طرح تولید قیر

قیر ماده‌ای است سیاه رنگ و خمیری شکل که در عایقکاری رطوبت و ساخت آسفالت کاربرد دارد. قیر انواع گوناگونی دارد که هر یک از انواع آن، دارای کاربرد خاصی است. قیر از مشتقات نفت است و اغلب در پالایشگاه نفت تولید می‌شوند.

انواع قیر

قیر استخراج شده از نفت یا سنگ‌های معدنی مخصوص، قیر خالص نام دارد که با توجه به منشأ تشکیل، طبقه‌بندی می‌شود. قیرهای خالص همچنین برای اینکه خواص مورد نظر برای کاربردهای مختلف را پیدا کنند، تحت فرایندهای دیگر قرار می‌گیرند و انواع مختلف قیر را (ازجمله قیر دمیده، قیر محلول، قیر امولسیون، قیر پلیمری و…) را تشکیل می‌دهند.

تاریخچه قیر

قیر از زمان های بسیار گذشته و در زمان سومری ها و آشوری ها و حتی بسیاری از تمدن های پیشین نیز کاربردی به عنوان عایق رطوبتی داشته است و بیشترین استفاده از آن در ساختن و عایق کاری کشتی ها در برابر نفوذ آب و غرق شدن بوده است . همچنین در مصر باستان و یونان قدیم از قیر برای مومیایی کردن اجساد همچنین مجسمه سازی و تزئینات و حتی در جنگ ها برای دفاع از حجوم دشمنان به دروازه شهر ها استفاده می شده . از این ماده با ارزش همچنین به صورت ترکیب با آجر پخته به عنوان ماستیک در ساختمان معبد ها و ستون پل ها یا به عنوان سنگ فرش سطح خیابان ها و خانه ها استفاده میکرده اند . یکی از کاربرد های دیگر این ماده بسیار پر ارزش استفاده از آن به عنوان ماده ضد رطوبت و عامل اتصال در وسایل نگهداری و ذخیره آب بوده است . به طور ثبت شده قدمت استفاده از قیر به حدود ۳۸۰۰ سال قبل یعنی زمان سومری ها بر می گردد .

کاربرد قیر

قیر معمولاً در دو حوزه راهسازی و عایقکاری به کار میرود. حدودا ۹۰ درصد از قیر تولیدی، در حوزه راهسازی مورد استفاده قرار میگیرد و مصارف عایق کاری، تنها ۱۰ درصد از مصرف قیر را به خود اختصاص میدهد.
عایق کاری: از قیر معمولاً برای عایق بندی بامها و کف حمامها استفاده میشود. معمولاً به منظور تثبیت قیر،آن را همراه با گونی مورد استفاده قرار میدهند که به آن قیرگونی گفته میشود. الیاف گونی نقش مسلح کننده قیر را دارند و قیر را در محل خود تثبیت میکنند. هم چنین محصولاتی مانند مقوای قیری یا نمد قیری که با نامهای تجاری نظیر ایزوگام و… ارائه میشوند نیز کاریردی مشابه قیرگونی دارند. به منظور جلوگیری از نفوذ رطوبت زمین به کف ساختمان، از بلوکاژ یا ماکادم استفاده میشود.

معرفی کد آیسیک مرتبط با صنعت تولید قیر

قیر اکسیده ۲۳۲۰۴۱۲۳۹۲
قیر ۳۰/۴۰ ۲۳۲۰۴۱۲۳۹۳
قیر ۴۰/۵۰ ۲۳۲۰۴۱۲۳۹۴
قیر ۴۵/۵۰ ۲۳۲۰۴۱۲۳۹۵
قیر ۶۰/۷۰ ۲۳۲۰۴۱۲۳۹۶
قیر ۸۵/۱۰۰ ۲۳۲۰۴۱۲۳۹۷
قیر ۱۰۰/۱۲۰ ۲۳۲۰۴۱۲۳۹۸
قیر ۲۰۰/۳۰۰ ۲۳۲۰۴۱۲۴۹۶
قیرR 90/15 2320412399
قیرR 85/25 2320412400
قیر Mc-30 2320412465
قیر Mc-70 2320412462
قیر Mc-250 2320412401
قیر Mc-800 2320412463
قیر Mc-3000 2320412464
قیر امولسیون ۲۳۲۰۴۱۲۴۰۳
قیر SC-250 2320412495
قیر SC-3000 2320412494
قیر SC-70 2320412493
قیر SC-800 2320412492
قیر RC-70 2320412503
قیر RC-250 2320412504
قیر RC-800 2320412505
قیر RC-3000 2320412506
قیر عملکردی ۲۳۲۰۴۱۲۵۱۱
قیر ویسکوزیته ۲۳۲۰۴۱۲۵۱۲

صادرات قیر

میزان وابستگی به نفت در بودجه سال ۹۸ به حدود ۳۵ درصد کاهش پیدا کرده است، درحالی‌که اوپک مقدار وابستگی بودجه ایران به نفت را حدود ۵۱ درصد می‌داند، این در شرایطی است که در سال ۹۷، میانگین نرخ فروش سبد نفتی اپک، حدود ۶۹.۵۲ دلار بوده و ایران تا اوایل مهر سال گذشته روزانه حدود ۱.۹۸۳.۰۰۰ بشکه نفت صادر کرده که این مقدار از زمان تشدید تحریم‌ها در ۱۳ آبان ۹۷ به حدود ۱.۲۰۰.۰۰۰ بشکه نفت کاهش پیدا کرده است و همان‌گونه که پیش‌بینی‌ها نشان می‌دهد با توجه به تحریم آمریکا علیه ایران، درآمد نفتی کشور در سال ۹۸ به احتمال بسیار زیاد کاهش خواهد یافت. بر مبنای گزارش صندوق بین‌المللی پول، تولید ناخالص ملی ایران در سال ۲۰۱۸ حدود منفی ۱.۵ درصد و در سال ۲۰۱۹ این مقدار متأسفانه به منفی ۳.۶ درصد کاهش پیدا می‌کند. در چنین شرایطی قطعاً صادرات مشتقات نفتی اهمیت بسیار بالایی خواهد داشت. قیر، سیصدوچهل‌ویکمین کالای پرتجارت و پرمعامله در جهان است. گردش مالی حاصل از تجارت قیر در جهان در سال ۲۰۱۸ حدود ۸.۱ میلیارد دلار بوده است. ایران جایگاه ششم تولید و صادرات قیر جهان با میزان تولید و صادرات ۴.۸۶۱.۰۰۰ میلیون تن و ۵.۴ درصد حجم تجارت جهانی قیر را داشته است، در انتهای سال ۲۰۱۸ این حجم به ۶.۵ تجارت جهانی افزایش یافته است؛ اما با این تفاوت که ۳.۲ درصد سهم صادرات ایران و ۳.۳ درصد سهم صادرات از مخازن قیر فله در امارات که به‌صورت هفتگی قیر ایران را به آنجا می‌برند و به نام امارات متحده عربی صادر می‌کنند، تبدیل شده است. این در حالی است که تازه‌ واردی به نام عراق به‌ سرعت در حال افزایش سهم صادرات خود است. این کشور که بیش از ۹۰ درصد صادرات قیر خود را از طریق ایران ترانزیت می‌کند،تا دو سال قبل در آمار جهانی دیده نمی‌شد؛ اما در سال ۲۰۱۸ با صادرات ۰.۶۲ درصد،وارد گردونه کشورهای بزرگ تولیدکننده و صادرکننده قیر شده است که البته اگر سهم بعضی سوداگران را که قیر عراقی را به نام قیر ایران صادر می‌کنند، در نظر بگیریم، شاید عراق توانسته باشد یک درصد از سهم کل بازار را به دست بیاورد.

بررسی بازار قیر

در سال‌های گذشته کارخانه‌های قیرسازی که در هفت پالایشگاه از مجموع ۹ پالایشگاه نفتی کشور فعال بودند به بخش خصوصی واگذار شدند و پس از خصوصی‌سازی این صنعت شرکت‌های قیرسازی تاسیس شد. با این وجود در حال حاضر حدود ۸۰ درصد از ظرفیت تولید قیر کشور در اختیار دو شرکت بزرگ غیر‌دولتی قرار دارد که وزارت نفت هیچ کنترلی بر آن‌ها ندارد و این دو شرکت مشتری اصلی خوراک تولید قیر (وکیوم باتوم) از در آخرین بررسی های رخدادهای بازار جهانی قیر، دورنمای بازار و حجم واردات کشورهای مختلف، توانمندی‌های ایران و بازارهای بالقوه پیش روی عرضه‌های ایران را می‌توان از مهم‌ترین مباحث مطرح شده در این نشست برشمرد. مصرف داخلی و صادرات قیر کشور مجموعا رقمی معادل ۹۸/ ۳ میلیون تن بوده که ۴۵ درصد آن به مصرف داخلی رسیده و ۵۵ درصد دیگر صادر شده است، اما در سال ۲۰۱۶ به بعد این رقم به ۲۸/ ۵ میلیون تن رسید که ۳۱ درصد آن به مصرف داخلی و ۶۹ درصد در بازارهای صادراتی عرضه شد.

وضعیت واردات و صادرات قیر

در نمودار زیر وضعیت واردات و صادرات قیر در کشور به تفکیک سال آمده است .

وضعیت واحد های فعال تولید قیر

در نمودار زیر تعداد و ظرفیت واحدهای تولید کننده قیر در کشور به تفکیک استان آمده است .