بررسی بازار صنعت متانول

روش تولید

درشیوه مدرن تولید متانول،از کاتالیزورهایی استفاده میشود که در فشارهای پایین عمل میکنند وکارایی موثرتری دارند.امروزه گاز سنتز مورد نظربرای تولید متانول مانند گذشته از زغال بدست نمی‌آید،بلکه از واکنش متان موجود در گازهای طبیعی تحت فشار ملایم۱۰-۲۰اتمسفر و دمای۸۵۰درجه سانتیگراد بابخار آب ودر مجاورت کاتالیزور نیکل تولیدمی شود.

نگاهی به صنعت متانول در جهان

متانول به عنوان یکی ازمحصولات استراتژیک در تولید بسیاری از محصولات نهایی مانند حلال ها،رنگها،پلاستیک هاو ضد یخ ها مورد استفاده قرار میگیرد به علاوه دربرخی از کشورها همچون آمریکای جنوبی از متانول برای تولید بایو دیزل(قابل مصرف در خودروها،کامیون و اتوبوس وحتی توربین های تولیدبرق) نیز استفاده میشود.بیشتر متانول تولید شده برای تهیه سوختی مورد استفاده قرار میگیرد که حاصل ترکیب ۸۵درصد متانول و ۱۵درصد بنزین سوپر بدون سرب بوده و در بسیاری ازکشورها ازجمله آمریکا تولیدمیشود. بیشترین سهم مصرف متانول تا قبل از سال۲۰۲۰ متعلق به فرمالدهید بوده و حدود ۲۷ درصد متانول به این ماده تبدیل میشد،اما از سال ۲۰۲۰ به بعد الفین ها بیشترین سهم مصرف متانول راداشته اند.

طی سال‌های اخیر، تولید متانول، در محدوده ۹۰ میلیون تن بوده که با توجه به طرح‌های احداث کارخانه‌های جدید در این حوزه، به‌خصوص در ایران، آمریکا و چین، ظرفیت تولید اسمی به محدوده‌ی ۱۸۹ میلیون تن در سال ۲۰۲۵ خواهد رسید. در نمودار زیر تولید متانول نشان داده شده است. با توجه به میزان تولید متانول و با مقایسه حجم تجارت جهانی این محصول با میزان تولید و مصرف آن، به این نتیجه می‌رسیم که حدود ۳۵ درصد این محصول به‌صورت بین‌المللی تجارت می‌شود.

همانطورکه در نمودار پایین نشان داده شده است، کشور چین بزرگترین تولیدکننده متانول می‌باشد. جریان صادرات این محصول از کشورهای آفریقا، خاورمیانه و آمریکای جنوبی به سمت اروپا، چین و کشورهای جنوب شرق آسیا می‌باشد.

در ادامه حجم تجارت متانول درجهان بر حسب میلیون تن گزارش شده است:

با وجود منابع عظیم نفت و گاز در خاورمیانه، میزان تولید متانول در این منطقه حدود ۲۵ میلیون تن بوده که ۲۲ درصد از تولید جهان را تشکیل می‌دهد. در نمودار ۳ میزان ظرفیت تولید این کشورها نشان داده شده است و در بین آنها ایران بزرگترین تولیدکننده این محصول در منطقه می‌باشد.

در نمودار زیر بزرگترین کشورهای صادر کننده محصول به تفکیک نام گزارش شده است:

همچنین در نمودار زیر بزرگترین کشورهای وارد کننده متانول ذکر شده است:

در ادامه نمودار پیش بینی ارزش بازار صنعت متانول در جهان بر حسب میلیارد دلار آورده شده است:

قیمت این محصول طی سال‌های اخیر بین ۱۵۰ دلار تا ۴۵۰ دلار به‌ازای هر تن در نوسان بوده است. عوامل مختلفی از جمله رونق اقتصادی و افزایش مصرف در جامعه، قیمت گاز و تأثیرات کوتاه‌مدت عرضه محصول و تورم ناشی از سیاست‌های پولی بر قیمت متانول اثرگذار هستند. در نمودار پایین تغییرات قیمتی چند سال اخیر به همراه عمده‌ی دلایل آنها نشان داده ‌شده است.

چشم‌انداز عرضه و تقاضای جهانی

با توجه به احداث سایت‌های جدید تولید متانول در سرتاسر دنیا، به نظر می‌رسد تا سال ۲۰۲۵ حدود ۱۰ میلیون تن به ظرفیت تولید این محصول اضافه شود. بیشترین افزایش ظرفیت در کشورهای ایران، چین و آمریکا خواهد بود. در سمت تقاضا نیز شاهد افزایش ظرفیت مصرف در حدود ۱۰ میلیون تن خواهیم بود و همانطورکه در جدول ۱ مشاهده می‌شود، تولید دی‌متیل اتر، اسید استیک و فرمالدهید عمده‌ترین رشدهای مصرف متانول را طی دو سال آینده خواهند داشت.

به نظر می‌رسد با توجه به تعادل نسبی رشد عرضه و تقاضا در این محصول، رونق یا رکود اقتصادی و هزینه‌های تولید متانول در دو سمت تقاضا و عرضه، بیشترین تأثیر را بر روی قیمت داشته باشند. در جدول زیر به تفکیک عوامل تأثیرگذار بر قیمت متانول عنوان شده است.

در جدول زیر، با توجه به پیش‌بینی عرضه و تقاضای متانول و عوامل مؤثر بر قیمت آن، پیش‌بینی قیمت‌های این محصول در مناطق مختلف ارائه شده است.

نگاهی به وضعیت تولید و تقاضا در ایران

ظرفیت تولید متانول در ایران حدود ۱۴ میلیون تن در سال می‌باشد و حدود ۱۲ میلیون تن نیز طی سال‌های آینده به این ظرفیت اضافه خواهد شد. به‌طور کلی می‌توان گفت بیش از ۹۰ درصد متانول تولیدی کشور به هند و چین صادر می‌شود.

نسبت قیمت به درآمد گذشته‌نگر بازار و صنعت در نمودار زیر نشان داده شده است. همانطور‌که در نمودار زیر ملاحظه می‌شود، میانگین نسبت P/E صنعت معمولاً حدود ۱ واحد کمتر از میانگین P/E بازار بوده است.

بررسی بازار داخلی صنعت متانول

در نمودار زیر میزان صادرات متانول در ایران به تفکیک سال و برحسب میلیون تن آورده شده است:

همچنین در ادامه در نمودار زیر ارزش دلاری صادرات متانول بر حسب میلیون دلار گزارش شده است:

پیشنهاد مطالعه: طرح تولید متانول از چوب

جمع بندی بررسی بازار صنعت متانول

متانول‌سازان همواره یکی از ارز‌آورترین تولیدکنندگان کشور در صنعت پتروشیمی بوده‌اند، با این حال در چند سال اخیر مشکلات متعددی سبب شده است که وضعیت عالی گذشته را تجربه نکنند. از دید جهانی، قیمت متانول که در سال‌های ۱۳۹۵ تا ۱۳۹۷ به‌طور متوسط ۳۵۰ دلار در هر تن ثبت شده بود، به‌دلیل مازاد عرضه سنگین، در سال‌های پس از آن در محدوده ۲۸۰ دلار قرار گرفته است. از طرفی در داخل کشور، به‌دلیل ناکارآمدی فرمول قیمت خوراک گاز پتروشیمی‌ها در سال‌های ۱۴۰۰ و ۱۴۰۱، رقابت‌پذیری صنعت دچار چالش شد. همچنین این صنعت در سال‌های مذکور درگیر جهش قیمت یوتیلیتی شد که سبب گردید هزینه‌ها به‌طور جدی افزایش پیدا کند.


درصورت تمایل به این مطلب امتیاز دهید: