طرح تولید رب گوجه فرنگی

رب گوجه فرنگی از پرمصرف‌ترین چاشنی‌های غذا در بین ایرانیان است، که در غذاهای مختلف به صورت سرخ کرده یا پخته استفاده می‌شود. در زمان‌های گذشته مردم خودشان رب گوجه فرنگی را برای مصرف یک ‌ساله خود در خانه طبخ می‌کردند.با افزایش جمعیت، رشد صنعت، رشد آپارتمان نشینی و کمبود وقت، این وظیفه به کارخانه‌های تولید مواد غذایی محول شد. در حال حاضر اکثریت مردم از رب گوجه‌ فرنگی صنعتی استفاده می‌کنند. این محصول از مزرعه تا فروشگاه مراحل مختلف و متنوعی را طی می‌کند. برای برخی افراد دانستن طرز تهیه رب گوجه ‌فرنگی در کارخانه جالب توجه است.(طرح تولید رب گوجه فرنگی)

تاریخچه رب گوجه فرنگی

رب گوجه فرنگی برای اولین بار در خانه‌ها و کارخانه‌های ایتالیایی تولید شد. ایتالیایی‌ها برای طعم دار کردن پاستاهای خود با طعمی متفاوت و جدید، تصمیم گرفتند سسی از عصاره گوجه فرنگی تهیه کنند و این شد که سیسیل و دیگر شهرهای جنوب ایتالیا به مهد رب گوجه فرنگی تبدیل شدند. در حال حاضر هم کشورهای حاشیه مدیترانه از پیشتازان تولید و مصرف رب گوجه فرنگی در دنیا هستند. شاید برایتان جالب باشد بدانید بیشتر ساکنان مدیترانه ترجیح می‌دهند رب گوجه را خالص مصرف نکنند و با ترکیب آن با موادی مانند روغن زیتون و انواع سبزی‌های تازه، طعم دلپذیری به غذایشان بدهند. آن‌ها معمولاً رب را مانند ما ایرانی‌ها سرخ نمی‌کنند و دوست دارند طعم خود رب زیر زبانشان بیاید.

معرفی کد آیسیک مرتبط با صنعت تولید رب گوجه فرنگی

۱. کد آیسیک نام کالا رب گوجه فرنگی: ۱۵۱۳۵۱۲۴۱۹

فرآیند تولید رب گوجه فرنگی

روند تولید محصول در کارخانه به شرح زیر است :

دریافت و تخلیه
گوجه‌فرنگی به عنوان ماده اولیه تهیه محصول رب باید از کیفیت مناسب برای تغلیظ شدن برخوردار بوده و پارامترهای مورد نیاز مطابق با استاندارد ملی ایران به شماره ۴۰ با موضوع گوجه‌فرنگی را برآورده نماید. مدیر کنترل کیفی کارخانه رب گوجه‌فرنگی مسئول نظارت بر تخلیه و دریافت گوجه‌های ورودی به کارخانه می‌باشد. شکل ظاهری، میزان رسیدگی، نوع بارگیری و درجه بریکس گوجه‌فرنگی از جمله مهم‌ترین پارامترهایی‌ است که به هنگام دریافت محموله گوجه‌فرنگی توسط مدیر کیفی کارخانه کنترل می‌شود.

سورتینگ و شستشوی نهایی
گوجه‌های نارس، گندیده، کپک‌زده و به طور کلی همه مواد زائدی که همراه با گوجه‌فرنگی به کارخانه وارد شده‌اند، باید در مرحله سورتینگ از خط تولید خارج شوند. خط سورتینگ و شستشوی گوجه‌فرنگی عملیات جداسازی و شستشوی نهایی گوجه‌فرنگی را به صورت اتوماتیک انجام می‌دهد. این خط از دو قسمت مجزا تشکیل شده است که در قسمت اول علمیات جداسازی توسط پرسنل تولید، و در قسمت دوم شستشوی گوجه‌های با نازل‌های آب انجام می‌شود.

خرد کردن
خرد کردن گوجه‌فرنگی به منظور تسهیل در فرآیند تغلیط باید بعد از عملیات شستشو و پیش از پخت اولیه صورت پذیرد. عملیات خرد کردن ممکن است به صورت دستی و یا توسط ماشین انجام شود. ماشین خردکن گوجه‌فرنگی فرآیندهای خرد کردن و له‌کردن بافت گوجه‌فرنگی را به صورت خودکار انجام می‌دهد. این دستگاه شامل یک سری تیغه‌های ثابت و متحرک است که گوجه‌ها در بین آن‌ها قرار گرفته و خرد می‌شوند.

پیش‌پزی
پیش‌پزی گوجه‌فرنگی با هدف نرم شدن بافت آن، توسط دستگاه پری‌هیتر و به دو شکل هات‌بریک و کلدبریک انجام می‌شود. دمای مورد نیاز برای پخت گوجه به روش هات بریک بین ۸۵ تا ۹۰ و در روش کلدبریک بین ۷۵ تا ۸۰ درجه سانتی‌‌گراد می‌باشد. انتخاب روش حرارت‌دهی در خط تولید رب گوجه فرنگی، بر اساس نوع بسته‌بندی محصول نهایی تعیین می‌‌گردد، به‌طوریکه برای رب گوجه اسپتیک از روش کلدبریک و رب گوجه کنسروی از روش هات‌بریک استفاده می‌شود.(طرح تولید رب گوجه فرنگی)

فیلتراسیون
فیلتراسیون عملی است که توسط آن، پوست، پالپ و ذرات ریز از گوجه‌ها جدا شده و محلول یکنواختی از آب و ذرات گوجه حاصل می‌شود. فلیتراسیون گوجه‌فرنگی در کارخانه‌جات تولید رب گوجه باید در دو مرحله و توسط دستگاهی به نام صافی دو مرحله‌ای انجام شود. صافی دو مرحله‌ای با استفاده از نیروی گریز از مرکز، آب گوجه را در مرحله اول از منافذی به قطر یک میلیمتر و در مرحله دوم از منافذی به قطر ۰.۶ میلیمتر، عبور داده و با فشار زیاد به سمت جداره‌های دستگاه پرتاب می‌کند.

ذخیره‌سازی آب گوجه
به‌منظور مدیریت کردن فرآیند تولید و استفاده تدریجی از آب گوجه در مرحله تغلیظ، لازم است تا ذخیره‌سازی آب گوجه در محلی مناسب صورت پذیرد. مناسب‌ترین محل برای ذخیره آب گوجه، مخزن‌های مخصوصی است که برای این منظور طراحی شده‌ باشند. مخزن ذخیره آب گوجه‌فرنگی یک مخزن تمام استیل است که ظرفیت آن با توجه به ظرفیت خط تولید تعیین می‌شود. این مخزن باید مجهز به یک همزن باشد تا از دو فاز شدن آب گوجه‌فرنگی جلوگیری نماید.

تغلیظ
عملیات تغلیظ اصلی‌ترین مرحله از فرآیند تولید در یک کارخانه رب گوجه‌فرنگی است که طی آن آب‌ گوجه‌فرنگی به رب گوجه‌فرنگی تبدیل می‌شود. این عملیات در کارخانجات خط تولید رب به دو شکل تغلیظ غیرمداوم و تغلیظ مداوم صورت می‌گیرد که به ترتیب توسط ماشین‌آلات تغلیظ کننده بچ و کانتی‌نیوس انجام می‌شود. چگونگی انجام فرآیند تغلیظ، مهم‌ترین عامل در تعیین کیفیت محصول نهایی است. در مواردی که تولید رب گوجه‌فرنگی با بریکس بالا مد نظر باشد باید از دستگاه کانتی‌نیوس استفاده شود، به طوریکه عملیات تغلیظ به صورت ادامه‌دار و طی دو یا سه مرحله صورت پذیرد.

پاستوریزاسیون
فرآیند پاستوریزاسیون در خط تولید رب گوجه‌فرنگی باید بعد از عملیات تغلیظ و به منظور از بین‌بردن و یا غیرفعال کردن میکروارگانیسم‌های موجود در رب گوجه صورت پذیرد. پاستوریزاسیون رب گوجه‌فرنگی توسط دستگاه پاستوریزاتور انجام‌می‌شود که در خطوط تولید رب گوجه‌فرنگی بعد از فرآیند تغلیظ و پیش از عملیات پر کردن قرار می‌گیرد.

قوطی‌شوری
جهت اطمینان از عاری بودن قوطی‌های کنسرو از هر گونه آلودگی، لازم است تا قوطی‌ها پیش از عملیات پر کردن کاملا استریل شوند. برای استریل کردن قوطی‌های کنسرو در خط تولید رب گوجه‌فرنگی از دستگاهی به نام قوطی‌شور بخار استفاده می‌شود. قوطی‌شور بخار با استفاده از آب جوش و بخار آب، عملیات استریل کردن قوطی‌ها را انجام داده و جهت پرکردن به سمت دستگاه پرکن هدایت می‌کند.

پرکردن
عملیات پرکردن در کارخانه‌جات تولید رب گوجه‌فرنگی با بسته‌بندی فلزی یا شیشه‌ای باید پس از پاستوریزاسیون صورت پذیرد. ظروف فلزی و شیشه‌ای که در این مرحله به کار می‌روند باید پارامترهای مورد نیاز سازمان ملی استاندارد ایران که به ترتیب در استانداردهای شماره ۱۸۸۱ و ۱۴۰۹ آورده شده‌اند، را برآورده نمایند. برای پرکردن ظروف فلزی و شیشه‌ای از انواع مختلف دستگاه پر کن استفاده می‌شود که پرکن‌های سه‌ پیستون خطی و هشت پیستون روتاری رایج‌ترین انواع پرکن در خطوط تولید رب گوجه‌فرنگی می‌باشند.(طرح تولید رب گوجه فرنگی)

دربندی
دربندی نام فرآیندی است که طی آن، درب قوطی بر روی بدنه آن قرار گرفته و پلمپ می‌شود. دربندی قوطی رب گوجه‌فرنگی باید پارامترهای مورد نیاز بسته‌بندی در استاندارد ملی ایران به شماره ۱۸۸۱ را برآورده نماید. بسته به شکل قوطی بسته‌بندی از انواع ماشین‌آلات دربندی استفاده می‌شود که دربندی قوطی فلزی نیمه‌اتوماتیک و دربندی چهارهد اتوماتیک متدوال‌ترین انواع دربندی در خطوط تولید رب گوجه‌فرنگی می‌باشند.

پاستوریزه کردن بعد از دربندی
جهت کسب اطمینان از عدم وجود هر گونه میکروارگانیسم‌های فعال درون قوطی‌های رب، لازم است تا بار دیگر فرآیند پاستور کردن انجام شود. پاستور کردن قوطی‌ها در این مرحله با وارد کردن شوک حرارتی به قوطی‌ها، احتمال وجود هر گونه میکروارگانیسمی را به صفر می‌رساند. قوطی‌هایی پر شده از رب در این مرحله ابتدا وارد تونلی از بخار به نام تونل پاستور می‌شوند که در آنجا تا ۹۰ درجه حرارت می‌بینند، سپس به یکباره از زیر دوش آب سرد عبور می‌کنند و دمای آن‌ها تا ۳۵ درجه کاهش می‌یابد. قوطی‌های رب به این ترتیب کاملا پاستور می‌شوند و پس از خشک شدن آماده بسته‌بندی نهایی خواهند شد.

چاپ اطلاعات تولید
قوطی‌های رب پس از پاستور شدن نهایی و با تایید مدیر کنترل کیفی کارخانه، باید به دستگاه جت پرینتر هدایت ‌شوند تا اطلاعات محصول از قبیل تاریخ تولید ، انقضاء ، قیمت مصرف کننده و سریال تولید بر روی آن‌ها چاپ شود.

بسته‌بندی نهایی
به منظور سهولت در حمل‌ونقل، لازم است تا قوطی‌های رب به تعداد مشخصی در یک پک قرار گرفته و بسته‌بندی شوند. . برای بسته بندی نهایی (پک کردن) قوطی ‌های رب، از دستگاهی به نام شیرینک‌پک استفاده می‌شود. دستگاه شیرینک‌پک، با کشیدن یک نایلون روی قوطی‌های رب، آن‌ها را به شکل یک بسته ‌درمی‌آورد که این بسته‌ها پس از طی دوران قرنطینه، آماده حمل به محل مصرف و عرضه به بازار خواهند بود.

نحوه محاسبه میزان عملکرد تولید رب گوجه بازای هر تن ورودی گوجه فرنگی

در ادامه با جزییات بیشتری این محاسبات را برای یک کارخانه رب گوجه فرنگی با ظرفیت ورودی ۴۰ تن گوجه فرنگی در روز محاسبه می‌‌کنیم:

۴۰ تن ورودی گوجه به کارخانه

با فرض اینکه روزانه ۴۰ تن گوجه خام به کارخانه وارد می‌شود، می‌توان چنین فرض کرد که تقریبا نیمی از این مقدار یعنی معادل ۲۰ تن از توسط دستگاه‌هایی نظیر کراشر، توربو و صافی، به آب گوجه‌فرنگی صاف شده تبدیل خواهد شد. بریکس آب گوجه فرنگی به طور معمول عدد ۹ خواهد بود.

۲۰ تن آب گوجه با بریکس ۹

با انجام یک تناسب ساده می‌توان محاسبه کرد با این آب گوجه تولید شده در روز برای رسیدن به بریکس استاندارد ۲۵ چه میزان رب گوجه‌فرنگی در روز تولید می‌شود:

افزودن ۲٪ نمک

محاسبات فوق بدون لحاظ کردن نمک لحاظ شده‌اند. با در نظر گرفتن نمک خواهیم داشت:

بنابراین ۷۳۴۴ کیلوگرم رب گوجه فرنگی با بریکس ۲۷ با درصد نمک ٪۲ تولید می‌شود.

بسته‌بندی در قوطی‌ ۸۰۰ گرمی

در صورتی که رب تولید شده را در قوطی‌های ۸۰۰ گرمی بسته‌بندی کنیم، خواهیم داشت:

بنابراین تعداد ۹۱۸۰ قوطی ۸۰۰ گرمی رب گوجه خواهیم داشت.

مراحل لازم جهت احداث کارخانه رب گوجه فرنگی

جهت طراحی کارخانه رب گوجه فرنگی باید اقداماتی به صورت گام به گام انجام شود تا در نهایت یک واحد تولید رب گوجه فرنگی به صورت قانونی شروع به فعالیت نماید. با فرض اینکه یک کارآفرین یا سرمایه‌گذار، می‌خواهد، فعالیت خود را از ابتدایی‌ترین نقطه آغاز نماید، این اقدامات عبارتند از:

• قدم اول: اخذ جواز تاسیس
• قدم دوم: عملیات عمرانی
• قدم سوم: اجرای زیرساخت‌ها و راه‌اندازی تاسیسات دیگ بخار، کولینگ تاور و سردخانه
• قدم چهارم: تامین ماشین‌آلات و راه‌اندازی خط تولید
• قدم پنجم: تجهیز و راه‌اندازی آزمایشگاه
• قدم ششم: تامین اقلام مکمل نظیر، لیفتراک، سردخانه و باسکول
• قدم هفتم: تولید آزمایشی محصول
• قدم هشتم: پروانه بهره برداری
• قدم نهم: پروانه ساخت
• قدم دهم: برند سازی و تولید نهایی

قدم اول: اخذ جواز تاسیس

در اولین قدم برای راه اندازی کارخانه رب گوجه فرنگی باید از اداره صنعت، معدن و تجارت شهرستان مربوطه جهت کسب جواز تاسیس اقدام کرد. در این مرحله زمین محل احداث پس از نقشه برداری و طراحی بر اساس ظرفیت تولید، تعیین می‌شود. همچنین خط تولید مورد نظر نیز با توجه به ظرفیت و سرمایه مورد نظر پس از بررسی‌های لازم انجام‌ می‌شود.(طرح تولید رب گوجه فرنگی)

قدم دوم: عملیات عمرانی

دومین مرحله در راه اندازی کارخانه رب، عملیات عمرانی شامل انتخاب زمین و احداث ساختمان تولید است. ساختمان تولید باید بر اساس ضوابط فنی و بهداشتی تاسیس کارخانه‌های تولیدی ساخته شده و به بهره‌برداری برسد.

ضوابط فنی و بهداشتی برای تاسیس و بهره‌برداری کارخانه‌های تولید و بسته بندی فرآورده‌های غذایی به صورت ضابطه‌ای کلی تدوین شده و سایر موارد از جمله تجهیزات خط تولید، آزمایشگاه و ضوابط بهداشتی اختصاصی برای تولید هر فرآورده در ضوابط جداگانه‌ای مختص به همان فرآورده تدوین شده است.

حداقل فاصله از سایر صنایع اعم از آرایشی بهداشتی، دامپروری و شیمیایی به تفصیل و بر اساس میزان حساسیت و آلایندگی صنایع در سند ضوابط و معیارهای استقرار مراکز پرورش دام و صنایع وابسته به دام جهت کارخانجات تولید و بسته بندی فرآورده خوراکی، آشامیدنی، آرایشی و بهداشتی تدوین شده توسط مراجع ذیصلاح آورده شده است. همچنین کلیه شرایط و ضوابط ساختمان محل تولید اعم از ساختمان، محوطه بیرونی، انبارها، دیوارها، کف، روشنایی، درها، بخش های تاسیساتی، سالن تولید، محل عبور وسایل حمل و نقل، سرویس‌های بهداشتی و محل استراحت و تعویض لباس کارگران، سیستم‌های تهویه، سردخانه‌ها و… به تفصیل و جزئیات در سند حداقل ضوابط فنی و بهداشتی برای تاسیس و بهره برداری کارخانه های تولید و بسته بندی فرآورده های غذایی تدوین شده توسط اداره کل نظارت و ارزیابی فرآورده‌های غذایی، آرایشی و بهداشتی سازمان غذا و دارو گردآوری شده است.

به طور کلی مطابق ضوابط فنی و بهداشتی هر کارخانه تولید رب گوجه فرنگی باید شامل بخش‌های منفک شده به لحاظ پاکی و ناپاکی باشد. بر این اساس ویژگی‎های ساختمان تولید به شرح زیر است:

• بخش‌های پاک (clean) و ناپاک (unclean)  از هم جدا باشد. به نحوی که احتمال انتقال آلودگی ثانویه وجود نداشته باشد.
• حداقل مساحت سالن تولید ۴۵-۳۵ % از مساحت کل کارخانه باشد.
• در برابر لانه‌گزینی حشرات و پرندگان مقاوم باشد.
• در برابر برف و باران شدید استحکام کافی داشته و ناودان‌ها و راه‌آب‌های کافی وجود داشته باشد.
• تا حد امکان واحد تولیدی درجهت شرق به غرب یا بالعکس ساخته شود تا روشنایی طبیعی مناسب و مطلوبی برای آن فراهم شود.

قدم سوم: اجرای زیرساخت‎ها

منظور از اجرای زیرساخت‌ها نصب کلیه تجیزات و لوازمی است که بستر مورد نیاز برای اجرای خط تولید را فراهم می‌کند. کلیه عملیات لوله‌کشی و کابل‌کشی در این مرحله و مطابق ضوابط موجود برای ساختمان تولید انجام می‌شود. برخی از مهم‌ترین این ضوابط عبارتند از :

• تاسیسات بخار و هوای فشرده: محل استقرار تاسیسات حرارتی و دیگ بخار می‌بایست در خارج از سالن تولید و با فاصله مناسب از سالن‌های تولید، انبارها و امکانات کارگری و اداری بوده و برابر مقررات سازمان‌های ذیربط، مسائل ایمنی آن رعایت و تاییدیه‌های لازم اخذ گردد.
• تاسیسات برق: تاسیسات برق شامل ترانسفورماتور، خازن‌ها و تابلوهای برق مادر باید در مکان مناسبی خارج از سالن تولید تعبیه شود.
• سیستم تهویه: کلیه سالن‌ها، انبارها و سرویسهای بهداشتی و کارگری باید دارای دستگاه‌های تهویه مناسب و وسایل گرمایش و سرمایش متناسب با حجم مکان‌های مذکور و تغییرات درجه حرارت با توجه به فصول سال باشند.

قدم چهارم تامین ماشین آلات و راه‌اندازی خط تولید

قدم چهارم در طراحی کارخانه رب گوجه فرنگی تامین ماشین آلات و راه اندازی خط تولید است. در این مرحله ماشین آلات مور نیاز بر اساس قرارداد منعقد شده فی مابین کارفرما و پیمانکار سازنده ماشین‌آلات، تامین می‌شود. بسته به نوع قراد داد تاسیسات مورد نیاز نیز ممکن است توسط همان پیمانکار یا پیمانکار دیگری تامین شوند. همچنین در مورد نصب ماشین‌آلاات و راه‌اندازی خط تولید نیز ممکن است قرادادهای جداگانه‌ایی بسته شود. با این حال، ترجیج بیشتر کارآفرینان بر این است که بیشتر مراحل کار را با یک پیمانکار به پیش ببرند. مهم‌ترین ماشین‎آلات و تاسیسات خط تولید رب گوجه فرنگی که در این مرحله باید تامین شوند عبارتند از:

• ماشین آلات: سورتینگ گوجه، کانال شستشو، کراشر، پری‌هیتر، تانک ذخیره آب گوجه، اواپراتور بچ یا کانتی‌نیوس، پاستوریزاتور، پرکن، دربندی، تونل پاستور، جت‌پرینتر و شیرینک‌پک
• تاسیسات: بویلر، کولینگ تاور و ژنراتور

قدم پنجم: تجهیز و راه‌اندازی آزمایشگاه

آزمایشگاه‌ها باید در محلی بنا شوند که به راحتی قابل دسترس و در نزدیکترین فاصله به سالن تولید بوده و دارای
بخشهای مجزای شیمیایی و میکروبیولوژی باشند و وضعیت فنی و بهداشتی آن بصورت ذیل بررسی شده،تجهیزات و مواد شیمیایی آن طبق لیست مربوطه جهت دریافت پروانه تاسیس و بهره‌برداری واحد تولیدی در نظر گرفته شود:

• آزمایشگاه باید زیر نظر مسئوول فنی بوده و با توجه به ظرفیت تولید، مسئولیت آن میتواند به عهده خود اوو یا فرد واجد شرایط دیگری باشد.
• در آزمایشگاه جهت انجام کارها و تردد کارکنان باید فضاهای مناسب، به اندازه کافی وجود داشته باشد.
• دیوارها، کف، سقف، در و پنجره آزمایشگاه مطابق با آخرین تجدید نظر استاندارد ملی ایران به شماره ۲۷۴۷ بوده و شرایط محیطی آزمایشگاه حتی الامکان با آخرین تجدید نظر استاندارد ایزو ۱۷۰۲۵ مطابقت داشته باشد.

قدم ششم: تامین اقلام مکمل

اقلام مکمل به اقلامی گفته می‌شود که بر اساس قوانین استاندارد برای تولید الزامی نیستند ولی نبود آنها باعث ایجاد مشکل در روند تولید می‌شود:

سردخانه

وجود یا عدم وجود سردخانه در یک واحد تولیدی بستگی به خواست تولید کننده، حجم تولید، نوع تولید، شرایط اقتصادی و محیطی و … دارد. در صورتی که تولید کننده بخواهد رب را به صورت فله تولید کرده و پس از پایان فصل برداشت بستهبندی کند، حداکثر ۲ ماه میتواند رب فله را در محیط خشک و خنک نگهداری کند و بعد از آن رب فله حتما باید جهت جلوگیری از فساد به سردخانه منتقل شود.(طرح تولید رب گوجه فرنگی)

اینکه تولید کننده بخواهد خودش سردخانه احداث کند یا از سردخانههای موجود در منطقه برای نگهداری استفاده کند بستگی به عوامل مختلفی دارد. هزینه اولیه راهاندازی سردخانه هزینه بالایی است و از طرفی سردخانه برای مدت محدودی مورد استفاده قرار میگیرد. بنابراین شاید راهاندازی سردخانه برای فردی که میخواهد با حداقل هزینهها شروع به تولید کند منطقی نباشد.

از دیدگاه دیگر، راه اندازی سردخانه علاوه بر اینکه مشکلات تولید کننده را برای تامین فضای نگهداری کمتر میکند، خیال تولید کننده را از جهت شرایط نگهداری و کیفیت نگهداری محصول انبار شده خود در سردخانه راحت میکند. همچنین داشتن یک سردخانه خود یک سرمایه است که میتوان با اجاره دادن ظرفیت خالی آن به سایر تولید کنندگان از این راه نیز درآمد زایی کرد.

لیفتراک

استفاده از لیفتراک برای جابهجایی اجسام سنگین، محصولات تولیدی، ماشین‌آلات و … ضروری است. لیفتراک‌ها انواع مختلفی دارند که استفاده و کارایی آنها متفاوت است.

• لیفتراک برقی
• لیفتراک گازوئیلی
• لیفتراک دوگانه سوز

در صنایع غذایی با توجه به آلودگی بالای لیفتراکهای گازوئیلی از لیفتراکهای برقی استفاده میشود.

باسکول

وجود یا عدم وجود باسکول در کارخانه بسته به حجم تولید، سرمایه‌گذاری و شرایط اقتصادی امری اختیاری است. درکارخانه‌های بزرگ با حجم تولید بالا که روزانه حجم زیادی از مواد اولیه، لوازم بسته بندی، محصول تولیدی، ضایعات و … از کارخانه خارج شده یا به کارخانه وارد میشود، بهتر است باسکول تهیه شود.

سایر اقلام موجود در کارخانه رب

سایر اقلام موجود در یک کارخانه رب گوجه فرنگی همان لوازم و اقلامی هستند که معمولا در تمامی واحدهای تولیدی صنایع غذایی یافت می‌شوند. برخی از مهم‌ترین این اقلام عبارتند از:

• لوازم اداری و دفتری نظیر میز، صندلی، کامپیوتر، تلفن، پرینتر و …
• لوازم موردنیاز کارکنان نظیر لباس کار
• لوازم رفاهی نظیر تلویزیون، مایکروویو، یخچال، کتری برقی و …
• لوازم ایمنی نظیر کپسول آتش‎نشانی، جعبه کمک‌های اولیه و …
• سایر وسایل لازم برای سالن تولید نظیر جرثقیل سقفی، پالت و …

کلیه لوازم و تجهیزات مورد نظر برای طراحی کارخانه رب گوجه فرنگی باید به صورت دقیق در این مرحله لیست شده و به صورت تقریبی جای مناسبی در نقشه‌های اجرایی برای آن‌ها در نظر گرفته شود تا درهنگام پیاده پ‌سازی مشکلی به لحاظ اجرایی پیش نیاید.

قدم هفتم: تولید آزمایشی محصول

تولید آزمایشی محصول به منظور اطمینان از اینکه ماشین آلات خط تولید به درستی می‌کنند و در جای مناسب خود قرار گرفته‌اند، انجام می‌شود. در این مرحله، محصول مورد نظر تا زمانی که تمامی ماشین‌آلات خط تولید به یک کالیبراسیون دقیق برسند، تولید می‌شود. به چنین فرآیندی اصطلاحا، تولید آزمایشی محصول گفته می‌شود. در پایان این مرحله کلیه دستگاه‌های خط تولید کالیبره شده و جهت تولید محصول آماده بهره‌برداری خواهند بود.

قدم هشتم: اخذ پروانه بهره برداری

دریافت پروانه بهره برداری بهداشتی برای آن دسته از صنایعی که زیر نظر سازمان غذا و دارو کار می‌کنند اجباری است. مدارک مورد نیاز جهت اخذ پروانه بهره برداری بهداشتی، عبارتند از:

• جواز تاسیس از وزات صنعت، معدن و تجارت
• روزنامه رسمی ثبت شرکت
• نقشه کارخانه
• تکمیل فرم درخواست

قدم نهم: اخذ پروانه ساخت

پروانه بهداشتی ساخت، مجوز بهداشتی تولید هریک از محصولات موجود در کارخانه است. در واقع برای هریک از محصولات نیاز به پروانه ساخت جداگانه داریم. مدارک مورد نیاز جهت اخذ پروانه ساخت، عبارتند از:

• جواز تاسیس (از وزات صنعت، معدن و تجارت)
• پروانه بهرهبرداری بهداشتی (از سازمان غذا و دارو)
• پروانه مسئول فنی (مسئول فنی به کارشناس صنایع غذایی اطلاق می‌شود که توسط سازمان غذا و دارو به عنوان ناظر بر روند بهداشتی تولید انتخاب و تایید می‌شود)
• تکمیل فرم درخواست پروانه ساخت
• طرح برچسب و بسته بندی
• دریافت ایران کد
• تعهد نامه محضری

قدم دهم برند سازی و تولید نهایی

برند سازی یا برندینگ به معنای شناساندن یک نام یا نماد در میان طیف وسیعی از مخاطبان است، به‌طوری که آن نام یا نماد بخشی از زندگی روزمره آن افراد باشد. برنسازی عموما فرآیندی زمان‌بر و پرهزینه است. با توجه به اینکه این مرحله بسیار زمان‌بر است، کاملا منطقی به نظر می‌رسد که ابتدا سناریوهای مختلفی را برای بازار در نظر گرفت. چنین کاری را اصطلاحا طراحی سناریوی بازاریابی می‌گویند. در نهایت بر این اساس، سناریوهای مختلفی را برای تولید محصول در نظر گفت. این‌ سبک از برنامه‌ریزی برای تولید که با درنظر گرفتن عدم قطعیت بازار ،همه حالت‌های ممکن، در نظر گرفته می‌شوند، تا حد زیادی از خسارت‌های ناشی از عوامل پیشبینی نشده بازار را کاهش خواهد داد.

بررسی بازار طرح تولید رب گوجه فرنگی

دو نوع گوجه ‌فرنگی محلی و گلخانه‌ای در بازار موجود است؛ که از هر دو نوع گوجه ‌فرنگی محلی و گلخانه‌ای می‌توان استفاده کرد، که هر یک مزایا و کاستی‌هایی دارد. گوجه فرنگی محلی رب کمتری می‌دهد اما باعث می‌شود رب کپک نزند و دیرتر خراب شود.گوجه فرنگی گلخانه‌ای گران‌تر است اما رب بیشتری از آن حاصل می‌شود. معمولاً به ازای هر ۱۰۰ کیلوگرم گوجه فرنگی گوشتی و آبدار بین ۱۰ تا ۱۵ کیلوگرم رب به دست می‌آید.

وضعیت صادرات رب گوجه فرنگی

بزرگترین صادرکنندگان و رقبای ما در بخش صادرات کشورهای: ایتالیا، چین، آمریکا، اسپانیا، پرتقال و ترکیه می باشند. کشور آذربایجان یکی از کشورهای مصرف کننده رب گوجه فرنگی ایرانی است که از طریق بازارچه های مرزی صادرات رب گوجه فرنگی به این کشور انجام می شود. بیشترین مصرف جهانی گوجه فرنگی بصورت تازه نیست اما به شکل رب گوجه می باشد که همین رب گوجه یکی از محصولات پایه ای برای تولید کچاپ، سس و … می باشد. که برای رقیق شدن و تهیه محصولات جدید با سایر مواد مانند ادویه و نمک و شکر و سرکه و هیدروکلوئید ترکیب شده و محصولات پر مصرف در بسته بندی های مختلف را تولید می کنند.(طرح تولید رب گوجه فرنگی)

کشورهای هدف صادرات رب گوجه فرنگی ایران

کشور ایران به لحاظ تولید رب گوجه فرنگی در جایگاه هفتم و به لحاظ صادرات رب گوجه فرنگی در جایگاه ششم دنیا قرار گرفته است. کشورهای همسایه ایران به خصوص دو کشور عراق و افغانستان به دلیل قرابت فرهنگی و ذائقه‌ای که با ایران دارند، بیشترین وارد کنندگان رب گوجه فرنگی از ایران می‌باشند. کشورهای هدف صادرات رب گوجه فرنگی ایران یعنی کشورهای که بیشترین صادرات رب گوجه فرنگی ایران به آن ها صورت می‌گیرد، شامل ۷ کشور عراق، افغانستان، روسیه، امارات، سوریه، تاجیکستان و قزاستان می‌باشند.
میزان صادرات رب گوجه فرنگی به عراق: حدود ۱۰۵ میلیون دلار
میزان صادرات رب گوجه فرنگی به افغانستان: حدود ۵۷ میلیون دلار
میزان صادرات رب گوجه فرنگی به روسیه: حدود ۱۴ میلیون دلار
گرچه صادرات رب گوجه فرنگی می‌تواند فرصت خوبی را در اختیار تولیدکنندگان رب گوجه فرنگی قرار دهد، اما نکته‌ بسیار حائز اهمیت که همه صادرکنندگان رب گوجه فرنگی باید توجه ویژه‌ای به آن داشته باشند، شاخص بریکس مورد نظر رب گوجه فرنگی، برای کشور هدف است. هر چه شاخص بریکس در رب گوجه فرنگی، بالاتر باشد، رب گوجه‌ای که حاصل می‌شود غلیظ‌تر خواهد بود و به همان میزان، گوجه‌فرنگی مورد نیاز برای تهیه آن بالاتر خواهد رفت، به عنوان مثال برای تهیه یک تن رب گوجه فرنگی با بریکس ۲۰ تقریبا چهار تن گوجه فرنگی مورد نیاز است، درحالی که برای تهیه همان میزان رب گوجه فرنگی با بریکس ۳۸ تقرببا هفت تن گوجه فرنگی مورد نیاز خواهد بود. بنابراین توجه به بریکس استاندارد رب گوجه فرنگی در کشور وارد کننده رب گوجه فرنگی، مهم‌ترین نکته‌ای است که صادرکنندگان باید به آن توجه داشته باشند، به عنوان مثال استاندارد صادرت رب گوجه فرنگی در سه کشور افغانستان، عراق و روسیه عبارت است:

بریکس استاندارد مورد تایید برای صادرات رب گوجه فرنگی به افغانستان برابر با ۱۰ است.
بریکس استاندارد مورد تایید برای صادرات رب گوجه فرنگی به عراق بین ۱۸ تا ۲۰ است.
بریکس استاندارد مورد تایید برای صادرات رب گوجه فرنگی به روسیه بین ۳۲ تا ۳۸ است.

وضعیت صادرات و واردات رب گوجه فرنگی در جهان

صنایع غذایی از جمله صنایع حیاتی و اساسی در هر کشور است و با توجه به روند افزایش تقاضای جهانی برای رب گوجهفرنگی و محصوالت مشابه آن، بازار بسیار خوبی برای این محصوالت وجود دارد. صادر کنندگان عمده رب گوجه فرنگی کشورهای ایتالیا، چین، آمریکا، اسپانیا، پرتقال و ترکیه است. جدول زیر ارزش صادرات جهانی رب گوجه فرنگی را طی سالهای اخیر ارائه می دهد.

وضعیت واحد های فعال تولید رب گوجه فرنگی

در نمودار زیر تعداد و ظرفیت واحدهای تولید کننده رب گوجه فرنگی کشور به تفکیک استان آمده است :

برآرود هزینه راه اندازی یک کارخانه تولیدی رب گوجه فرنگی

مقدار سرمایه مورد نیاز برای راه اندازی یک کارخانه تولید رب رابطه مستقیمی با مقدار ظرفیت و تناژ تولیدی یک کارخانه دارد . هر چه مقدار تناژ تولید یک کارخانه تولید رب بالاتر باشد هزینه آن نیز بالاتر خواهد بود . اما به طور کلی می بایست ردیف بودجه مشخصی برای موارد زیر پیش بینی نمود که برخی از آنها عبارتند از :

هزینه های ثابت کارخانه رب گوجه :

هزینه مجوزهای راه اندازی کارخانه تولید رب گوجه فرنگی ( ثبت شرکت ، مجوز تاسیس ، بهره برداری ، ثبت برند ، مجوز فنی و … )
هزینه مکان ( در صورت خرید کارخانه )
بستر سازی مکان اجرا ( عمرانی ، تاسیسات )
ماشین آلات ( مرتبط با موضوع تولید ، مکمل تولید )

هزینه های جاری کارخانه رب گوجه

هزینه مکان ( در صورتی که محل کارخانه تولید رب استیجاری باشد )
نیروی انسانی ( پرسنل تولید ، مدیر تولید ، مدیر فنی ، مسئول آزمایشگاه ، مدیر کارخانه ، بخش اداری بخش فروش ، حسابدار ، مسئول خرید ، مسئول انبار داری ، نگهبانی ) مواد اولیه ( نایلون شیرینگ پک ، کارتن کف شیرینگ پک ، قوطی ، درب قوطی ، گوجه ، مواد افزودنی نمک و … )
هزینه قبوض انرژی و سازمانی ( آب ، برق ، گاز ، تلفن ، مالیات ، عوارض ، بیمه )
هزینه تعمیر و نگهداری ماشین آلات
هزینه های پیش بینی نشده ای که در کارخانه تولید رب گوجه فرنگی در نظر گرفته نمی شود.

حداقل ظرفیت کارخانه برای تولید رب گوجه فرنگی چه مقدار می باشد؟

حداقل تولید برای یک کارخانه تولید رب گوجه فرنگی بین ۴۰ تن تا ۶۰ تن در ۲۴ ساعت می باشد . اما با توجه به اینکه می بایست راه اندازی یک تولیدی توجیه اقتصادی برای جبران هزینه ها و سود آوری داشته باشد ، حداقل تولید برای راه اندازی یک کارخانه تولید رب گوجه فرنگی بین ۲۰۰ تا ۳۰۰ تن در ۲۴ ساعت می باشد.
مقدار تناژ تعیین شده برای خط تولید ها ، بر مبنای ورودی گوجه محاسبه می شود ( خط تولید ۳۰۰ تنی به معنای ۳۰۰ تن گوجه فرنگی در روز وارد خط تولید مذکور شود که بسته به مقدار بریکس (غلظت) گوجه و مقدار بریکس مورد نیاز برای تولید مورد نظر ، خروجی خط تولید برای بدست آوردن مقدار رب گوجه فرنگی متغیر می باشد )

حداقل تولید کارخانه رب گوجه

در این حالت در قسمت ماشین آلات نیاز به استفاده از کانتی نیوس نمی باشد که قسمت اعظمی از هزینه اصلی ماشین آلات خط تولید را در بر می گیرد .

تناژ قابل توجیه کارخانه رب گوجه

در این حالت در قسمت ماشین آلات می بایست از دستگاه کانتی نیوس ۳۰۰ تن استفاده نمود که هزینه خرید ماشین آلات را به نسبت آیتم قبلی افزایش می دهد .

بخش‌بندی بازار رب گوجه فرنگی

بازار رب گوجه فرنگی در جهان با توجه به نوع محصول، نوع بسته‌بندی، شکل تولید و کانال‌های فروش به بخش‌های مختلفی تقسیم می‌شود. از نظر نوع محصول، بازار رب گوجه فرنگی شامل بخش‌های پودر، رب گوجه فرنگی کنسانتره واحد، رب گوجه فرنگی کنستانتره دوگانه و کنستانتره سه‌گانه تقسیم می‌شود. رب گوجه فرنگی کنستانتره دوگانه، شایع‌ترین نوع محصول رب گوجه‌فرنگی در بازار است. از نظر نوع بسته‌بندی، بازار رب گوجه فرنگی به بخش‌های قوطی، فله، شیشه و کیسه‌ای تقسیم می‌شود. از نظر شکل تولید، بازارگوجه فرنگی شامل دو بخش تولید خانگی و تولید صنعتی می‌باشد. به لحاظ کانال‌های فروش، بازار گوجه فرنگی را می‌توان به بخش‌های خرده‌فروشی‌ها، فروشگاه‌های بزرگ، و تجارت الکترونیکی تقسیم کرد.(طرح تولید رب گوجه فرنگی)

چشم‌انداز بازار رب گوجه فرنگی به لحاظ منطقه‌ای

از نظر منطقه‌ای، بازار رب گوجه فرنگی شامل آمریکای شمالی، آمریکای لاتین، اروپای غربی، اروپای شرقی، ژاپن، شرق میانه، خاورمیانه و آفریقا می‌باشد. سرانه مصرف گوجه فرنگی در کشورهای اروپایی مثل آلمان، ایتالیا، اسپانیا و فرانسه بسیار بالاست و تقریبا ۱۹ درصد سهم مصرفی سبزیجات را به خود اختصاص می‌دهد. بنابرین انتظار می‌رود که طی سالیان پیش‌رو اروپای غربی سهم قابل توجی در بازار رب گوجه فرنگی پیدا کند. مصرف خانگی گوجه فرنگی در کشورهایی مثل چین، هند، آمریکا و کشورهایی آفریقایی روند روبه رشدی را نشان می‌دهد که می‌تواند به عنوان نشانگری از روند روبه گسترش بازار رب گوجه فرنگی در این مناطق باشد. رب گوجه فرنگی تولید شده در چین، به دلیل برخورداری از کیفیت بالا، محبوبیت زیادی در بازارهای جهانی دارد. برای اطلاعات بیشتر در مورد میزان تولید رب گوجه فرنگی در کشورهای مختلف، می‌توانید به مقاله‌ای با عنوان صادرات رب گوجه فرنگی مراجعه نمایید.

پیش‌بینی بازار رب گوجه فرنگی

با گسترش میل به مصرف محصولات ارگانیک در دنیا، انتظار می‌رود تقاضا برای محصولات غذایی راحت‌تر جای خود را به محصولات غذایی ارگانیگ و تمیز‌تر دهد. با همین روند، انتظار می‌رود که بازار رب گوجه فرنگی ارگانیک طی سالیان آینده، روند رو به رشدی را داشته باشد. تولید رب گوجه فرنگی ارگانیک به خصوص به شکل فله‌ هم اکنون در بسیاری از نقاط جهان شروع شده است، و کشورهایی چون آمریکا و کانادا به عنوان کشورهای پیشرو در بازار رب گوجه فرنگی ارگانیگ شناخته می‌شوند. همچنین انتظار می‌رود، تولید گوجه فرنگی خانگی اگرچه در حال حاضر سهم اندکی در بازار دارد، طی سالیان آتی شکل جدیدی به خود بگیرد و به تدریج گسترش یابد. دلیل این پیش‌بینی، به وجود آمدن فرصت‌های جدید در فروش از جمله فروش از طریق اینترنت و تجارت آنلاین است، که باعث می‌شود تولیدات خانگی فرصت جدیدی برای رشد پیدا کنند.

برندهای معتبر بازار رب گوجه فرنگی

برندهای بزرگ دنیا در بازار رب گوجه فرنگی، عمدتا به سه دسته تقسیم می‌شوند:

برندهایی که در زمینه پردازش انواع فرآورده‌های پردازشی از جمله مربا، آب‌میوه، کمپوت و … فعالیت دارند.
برندهایی که در زمینه پردازش انواع فرآورده‌هایی پردازشی گوجه فرنگی از جمله سس، آب گوجه و رب گوجه فرنگی فعالیت دارند.
برندهایی که انحصارا در زمینه تولید رب گوجه فرنگی فعالیت دارند.
بیشتر برندهای معتبر دنیا در زمینه تولید رب گوجه فرنگی در آمریکا واقع شده‌اند، برخی از معروف‌ترین این برندها عبارتند از:

برند DelMonte: این شرکت در ایالت کالیفرنیای آمریکا قرار دارد و دارای ۸۱۰۰ نفر کارمند است. شرکت DelMonte به طور کلی فرآورده‌های پردازشی غذایی از جمله رب گوجه فرنگی را تولید می‌کند.
برند losgatostomato: این شرکت در ایالت کالیفرنیای آمریکا قرار دارد و منحصرا به تولید رب گوجه فرنگی در انواع مختلف می‌پردازد.
برند CENTO: یک شرکت ایتالیایی-آمریکایی است که در ایالت نیوجرسی آمریکا قرار دارد و در زمینه انواع محصولات غذایی که به عنوان چاشنی استفاده می‌شوند از جمله سس و رب گوجه فرنگی، فعالیت دارد.
برند Muir Glen Organic: این شرکت به تولید انواع محصولات ارگانیگ گوجه فرنگی، نظیر سس و رب گوجه فرنگی ارگانیگ می‌پردازد و در شهر مینیاپولیس از ایالت مینه‌سوتای آمریکا قرار دارد.(طرح تولید رب گوجه فرنگی)

نتیجه گیری پایانی بخش بازار رب گوجه فرنگی

بازار رب گوجه فرنگی به طور کلی روند روبه رشدی را طی سالیان اخیر نشان داده است و انتظار می‌رود که چنین روندی با شتاب بیشتر در سالیان آینده نیز ادامه داشته باشد. از نظر منطقه‌ای پیش‌بینی‌ می‌شود، اروپای غربی و آمریکای شمالی بزرگترین بازارهای رب گوجه فرنگی طی چند سال آینده باشند. از نظر نوع تولید، انتظار می‌رود، تولید رب گوجه فرنگی به صورت خانگی و نیمه صنعتی به خصوص در کشورهای در حال توسعه، رشد قابل ملاحظه‌ای را تجربه کند. رب گوجه فرنگی ارگانیگ اگرچه هنوز بازار بزرگی را به دست نیاورده است، اما با رشد تقاضای جهانی برای مصرف محصولات ارگانیک، به خصوص در مناطق مرفه‌تری چون کانادا و آمریکا، انتظار می‌رود که بازار رب گوجه فرنگی ارگانیک نیز جایگاه ویژه‌ای را پیدا کند.

هزینه راه‌اندازی خط تولید رب گوجه فرنگی

هزینه راه‌اندازی خط تولید رب گوجه فرنگی، مهم‌ترین عاملی است که در مراحل امکان سنجی احداث کارخانه و در ارزیابی‌های مربوط به توجیه اقتصادی، مورد بررسی قرار می‌گیرد. هزینه راه‌اندازی عمدتا شامل هزینه‌های ثابت و هزینه‌های جاری می‌باشد که معمولا در طرح توجیهی خط تولید رب گوجه‌فرنگی محاسبه می‌شود. بیشترین هزینه‌ ثابت در راه‌اندازی خط تولید رب گوجه فرنگی، معمولا مربوط به تهیه ماشین‌آلات و تاسیسات خط تولید است و بیشترین هزینه جاری متعلق به ادای حقوق پرسنل تولید می‌باشد. خط تولید رب گوجه فرنگی از جمله خطوط تولیدی است که در نوع پیاده‌سازی بسیار انعطاف پذیر است و می‌تواند از کارخانه‌های کوچک زود بازده تا کارخانه‌های بزرگ با اهداف صادراتی را دربر گیرد.

عوامل موثر در تعیین هزینه راه اندازی خط تولید رب گوجه فرنگی

عوامل موثر در تعیین هزینه راه‌اندازی خط تولید رب گوجه فرنگی عبارتند از:

ظرفیت خط تولید رب گوجه فرنگی
تعداد نیروی انسانی مورد استفاده در خط تولید رب گوجه فرنگی (اتومات و یا نیمه اتومات بودن خط تولید)
نو یا اورهال بودن ماشین‌آلات خط تولید رب گوجه فرنگی
نوع بهره برداری از خط تولید رب گوجه فرنگی
محل و موقعیت اجرای خط تولید رب گوجه فرنگی
ظرفیت خط تولید رب گوجه فرنگی
خط تولید رب گوجه فرنگی با ظرفیت های مختلف
خط تولید رب گوجه فرنگی با ظرفیت های مختلف

ظرفیت خط تولید، مهم‌ترین پارامتر در برآورد کردن هزینه راه‌انداری خط تولید رب گوجه فرنگی است. منظور از ظرفیت خط تولید در خطوط تولید رب گوجه فرنگی، میزان گوجه وارد شده به خط تولید در یک روز کاری کارخانه بر حسب تن می‌باشد. به عنوان مثال اگر ظرفیت یک خط تولید رب گوجه فرنگی، ۵۰۰ تن باشد، به این معنی است که اگر تمام ماشین آلات خط تولید به مدت ۲۴ ساعت به صورت مداوم فعال باشند، این خط تولید توان دریافت ۵۰۰ تن گوجه در روز را خواهد داشت. هر چند، ظرفیت یک خط تولید با توجه به سیاست‌هایی که مدیران کارخانه دنبال می‌کند، می‌تواند محدوده گسترده ای از اعداد را دربرگیرد، اما چند محدوده ظرفیت خط تولید رب گوجه فرنگی که رواج بیشتری در ایران دارند، عبارتند از:

خط تولید رب گوجه فرنگی با ظرفیت کمتر از ۵ تن گوجه ارگانیگ در روز
خط تولید رب گوجه فرنگی با ظرفیت ۴۰ الی ۶۰ تن گوجه در روز
خط تولید رب گوجه فرنگی با ظرفیت ۱۰۰ الی ۱۵۰ تن گوجه در روز
خط تولید رب گوجه فرنگی با ظرفیت ۲۰۰ الی ۲۵۰ تن گوجه در روز
خط تولید رب گوجه فرنگی با ظرفیت ۲۵۰ الی ۳۵۰ تن گوجه در روز
خط تولید رب گوجه فرنگی با ظرفیت ۴۰۰ الی ۵۰۰ تن گوجه در روز
خط تولید رب گوجه فرنگی با ظرفیت ۸۰۰ الی ۱۰۰۰ تن گوجه در روز
خط تولید رب گوجه فرنگی با ظرفیت ۱۰۰۰ الی ۱۵۰۰ تن گوجه در روز
خط تولید رب گوجه فرنگی با ظرفیت ۳۵۰۰ الی ۴۵۰۰ تن گوجه در روز

هر کدام از محدوده‌های ظرفیت خط تولید رب گوجه فرنگی دارای ویژگی‌هایی هستند که ممکن است برای اهداف خاصی مناسب باشند، خصوصیات مربوط به هر کدام از محدوده‌های ظرفیت و اینکه این خصوصیات برای چه افرادی مناسب هستند، در ادامه با جزییات بیشتری بررسی خواهد شد.(طرح تولید رب گوجه فرنگی)

خط تولید رب گوجه فرنگی با ظرفیت کمتر از ۵ تن گوجه ارگانیگ در روز
هر چند راه‌اندازی یک خط تولید رب گوجه فرنگی با ظرفیت کمتر از ۵ تن گوجه ورودی در روز از نظر عملی امکان‌پذیر است اما از آنجا که چنین خط تولیدی نمی‌تواند توجیه اقتصادی مناسبی داشته باشد، معمولا برای تولید رب گوجه فرنگی ارگانیک مورد استفاده قرار می‌گیرد. با افزایش آگاهی‌های مردم از مزایای استفاده از محصولات ارگانیک، مصرف این محصولات در سالیان اخیر رشد قابل ملاحظه‌ای داشته است و بعید نیست که مصرف رب گوجه ارگانیک هم طی چند سال آینده با افزایش تقاضا مواجه شود. رب گوجه ارگانیک نسبت به رب گوجه معمولی قیمت بالاتر و مشتریان محدود‌تری دارد، و بنابراین مهم‌ترین نکته در راه‌اندازی خط تولید رب گوجه فرنگی ارگانیگ، بازاریابی به موقع و فرهنگ‌سازی استفاده از محصولات ارگانیک به مظور جذب مشتریان هدف بیشتر می‌باشد.

خط تولید رب گوجه فرنگی با ظرفیت ۴۰ الی ۶۰ تن گوجه در روز
خط تولید رب گوجه فرنگی با ظرفیت ۴۰ الی ۶۰ تن در روز، به عنوان کمترین ظرفیت عملی خط تولید گوجه فرنگی، مناسب برای افرادی است که می‌خواهند به تازگی وارد بازار شوند و هدفشان شناخت بازار و پیدا کردن جایگاه مناسب در آن است تا در صورت گرفتن بازخوردهای مثبت از بازار، به تدریج اقدام به افزایش ظرفیت خط تولید نمایند. افزایش ظرفیت یک خط تولید، با اضافه کردن ظرفیت به ماشین آلات موجود و یا با اضافه کردن ماشین‌آلات دیگری به آن، میسر خواهد شد. به عنوان مثال استفاده از دستگاه بچ به عنوان دستگاه تغلیظ کننده آب گوجه در خطوط تولید با ظرفیت کمتر از ۱۰۰ تن، به تنهایی کافی می‌باشد، اما برای ظرفیت‌های بیشتر باید از دستگاه دیگری به نام دستگاه کانتی نیوس در کنار آن، استفاده شود.

خط تولید رب گوجه فرنگی با ظرفیت ۱۰۰ الی ۱۵۰ تن گوجه در روز
خط تولید رب گوجه فرنگی با ظرفیت ۱۰۰ الی ۱۵۰ تن در روز، به عنوان یکی از مطمئن‌ترین خطوط تولید رب گوجه‌ فرنگی به لحاظ دارا بودن ریسک پایین سرمایه‌گذاری می‌باشد. محدوده ظرفیت ۱۰۰ الی ۱۵۰ تن به عنوان یک ظرفیت نسبتا کم اما معقول، می‌تواند شروع خوبی برای افرادی باشد که می‌خواهند وارد عرصه تولید رب گوجه فرنگی شوند، چرا که این خط تولید با هزینه‌ای نسبتا پایین قابل راه‌اندازی است و به راحتی می‌تواند به خط تولید رب گوجه فرنگی با ظرفیت‌های بیشتر به‌روزرسانی شود.

خط تولید رب گوجه فرنگی با ظرفیت ۲۰۰ الی ۲۵۰ تن گوجه در روز
خط تولید رب گوجه فرنگی با ظرفیت ۲۰۰ الی ۲۵۰ تن در روز، یکی از توجیه پذیرترین خطوط تولید رب گوجه فرنگی به لحاظ اقتصادی است، زیرا هزینه‌های ثابت و متغیری که به صورت متداول در طرح توجیهی راه‌اندازی خط تولید رب گوجه‌فرنگی لحاظ می‌شوند، با این ظرفیت، به صورت مناسبی پوشش داده می‌شوند.(طرح تولید رب گوجه فرنگی)

خط تولید رب گوجه فرنگی با ظرفیت ۲۵۰ الی ۳۵۰ تن گوجه در روز
خط تولید رب گوجه فرنگی با ظرفیت ۲۵۰ الی ۳۵۰ تن در روز، خط تولیدی است که طرفداران فراوانی دارد، چرا که ظرفیت ۲۵۰ الی ۳۵۰ تن گوجه به عنوان یک ظرفیت متوسط، برای تولید رب گوجه به صورت بسته‌بندی و فله‌ای، کافی خواهد بود. برای تولیدکنندگانی که می‌خواهند رب گوجه‌فرنگی را به هر دو صورت بسته‌بندی و فله‌ای تولید کنند، و در عین حال تمایل به صرف هزینه‌های بسیار بالایی در شروع کار ندارند، خط تولید رب گوجه فرنگی با ظرفیت ۲۵۰ الی ۳۵۰ تن در روز، می‌تواند به عنوان یک محدوده ظرفیتی ایده‌آل، انتخاب شود.(طرح تولید رب گوجه فرنگی)

خط تولید رب گوجه فرنگی با ظرفیت ۴۰۰ الی ۵۰۰ تن گوجه در روز
خط تولید رب گوجه فرنگی با ظرفیت ۴۰۰ الی ۵۰۰ تن در روز، خط تولید با ظرفیت نسبتا بالا محسوب می‌شود و به همین دلیل برای تولیدکنندگانی مناسب است که پیش‌بینی‌های لازم به لحاظ هزینه‌های انبارداری و فروش را از قبل انجام داده باشند. تولید رب گوجه فرنگی در این خط تولید به هر دو صورت فله‌ای و بسته‌ای امکان پذیر است که میزان فله‌ای یا بسته‌ای بودن محصولات با توجه به برنامه‌ریزی تولید، تعیین می‌شود. برنامه‌ریزی تولید در محدوده ظرفیت ۴۰۰ الی ۵۰۰ تن، باید به گونه‌ای انجام شود انجام شود تا تیم فروش و بازرگانی بتواند برنامه فروش مناسبی را برای فروش محصولات تولید شده ارائه نماید، چرا که فروش به موقع محصولات به منظور کاهش هزینه‌های انبارداری، مهم‌ترین فاکتور در این نوع از خط تولید رب گوجه فرنگی می‌باشد.

خط تولید رب گوجه فرنگی با ظرفیت ۸۰۰ الی ۱۰۰۰ تن گوجه در روز
خط تولید رب گوجه فرنگی با ظرفیت ۸۰۰ الی ۱۰۰۰ تن در روز، خط تولیدی با ظرفیت بالا به شمار می‌آید و معمولا برای تولیدکنندگانی که می‌خواهند با اهداف صادراتی وارد بازار شوند، مناسب می‌باشد. مدیران یک کارخانه رب گوجه فرنگی در صورتی که به دنبال اهداف صادراتی باشند باید به استانداردهای تولید رب گوجه فرنگی در کشور هدف، توجه ویژه‌ای نمایند، به عنوان مثال اطلاع از شاخص بریکس رب گوجه می‌تواند در تعیین سیاست‌های صادراتی نقش مهمی را ایفا کند، چرا که اگر صادرات رب گوجه به کشورهایی که شاخص استاندار کمتری برای بریکس دارند، در دستور کار یک شرکت قرار گیرد، می‌تواند سودآوری بیشتری برای آن شرکت داشته باشد.

خط تولید رب گوجه فرنگی با ظرفیت ۱۰۰۰ الی ۱۵۰۰ تن گوجه در روز
خط تولید رب گوجه فرنگی با ظرفیت ۱۰۰۰ الی ۱۵۰۰ تن در روز، به عنوان یکی از خطوط تولید رب گوجه فرنگی با ظرفیت بالا، برای افرادی مناسب است که تجربه قبلی در زمینه تولید رب گوجه‌فرنگی را داشته‌اند و با هدف رسیدن به تولید بیشتر، قصد به روزرسانی خط تولیدهای قبلی را دارند. این خط تولید از جمله خطوط تولید پرطرفدار است، زیرا بهترین گزینه برای افرادی است که بازار فروش خوبی را در گذشته پیدا کرده‌اند و بدون داشتن نگرانی از بابت فروش، می‌خواهند بازارهای وسیع‌تری را فتح کنند.

خط تولید رب گوجه فرنگی با ظرفیت ۳۵۰۰ الی ۴۵۰۰ تن گوجه در روز
خط تولید رب گوجه فرنگی با ظرفیت ۳۵۰۰ الی ۴۵۰۰ تن در روز، یک خط تولید با ظرفیت بسیار بالا محسوب می‌شود که از نظر تعداد و ظرفیت ماشین‌آلات دارای تفاوتی اساسی با سایر خطوط تولید رب گوجه فرنگی، می‌باشد. خط تولید رب گوجه‌ فرنگی با محدوده ظرفیت ۳۵۰۰ الی ۴۵۰۰ تن در روز به منظور تولید گسترده رب گوجه فرنگی و معمولا با اهداف کلان صادراتی، راه‌اندازی می‌شود. به دلیل تمرکز بر اهداف صادراتی، کیفیت محصولات تولید شده در کارخانه‌های تولید رب گوجه فرنگی با ظرفیت ۴۵۰۰ تن در روز، بسیار حائز اهمیت است و به همین دلیل چنین کارخانه‌هایی معمولا زمین کشاورزی اختصاصی دارند تا بتوانند کنترل بهتری بر نوع بذر گوجه فرنگی کشت شده، داشته باشند.(طرح تولید رب گوجه فرنگی)

تعداد نیروی انسانی مورد استفاده در خط تولید رب گوجه فرنگی (اتومات و یا نیمه اتومات بودن خط تولید)

بودجه مورد نیاز برای راه‌‌ اندازی خط تولید رب گوجه فرنگی ارتباط تنگاتنگی با تعداد و ظرفیت ماشین‌آلات خریداری شده دارد، و معمولا توسط مدیران کارخانه و در مراحل اولیه احداث آن، تعیین می‌شود. خطوط تولید رب گوجه فرنگی بر حسب تعداد نیروی انسانی به کار گرفته شده، شامل دو حالت زیر می‌باشند:

خط تولید رب گوجه فرنگ اتومات
خط تولید رب گوجه فرنگی نیمه اتومات
خط تولید رب گوجه فرنگی اتومات
خط تولید رب گوجه فرنگی اتومات، خط تولیدی است که تولید محصول در آن، با کمترین استفاده از نیروی انسانی و با بهره‌برداری حداکثری از ماشین‌آلات خط تولید رب گوجه فرنگی، انجام می‌شود. این خط تولید، برای افرادی مناسب است که قصد دارند با صرف بیشترین هزینه ثابت اولیه، هزینه‌های جاری (دستمزد پرسنل تولید) را کاهش دهند تا هر چه سریعتر به نقطه بازگشت سرمایه دست یابند.(طرح تولید رب گوجه فرنگی)

خط تولید رب گوجه فرنگی نیمه اتومات
خط تولید رب گوجه فرنگی نیمه اتومات، خط تولیدی است که حتی الامکان از ماشین‌آلات کمتری در آن استفاده شود، به عنوان مثال در مراحل جداسازی، شستشو و خرد کردن گوجه‌ها به جای استفاده از ماشین‌آلاتی مثل سورتینگ و خرد‌کن از نیروی انسانی استفاده شده باشد. خط تولید نیمه اتومات یا به عبارت دیگر خط تولید با حداقل ماشین‌آلات، معمولا خط تولیدی با ظرفیت کم می‌باشد و بیشتر برای افرادی مناسب است که تمایل به راه‌اندازی خط تولید رب گوجه فرنگی با کمترین هزینه را دارند.

نو یا اورهال بودن ماشین‌آلات خط تولید رب گوجه فرنگی
ماشین‌آلات خط تولید بر اساس نو یا اورهال بودن به سه دسته زیر تقسیم می‌شوند:

خط تولید نو
خط تولید رب گوجه فرنگی دست دوم (اورهال)
خط تولید ترکیبی اورهال و نو
انتخاب هر کدام از خط تولیدهای نو یا اورهال، وابستگی مستقیم به میزان بودجه در نظر گرفته شده برای راه‌اندازی یک خط تولید رب گوجه فرنگی دارد و بر اساس مطالعات انجام شده در مرحله امکان‌سنجی احداث کارخانه، تعیین می‌شود.

خط تولید نو
خط تولید نو، خط تولیدی است که تمام ماشین‌آلات آن از همان ابتدا به صورت نو طراحی و تولید شوند و معمولا برای افرادی مناسب است که محدودیتی برای سرمایه‌گذاری ندارند و می‌خواهند با شتاب بیشتری در بازار وارد شده و رشد کنند.

خط تولید رب گوجه فرنگی دست دوم (اورهال)
خط تولید رب گوجه فرنگی دست دوم (اورهال)، خط تولیدی است که ماشین‌آلات آن به گونه ای بازسازی و تعمیر شده‌اند که بتوانند بدون هیچ اخلالی، فرآیند تولید را تا رسیدن به محصول نهایی انجام دهند. افرادی که تمایل به صرف هزینه کمتری برای راه‌اندازی خط تولید دارند، معمولا خریدن خط تولید رب گوجه فرنگی دست دوم را ترجیح می‌دهند. در چنین مواردی تنها نکته‌ای که خریداران باید به آن توجه کنند، معتبر بودن شرکتی است که بازسازی ماشین‌آلات خط تولید رب گوجه فرنگی را انجام داده است، زیرا خریدن خط تولید رب گوجه فرنگی دست دوم از شرکت‌ها یا اشخاص نا معتبر، می‌تواند هزینه‌های گزافی را به خریداران تحمیل کند.(طرح تولید رب گوجه فرنگی)

خط تولید ترکیبی اورهال و نو
خط تولید ترکیبی، خط تولیدی است که برخی از ماشین‌آلات آن به صورت نو و برخی دیگر به صورت دست دوم تهیه شده باشند. تعداد و چگونگی ترکیب ماشین‌آلات اورهال و نو، بر حسب سیاست‌های تولیدی و با توجه به بودجه مورد نظر تولیدکنندگان تعیین می‌شود.

نوع بهره برداری از خط تولید رب گوجه فرنگی

خط تولید رب گوجه‌فرنگی، از جمله خطوط تولیدی است که می‌تواند با بهر‌ه‌برداری‌های مشترک، مورد استفاده قرار گیرد. به عنوان مثال خط تولید مربا، خط تولید رب انار و خط تولید سس گوجه از جمله خطوط تولید‌ی هستند که می‌توانند با تغییر اندکی در خط تولید رب گوجه فرنگی، در کنار آن مورد بهره‌برداری قرار گیرند. هر چه بهره‌برداری‌های مشترک بیشتر باشد، از طرفی هزینه تمام شده بیشتر می شود و از طرفی دیگر، سود بیشتری به خاطر داشتن بازارهای بزرگتر، حاصل خواهد شد.

محل و موقعیت اجرای خط تولید رب گوجه فرنگی

محلی که برای احداث کارخانه انتخاب می‌شود، تاثیر بسزایی در هزینه راه‌اندازی خط تولید رب گوجه فرنگی خواهد داشت. به عنوان مثال احداث کارخانه در خارج از کشور، و یا در هر جایی که از محل تهیه مواد اولیه فاصله بیشتری داشته باشد، می‌تواند به بیشتر شدن هزینه راه‌اندازی خط تولید، منجر شود.

هزینه احداث کارخانه رب گوجه‌فرنگی

مهم‌ترین هزینه‌های ثابت و هزینه‌های جاری در احداث یک کارخانه‌ رب گوجه‌فرنگی عبارتند از:

هزینه‌های ثابت طرح تولید رب گوجه فرنگی

هزینه مجوزهای راه‌اندازی کارخانه تولید رب گوجه‌فرنگی ( ثبت شرکت، مجوز تاسیس، بهره‌برداری، ثبت برند، مجوز فنی و …)
هزینه محل اجرای خط تولید رب گوجه‌فرنگی (در صورت خرید کارخانه)
بستر سازی مکان اجرا ( شامل عملیات عمرانی و زیربنایی مثل پایپینگ، سپتیک فاضلات و …)
ماشین‌آلات خط تولید ( شامل ماشین‌آلات آماده‌سازی، تولید و بسته‌بندی)
هزینه‌های جاری
هزینه اجاره محل اجرای خط تولید رب گوجه‌فرنگی ( در صورتی که محل کارخانه تولید رب استیجاری باشد)
دستمزد نیروی انسانی (پرسنل تولید ، مدیر تولید، مدیر فنی، مسئول آزمایشگاه، مدیر کارخانه، بخش اداری بخش فروش، حسابدار، مسئول خرید، مسئول انبارداری، نگهبان و …)
خرید مواد اولیه ( نایلون شیرینگ‌پک، کارتن کف شیرینگ پک، قوطی، درب قوطی، گوجه‌فرنگی، مواد افزودنی، نمک و …)
پرداخت قبوض انرژی و تسهیلات (آب، برق، گاز، تلفن، مالیات، عوارض، بیمه، وام تسهیلات و …)
هزینه تعمیر و نگهداری از ماشین‌آلات خط تولید
هزینه‌های پیش‌بینی نشده

نکات تکمیلی در مورد هزینه راه اندازی خط تولید رب گوجه فرنگی

در برآورد هزینه راه‌اندازی خط تولید رب گوجه فرنگی باید به موارد زیر توجه شود تا از وقوع هر گونه خسارت‌های مالی در آینده، پیشگیری به عمل آید:

در برآورد هزینه‌ها حتما بخشی با عنوان هزینه‌های پیش‌بینی نشده، از جمله هزینه‌های ناشی از بلایای طبیعی، جنگ، و یا نوسانات نرخ ارز پیش‌بینی شود.
در برآورد هزینه‌ها، بایستی حتما ارزش زمانی پول لحاظ شود. ارزش زمانی پول به خصوص در کشورهایی با تورم بالا، یک پارامتر بسیار مهم در برآورد هزینه‌ها می‌باشد و اگر به اشتباه محاسبه گردد یا نادیده گرفته شود، خطاهای محاسباتی بسیار قابل ‌توجهی را به دنبال خواهد داشت.
بعضی از شرکت‌های ارائه دهنده ماشین‌آلات خط تولید رب گوجه فرنگی، علاوه بر قرارداد فروش، قراداد دیگری نیز با عنوان قراداد بیمه کردن ماشین‌آلات را به مدت معلوم (مثلا ۱۲ ماه) ارائه می‌دهند، بهتر است در صورت عقد چنین قراردادی، هزینه قرار داد به عنوان جایگزین هزینه‌های تعمیر و نگهداری ماشین آلات و در دسته هزینه‌های جاری، لحاظ شود.(طرح تولید رب گوجه فرنگی)
قیمت خط تولید رب گوجه فرنگی
قیمت خط تولید رب گوجه فرنگی برابر با مجموع قیمت تمام ماشین‌آلات و تاسیساتی است که در خط تولید به کار گرفته شده‌اند. از آنجا که طیف وسیعی از ماشین‌آلات با ظرفیت‌های مختلف در یک خط تولید رب گوجه‌فرنگی موجود می‌باشند، ارائه یک عدد قطعی به عنوان قیمت خط تولید رب گوجه فرنگی چندان قابل اعتماد نخواهد بود، به همین دلیل معمولا به افرادی که قصد خرید خط تولید رب گوجه فرنگی را دارند توصیه می‌شود تا با مشاوران با تجربه در زمینه تولید رب گوجه فرنگی مشورت کنند و قیمت نهایی و به روز شده را از آن‌ها استعلام نمایند.(طرح تولید رب گوجه فرنگی)

با توجه به نوسانات قیمتی زیاد در مواد اولیه‌ای چون آهن و استیل، ارائه یک عدد مشخص ثابت به عنوان هزینه تمام شده قیمت خط تولید رب‌گوجه‌فرنگی، چندان واقعی نخواهد بود، با این‌حال به‌عنوان یک برآورد تقریبی می‌توان قیمت‌های زیر را برای انواع خط تولید رب گوجه‌فرنگی در نظر گرفت (قیمت‌ها به‌روز شده در فروردین ماه ۱۴۰۲):

قیمت خط تولید رب گوجه‌فرنگی دست دوم با ظرفیت کم: ۵ میلیارد تومان
قیمت خط تولید رب گوجه‌فرنگی نو با ظرفیت کم: ۹ میلیارد تومان
قیمت خط تولید رب گوجه‌فرنگی دست دوم با ظرفیت متوسط:۱۱ میلیارد تومان
قیمت خط تولید رب گوجه‌فرنگی نو با ظرفیت متوسط: ۱۶ میلیارد تومان
قیمت خط تولید رب گوجه‌فرنگی دست دوم با ظرفیت بالا: ۲۰ میلیارد تومان
قیمت خط تولید رب گوجه‌فرنگی نو با ظرفیت بالا: ۳۰ میلیارد تومان

خلاصه بررسی اقتصادی طرح احداث واحد تولید رب گوجه فرنگی

ظرفیت تولید سالیانه : ۲۰۰۰۰ تن
نرخ برابری دلار : ۵۰۰۰۰ تومان
مساحت زمین موردنیاز : ۱۵۰۰۰ مترمربع
زیربنای ساختمان ها : ۳۲۰۰ مترمربع
تعداد نیروی انسانی مورد نیاز : ۶۴ نفر
میزان سرمایه گذاری ثابت : ۱.۲ میلیون دلار
ارزش ماشین آلات و تجهیزات : ۴۰۰ هزار دلار
نرخ بازده داخلی : ۴۲ درصد

پیشنهاد ما برای راه‌اندازی خط تولید رب گوجه‌فرنگی

تیم تحقیق و توسعه شرکت پارس رابین با ارزیابی تولید کنندگان موفق در این زمینه، راه‌اندازی خط تولید رب گوجه‌فرنگی را در چهار حالت زیر پیشنهاد می‌دهد:

حالت اول: راه‌اندازی خط تولید به صورت کارگاهی و در حجم و ظرفیت پائین انجام شود، تا تولیدکننده پس از ارزیابی بازار واقعی ظرفیت خط تولید را افزایش دهد. با توجه به نوع ماشین‌آلاتی که در خط تولید راه اندازی شده است امکان توسعه تا ظرفیت ۳ برابری در این حالت میسر می باشد.

حالت دوم: راه اندازی خط تولید رب گوجه‌فرنگی با در نظر گرفتن توجیه اقتصادی، برای اشخاصی پیشنهاد می‌شود که شناخت مناسبی از بازار و فروش محصول تولیدی دارند و راه‌اندازی خط تولید با ظرفیت متوسط در این حالت می‌تواند به حاشیه سود مطمئن آن‌ها کمک نماید.

حالت سوم: راه‌اندازی خط تولید رب گوجه‌فرنگی با ظرفیت بالا معمولا به تولیدکنندگانی پیشنهاد می‌شوند که می‌خواهند با اهداف صادراتی وارد بازار شوند.

حالت چهارم: اجرای خط تولید رب گوجه‌فرنگی با هزینه کم به عنوان یکی از مطمئن‌ترین ظرفیت‌های تولیدی به افرادی توصیه می‌شود که قصد وارد شدن به بازار تولید بدون متحمل شدن ریسک‌های سرمایه‌گذاری بالا را دارند.

درصورت تمایل به این مطلب امتیاز دهید: