طرح تولید کود اوره با پوشش گوگردی

کود اوره با پوشش گوگردی (S.C.U) کودی است که از کپسوله کردن اوره با عناصری متناسب با خاک از قبیل گوگرد سیلانت (Sealant) که خود از چند عنصر مختلف تشکیل شده است، تولید می‌گردد ومحتویات مغذی کود اوره را طبق فرمولاسـیون خاص خــود دریک بـازه زمانــی ۴۰ روزه و بنا به خاصیت کند رهایی آن که بارزترین خاصیت آن کود می‌باشد بصــورت آرام و ۱۰۰ درصد در اختیار گیاه قرار می‌دهد.
میزان جذب مواد مغذی موجود درکودها را می‌توان به روش شیمیایی و با کاهش حلالیت آنها و یا به روش فیزیکی با پوشش دادن کودها بهینه نمود.
دراین حالت میزان مصرف کود نسبت به کود اوره بدون پوشش به یک سوم تقلیل می‌یابد که صرفه اقتصادی مهمی را برای کشاورز درپی خواهد داشت. کود اوره با پوشش گوگردی موجب صرفه جویی در مصرف کود تا ۷۰ درصد و کاهش هزینه کارگری جهت پاشش کود نیز می‌گردد و یکی ازمنابع شناخته شده تأمین نیتروژن مورد نیاز گیاه درمناطق پرباران دنیاست.
گذشت زمان میزان تقاضا برای کود اوره با پوشش گوگردی (S.C.U) را افزایش می‌دهد که دلیل آن مزایای ذیل می‌باشد:
• پوشش گوگردی باعث می‌شود تا امکان دسترسی گیاه به نیتروژن افزایش یابد.
• پوشش گوگردی مقاومت کود را در مقابل شسته شدن توسط آب، افزایش می‌دهد.
• پوشش گوگردی احتمال سوخته شدن گیاه را که به دلیل کاربرد زیاد کود ایجاد می‌شود، کاهش می‌دهد.
• پوشش گوگردی باعث افزایش فعالیت میکروب‌ها و باکتری‌ها در خاک می‌شود.
• پوشش گوگردی امکان تغذیه تدریجی گیاه را تا ۱۰ هفته فراهم می‌نماید.
• پوشش گوگردی، گوگرد مورد نیاز گیاه را فراهم می‌کند.
• پوشش گوگردی باعث می‌شود که تحمل گیاه نسبت به کم آبی افزایش یابد.
• پوشش گوگردی با خاصیت قارچ کشی مانع از شیوع بیماری‌های قارچی می‌شود.
• پوشش گوگردی مانع از آلودگی آب‌های زیر زمینی شده و باعث صرفه جویی در مصرف کود می‌شود.
• عنصر گوگرد بعنوان یک عامل آفت کش و نیز بعنوان یک کود می‌تواند از حیث اقتصادی به لحاظ بالا بردن کیفیت محصول نقش آفرینی کند  که بنابراین با انتخاب گزینه کود اوره با پوشش گوگردی (S.C.U) در واقع از دو کود مختلف استفاده شده است.
• مصرف کود اوره بدون پوشش باعث سخت شدن خاک و عدم نفوذ آب و افت حاصلخیزی زمین می‌گردد، در حالیکه این مشکل با مصرف کود اوره با پوشش گوگردی (S.C.U) بدلیل کند رهائی ازت در آب بکلی مرتفع می‌شود.
• بدلیل استفاده از گوگرد درپوشش S.C.U بعنوان بخش عمده وزنی (Coating) و نیز وجود باکتری تجزیه کننده آن درترکیب عناصر پوشش، عنصر گوگرد پس از انجام وظیفه در ساختار S.C.U و انتقال کامل ازت به گیاه، خود نیز بعنوان یک ماده مغذی و نیز تنظیم کننده PH خاک ایفای نقش نموده و باعث تقویت خاک و حاصلخیزی زمین می‌گردد.
• بازدهی یک کیسه کود اوره با پوشش گوگردی برابر است با ۵/۳ کیسه کود اوره بدون پوشش.
آبشوئی سریع ازت با مصرف کود اوره بدون پوشش ضمن خسارت‌های اقتصادی باعث ورود نیترات به آبهای زیرزمینی و رودخانه‌ها شده و موجب آلایندگی محیط مخصوصاً آب‌های آشامیدنی شده است.
ازت شسته شده که در نهایت بصورت نیترات در می‌آید، موجبات بروز امراض متعددی از جمله مرگ کودکان در اثر عدم اکسیژن گیری ریه‌ها گردیده است. در حالی که در کود اوره با پوشش گوگردی با انتقال تدریجی و کند ازت به گیاه و جذب کامل آن، این مشکل کاملاً مهار شده و ازت اتلافی وجود ندارد.
این کود همچنان که از نام آن پیداست از کپسوله کردن اوره با عنصری متناسب با خاک از قبیل گوگرد و سیلانت که خود از چند عنصر مختلف تشکیل شده است تولید می‌گردد. که محتویات مغذی کود اوره را بنا به فرمولاسیون خاص خود در یک بازه زمانی ۴۰ روزه به صورت آرام در اختیار گیاه قرار می‌دهد.

کد آیسیک مرتبط با صنعت تولید کود اوره با پوشش گوگردی

کد آیسیک مخفف International Standard Industrial Classification (سیستم بین المللی طبقه بندی استاندارد صنایع) است. کد گذاری به عنوان روش ساده و دقیق برای تعیین هویت کالا، قطعات ، مدارک و اموال ، سالها است که در سطح شرکت هاو زنجیره های تأمین مورد استفاده قرار می گیرد.
با توجه به بررسی های انجام شده کد آیسیک اوره با پوشش گوگردی به شرح جدول ذیل می باشد

کد تعرفه گمرکی مرتبط با صنعت تولید کود اوره با پوشش گوگردی

تعرفه یا به عبارت دیگری(TARIFF) یک نوع معیار رقمی و یا عددی می باشد برای شناسی و تعیین جایگاه کالا در ترخیص کالا .
تعرفه گمرکی میزان حقوق ورودی قابل پرداخت برای ورود کالا می باشد.تعرفه گمرکی در بستر تاریخ مبتنی بر سیستم و روش های خاصی از قبیل اداره گمرک،آمار،حمل و نقل،بیمه و غیره طراحی و مورد استفاده قرار می گیرد.
با توجه به بررسی های انجام شده کد تعرفه گمرکی اوره با پوشش گوگردی به شرح جدول ذیل می باشد

فرآیند تولید کود

کودهای آهسته رهش یا کندرها
دراواسط قرن نوزدهم، دانشمندان آلمانی و انگلیسی، ایده استفاده از موادی که بـه سـختی در آب محلول بوده و موجب آزاد سازی تدر یجی ماده مغذی درخاک می‌گردد را ارائه دادنـد. ایـن اقدام نهایتاً” منجر به جلوگیری از اتلاف سریع مواد مغذی کودهای شیمیایی (مخصوصاً” ترکیبـات ازته) گردید. هدف از استفاده کودهای کندرها، آزاد سازی کنترل شده مواد غذایی مورد نیاز گیـاه است به نحویکه ازیک سو کارایی و اثر بخشی آنها بر روی محصول به حداکثر برسد و از سوی دیگر اثرات منفی ناشی از استفاده مقادیر بالای کود به حداقل برسد. هر چند که تا کنون به دلیل هزینـه بالای تولید، مصرف کودهای کند رها محدود به بعضی کشورها و مصارف خاص بوده ولی با این وجود به دلیل مزایای فراوانی که دارند همواره مورد توجه بوده‌اند و همین امـر باعـث افـزایش سـرمایه گذاری‌ها برای بهینه سازی و توسعه و ساخت این قبیل کودها شده است. اساساً” کودهای آهـسته رهش به دو روش تهیه می‌گردند:
الف) روش شیمیایی
در این روش کود مـد نظـر از ابتـد بـا هـدف تولیـد یـک کـود آهـسته رهـش تولیـد می‌گردد. معروف‌ترین کودهای کندرها که به روش شیمیایی ساخته می‌شوند عبارتند از:
۱- اوره فرمها (نیترو فرم، نوترآلین و ….)
۲- ایزوبوتیلیدین دی اوره IBDU
۳- کروتونی لیدن دی اوره CDU
۴- اکسامید
ب) روش فیزیکی
در این روش کودهای ازته (و یا کودهای مخلوط) بایک ترکیب مقاوم درمقابل آب مثل گـوگرد و یا انواع پلیمرها و واکسها پوشش داده می‌شوند. در واقع در این روش میزان نفـوذ آب به داخل گرانول‌های کود و بلعکس بر اساس شرایط دلخواه کنترل می‌شود.
موادی که در پوشش دادن کودهای جامد استفاده می‌شوند متنوع می‌باشند. برخـی از ایـن مـواد عبارتند از:
۱- آسفالت‌ها. ۲- قطران ذغال سنگ. ۳- صمغ گیاهی. ۴- لاتکس ها. ۵- روغن‌ها. ۶- پارافین‌ها. ۷- واکس‌ها. ۸-رزین‌های آکریلیک و اپوکسی. ۹- پلی الفین ها ۱۰- پلی وپنیـل کلرایـد. ۱۱-پلی استایرین. ۱۲- پلی اورتان. ۱۳- اوره فرم آلدئیدها. ۱۴- وینیل استات. ۱۵- گوگرد و …کـه از این مواد به صورت منفرد و یا مخلوط در پوشش دهی استفاده می‌شود.
یکی ازمناسبترین و ارزانترین مواد شناخته شده برای پوشش دادن کودها که ضمناً ” کاربردهـای فراوان دیگری نیز دارد گوگرد می‌باشد. گوگرد نه تنها به عنوان یک ماده پوشش دهنـده غیرآلـی درکودها مصرف قابل ملاحظه دارد بلکه دارای ارزش اگرونومیکی بوده و به عنوان یک کود مـستقل نیز بکار می‌رود. گوگرد بعنوان یک ماده مغـذی ثانویـه (Nutrinet Plant Secondary) مـورد نیـاز گیاهان محسوب شده و باید با توجه به نوع گیاه و نـوع خـاک، کمبـود آنهـا را از طریـق کودهـای شیمیایی تأمین نمود. گوگرد باعث بهبود کمی و کیفی خـصوصیات فیزیکـی و شـیمیایی خاکهـای آهکی و قلیایی، کاهش pH و حذف بـی کربنـات از آب آبیاری، کـاهش تـصاعد آمونیـاک (۳ NH) افزایش فسفر قابل تبادل خاک، افزایش قابلیت جذب عناصر ریزمغذی مثل آهـن، روی، منگنـز و مس به میزان قابل توجهی می‌گردد. فرم قابل استفاده گوگرد بصورت یون سولفات است لـذا بـرای تبدیل گوگرد به سولفات بایستی شرایط اکسیداسیون که مهم‌ترین آن‌ها عبارتند از: درجه حرارت، تهویه و رطوبت خاک، بافت خاک، pH خاک، اندازه ذرات گوگرد، میزان مواد آلی و میکروارگانیسم‌های اکسیدکننده (باکتری‌های تیوباسیلوس)، مهیا باشد.

اوره با پوشش گوگردی
اوره با پوشش گوگردی یکی از انواع کودهای آهسته رهش یا کندرها بوده که از پوشش دادن اوره با گوگرد تولید می‌شود. با ایجاد یک یا چند لایه پوشش غشایی بر سطح اوره می‌توان میزان و سرعت خروج ماده مغذی درکود اوره را تحت کنترل درآورد. تحقیق درباره تولید و مـصرف اوره بـا پوشش گوگردی درسال ۱۹۶۰ بوسیله یک شرکت آمریکایی به نام TVA انجـام گردیـد و بطـورکلی غالب فرآیندهای تجاری موجود اوره با پوشش گوگردی درجهان، برپایه لیسانس TVA می‌باشند.
در کشور ما با توجه انحصاری بودن تکنولوژی آمریکایی و نیاز مبرم کشاورزان به کود اوره با پوشش گوگردی، پایلوت تحقیقاتی اوره با پوشش گوگردی به منظور کسب دانش فنـی آن در پتروشـیمی خراسان، طراحی، ساخت، نصب و راه اندازی گردید و علی رغم نبود اطلاعات براساس تحقیقـات متناوب موفق به تولید نمونه‌های متنوعی از اوره با پوشش گوگردی شدیم.

فرآیند اوره با پوشـش گـوگردی
در پایلوت تحقیقاتی اوره با پوشش گوگردی فرآیند تولید بصورت خلاصه بشرح ذیل انجام می‌گیرد (شکل ۱ شرح مختصر فرآیند ارائه شده است):
۱- انتقال دانه‌های اوره جامد از انبار به هاپر ۱۰۱-HP و پس از غربال شدن به بالابر ۱۰۱-EL
۲- ذخیره اوره در هاپر ۱۰۲-HP
۳- گرم نمودن اوره تا دمای ˚ c 60-90 در FBH-101
۴- پوشش دهی اوره با گوگرد مذاب (و یا اوره مذاب) در ۱۰۱- SCD DRUM COATING SULFUR
۵- انتقال اوره پوشش داده شده با گوگرد توسط بالابر ۱۰۲-EL به ۱۰۱-WCD و پوشش دهی با سیلنت (SEALANT)
۶- انتقال اوره با پوشش گوگردی به ۱۰۱-FBC جهت کاهش دما از ˚ c 80 به ˚ c 40
۷- جابجایی اوره با پوشش گوگردی از ۱۰۱-FBC به ۱۰۱-CCD جهت پوشش کاندیشنر
۸- غربال کردن دانه‌های اوره باپوشش گوگردی توسط ۱۰۲-SC
۹- انتقال اوره با پوشش گوگردی به هاپر محصول ۱۰۴-HP
لازم به توضیح است ارائه اطلاعات دقیق‌تر و با جزئیات فرآیندی بیشتر امکان پذیر نمی‌باشد.

عوامل مؤثر در فرآیند تولید اوره با پوشش گوگردی
بطور خلاصه فاکتورهای مهم در تولید اوره با پوشش گوگردی که در طـی تحقیقـات متنـاوب شناخته شده‌اند، عبارتند از ۱- درصد خلوص گوگرد بکار رفته، ساختار گوگرد در زمان پوشش دهی و افزودنی‌های لازم جهت افزایش کیفیت الاستیسیته آن (با توجه به تغییر فاز گوگرد از حالت آمورف به منوکلینیک و اورتورومبیک)
۲- فاصله پاشش تا پرده ریزان
۳- عرض پرده ایجاد شده پاشش گوگرد
۴- ارتفاع کل پرده ریزان (تا نقطه پاشش و زیر آن)
۵- ارتفاع بستردانه ها در داخل درام
۶- تعداد نازل‌ها و نوع آنها
۷- فاصله نازل‌ها از همدیگر
۸-فشار و دمای عملیاتی پاشش گوگرد
۹- دمای دانه‌های اوره
۱۰- دمای هوای داخل درام
۱۱- رطوبت هوای داخل درام
۱۲- سایز دانه‌ها و دامنه تغییرات آنها
۱۳- کیفیت سطح دانه‌ها
۱۴- زاویه تماس در لحظه پاشش گوگرد مذاب
۱۵- تهویه مناسب هوای داخل درام
۱۶- سرعت سرد کردن در مرحله پاشش گوگرد و واکس مذاب (با توجه به اهمیت تغییرات فازی گوگرد)
۱۷ طراحی مناسب درامها (طول، قطر، زاویه و سرعت چرخش درام، تعداد، نوع و زاویه فلایت ها)
در طی تحقیقات انجام شده با تغییر پارامترهای فوق و جمع آوری اطلاعات و استنتاج نتایج، کیفیت محصول به مرور تغییر و در راستای رسیدن به استانداردهای جهانی نتایج مطلوبی حاصل گردیده است..

تقاضای بازار (مشتریان)

کود اوره یکی از اقلام مهم صادراتی کشور به شمار میرود. در سال ۱۳۹۷ در حدود ۶.۳ میلیون تن کود اوره با ارزش تقریبی ۲۳۹ دلار به ازای هر تن صادر شده است که کشورهای هند، چین، ترکیه، عراق و افغانستان خریداران اصلی آن بوده اند. در بازار داخل نیز کود اوره یکی از نهاده های اصلی تولید در بخش کشاورزی است. بر اساس اطلاعات جهاد کشاورزی، در حال حاضر مصرف کود اوره کشور در حدود ۴.۲ میلیون تن است. البته دولت به منظور تأمین نیاز کشاورزان، این کود را در داخل به قیمت یارانه ای عرضه میکند. در سال ۹۸ این قیمت برای بسته های ۵۰ کیلویی نزدیک به ۴۰ هزار تومان تعیین شد و مقرر شد دولت مابه التفاوت آن با قیمت بازار را به شکل یارانه به واحدهای پتروشیمی تولیدکننده پرداخت نماید. با این حال با توجه به ارزش نسبتاً بالاتر صادراتی، نوسانات قیمت دلار و در عین حال قیمت گذاری دولتی معمولا مشکلاتی در خصوص تأمین کود مورد نیاز کشاورزان و تنظیم بازار وجود دارد. جایگزینی کود اوره با کود اوره گوگردی نه تنها قادر خواهد بود مازاد تقاضای کشاورزان در بازار داخل را پاسخ دهد که علاوه بر آن از پتانسیل صادرات و دریافت ارزش افزوده بالاتر نیز برخوردار است

عرضه بازار (رقبا)

اگرچه در حال حاضر در کشور حدود ۶ میلیون تن کود اوره تولید میشود. ظرفیت اسمی تولید کود اوره با پوشش گوگردی براساس پروانه های بهره برداری وزارت صنعت، معدن و تجارت، در حدود ۳۲۱ هزار تن است. ظرفیت اسمی طرح های در دست اجرا با پیشرفت
بالای ۵۰ درصد نیز حدود ۶۴ هزار تن است. این در حالی است که در صورت جایگزینی کود اوره گوگردی با کود اوره معمولی تنها در وضع موجود کشور به ۸۰۰ هزار تا یک میلیون تن اوره گوگردی نیاز دارد. در استان خراسان رضوی تنها یک واحد تولید کود اوره با پوشش گوگردی در سرخس وجود دارد که باتوجه به دسترسی به منابع گوگرد پالایشگاه گاز خانگیران، در صورت توسعه ظرفیت تولید میتواند به نیاز رو به رشد بازار پاسخ دهد.

پیش بینی رشد آتی بازار

نیاز رو به رشد کشورهای واردکننده کود اوره از ایران به ویژه هندوستان، افغانستان و عراق از یک سو و افزایش مصرف داخلی از سوی دیگر عواملی هستند که در کنار یکدیگر تقاضا برای کود اوره را در سال های آتی همچنان بالا نگاه خواهند داشت. از طرفی جامعه به تدریج با افزایش حساسیت های اجتماعی نسبت به سطح نیترات در منابع آب و خاک و همچنین افزایش آگاهی کشاورزان نسبت به نقش گوگرد در بهبود راندمان کشاورزی مواجه خواهد بود. مجموعه این عوامل موجب خواهد شد که در سال های آینده تقاضا برای کود اوره با پوشش گوگردی با افزایش مواجه باشد. به ویژه آنکه در ایران بیش از نود درصد از زمین های کشاورزی آهکی است و از PH بالایی برخوردار است.

اهمیت تولید این محصول

استفاده از کود اوره با پوشش گوگری که مصرف کود اوره را به ۳۰ درصد کاهش میدهد از چند چنبه حائز اهمیت است:
– صرفه جویی در هزینه های کشاورزان
– افزایش راندمان کود
– کاهش یارانه مورد نیاز برای مصرف داخل
– امکان صادرات بیشتر کود اوره
– کاهش آلودگی خاک و آب های زیرزمینی به نیترات

مشوق ها یا حمایت های دولتی

طبق بند ۳ ماده ۴۴ قانون برنامه ششم توسعه، دولت مکلف است به منظور جلب سرمایه گذاری بخش غیردولتی، به نحوی برنامه ریزی نماید که تا آخر اجرای قانون برنامه ظرفیت تولید محصولات پتروشیمی کشور به ۱۰۰ میلیون تن افزایش یابد. بدین منظور لازم است خوراک مورد نیاز واحدهای مجتمع های تولیدی با پروانه بهره برداری از وزارت صمت که تأمین آب و برق مورد نیاز آن ها میسر است و مشکالت زیست محیطی ندارند، با هماهنگی وزارت نفت تأمین گردد.

وضعیت تولید کود اوره با پوشش گوگردی

با بررسی انجام شده میزان ظرفیت اسمی تولید کود اوره با پوشش گوگردی در کشور تا پایان سال ۱۳۹۶ طبق نمودار ذیل میباشد.

میزان سرمایه مورد نیاز جهت تولید کود اوره با پوشش گوگردی

بودجه: بالاتر از ۳۰ میلیارد تومان
نام محصول: کود اوره با پوشش گوگردی
ظرفیت تولید محصول: ۵۰۰۰۰ تن
مساحت زمین: ۲۰۰۰۰ متر مربع
مساحت زیربنای طرح: ۵۴۱۰ متر مربع
نرخ برابری دلار: ۱۵۰۰۰۰ ریال
قیمت ماشین آلات تولید کود اوره با پوشش گوگردی: ۶۴۰۰۰ میلیون ریال
تعداد اشتغال مستقیم: ۳۰ نفر
طول دوره ساخت: ۱ سال
نرخ بازده داخلی: ۴۸.۵۴ درصد
سرمایه ثابت: ۱۷۵۰۰۰ میلیون ریال
سرمایه در گردش: ۱۲۶۰۰۰ میلیون ریال
سرمایه کل: ۳۰۱۰۰۰ میلیون ریال