طرح احداث باغ بادام

بادام با نام علمی Prunusamygdalus ازخانواده Rosaceae می‌باشد. برگ‌ها ساده و در شاخه‌های تازه تشکیل شده فصل جاری ظاهر می‌شود. شکل برگها نیزه‌ای، باریک، دراز و نوک تیز و کمی موج دار و بسته به ژنو تیپ با لبه‌های صاف یا مضرس می‌باشند. گلهای آن سفید یا صورتی رنگ بوده و در بهار قبل از باز شدن جوانه‌های برگ ظاهر می‌شوند و منظره زیبا به درخت می‌بخشند. هر گل آن شامل ۵ کاسبرگ، ۵ گلبرگ و ۲۰ تا ۳۰ پرچم است. تخمدان آن یک برچه و محتوی دو تخمک و میوه آن شفت و به رنگ سبز و پوشیده از کرک‌های فراوان است. معمولاً یکی از دو تخمک به رشد خود درون تخمدان ادامه نمی‌دهد، بنابر این در داخل میوه یک دانه وجود دارد. در برخی مواقع ممکن است هر دو تخمک نمو حاصل کنند و دو دانه یا مغز در داخل میوه به وجود آورند. مغز بادام از یک لایه نازک به رنگ قهوه‌ای روشن پوشیده شده است و شامل دو لپه بزرگ به رنگ سفید، شفاف و روغن دار است. ارتفاع درخت به ۸-۶ متر می‌رسد (البته در شرایط زراعی بادام در کشور ما که اغلب دیم و دارای رشد کم می‌باشند به ندرت به این ارتفاع می‌رسند). بادام دارای یک سیستم ریشه بندی قوی و عمودی بوده که این امکان را به گیاه می‌دهد که حتی در شرایط نامساعد خاک و با کمی رطوبت نیز خوب رشد کند و به حیات خود ادامه دهد. بادام بومی آسیای غربی و ایران است وتا سواحل مدیترانه گسترش داشته است. بنابر گزارش دانشمندان روسی با دام‌های تحت کشت حاصل تلاقی بین دو هر گونه Prunusbucharica و P. fenzliana می‌باشد. تا اواخر قرن ۱۸ عمدتاً بادام به وسیله بذر تکثیر می‌شد و به علت خود عقیمی اکثر ارقام بادام، بذور هتروز ایگوس بوده و این به ایجاد تنوع کمک کرده و گروههای جغرافیای و طبقه بندی آنها را مشکل ساخته است.

چگونگی پرورش بادام:

کاشت نهال در زمین اصلی زمین بادامستان را شخم می‌زنند، سنگ، ریشه گیاهان و علف‌های هرز آن را جمع آوری کرده و زمین را هموار می‌کنند. با توجه به امکانات مقدار ۱۵ تا ۲۵ تن کود حیوانی در فصل پاییز به زمین می‌دهند و آن را با خاک مخلوط می‌کنند. پس از آماده شدن زمین با کوبیدن میخ و یا ریختن گچ، خطوط کاشت و محل چاله‌ها را تعیین می‌کنند. معمولاً چاله‌ها را درفصل پاییز درست می‌کنند. چاله‌های کشت با استفاده از بیل و یا نهر کن، کنده می‌شود.
دهانه چاله‌ها ۵۰ تا ۹۰ سانتی متر و گودی آن حدود ۶۰ سانتی متر است و فاصله کشت درختان بادام را بر حسب شرایط آب و هوایی، نوع خاک و پایه حدود ۱۲-۷ متر در نظر می‌گیرند کاشت نهال در زمین اصلی اواخر پاییز یا اواخر زمستان و پس از خطر سرما پیش از بیدار شدن جوانه‌ها انجام می‌گیرد. پس از کاشتن نهال، خاک اطراف آن را با فشار پا یا بیل می‌کوبند تا نهال کاملاً محکم شود و نشست خاک پس از آبیاری به کمترین مقدار برسد. نهال را طوری می‌کارند که محل پیوند چند سانتی متر بالاتر از خاک باشد.
نهال کاشته شده را از بلندی ۶۰ تا ۱۲۰ سانتی متری – با توجه به شکلی که به درخت خواهند داد – قطع می‌کنند تا با رویش جوانه از اطراف نهال و انتخاب مناسب‌ترین شاخه‌ها اسکلت اولیه درخت شکل بگیرد. روش کاشت در باغهای قدیمی کرتی و در باغهای جدید نشتی و ردیفی است و آب به دور طوقه درخت نمی‌رسد.

مرحله داشت:

الف) هرس
در باغهای قدیمی هرس از طریق قطع شاخه‌های خشک و پاجوش‌ها انجام می‌گیرد. در باغهای جدید که براساس اصول کاشته شده‌اند دو نوع هرس انجام می‌شود:
۱) هرس شکل: هرس شکل بادام معمولاً جامی است در رقم‌هایی که شاخه‌های آن تمایل به رشد افقی دارند درخت را پابلند می‌گیرند و آن را از ۱۲۰ سانتی متری قطع می‌کنند ولی در رقم‌هایی که شاخه‌ها رشد عمودی دارند مانند رقم محب علی» طول تنه را ۶۰ تا ۱۰۰ سانتی متری می‌گیرند. در سال دوم بالاترین جوانه روییده از پایین محل قطع را به عنوان جایگزین تنه اصلی انتخاب کرده و آن را بالاتر از بقیه شاخه‌ها هرس می‌کنند و بقیه شاخه‌ها را در چهار طرف این محور و کوتاه‌تر از شاخه جایگزین هرس می‌کنند. طول این شاخه‌ها را حدود ۳۰ سانتی متر می‌گیرند.
در سال سوم شاخه‌های فرعی درجه یک را به طول ۳۰ سانتی متر نگه می‌دارند و بقیه شاخه‌ها را سر برداری می‌کنند. در سال چهارم اسکلت درخت تشکیل می‌شود و دیگر سربرداری انجام نمی‌گیرد زمان انجام هرس اسفند ماه و در هنگام خواب درخت است.
۲) هرس سالیانه: درخت بادام چندان نیاز به هرس سالیانه ندارد و در هر دو تا سه سال یکبار شاخه‌های خشک و نابجا و آفت زده قطع می‌شوند. البته پاجوش‌ها هر ساله حذف می‌شوند.
ب) تغذیه
در باغ‌های قدیمی که درختان پراکنده و با درختان دیگر به صورت در هم کاشته شده‌اند مصرف کود شیمیایی رایج نیست. مصرف کودهای حیوانی در این باغها، در جاهای گوناگون، با توجه به نوع محصول متفاوت است، در باغهای جدید کود شیمیایی هم داده می‌شود.
مصرف کود در این باغها بر اساس آزمون خاک و برگ و توصیه کارشناسان صورت می‌گیرد. موسسه تحقیقات آب و خاک در دوره قبل از باردهی برای هر درخت ۲۰۰ تا ۳۰۰ گرم سوپر فسفات تریپل یا فسفات آمونیم در خاک‌های شنی به همان مقدار سولفات پتاس توصیه می‌کند کودهای فسفره و پتاسه در پاییز یا اسفند در زمان شخم داده می‌شود (ترجیحاً به صورت چالکود یا نوار کود) پس از باردهی برای هر درخت مقدار زیر توصیه شده است.
سوپر فسفات تریپل ۵۰۰ تا ۸۰۰ گرم
ولفات آمونیم ۳۰۰ تا ۴۰۰ گرم
سولفات پتاس ۴۰۰ تا ۶۰۰ گرم (ترجیحاً به صورت چالکود و یا نوار کود)

ج) آبیاری
درخت بادام به کم آبی و خشکی مقاوم است در مناطق با بارندگی ۳۰۰ تا ۵۰۰ میلی متر با پراکندگی مناسب می‌توان بادام دیم به عمل آورد اما در صورتی که میزان بارندگی کمتر از ۲۰۰ میلی متر و پراکندگی آن نامناسب باشد باید بادامستان را آبیاری کرد. میانگین آب لازم برای هر هکتار بادام کاری به روش غرقابی حدود ۶ تا ۷ هزار مترمکعب و با روش قطره‌ای حدود ۳۰۰۰ مترمکعب است. از نظر کیفیت آب درخت بادام شوری آب را تا حدود هزار میکروموس تحمل می‌کند و کاهش محصول ندارد ولی ضریب هدایت الکتریکی بالاتر از این باعث کاهش محصول می‌شود.
د) شخم
در باغهای قدیمی و با درختان در هم شخم با بیل و در باغهای جدید و درختان ردیف شخم عمدتاً توسط ماشین صورت می‌گیرد. زمان شخم معمولاً پایان فصل سرد و پس از برطرف شدن یخبندان می‌باشد.
ه) آفات و بیماریها
از آفات مهم بادام در استان یزد می‌توان به زنبور مغز خوار بادام و سوسک سرشاخه خوار اشاره نمود که هر ساله خسارت قابل توجهی را به این محصول وارد می‌نماید که با همکاری کشاورزان در جهت جمع آوری و از بین بردن میوه‌ها و سرشاخه‌های آلوده و نیز توجه به توصیه کارشناسان مربوط می‌توان جمعیت آفت را کنترل نمود و از دیگر آفات و بیماری‌های مهم بادام می‌توان به شته خالدار هلو، شپشک آسیایی، شپشک گوجه، پوست خوارها، چوب خوارها، کانپودیس، کرم سفید ریشه و از بیماریهای مهم بادام می‌توان به پوسیدگی سفید ریشه، لکه آجری بادام و شانکر باکتریایی اشاره نمود که برای کنترل موارد فوق بایستی با کارشناسان مربوط مشورت نمود.

مرحله برداشت:

برداشت بادام زمانی انجام می‌گیرد که پوشش سبز میوه تغییر رنگ داده باشد در بیشتر بادام‌ها پس از رسیدن و تغییر رنگ پوست (زرد و قهوه‌ای) پوست بیرونی به آسانی از میوه جدا می‌شود ولی در رقم‌های مانند محب علی که میوه از پوشش خود به آسانی جدا نمی‌شود باید پس از برداشت بادام، پوست را از روی آن کند.

میزان سرمایه مورد نیاز جهت احداث باغ بادام

بودجه: بالاتر از ۱۰ میلیارد تومان
نام محصول: بادام
ظرفیت تولید محصول: ۱۸۰ تن
مساحت زمین: ۶۰۰۰۰۰ متر مربع
مساحت زیربنای طرح: ۳۶۰ متر مربع
نرخ برابری دلار: ۱۵۰۰۰۰ ریال
قیمت ماشین آلات احداث باغ بادام: ۲۵۳۲ میلیون ریال
تعداد اشتغال مستقیم: ۹۰ نفر
طول دوره ساخت: ۱ سال
نرخ بازده داخلی: ۳۶.۱ درصد
سرمایه ثابت: ۹۵۰۰۰ میلیون ریال
سرمایه در گردش: ۱۸۰۰۰ میلیون ریال
سرمایه کل: ۱۱۳۰۰۰ میلیون ریال