طرح تولید سموم تکنیکال (با فناوری چند منظوره)
- 4 آذر 1399
- ۰
- بازدیدها: 1,263
- دسته بندی:
طرح تولید سموم تکنیکال (با فناوری چند منظوره)
تقابل بین آفتها و انسان، گیاهان یا حیوانات سبب ایجاد مشکالت متعددی از جمله رقابت برای آب و غذا، آسیب به گیاهان، اموال یا حیوانات، انتشار بیماریها و ایجاد مزاحمت برای انسان میگردد. آفتکش ها ترکیبات شیمیایی هستند که برای آسیب رساندن به آفت هدف طراحی شده اند و به طور آگاهانه در محیط استفاده می شوند تا با کمک آنها بتوان حشرات، باکتریها، علفهای هرز، جوندگان و آفتهای دیگر را کنترل نمود. آفتکش ها مواد شیمیایی هستند که برای کنترل آفتهای مختلف از طریق ایجاد اثرات مخرب بر آنها طراحی شده اند، اما این مواد ممکن است به طور ناخواسته اثرات مخربی بر انسان و محیط زیست هم داشته باشند.
با توجه به رشد روز افزون جمعیت، نیاز به تولیدات کشاورزی و مواد غذایی در جهان روز به روز بیشتر می شود و این در حالی است که هر سال مقادیر زیادی از گیاهان زراعی و حاصل دسترنج کشاورزان زحمت کش در مزرعه و یا انبار مورد هجوم حشرات زیان آور، عوامل بیماری زا و علف های هرز قرار می گیرند. از این رو حفاظت گیاهان مورد کشت از گزند عوامل مخرب روز به روز اهمیت ویژه ای پیدا می کند. کنترل شیمیایی یکی از روش های کنترل آفات است که در آن از سموم شیمیایی برای کنترل آفات، بیماری های گیاهی و علف های هرز استفاده می شود. این روش که بعد از جنگ جهانی دوم توسعه زیادی پیدا کرد، در ابتدا در مقایسه با دیگر روش های کنترل، نتیجه قاطع و سریعی از خود نشان داد، اما طولی نکشید که اثر سو و مخرب آن برای بشر آشکار شد و به همین دلیل درصدد تجدید نظر در کاربرد آن برآمد. اکنون مبارزه شیمیایی آخرین روش و راهکاری است که بشر در کنترل آفات از آن بهره می گیرد.
طبقه بندی سموم
سموم مورد استفاده در امر کنترل آفات، بیماری های گیاهی و علف های هرز را برحسب حوزه عمل سموم، نحوه ورود به بدن حشرات، نحوه حرکت در گیاه، میزان سمیت، مکانیزم اثر طبقه بندی می نمایند.
سموم تکنیکال (با فناوری چند منظوره)
در بحث تولید سموم آماده مصرف، یکی از اقلام اساسی مورد نیاز، سموم «تکنیکال» یا همان ماده موثره است که شرکت‌های داخلی تولید سموم، بیشتر نیازشان به این مواد را از طریق واردات تأمین می‌کنند. به طوری که دولت هم برای تأمین این مواد اولیه اساسی در تولید سموم کشاورزی با اختصاص ارز دولتی به آن، در صدد سهل‌تر کردن دسترسی تولیدکنندگان داخلی به این مواد میباشد.
تفکر توجیه اقتصادی و تفکر خودکفایی
در ایران تولید یک محصول بنا به محاسبات و الزامات استقلال و خودکفایی، احتمال تحریم و… است اما در دنیا بحث صرفه اقتصادی و توجیه اقتصادی قضیه در نظر گرفته می‌شود.
کشور هند برای همه دنیا «تکنیکال» تولید می‌کند. ما هم باید ببینیم که تولید این مواد در داخل توجیه اقتصادی دارد یا نه؟ شاید توجیه اقتصادی نداشته باشد که برای مصرف کشور تکنیکال تولید کنیم. ولی شاید تولید تکنیکال در ایران بتواند پاسخگوی نیاز چندین کشور همسایه به تکنیکال باشد که در آن صورت توجیه اقتصادی وجود دارد.
تقسیم بندی تکنیکال‌ها
• تکنیکال‌های با پایه آلی
• تکنیکال‌های با پایه معدنی
چنانچه شرایط فراهم باشد برای هر دو دسته از تکنیکال‌ها هم توانایی تولید داریم و هم توجیه اقتصادی آن وجود دارد اما باید زیرساخت‌های آن فراهم باشد.
تکنیکال‌های پایه آلی، نیازمند تجهیز و تکمیل صنایع پایین‌دستی، پتروشیمی و صنایع شیمیایی هستند.
توجیه در تولید مواد تکنیکال با پایه معدنی
در مورد تکنیکال‌های با پایه مواد معدنی، داستان چیز دیگری است. ما همه مواد معدنی لازم را در داخل کشور داریم. اینجا چون عمده مواد اولیه مورد نیاز بر پایه معدن است و ما وضعیت خوبی داریم، در این مواد دیگر حتی شرکت‌های بزرگ بین‌المللی هم توان رقابت با ما را نخواهند داشت. چرا؟ چون برای آنها توجیه اقتصادی ندارد که بخواهند مواد معدنی را از یک کشوری مانند ایران بگیرند و چنین تکنیکال‌هایی را تولید کند، اما برای ما توجیه اقتصادی دارد.
حالا در کشور بخشی از صادرات غیرنفتی ما مواد معدنی و از جمله همین مس است که دوباره به صورت خام و به هند و چین صادر می‌کنیم.
مواد معدنی خام را می‌دهیم؛ به ازای آن موادی که می‌گیریم مثلاً یکی از آنها تکنیکال «کوپراکسی کلراید» – اکسی کلرور مس – است که آن را از همین مواد اولیه و خام استخراج می‌کنند و به قیمت بالاتری به خودمان می‌فروشند. خودمان چیزی که می‌فروشیم صادرات غیرنفتی است و چیزی که خریداری می‌کنیم با پول نفت‌مان است که برایش هزینه می‌کنیم. البته این موضوع فقط در مورد مس تنها نیست و در مورد مواد دیگر هم همین مسائل وجود دارد. اما در اینجا ما فقط در مورد مس صحبت می‌کنیم.
حال با توضیحاتی که به اختصار بیان شد، اگر کشور در حوزه تکنیکال سرمایه‌گذاری کند، برخی شرکت‌های داخلی هستند به اندازه دو برابر کل نیاز کشور ظرفیت تولیدی دارند و ما می‌توانیم ارزش افزوده ایجاد کنیم و تکنیکال یا سم فرموله شده را به خارج از کشور بفروشیم. از طرفی جلوی واردات را هم گرفته‌ایم.
اما گام اولی که باید برداریم این است که مسیرهایی را طی کنیم تا توجیه اقتصادی برقرار شود.
چگونگی ایجاد توجیه اقتصادی برای مواد آلی
در حوزه سموم آلی هم ظرفیت وجود دارد. فقط میزان سرمایه‌گذاری بیشتری می‌خواهد و در این مورد هم تولید نهایی به مقداری است که باید برای بازاریابی و رقابت در بازارهای بین‌المللی برنامه‌ریزی کرد.با توجه به نیروی کار ارزان در کشور و با توجه به قیمت دلار و… و امکاناتی که در ایران داریم در خیلی از تکنیکال‌های آلی هم صرفه اقتصادی داریم و جالب اینجاست که زنجیره‌هایی که لازمه این کار هستند، فقط مواد اولیه مورد نیاز سموم تکنیکال را به تنهایی تأمین نمی‌کنند. بلکه خیلی از صنایع دیگر هستند که محصولات میانی و جانبی که از سنتز تکنیکال‌ها به دست می‌آید را مورد استفاده قرار می‌دهند و شما ببنید در نهایت چه درآمدها و اشتغال‌زایی و اهمیتی به کشور ما خواهد داد.
راهکار چیست؟
ما در حال حاضر نیازمان به مواد تکنیکال را از کشورهای چین و هند تأمین می‌کنیم، آن هم به دلیل سیاست‌های دولت‌های خودمان است که در این مورد درست عمل نکرده‌اند.ما می‌توانیم از همین کوپراکسی کلراید شروع کنیم. سالیانه ۵۰۰-۴۰۰ تن از این نوع تکنیکال و همین مقدار هم سم آماده وارد می‌کنیم.یعنی در سال به حداقل ۲۰۰۰-۱۵۰۰ تن سم آماده کوپراکسیل نیاز داریم که با یک حساب سرانگشتی دست‌کم بالای ۲۵ میلیون دلار هزینه دارد. یعنی حدود ۱۰ درصد از کل میزان دلاری که دولت برای واردات سم اختصاص داده است و به راحتی می‌توان از خروج این ارز جلوگیری کرد. ضمن اینکه صادرات هم داشته باشیم.
دلایل ضعف تکنیکال‌ها در کشور
دو دلیل اساسی در این مورد وجود دارد:
• عدم حمایت دولت
• استراتژی غلط در این مورد.
حتی همین الان برای ساخت بعضی از تکنیکال‌ها از خود هندی‌ها و چینی‌ها به ایران پیشنهاد می‌رسد که در ایران تولید و صادر شود.
من نمی‌گویم دولت سرمایه‌گذاری کند. بلکه اگر حمایت کافی در وضع قوانین و مقررات انجام بگیرد، سرمایه‌گذار بخش خصوصی خودش بقیه کار را انجام می‌دهد. حتی سرمایه‌گذار خارجی هم جذب می‌شود. بسیاری از هندی‌ها و چینی‌ها حاضرند در ایران سرمایه‌گذاری کنند؛ چون ما امکاناتی مانند نیروی کار ارزان‌تر، مواد اولیه ارزان و فراوان، موقعیت‌های صادراتی نزدیک‌تر، موقعیت ژئوپولتیک بسیار خوب و… داریم.
میزان مصرف ماده مؤثره سم در ایران حدود ۶۰۰ تا ۷۰۰ گرم در هکتار است که این میزان در بسیاری از کشورهای اروپایی و پیشرفته به ۱۰۰۰ تا ۱۲۰۰ گرم در هکتار می‌رسد، ولی در برخی موارد بدمصرفی وجود دارد که باید با انجام فعالیت‌های ترویجی نسبت به اصلاح آن اقدام شود.
در زمینه تدارک آفت‌کش‌ها باید به سمتی حرکت کنیم که سبد سم کشور از سموم پرخطر به سمت کم‌خطر و از کم‌خطر به بیولوژیک نزدیک شود لیکن هیچگاه نمی‌توان ادعا کرد که آفتکش در کشور وارد و یا مصرف نشود.
کد آیسیک مرتبط با صنعت تولید سموم تکنیکال (با فناوری چند منظوره)
کد آیسیک مخفف International Standard Industrial Classification (سیستم بین المللی طبقه بندی استاندارد صنایع) است. کد گذاری به عنوان روش ساده و دقیق برای تعیین هویت کالا، قطعات ، مدارک و اموال ، سالها است که در سطح شرکت هاو زنجیره های تأمین مورد استفاده قرار می گیرد.
کد آیسیک ماده موثره سموم دفع آفات نباتی (تکنیکال) : ۲۴۲۱۳۱۲۳۰۱
کد آیسیک توفوردی ( تکنیکال ) : ۲۴۲۱۵۱۲۶۱۸
کد تعرفه گمرکی مرتبط با صنعت تولید سموم تکنیکال (با فناوری چند منظوره)
تعرفه یا به عبارت دیگری(TARIFF) یک نوع معیار رقمی و یا عددی می باشد برای شناسایی و تعیین جایگاه کالا در ترخیص کالا .
تعرفه گمرکی میزان حقوق ورودی قابل پرداخت برای ورود کالا می باشد.تعرفه گمرکی در بستر تاریخ مبتنی بر سیستم و روش های خاصی از قبیل اداره گمرک،آمار،حمل و نقل،بیمه و غیره طراحی و مورد استفاده قرار می گیرد.
با جستجو در اطلاعات گمرک تا امروز تعرفه گمرکی اختصاصی به این محصول اختصاص نیافته لذا میزان واردات و صادرات آن نا مشخص میباشد.
تولید سموم تکنیکال (با فناوری چند منظوره)
لازمه ورود به تولید این دسته از تکنیکال‌ها این است که باید زنجیره‌ای از صنایع در کشور شکل گرفته باشد. اینکه یک نفر بخواهد خودش یک زنجیره ایجاد کند، از نظر فنی و اقتصادی امکان‌پذیر نیست. در این زنجیره هر حلقه، محصولات اصلی و جانبی خود را به‌عنوان مواد اولیه به دیگر بخش‌ها می‌دهد.
تولید یک بخش و به صورت اختصاصی، آن هم به تنهایی در یک کارخانه به صرفه نیست؛ چون در این زنجیره از صنایع که عرض می‌کنم، محصولات جانبی زیاد دیگری هم تولید و به فروش می‌رسد. در نتیجه قیمت تمام شده پایین می‌آید.
در واقع مواد آلی مورد نیاز برای ساخت تکنیکال‌ها فقط یکی از چندین نمونه تولیدات این زنجیره خواهد بود. ایجاد این زنجیره باید در دستور کلی سیاست‌گذاران و تصمیم‌گیران باشد تا سازندگان تکنیکال‌ها هم در کنار سایر صنایع از تولیدات این زنجیره استفاده کنند.در کشور ماده اولیه مورد نیاز یعنی نفت، گوگرد و… را داریم اما چون زنجیره استحصال مواد شکل نگرفته، نفت را به صورت خام به شرکت‌های چینی و هندی که این زنجیره‌ها را ایجاد کرده‌اند، می‌فروشیم و آنها از این نفت خام، مواد مختلفی را تولید می‌کنند و یکی از این مواد که همان تکنیکال‌ها باشند را به ما و دیگران به چندصد برابر قیمت نفت، می‌فروشند.
این زنجیره تکنیکال احتیاج به سرمایه‌گذاری زیاد دارد و زنجیره‌های دیگر باید در کنارش تکمیل شود. از طرفی حوزه تولید این نوع تکنیکال‌ها باید با صادرات به کشورهای منطقه که در حوزه فرمولاسیون فعال هستند، کامل شود؛ چون به فرض تشکیل زنجیره‌های تولید مواد اولیه مورد نیاز تکنیکال‌ها، در نهایت مقدار محصولی که تولید می‌شود از میزان نیاز کشور ما به آن ماده تکنیکال خیلی بالاتر است و اینجاست که اگر فقط بخواهیم به مصرف داخلی کشور خودمان نگاه کنیم، ورود به تولید تکنیکال‌ها توجیه ندارد؛ چون ما وقتی که این زنجیره را با هزینه‌های بالا ایجاد کنیم، تولیدات آن ماده بسیار بیشتر از نیاز داخلی خواهد بود در نتیجه باید به فکر بازارهای صادراتی باشیم. پس توجیه اقتصادی برای اینکه فقط برای نیاز داخلی تولید کنیم وجود ندارد.
حال چون این زنجیره‌ها در کشور ما شکل نگرفته، باید نیازمان را به این تکنیکال‌ها از خارج وارد کنیم.
البته ضعفی که مواد آلی نسبت به مواد معدنی دارند این است که یک بخشی از مواد اولیه برای تولید تکنیکال را به دلیل اینکه در کشور سرمایه‌گذاری‌های لازم را انجام نداده‌ایم باید از خارج کشور وارد شود.
وضعیت واحد های فعال تولید سموم تکنیکال (با فناوری چند منظوره)
در نمودار زیر تعداد واحدهای فعال تولید سموم تکنیکال (با فناوری چند منظوره) در کشور به تفکیک استان آمده است .
وضعیت واردات و صادرات سموم تکنیکال (با فناوری چند منظوره)
با جستجو در اطلاعات گمرک تا امروز تعرفه گمرکی اختصاصی به این محصول اختصاص نیافته لذا میزان واردات و صادرات آن نا مشخص میباشد.
سموم کشاورزی، یکی از مهم‌ترین نهاده‌ها در بخش کشاورزی هستند که شاید به جرأت می‌توان گفت که کشاورزی، بدون استفاده از این سموم عملاً راه به جایی نخواهد برد.آمار ظرفیت تولیدی کارخانجات و گفته‌های فعالان و تولیدکنندگان سموم کشاورزی نشان می‌دهد، تولیدات داخلی می‌تواند پاسخگوی بیش از ۹۵ درصد از نیاز داخلی ما به سموم کشاورزی باشد و البته در صورت کارکرد با حداکثر ظرفیت، امکان صادرات و تأمین نیاز سموم دفع آفات نباتی کشورهای همسایه مانند عراق و افغانستان نیز وجود دارد.
خلاصه بررسی فنی، مالی و بازار تولید سموم تکنیکال (با فناوری چند منظوره)
ظرفیت تولید سالیانه : ۱۹۰۰ تن
نرخ برابری دلار : ۲۷۰۰۰ تومان
مساحت زمین موردنیاز : ۵۰۰۰ مترمربع
زیربنای کل : ۱۷۰۰ مترمربع
تعداد نیروی انسانی مورد نیاز : ۳۸ نفر
میزان سرمایه گذاری ثابت : ۲۳ میلیارد تومان
ارزش ماشین آلات و تجهیزات : ۱۴ میلیارد تومان
نرخ بازده داخلی : ۴۲ درصد
درصورت تمایل به این مطلب امتیاز دهید:
دیدگاه خود را ثبت کنید