنـی شکل قطعه و روش فرآیند آن، میتواند در انتخاب روش مناسب استرلیزاسیون یک قطعـه، بـسیار بـا اهمیـت باشند.
در میان روشهای مختلف استرلیزاسیون حرارتی، روش استریل کردن با هوای گرم و خشک به ندرت بـرای پلاستیکها کاربرد دارد. اما استفاده از اتوکلاو برای استریل کردن برخـی از قطعـات پلاسـتیکی، بـا موفقیـت مواجه شده است. استرلیزاسیون به کمک تشعشعات هستهای، به لحاظ تأثیری که در دگرگونی پلاستیکها و تغییر رنگ آنها دارد، محدود به انواع خاصی از این مواد بوده و اکثراً بـرای اسـتریل کـردن قطعـات و وسـایل یکبار مصرف بکار میرود.
مواد شیمیایی (در فاز گازی) نظیر اکسید اتیلن تقریباً برای اسـتریل کـردن تمـام پلاسـتیکهـا کـه دارای کاربردهای پزشکی هستند، بدون تأثیر منفی بر ساختمان آنها، مورد استفاده قرار می گیرد.
استرلیزاسیون را با تخریب سلولهای زنده (تعداد سلولهای زنده در ازای یک واحد حجمی) رابطه مـستقیم دارد.
در حالت ایده آل میتوان گفت که یک رابطه خطی بین زمان استرلیزاسیون و لگـاریتم تعـداد ارگـانیزمهـای زنده، وجود دارد. بنابراین هرگز یک وسیله بطور کامل استریل نخواهد شد. بنابراین بررسـی و تخمـین امکـان زنده ماندن بخشی از ارگانیزمهای بیماریزا بسیار مهم میباشد و در هـر روش، ایـن امکـان بایـد در حـداقل ممکن باشد.
فاکتور غیر فعال کردن ارگانیسمها، یکی دیگر از مفاهیم تأثیرپذیری یک روش استرلیزاسیون اسـت کـه بـه معنی کاهش میزان تجمع میکروبی از طریق روشهای مزبور در یک وسیله مـورد مـصرف در مـوارد پزشـکی میباشد.
روشهای ممکن استریلیزاسیون به صورت زیر طبقه بندی میشوند:
هوای خشک
اتوکلاو یا بخار در درجه حرارت زیاد
آب جوش، همراه با بخار در درجه حرارت کم (پاستوریزه کردن)
تشعشع اشعه گامای ذرات بتا و یا اشعه ماوراء بنفش
عوامل گازی شکل شیمیایی
در انتخاب هر یک از روشهای فوق، نوع جنس پلیمر بکار برده شده، شـکل قطعـه و روش تولیـد آن و نیـز تعداد دفعات استرلیزاسیون نقش بسیار مهمی دارد.
در این قسمت به اختصار به شرح هر یک از این روش ها پرداخته خواهد شد.

روش حرارت خشک

شرایط مختلفی که برای استفاده از هوای خشک و داغ به منظور استرلیزاسیون وسائل پلاسـتیکی بکـار بـرده میشوند، معمولاً از لحاظ زمان و درجه حرارت عبارتند از:
۴۵ دقیقه در دمای ١۶٠ درجه سانتیگراد
١٨ دقیقه در دمای ١٧٠ درجه سانتیگراد
٧/۵ دقیقه در دمای ١٨٠ درجه سانتیگراد
١/۵ دقیقه در دمای ١٩٠ درجه سانتیگراد
مقادیر فوق، ممکن است براساس اسـتانداردهای مختلـف تغییـر نماینـد مـثلاً در اسـتانداردهای دارویـی و بهداشتی انگلستان، به منظور اطمینان از استرلیزاسیون وسائل، آنها را در ١۶٠ درجه سانتیگراد به مـدت یـک ساعت در معرض هوای خشک قرار میدهند.
در این روش دقت لازم در جهت رسیدن حرارت به کلیه نقاط یک قطعه پلاستیکی باید انجام شود. به دلیـل درجه حرارت زیاد این روش، مواد پلاستیکی اندکی را میتوان پیـدا کـرد کـه بتواننـد شـرایط حرارتـی آن را بدون آسیب پذیری تحمل نمایند و حتی موادی کـه نقطـه نـرم شـدن آنهـا نیـز بـالاتر از محـدوده عملیـات
استرلیزاسیون میباشد، ممکن است به علت وجود اکسیژن دچار دگرگونی شود.
به رغم وجود تعدادی از پلیمرها که دارای خواص حرارتی خوب هستند و میتواننـد از ایـن طریـق اسـترلیزه گردند. بطور کلی میتوان گفت کـه روش استرلیزاسـیون بـا هـوای گـرم و خـشک، بـه روش مناسـبی بـرای استرلیزاسیون قطعات پلاستیکی در حال انجام است.
از طرفی با توجه به اینکه با کاهش دمای استرلیزاسیون، زمان عمل افزایش مییابد، عملیات مزبـور از لحـاظ اقتصادی بسیار پرهزینه خواهد بود.

اتوکلاو

یکی از روشهای استریل کردن پلاستیکها، استفاده از بخار اشباع شده در اتوکلاوی که دارای دمای بـالاتر از ١٠٠ درجه سانتیگراد است، میباشد. دوره زمانی لازم برای استرلیزاسیون کامل، با درجه حرارت بکار رفتـه در سیستم، رابطه معکوس دارد و همواره این تمایل وجـود داشـته کـه در اسـتفاده از ایـن روش، زمـانهـای کوتاهتر، همراه با درجه حرارتهای بالاتر بکار گرفته شود. شرایط مختلف سهگانه زیـر، جهـت استرلیزاسـیون قطعات پلاستیکی توصیه شده است.
٣ دقیقه در ١٣۴ درجه سانتیگراد
١٠ دقیقه در ١٢۶ درجه سانتیگراد
١۵ دقیقه در ١٢١ درجه سانتیگراد
یکی از مشکلاتی که با روش اتوکلاو همراه است، لزوم خارج سـاختن هـوا از سیـستم مـیباشـد. زیـرا هـوا میتواند در میزان نفوذ و تراکم بخار دخالت کرده و آن را تا حدودی بیاثر نماید. در وسائل ساده، هوا معمـولاً از طریق جابجایی به سوی پائین از سیستم خارج میگردد ولـی روش اسـتفاده از خـلأ قبـل از تزریـق بخـار رایجتر است.
در این روش آن گروه از موادی که نقطه نرمی پائینتری از درجه حرارت اتوکلاو دارند، نمیتواننـد اسـتریل شوند، مگر اینکه با اعمال روشهای دیگر، در مقابل تغییر شکل و آسیبپذیری محافظت گردند.
استرلیزاسیون قطعات پلاستیکی از طریق اتوکلاو نیاز به بررسی و دقت عمـل زیـادتری دارنـد، زیـرا نبایـد تصور شود که حتی موادی با داشتن نقطه نرمی بالاتر از ١٣۴ درجه سانتیگراد، هم الزاماً مـیتواننـد بـا ایـن روش استریل گردند. به عبارت دیگر، اطلاع از نقطه نرم شدن پلاستیکهـایی کـه نقطـه نرمـی آنهـا بـالاتر از ١٣۴ درجه سانتیگراد است، برای قطعی بودن استریل آنها از طریق اتوکلاو کافی نیست.
اگر قطعاتی در اتوکلاو استرلیزه شود و حتی کوچکترین دگرگونی در آن پدیـدار نگـردد ولـی قـدری تغییـر شکل دهد، روش مزبور برای آن قطعه فاقد ارزش است.
یکی دیگر از مشکلاتی که با روش اتـوکلاو همـراه اسـت استرلیزاسـیون قطعـاتی مـیباشـد کـه در داخـل کیسه های پلاستیکی و یا محفظههایی با جداره نازک .

تجهیزات و دستگاه های مورد نیاز برای تولید سرنگ

ماشین آلات و تجهیزات مورد نیاز برای تولید سرنگ، در طرح توجیهی تولید سرنگ، به دقت لیست و معرفی شده اند. سرنگ ها از نظر حجم و شکل متفاوت بوده و برای تزریق مواد دارویی به بدن به کار می روند. این محصولات در انواع سرنگ تزریق، سرنگ انسولین، سرنگ گاواژ، سرنگ دندانپزشکی، سرنگ دامپزشکی و غیره تولید می شوند.
مواد اولیه اصلی تولید سرنگ پلی پروپیلن، محافظ سر سوزن (پروتکتور) و HDPE می باشند. دستگاه های تولید سرنگ شامل تجهیزات مربوط به تولید و استریل کردن است. برخی از ماشین آلات مهم در این زمینه عبارتند از:
دستگاه تزریق قالب
دستگاه چاپ بر روی سرنگ
دستگاه های مونتاژ اتوماتیک برای سوار کردن قطعات
دستگاه بسته بندی سرنگ
دستگاه استریل کردن (هوای خشک و یا اتوکلاو)

آیا تولید سرنگ از نظر اقتصادی موجه است؟

اگر بخواهیم، بازار سرنگ و رقبای این کسب و کار را بررسی کنیم، به همین بحث اکتفا می کنیم که تولید سرنگ در کشور، جوابگوی نیاز داخلی نیست. مابقی نیاز سیستم درمانی به سرنگ توسط واردات این محصول تامین می شود.
پس کاملا واضح است که با توجه به تقاضای زیاد سرنگ در کشور، این سرمایه گذاری کاملا از نظر اقتصادی موجه است. بخصوص با توجه به همه گیری ویروس در چند سال اخیر، میزان نیاز بازار به این عنصر پرکاربرد در پزشکی افزایش قابل توجهی داشته است.

اهمیت استراتژیک انواع سرنگ

سرنگ اگرچه جزء دارو محسوب می شوند و در دسته لوازم پزشکی قرار می گیرد ، اما به دلیل استفاده گسترده از این لوازم در مراکز درمانی ، به عنوان یک کالای استراتژیک درمانی اهمیت دارد .
این در حالی است که فناوری ساخت و تولید سرنگ در کشور روند پیچیده ای نیست و امکان تولید با کیفیت انواع سرنگ در ایران وجود دارد ، اما به دلیل رشد تورم و افزایش قیمت مواد اولیه و نیروی انسانی و سایر هزینه های تولید و از طرفی ثابت ماندن قیمت محصولات طی سال های اخیر ، مزیت رقابتی این محصولات در مقایسه با سایر تولیدات داخلی کاهش یافته است .

کالای جایگزین و مکمل سرنگ

سرنگ‌های یکبار مصرف پزشکی در جنس‌های مختلف ساخته می‌شوند. برای مثال سرنگ‌های ساخته شده از شیشه و پلیمر در شرایط خاص پزشکی می‌توانند به عنوان جایگزین همدیگر به کار روند؛ ولی در تمامی این محصولات استریل بودن جهت جلوگیری از شیوع بیماری‌های خطرناک به عنوان یک الزام رعایت می‌شود.

بررسی بازار و رقبا

تعداد جوازهای تاسیس صادره تولید سرنگ کشور ۸۳واحد که از این تعداد تنها ۹واحد در حال احداث با ظرفیت ۲۶۱ میلیون عدد و پیش‌بینی سرمایه‌گذاری ۱۴۵۵۸ میلیارد ریال دارای پیشرفت فیزیکی بالای ۶۰درصد هستند. تعداد واحدهای تولیدی دارای پروانه بهره‌برداری در کشور ۵۹ شرکت بوده که با سرمایه گذاری ۱۶۳۴۴ میلیارد ریال با ظرفیت اسمی ۳۳۵۹ میلیون عدد انواع سرنگ در حال فعالیت است. نیاز بخش سلامت کشور به انواع سرنگ با صادرات این محصول توسط بخش بازرگانی مرتفع شده است به گونه‌ای که در سال ۱۳۹۷ برابر ۱۷/۷ میلیون دلار انواع سرنگ به کشور وارد شده است.

نقاط ضعف و قوت تکنولوژی های مرسوم

همانطورکه ذکر شد، تنها روش مرسوم برای تولید سرنگ، روش قالبگیری تزریقی است. برای تولید قطعات پلاستیکی میتوان از روش قالبگیری فشاری نیز استفاده نمود. ولی روش قالبگیری فشاری به علـت کنـدی و ساخت قطعات با دقت پائین و ظرفیت بسیار پائین تولید به هیچ عنوان مطرح نبوده و لذا فرآیند ساخت تنهـا به قالبگیری تزریقی که دارای سرعت و دقت بالایی است متکی میباشد.
اما در قسمت استرلیزاسیون روشهای مختلفی وجود دارد که در این میان دو روش گاز اکسید اتـیلن و روش اشعه رادیو اکتیو (گاما) متداولتر است. روش اشعه به علت سرمایه گذاری بسیار بالا و احتیاج بـه نیـروی کـار مجرب و دوره دیده که در حال حاضر در ایران محدود میباشد و نیز تکنولوژی وابسته به خارج در مقایسه بـا روش گاز اکسید اتیلن دارای معایبی است.
اما روش استرلیزاسیون به روش گاز اکسید اتیلن به علت تکنولوژی شناخته شـده آن و نیـز سـرمایه گـذاری اولیه اندک و همچنین در دسترس بودن نیروی کار مجرب فراوان در مقایسه با روش استرلیزاسیون بـه روش اشعه گاما ارجحیت دارد.

کشورهای عمده تولیدکننده و مصرف کننده سرنگ

در حال حاضر انواع سرنگ ها در اغلب کشورهای جهان تولید می گردند. از جمله تولید کننـدگان عمـده سرنگ در جهان می توان به کشورهای آمریکا و مکزیک، کشورهای اروپای غربی نظیر آلمان، بلژیک، اسپانیا، ایتالیا و فرانسه اشاره کرد.
همچنین کشورهای آسیایی ژاپن، چین، کره و هند نیز از جمله تولیـد کننـدگان عمـده سـرنگ در جهـان هستند.

وضعیت واحد های فعال تولید سرنگ

در نمودار زیر تعداد و ظرفیت واحدهای تولید کننده سرنگ در کشور به تفکیک استان آمده است .

جدول واحد های فعال تولید سرنگ

در جدول زیر تعداد و ظرفیت واحدهای تولید کننده سرنگ در کشور به تفکیک استان آمده است .

پیش بینی وضعیت سرمایه گذاری طرح تولید سرنگ

ظرفیت تولید سالیانه: ۶ میلیون عدد
نرخ برابری دلار: ۲۷۰۰۰ تومان
مساحت زمین موردنیاز: ۲۵۰۰ مترمربع
زیربنای کل: ۱۲۰۰ مترمربع
تعداد نیروی انسانی مورد نیاز: ۱۲ نفر
میزان سرمایه گذاری ثابت: ۵.۲ میلیارد تومان
ارزش ماشین آلات و تجهیزات: ۱.۷ میلیارد تومان
نرخ بازده داخلی در سال مبنا: ۴۰ درصد

درصورت تمایل به این مطلب امتیاز دهید: