تهیه طرح توجیهی شرکت دانش بنیان

شرکت دانش‌بنیان یا شرکت متمرکز بر دانش، (به انگلیسی: Knowledge enterprise) به شرکت‌هایی گفته می‌شود که دانش و فناوری، جزئی جدایی‌ناپذیر از دارایی آن‌ها باشد. دانش‌بنیان در ایران شرکت یا مؤسسه خصوصی یا تعاونی است که به‌منظور هم‌افزایی علم و ثروت، توسعه اقتصاد دانش‌محور، تحقق اهداف علمی و اقتصادی شامل گسترش، کاربرد نوآوری و تجاری‌سازی نتایج حاصل از تحقیق و توسعه در حوزه فناوری‌های برتر، باارزش افزوده فراوان و بر اساس معیارهای موردنظر قانون تأیید می‌شود.(تهیه طرح توجیهی شرکت دانش بنیان)
شرکت دانش‌بنیان یا شرکت متمرکز بر دانش، (به انگلیسی: Knowledge enterprise) به شرکت‌هایی گفته می‌شود که دانش و فناوری، جزئی جدایی‌ناپذیر از دارایی آنهاست.
بنابر قانون ایران شرکت‌های دولتی، مؤسسات و نهادهای عمومی غیردولتی و نیز شرکت‌ها و مؤسساتی که بیش از ۵۰٪ از مالکیت آن‌ها متعلق به شرکت‌های دولتی، مؤسسات و نهادهای عمومی غیردولتی باشد، مشمول حمایت‌های این قانون نیستند.
در روسیه نیز مؤسسه روستخ، جهت ایجاد، توسعه و ادغام شرکت‌های فناوری پیشرفته و دانش‌بنیان در سال ۲۰۰۷ شکل گرفت.

ضوابط ارزیابی و تشخیص شرکت های دانش بنیان

تعاریف

۱. قانون: قانون حمایت از شرکت‌ها و مؤسسات دانش‌بنیان و تجاری‌سازی نوآوری‌ها و اختراعات
۲. شرکت: شرکت یا مؤسسه خصوصی یا تعاونی که تمامی مراحل قانونی ثبت شرکت‌ها را در داخل کشور به اتمام رسانده باشد.
۳. کارگروه: کارگروه «ارزیابی و تشخیص شرکت‌ها و مؤسسات دانش‌بنیان» موضوع ماده (۳) آیین‌نامه اجرایی «قانون حمایت از شرکت‌ها و مؤسسات دانش‌بنیان و تجاری‌سازی نوآوری‌ها و اختراعات»
۴. شرکت دانش‌بنیان: شرکت یا مؤسسه خصوصی یا تعاونی است که به‌منظور هم‌افزایی علم و ثروت، توسعه اقتصاد دانش‌محور، تحقق اهداف علمی و اقتصادی (شامل گسترش و کاربرد اختراع و نوآوری) و تجاری‌سازی نتایج تحقیق و توسعه (شامل طراحی و تولید کالاها و خدمات) در حوزه فناوری‌های برتر و باارزش افزوده فراوان و بر اساس معیارهای موردنظر این آیین‌نامه، به تأیید کارگروه می‌رسد.
۵. سامانه: درگاه الکترونیکی متمرکزی است که اطلاعات شرکت‌های متقاضی، جهت بررسی در آن وارد می‌شود.
۶. کارگزاران: به آن دسته از افراد، نهادها، سازمان‌ها و شرکت‌ها اطلاق می‌شود که به‌منظور ارزیابی شرکت‌ها و مؤسسات دانش‌بنیان، توسط دبیرخانه کارگروه انتخاب می‌شوند.
۷. نمونه آزمایشگاهی: نمونه اولیه‌ای از محصول است که در محیط آزمایشگاهی کارکردهای اصلی محصول نهایی را داشته باشد و شرکت تلاش می‌کند با انجام آزمایش‌ها و طراحی‌های بیشتر، اشکالات آن را برطرف کند، اگرچه ممکن است هنوز محصول نهایی ساخته نشده باشد.
۸. فهرست کالاها و خدمات دانش‌بنیان: فهرستی که به‌عنوان محصولات در حوزه فناوری‌های برتر و باارزش افزوده بالا و پیچیدگی فنی بالا، به تصویب کارگروه می‌رسد.
۹. کالاها و خدمات دانش‌بنیان با فناوری در سطح ۱ و سطح ۲: محصولات در فهرست کالاها و خدمات دانش‌بنیان (و خارج از آن)، بسته به میزان پیچیدگی فنی و سطح فناوری در آن‌ها، به دودسته کالاها و خدمات دانش‌بنیان با فناوری در سطح ۱ یا سطح ۲ طبقه‌بندی می‌شوند. کالاها و خدمات با فناوری در سطح ۲، مشمول معافیت مالیاتی نمی‌شوند.
۱۰. درآمد عملیاتی: درآمد ناشی از فروش کالاها یا خدمات شرکت‌ها که در ردیف‌های «فروش خالص»، «درآمد ناخالص پیمانکاری/ ارائه خدمات» و «سایر درآمدهای عملیاتی» در صورت سود و زیان اظهارنامه مالیاتی شرکت‌ها، درج می‌شود.

معیارهای ارزیابی «شرکت‌ها» و «کالاها و خدمات» دانش‌بنیان

کالاها و خدمات ارائه‌شده از سوی شرکت متقاضی باید همه معیارهای مندرج در ماده (۱) را داشته باشد. همچنین شرکت‌های متقاضی نیز باید معیارهای یکی از مواد (۳) تا (۶) را احراز نمایند.
ماده ۱- معیارهای کالاها و خدمات دانش‌بنیان مورد تأیید
۱-۱- سطح فناوری: کالاها و خدمات باید در حوزه فناوری‌های بالا یا متوسط به بالا باشند به این معنا که دانش فنی طراحی و ساخت نمونهٔ آزمایشگاهی یا دانش فنی فرآیند تولید محصول به دلیل پیچیدگی فنی:
۱- به‌سختی قابل کپی‌برداری بوده و کسب آن از موانع اصلی ورود شرکت‌های دیگر به بازار باشد.
۲- نیازمند تحقیق و توسعه قابل‌توجه توسط تیم فنی خبره، برای کسب آن باشد.
۳- منجر به ایجاد خواص یا کارکردهای پیچیده‌ای در محصول شده باشد.
تبصره ۱- با توجه به میزان پیچیدگی دانش فنی، کالا یا خدمت حائز معیارهای بند ۱-۱، به‌عنوان کالاها و خدمات دانش‌بنیان با فناوری در سطح ۱ یا سطح ۲، طبقه‌بندی می‌شوند.
تبصره ۲- خدمات زیر، به‌عنوان خدمات دارای معیار بند ۱-۱، پذیرفته می‌شود:
__ الف _ خدمات جانبی «نصب، تعمیر و نگهداری تخصصی» مرتبط با «کالا یا خدمت حائز معیارهای ماده ۱ و ساخته‌شده توسط شرکت متقاضی»
__ ب _ خدمات ارائه‌شده با استفاده از «تجهیزات یا فرآیندهای با فناوری در سطح ۱، حائز معیارهای ماده ۱ و ساخته‌شده توسط شرکت متقاضی»
۱-۲- مرحله تولید: کالاهای ارائه‌شده،‌ باید در حال تولید بوده یا حداقل در حد نمونه آزمایشگاهی (باقابلیت بررسی فنی)‌ ساخته‌شده باشند، همچنین خدمات، باید دارای اسناد فروش باشند.
۱-۳- طراحی مبتنی بر تحقیق و توسعه: شرکت باید طراحی اساسی و قابل‌توجهی مبتنی بر فعالیت‌های تحقیق و توسعه مطابق با پیوست (۱)، حداقل دریکی از موارد زیر انجام داده باشد:
__ الف _ طراحی زیرسیستم اصلی [۱] کالا و خدمت
__ ب _ طراحی یکپارچه‌سازی کالا و خدمت
__ ج _ طراحی فرآیند (یا تجهیزات) تولید کالا و خدمت، مشروط به پیچیده بودن این فرآیند (یا تجهیزات) تولید
ماده ۲- معیارهای شرکت‌های دانش‌بنیان
شرکت‌های دانش‌بنیان موضوع این آیین‌نامه شامل دسته‌های زیر می‌باشند:
الف- نوپا نوع ۱
ب- نوپا نوع ۲
ج- تولیدی نوع ۱
د- تولیدی نوع ۲
ماده ۳- شرکت‌های دانش‌بنیان «نوپا نوع ۱»
شرکت‌های نوپا که دارای اظهارنامه مالیاتی سال مالی گذشته خود نیستند یا دارای درآمد عملیاتی در اظهارنامه مالیاتی سال مالی گذشته خود نیستند، درصورتی‌که حداقل یک «کالا یا خدمت یا فرآیند تولید یا تجهیز تولید» با فناوری در سطح ۱ را حداقل در حد نمونه آزمایشگاهی و مشروط به دارا بودن همه معیارهای ماده (۱)، ساخته و ارائه نمایند، به‌صورت شرکت «نوپا نوع ۱» تأیید می‌شوند.
ماده ۴- شرکت‌های دانش‌بنیان «نوپا نوع ۲»
شرکت‌های نوپا که دارای اظهارنامه مالیاتی سال مالی گذشته خود نیستند یا دارای درآمد عملیاتی در اظهارنامه مالیاتی سال مالی گذشته خود نیستند، درصورتی‌که حداقل یک «کالا یا خدمت یا فرآیند تولید یا تجهیز تولید» با فناوری در سطح ۲ را حداقل در حد نمونه آزمایشگاهی و مشروط به دارا بودن همه معیارهای ماده (۱)، ساخته و ارائه نمایند، به‌صورت شرکت «نوپا نوع ۲» تأیید می‌شوند.(تهیه طرح توجیهی شرکت دانش بنیان)
ماده ۵- شرکت‌های دانش‌بنیان «تولیدی نوع ۱»
شرکت‌های متقاضی که در اظهارنامه سال مالی گذشته خود دارای درآمد عملیاتی هستند، درصورتی‌که حداقل (۲۵) درصد از این درآمد، ناشی از فروش کالاها یا خدمات با فناوری در سطح ۱ و حائز همه معیارهای ماده (۱) باشد، به‌صورت شرکت «تولیدی نوع ۱» تأیید می‌شوند.
ماده ۶- شرکت‌های دانش‌بنیان «تولیدی نوع ۲»
شرکت‌های متقاضی که در اظهارنامه سال مالی گذشته خود دارای درآمد عملیاتی هستند، با دارا بودن یکی از شرایط بندهای ۶-۱ یا ۶-۲، به‌صورت شرکت «تولیدی نوع ۲» تأیید می‌شوند:
۶-۱- شرکت، حداقل یک «کالا یا خدمت یا فرآیند تولید یا تجهیز تولید» با فناوری در سطح ۱ یا سطح ۲ را حداقل در حد نمونه آزمایشگاهی و مشروط به دارا بودن همه معیارهای ماده (۱)، ساخته و ارائه نماید.
۶-۲- شرکت مجری حداقل یک پروژه «مهندسی، پیمانکاری و ساخت» (EPC) باشد، مشروط به اینکه حداقل (۱۰) درصد از قیمت قراردادهای پروژه ناشی از بخش‌های حائز همه معیارهای ماده (۱) باشد.

تبصره- در مورد شرکت‌هایی که در اظهارنامه مالیاتی سال مالی گذشته خود دارای درآمد عملیاتی بالایی باشند، لازم است حداقل (۳) درصد از این درآمد، ناشی از کالاها، خدمات، فرآیند تولید یا تجهیزات تولید با فناوری در سطح ۱ یا سطح ۲ و حائز همه معیارهای
ماده (۱)، باشد. شرکت‌هایی که حائز شرایط این تبصره نباشند، بر اساس پیوست (۲) این آیین‌نامه ارزیابی می‌شوند.
ماده ۷- شرکت‌های «مستعد دانش‌بنیان (نوع ۳)»
شرکت‌های مستعدی که حائز معیارهای این آیین‌نامه نباشند ولی در صورت ارائه فرصت و حمایت امکان کسب آن‌ها را داشته باشند، در صورت احراز معیارهای ارزیابی ذکرشده در پیوست (۲) این آیین‌نامه، به‌صورت شرکت مستعد دانش‌بنیان (نوع ۳) تأیید می‌شوند.
ماده ۸- تمامی محصولات شرکت‌های دانش‌بنیان نوع ۲ و مستعد دانش‌بنیان (نوع ۳) و نیز محصولات با سطح فناوری ۲ در شرکت‌های نوع ۱، مشمول استفاده از معافیت مالیاتی نمی‌باشند.

تبصره- شرکت‌های موضوع این ماده، در صورت احراز شرایط مصوبات کارگروه در مورد اعطای اعتبار مالیاتی به شرکت‌های دانش‌بنیان، مشمول دریافت اعتبار مالیاتی تحقیق و توسعه می‌شوند.
ماده ۹- ضوابط اجرایی
۹-۱- شرکت‌های ارائه‌دهنده خدمات تجاری‌سازی، باید دارای درآمد عملیاتی در اظهارنامه مالیاتی سال مالی گذشته خود باشند. شرکت‌های ارائه‌دهنده خدمات شتاب دهی کسب‌وکار، فضای کار اشتراکی و توسعه گری فضای نوآوری، از این قاعده مستثنا هستند. همچنین در مورد شرکت‌های حوزه سرمایه‌گذاری دانش‌بنیان، دارا بودن اظهارنامه مالیاتی سال مالی گذشته (حتی بدون درآمد عملیاتی)، کفایت می‌نماید.
۹-۲- شرکت‌های وابسته به سازمان‌ها و نهادهای دولتی یا عمومی غیردولتی یا شبه‌دولتی، بسته به میزان مالکیت این سازمان‌ها و نهادها در شرکت، عدم‌تأیید یا صرفاً به‌صورت شرکت نوع ۲ یا مستعد دانش‌بنیان تأیید می‌شوند. ارزیابی مالکیت این شرکت‌ها، بر اساس دستورالعمل پیوست (۳) این آیین‌نامه انجام می‌شود.(تهیه طرح توجیهی شرکت دانش بنیان)
۹-۳- چنانچه شرکت‌های دانش‌بنیان، متقاضی استفاده از انواع حمایت‌ها برای توسعه محصول جدید دانش‌بنیان باشند، محصول جدید آن‌ها در صورت داشتن قابلیت فنی و برنامه تحقیق و توسعه، بدون ارائه نمونه آزمایشگاهی تأیید می‌گردد.
۹-۴- دبیرخانه کارگروه می‌تواند کالاها یا خدمات قبلی شرکت‌ها -که اکنون شرکت درحال‌توسعه یا تولید آن‌ها نیست- را مورد تأیید قرار ندهد.
۹-۵- تأییدیه دانش‌بنیان شرکت‌ها برای استفاده از مزایای قانون، برای شرکت‌های نوع ۱ و «مستعد دانش‌بنیان» به مدت (۲) سال و برای شرکت‌های نوع ۲ به مدت (۳) سال بوده و تمدید این زمان، منوط به ارزیابی و تأیید مجدد شرکت است.
تبصره- تأییدیه دانش‌بنیان شرکت‌هایی که قبلاً تأییدشده‌اند، تا زمان مشخص شدن نتیجه ارزیابی مجدد تمدیدشده و همچنان می‌توانند از مزایای قانون استفاده کنند.
۹-۶- دبیرخانه کارگروه می‌تواند شرکت‌های تأییدشده را بر مبنای معیارهای این آیین‌نامه و سایر مصوبات کارگروه، به‌صورت دوره‌ای در کمتر از زمان (۲) سال، مورد ارزیابی قرار داده و بعد از مشخص شدن نتیجه ارزیابی، اقدامات لازم برای عدم‌تأیید یا تغییر نوع تأیید شرکت‌ها را به عمل آورد.
۹-۷- در صورت عدول شرکت از معیارهای مندرج در این آیین‌نامه در هر زمان، آن شرکت امکان استفاده از تسهیلات موردنظر قانون را از دست خواهد داد و دبیرخانه کارگروه می‌تواند اقدامات لازم را برای عدم‌تأیید یا تغییر نوع تأیید شرکت‌هایی که دارای معیارهای این آیین‌نامه نباشند، به عمل آورد.
۹-۹- پرونده شرکت‌هایی که در عمل به تعهدات خود دارای سابقه سوء هستند (درزمینهٔ تسهیلات، حمایت‌ها، مالیات، بیمه و …)، طبق دستورالعمل پیوست (۴) بررسی خواهد شد.
۹-۱۰- حمایت‌های موردنظر قانون، صرفاً برای توسعه و تولید کالاها و خدمات دانش‌بنیان تأییدشده خواهد بود.
۹-۱۱- شرکت‌های تأییدشده، جهت استفاده از هر یک از حمایت‌ها و تسهیلات مدنظر قانون، باید معیارهای خاص موردنظر برای آن نوع حمایت‌ها و تسهیلات را نیز احراز نمایند.
۹-۱۲- حمایت‌هایی که به هر دسته از شرکت‌ها تعلق می‌گیرد، از سوی کارگروه یا سایر مراجع ذی‌صلاح تعیین می‌شود.
۹-۱۲- در صورت هرگونه تخلف شرکت در استفاده از حمایت‌های قانون برای مقاصد دیگر، ضمن محرومیت از استفاده مجدد از این حمایت‌ها، مشمول مجازات موضوع ماده (۱۱) قانون نیز می‌باشد.
۹-۱۳- پس از ورود اطلاعات توسط شرکت‌های متقاضی در سامانه، دبیرخانه کارگروه آن‌ها را برای کارگزاران مربوطه ارسال می‌کند. نتایج بررسی کارگزاران، توسط دبیرخانه کارگروه برای تصمیم‌گیری نهایی به کارگروه ارجاع می‌شود.
۹-۱۴- شرکت‌های متقاضی موظف به ارائه تعهدنامه دارا بودن نظام‌نامه مالی می‌باشند.
۹-۱۵- صورت‌های مالی شرکت‌های متقاضی، حسب مورد (بر مبنای مصوبه دبیرخانه کارگروه) باید به تأیید حسابرسان رسمی (مؤسسات حسابرسی عضو جامعه حسابداران رسمی ایران) برسد.
۹-۱۶- پرونده شرکت‌هایی که برخی از معیارهای این آیین‌نامه را احراز نمی‌کنند در موارد خاص به پیشنهاد اعضای کارگروه یا دبیرخانه کارگروه، در کارگروه موردبررسی قرار می‌گیرد.
۹-۱۷- دبیرخانه کارگروه می‌تواند بر اساس بند ۱-۱ ماده (۱)، «فهرست کالاها و خدمات دانش‌بنیان» را اصلاح و به‌روزرسانی نماید.
۹-۱۸- شرکت‌های متقاضی که نسبت به نتیجه ارزیابی اعتراض دارند، لازم است درخواست خود را به همراه دلایل و مستندات لازم، به دبیرخانه کارگروه ارسال نمایند.
این آیین‌نامه در (۹) ماده و (۵) تبصره در جلسه مورخ ۰۲/۱۱/۱۴۰۰ کارگروه به تصویب رسید و جایگزین نسخه‌های قبلی این آیین‌نامه و «شیوه‌نامه معیارهای کالاها/خدمات دانش‌بنیان برای بررسی کالاها/خدمات در کارگزاران ارزیابی شرکت‌های دانش‌بنیان» مصوبه کارگروه مورخ ۳۱/۳/۹۳، و «مصوبه ارزیابی شرکت‌ها و مؤسسات دانش‌بنیان نوع ۳» مورخ ۱۱/۱۱/۹۹ و سایر مصوبات مغایر با این آیین‌نامه در کارگروه می‌شود و تمامی نسخه‌های قبلی این آیین‌نامه، شیوه‌نامه‌ها و مصوبات مذکور، از درجه اعتبار ساقط می‌گردد.

معیارهای طراحی مبتنی بر فعالیت‌های تحقیق و توسعه

به‌منظور احراز شرط بند ۱-۳ ماده (۱) (طراحی مبتنی بر تحقیق و توسعه)، شرکت باید طراحی اساسی و قابل‌توجهی [۲]، حداقل دریکی از موارد زیر انجام داده باشد:
الف-زیرسیستم اصلی کالا و خدمت
ب- یکپارچه‌سازی کالا و خدمت (فعالیت‌های صرفاً مونتاژ، مشمول این بند نیست)
ج- فرآیند (یا تجهیزات) تولید کالا و خدمت، مشروط به پیچیده بودن این فرآیند (یا تجهیزات) تولید
بندهای «الف»، «ب» و «ج»، باید بر اساس یک یا ترکیبی از روش‌های زیر، انجام‌شده باشد:
۱- طراحی داخلی: طراحی صورت­گرفته، مبتنی بر ایده و فعالیت‌های تحقیق و توسعه شرکت، انجام‌شده باشد.
۲- مهندسی معکوس: طراحی صورت گرفته، مبتنی بر فعالیت‌های تحقیق و توسعه بر روی مهندسی معکوس محصولی که قبلاً توسط افراد یا شرکت‌های دیگر تولیدشده است، انجام‌شده باشد.
۳- انتقال فناوری به همراه ایجاد تغییرات اساسی: شرکت ابتدا دانش فنی را از طریق انتقال فناوری از مجموعه‌های بیرون از شرکت (از طریق خرید لیسانس، کلید در دست، خرید تجهیزات، دریافت آموزش از شرکت‌های دارنده دانش فنی و…) وارد کرده است، و در ادامه با انجام تحقیق و توسعه و طراحی، موفق به ایجاد تغییرات اساسی در محصول یا فرآیند (تجهیزات) پیچیده تولید، شده است.
در تمامی موارد ۱ تا ۳، لازم است شرکت به دانش فنی و منطق طراحی (know-why)، دست‌یافته و مسلط باشد.(تهیه طرح توجیهی شرکت دانش بنیان)

تبصره ۱- درصورتی‌که طراحی مبتنی بر تحقیق و توسعه، توسط افراد اصلی شرکت قبلاً در مجموعه دیگری (ازجمله دانشگاه‌ها، مراکز پژوهشی و سایر شرکت‌ها) یا توسط تیم مشاوران فنی فعلی شرکت، انجام‌شده باشد و شرکت نیز بر دانش فنی و منطق طراحی (know-why) مسلط باشد، بند ۱-۳ مورد تأیید خواهد بود.

تبصره ۲- به‌منظور حمایت از همکاری‌های فناورانه، درصورتی‌که شرکت دانش فنی محصولی با فناوری در سطح ۱ را از طریق انتقال فناوری از مجموعه‌های داخل کشور وارد کرده ولی تغییرات اساسی در محصول یا فرآیند (تجهیزات) تولید آن نداده است، در صورت تسلط شرکت بر بخشی از دانش فنی و منطق طراحی (know-why) و دارا بودن سایر شرایط آیین‌نامه، محصول می‌تواند به‌عنوان محصول با فناوری در سطح ۲، مورد تأیید قرار گیرد.

به‌منظور حمایت از شرکت‌های مستعدی که در صورت ارائه فرصت و حمایت‌های لازم، امکان کسب معیارهای شرکت‌ها و مؤسسات دانش‌بنیان رادارند، نوع جدیدی از شرکت‌ها با عنوان شرکت‌های مستعد دانش‌بنیان (نوع ۳)، با شرایط این پیوست ایجاد می‌شود.
آیین‌نامه: آیین‌نامه ارزیابی شرکت‌ها و مؤسسات دانش‌بنیان مصوب کارگروه
محصول: شامل کالا یا خدمت است.

شرکت‌های مشمول مستعد دانش‌بنیان (نوع ۳)

شرکت‌های مستعد دانش‌بنیان (نوع ۳)، با دارا بودن معیارهای ارزیابی این پیوست به مدت (۲) سال تأیید می‌شوند. این شرکت‌ها شامل گروه‌های زیر می‌باشند:
الف- شرکت‌های در مسیر تکمیل دانش فنی یک محصول دانش‌بنیان
ب- شرکت‌هایی که دارای محصول دانش‌بنیان هستند اما همهٔ تأییدیه‌ها یا آزمون‌های معتبر تأییدکننده محصول را کسب نکرده‌اند
پ- شرکت‌های تولیدکننده محصول غیر دانش‌بنیان که قابلیت تولید محصول دانش‌بنیان رادارند
ت- شرکت‌های فعال درزمینهٔ تعمیر اساسی محصولات دانش‌بنیان پیچیده
ث- شرکت‌های مجری پروژه‌های «مهندسی، پیمانکاری و ساخت» (EPC)
ج- شرکت‌های با درآمد عملیاتی بالا که نسبت فروش ناشی از محصول دانش‌بنیان به درآمد عملیاتی شرکت، کمتر از (۳) درصد است
چ- شرکت‌های مستقر در مناطق کمتر برخوردار
ح-شرکت‌های فعال در حوزه علوم انسانی، خلاق و صنایع فرهنگی
خ- شرکت‌های فعال در پارک‌ها و مراکز رشد علم و فناوری

معیارهای ارزیابی شرکت‌های مستعد دانش‌بنیان (نوع ۳)

۱-۴- شرکت‌هایی که در مسیر تکمیل دانش فنی یک محصول دانش‌بنیان هستند، در صورت دارا بودن شرایط زیر تأیید می‌شوند:
۱-۱-۴- محصول حائز معیارهای ماده (۱) آیین‌نامه غیر از بند ۱-۳ آن (شرط طراحی مبتنی بر تحقیق و توسعه) باشد و بجای بند مذکور، بخش‌هایی از دانش فنی پیچیده را کسب کرده و دارای نیروی انسانی متخصص درزمینهٔ محصول باشد.(تهیه طرح توجیهی شرکت دانش بنیان)

۲-۴- شرکت‌های دارای محصول دانش‌بنیان که هنوز تأییدیه‌ها یا سایر آزمون‌های معتبر تأییدکننده محصول خود را دریافت نکرده‌اند، در صورت دارا بودن شرایط زیر تأیید می‌شوند:
۱-۲-۴- محصول موردنظر حائز بند ۱-۳ ماده (۱) آیین‌نامه (شرط طراحی مبتنی بر تحقیق و توسعه) می‌باشد ولی بندهای ۱-۱ (شرط سطح فناوری) یا ۱-۲ (شرط مرحله تولید) ماده مذکور، به علت نقص تاییدیه­ها یا آزمون‌های موردنیاز، قابل احراز نیست.
۲-۲-۴- محصول دارای نتایج آزمون‌های اولیه تأییدکننده محصول از آزمایشگاه‌های معتبر دیگر یا تأییدیه عملکرد از کارفرما باشد.

۳-۴- شرکت‌های تولیدکننده محصول غیر دانش‌بنیان که قابلیت تولید محصول دانش‌بنیان رادارند، در صورت دارا بودن شرایط زیر تأیید می‌شوند:
۱-۳-۴- محصول موردنظر حائز شرط بند ۱-۱ ماده (۱) آیین‌نامه (شرط سطح فناوری) باشد و قابلیت فنی شرکت برای دستیابی به این محصول، از طریق سنجش دانش فنی شرکت بر روی محصولات فعلی شرکت قابل احراز باشد.
۲-۳-۴- شرکت برنامه‌ای برای تولید محصول دانش‌بنیان جدید ارائه نموده و این برنامه به تأیید دبیرخانه کارگروه برسد.

۴-۴- شرکت‌های فعال درزمینهٔ تعمیر اساسی محصولات دانش‌بنیان پیچیده، در صورت دارا بودن شرایط زیر تأیید می‌شوند:
۱-۴-۴- محصول مورد تعمیر، حائز شرط بند ۱-۱ ماده (۱) آیین‌نامه (شرط سطح فناوری) باشد و شرکت بر خدمات تعمیرات اساسی آن محصول، تسلط فنی داشته باشد.
۲-۴-۴- شرکت در حال ساخت یکی از ماژول‌های اساسی محصول مورد تعمیر باشد و این ماژول حائز شرط بند ۱-۱ ماده (۱) آیین‌نامه (شرط سطح فناوری) باشد.
۳-۴-۴- خدمت تعمیرات اساسی یا محصول مورد تعمیر، به فروش رسیده و توسط شرکت ضمانت/گارانتی شده باشد.(تهیه طرح توجیهی شرکت دانش بنیان)

۵-۴- شرکت‌های مجری پروژه‌های «مهندسی، پیمانکاری و ساخت» (EPC)، در صورت دارا بودن شرایط زیر تأیید می‌شوند:
۱-۵-۴- طراحی مفهومی، طراحی پایه یا طراحی تفصیلی حداقل یک پروژه اخیر شرکت، حائز شرایط ماده (۱) آیین‌نامه باشد.
۲-۵-۴- شرکت حداقل (۱۰) درصد از قیمت قراردادهای پروژه مذکور دربند قبل را از محصولات تأییدشده شرکت‌های دانش‌بنیان، تأمین نموده باشد.

۶-۴- شرکت‌هایی که در اظهارنامه مالیاتی سال مالی گذشته خود دارای درآمد عملیاتی بالایی باشند، و کمتر از (۳) درصد از این درآمد، ناشی از فروش کالاها، خدمات، فرآیند تولید با تجهیزات تولید دانش‌بنیان حائز همه معیارهای ماده (۱) باشد، در صورت دارا بودن شرایط زیر تأیید می‌شوند:
۱-۶-۴- دارای حداقل یک محصول حائز شرایط ماده (۱) آیین‌نامه بوده و محصول مذکور، برای فروش تولیدشده و صرفاً کاربرد داخل شرکت نداشته باشد.

تبصره: درصورتی‌که شرکت شرط ۴-۶-۱ را احراز نکند، می‌تواند با تأسیس یک شرکت زایشی فعال درزمینهٔ محصول دانش‌بنیان شرکت، مورد ارزیابی قرار گیرد.

۷-۴- شرکت‌هایی که محل اصلی فعالیت آن‌ها در مناطق کمتر برخوردار [۴] است، در صورت دارا بودن شرایط زیر تأیید می‌شوند:
۱-۷-۴- شرکت دارای حداقل یک محصول حائز شرایط ماده (۱) آیین‌نامه غیر از بند ۱-۱ آن (شرط سطح فناوری) باشد و بجای بند مذکور، محصول حائز سطح فناوری با یک درجه پیچیدگی فنی کمتر نسبت به سایر محصولات فهرست کالاها و خدمات دانش‌بنیان باشد.(تهیه طرح توجیهی شرکت دانش بنیان)

۸-۴- شرکت‌های فعال در حوزه‌های علوم انسانی، خلاق و صنایع فرهنگی، در صورت دارا بودن شرایط زیر تأیید می‌شوند:
۱-۸-۴- شرکت دارای حداقل یک محصول حائز شرایط ماده (۱) آیین‌نامه غیر از بندهای ۱-۱ و ۱-۳ (شرط سطح فناوری و طراحی مبتنی بر تحقیق و توسعه) بوده و بجای بندهای مذکور، دارای حداقل یک محصول با یک درجه پیچیدگی کمتر نسبت به فهرست کالاها و خدمات دانش‌بنیان باشد.
۲-۸-۴- شرکت درزمینهٔ محصول مورداشاره، دارای نیروی انسانی متخصص بوده و ایجاد یا توسعه محصول یا فرآیند یا تجهیزات تولید آن، مبتنی بر دانش شرکت باشد.

۹-۴- شرکت‌هایی که محل اصلی فعالیت آن‌ها در پارک‌ها و مراکز رشد علم و فناوری دارای مجوز از وزارتین علوم، تحقیقات و فناوری یا بهداشت، درمان و آموزش پزشکی باشند، با دارا بودن مجوز فناوری مورد تأیید از یکی از وزارتین و شرایط زیر، تأیید می‌شوند:
۱-۹-۴- شرکت حائز کلیه معیارهای آیین‌نامه غیر از بندهای ۱-۲ و ۱-۳ ماده (۱) آیین‌نامه (شروط مرحله تولید و طراحی مبتنی بر تحقیق و توسعه) باشد و بجای این دو بند، دارای یک کالا با نمونه آزمایشگاهی در حال تکمیل (باقابلیت بررسی فنی) بوده و عدم وجود بند ۱-۳، ناشی از نواقص نمونه آزمایشگاهی باشد.(تهیه طرح توجیهی شرکت دانش بنیان)
۲-۹-۴- پارک و مرکز رشد محل استقرار شرکت، دارای نظام ارزیابی مورد تأیید کمیته مشترک وزارتین و دبیرخانه کارگروه باشد.

ضوابط اجرایی

۱-۵- محصولاتی که شرایط این پیوست را داشته باشند، به‌عنوان محصولات دانش‌بنیان تأیید می‌شوند و حمایت‌های موردنظر این پیوست، صرفاً برای توسعه و تولید این محصولات ارائه خواهد شد.
۲-۵- شرکت‌های مستعد دانش‌بنیان (نوع ۳)، مشمول حمایت‌های بندهای (الف)، (هـ) و (و) ماده (۳) قانون (ازجمله معافیت مالیاتی و معافیت حق بیمه قراردادها)، تسهیلات سربازی و تسهیلات واگذاری اراضی صنعتی نمی‌شوند. بهره‌مندی از سایر حمایت‌ها، با رعایت مصوبات کارگروه بلامانع است.
۳-۵- دبیرخانه کارگروه می‌تواند شرکت‌های مستعد دانش‌بنیان (نوع ۳) را با توجه به معیارهای این پیوست، دسته‌بندی نموده و پس از مشخص نمودن ضوابط ارزیابی هر دسته، ارزیابی آن‌ها را آغاز نموده و اطلاع‌رسانی به نهادهای حمایتی را بر اساس این دسته‌بندی، انجام دهد.(تهیه طرح توجیهی شرکت دانش بنیان)

تبصره: شرکت‌های حائز معیارهای دانش‌بنیان نوع ۱ و ۲ آیین‌نامه و واجد محصولات دارای شرایط این پیوست، صرفاً با معرفی صندوق نوآوری و شکوفایی می‌توانند از مزایای این پیوست استفاده نمایند.

ماده ۱- مجموعهٔ «شرکت‌ها، مؤسسات و نهادهای دولتی» و «نهادها و مؤسسات عمومی غیردولتی در فهرست این ماده» و همچنین شرکت‌هایی که بیش از (۵۰) درصد از مالکیت آن‌ها متعلق به این دو مجموعه باشد، قابلیت تأیید به‌عنوان شرکت دانش‌بنیان ندارند. بر اساس قانون فهرست نهادها و مؤسسات عمومی غیردولتی مصوب ۱۹/۰۴/۱۳۷۳ و اصلاحات و الحاقات بعدی آن، فهرست «نهادها و مؤسسات عمومی غیردولتی» عبارت‌اند از:
۱. شهرداری‌ها و شرکت‌های تابعه آنان مادام که بیش از ۵۰ درصد سهام و سرمایه آن‌ها متعلق به شهرداری‌ها باشد.
۲. بنیاد مستضعفان و جانبازان انقلاب اسلامی
۳. هلال‌احمر
۴. کمیته امداد امام
۵. بنیاد شهید انقلاب اسلامی
۶. بنیاد مسکن انقلاب اسلامی
۷. کمیته ملی المپیک ایران
۸. بنیاد ۱۵ خرداد
۹. سازمان تبلیغات اسلامی
۱۰. سازمان تأمین اجتماعی
۱۱. فدراسیون‌های ورزشی آماتوری جمهوری اسلامی ایران
۱۲. موسسه‌های جهاد نصر، جهاد استقلال و جهاد توسعه زیر نظر جهاد سازندگی
۱۳. شورای هماهنگی تبلیغات اسلامی
۱۴. کتابخانه حضرت آیت‌الله مرعشی نجفی (قم)
۱۵. جهاد دانشگاهی، ۱۶. بنیاد امور بیماری‌های خاص
۱۷. سازمان دانش‌آموزی جمهوری اسلامی ایران
۱۸. صندوق بیمه روستاییان و عشایر، ۱۹. صندوق تأمین خسارت‌های بدنی
۲۰. سازمان تعاونی مصرف کادر نیروهای مسلح (اتکا)
۲۱. کمیته ملی پارالمپیک جمهوری اسلامی ایران
۲۲. صندوق نوآوری و شکوفایی
۲۳. صندوق کارآفرینی امید

تبصره ۱- با استناد به تبصره (۱) قانون فهرست نهادها و مؤسسات عمومی غیردولتی مصوب ۱۹/۰۴/۱۳۷۳، درصورتی‌که واحد سازمانی به صورتی غیر از شرکت و برای مقاصد غیر تجارتی و غیرانتفاعی توسط یک یا چند موسسه و نهاد عمومی غیردولتی تأسیس و اداره شود و به نحوی مالکیت آن متعلق به یک یا چند موسسه یا نهاد عمومی غیردولتی باشد، نیز به‌عنوان یکی از نهادها و مؤسسات فهرست این ماده در نظر گرفته می‌شود.(تهیه طرح توجیهی شرکت دانش بنیان)

تبصره ۲- دبیرخانه کارگروه می‌تواند در احراز این ماده، صرفاً سهامداران لایه اول را مدنظر قرار دهد.

تبصره ۳- دبیرخانه کارگروه می‌تواند به‌منظور شناسایی «شرکت‌ها، مؤسسات و نهادهای دولتی» موضوع این ماده (ازجمله بانک‌ها)، به اسامی شرکت‌ها، مؤسسات و نهادهای مندرج در پیوست بودجه سنواتی هرسال، اکتفا نماید.

ماده ۲- با عنایت به رویکرد کلی قانون مبنی بر حمایت از شرکت‌های خصوصی، و با توجه به مفاد ماده (۲) قانون اصلاح مواد (۱)، (۶) و (۷) از قانون اجرای سیاست‌های کلی اصل (۴۴) قانون اساسی (مصوب سال ۱۳۹۳)، به شرکت‌هایی که مجموع حداقل (۴۰) درصد مالکیت مستقیم و غیرمستقیم سهام و کرسی مدیریتی (سهم در هیأت مدیره) آن‌ها متعلق به اشخاص حقوقی ذیل باشد، در صورت احراز همه معیارهای این آیین‌نامه، معافیت مالیاتی تعلق نخواهد گرفت و به‌صورت شرکت نوع ۲ یا مستعد دانش‌بنیان تأیید می‌شوند:
۱- سازمان‌ها و نهادهای عمومی غیردولتی اشاره‌شده در ماده (۱) این پیوست
۲- اشخاص حقوقی که مدیر آن از سوی مجموعه‌های حاکمیتی و دولتی تعیین می‌شود
۳- نهادها و سازمان‌های وقفی و بقاع متبرکه
۴- کلیه صندوق‌های بازنشستگی اعم از کشوری و لشکری و بنیادهای تعاون و صندوق‌های ذخیره کارکنان، نظیر صندوق‌های بازنشستگی وابسته به دستگاه‌های اجرائی و وابسته به دستگاه‌هایی که شمول قانون بر آن‌ها مستلزم ذکر یا تصریح نام است
۵- نهادهای انقلاب اسلامی
۶- شرکت‌های سرمایه‌گذاری عدالت استانی
۷- شرکت‌های سرمایه‌گذاری متعلق به بانک‌های دولتی
۸- سازمان‌ها و مؤسسات خیریه کشور
۹- نهادهای نظامی و انتظامی کشور
ماده ۱- شرکت‌هایی که سوءسابقه و تخلفات مکرر در عمل به تعهدات خود داشته‌اند (درزمینهٔ تسهیلات، حمایت‌ها، مالیات، بیمه و …)، از شمول بررسی در قالب این آیین‌نامه خارج می‌باشند و اعضای کارگروه، مشخصات شرکت‌هایی را که در تعامل با آن‌ها از انجام تکالیف قانونی و تعهدات خودداری کرده‌اند، در اختیار کارگروه قرار می‌دهند.
تبصره: صندوق نوآوری و شکوفایی از طریق اخذ اطلاعات از سایر نهادهای مالی، سابقه مالی شرکت‌های دارای سوءسابقه را استخراج و در اختیار کارگروه قرار می‌دهد.
ماده ۲- در صورت تشخیص کارگروه، دبیرخانه کارگروه می‌تواند از سایر مراجع ذی‌ربط نیز استعلام‌های لازم را دریافت دارد. دبیرخانه کارگروه می‌تواند برای این منظور از کارگزار یا کارگزاران معتمد و صاحب صلاحیت استفاده نماید.
ماده ۳- در صورت اعتراض شرکت‌ها، دبیرخانه کارگروه بررسی و تصمیم‌گیری نهایی را انجام خواهد داد.
ماده ۴- تأییدیه شرکت‌های دانش‌بنیان که تخلفات مکرر در عمل به تعهدات خود داشته باشند (تسهیلات مالی و حمایت‌ها)، لغو می‌شود.

[۱] زیرسیستم اصلی، بخش‌هایی از محصول است که علاوه بر دارا بودن شرط سطح فناوری (بند ۱-۱ ماده ۱)، حداقل (۳۰) درصد از قیمت فروش محصول، ناشی از آن بخش‌ها باشد.
[۲] در مورد کالاها یا خدماتی که دارای شرط سطح فناوری دربند ۱-۱ ماده (۱) هستند، طراحی انجام‌شده باید دارای پیچیدگی فنی باشد. همچنین در مورد تجهیزات بزرگ، ترکیبی از موارد الف، ب و ج نیز موردقبول است.
[۳] زیرسیستم اصلی، بخش‌هایی از محصول است که علاوه بر دارا بودن شرط سطح فناوری (بند ۱-۱ ماده ۱)، حداقل (۳۰) درصد از قیمت فروش محصول، ناشی از آن بخش‌ها باشد.
[۴] مناطق کمتر برخوردار، شامل استان‌هایی است که بر اساس آمار مرکز آمار ایران، جزو ۱۰ استان با کمترین تولید سرانه (بدون نفت) کشور، باشند. شهرهای کمتر برخوردار دیگر، به تشخیص کارگروه به این مناطق اضافه می‌شوند. بر اساس آخرین آمار مرکز آمار ایران، این ۱۰ استان عبارت‌اند از: سیستان و بلوچستان، کهگیلویه و بویراحمد، گلستان، کردستان، آذربایجان غربی، لرستان، خراسان شمالی، خراسان جنوبی، چهارمحال و بختیاری و ایلام.

خلاصه آیین‌نامه ارزیابی شرکت‌ها و موسسات دانش بنیان مصوب ۱۴۰۰/۱۱/۰۲

ضوابط استقرار واحدهای صنایع پیشرفته و فعالیت های دانش بنیان

۱ – وزارت صنعت، معدن و تجارت و در موارد مرتبط وزارت جهاد کشاورزی مجاز شد مطابق قوانین و مقررات مربوط نسبت به صدور جواز تأسیس و پروانه بهره برداری برای استقرار واحدهای صنایع پیشرفته در سر فصل های زیر، بر اساس رده بندی به شرح جدول پیوست که تایید شده به مهر دفتر هیئت دولت است، در کلیه شهرها اقدام نماینده – فناوری زیستی (غذایی، کشاورزی دامی و گیاهی، صنعتی محیط زیست زیست فناوری مولکولی)
۲ – فناوری نانو (محصولات و مواد)
۳ – اپتیک و فوتونیک (مواد. قطعات و سامانه ها)
۴ – الکترونیک، کنترل و سخت افزارهای رایانه ای
۵ – فناوری اطلاعات و ارتباطات و نرم افزارهای کامپیوتری
۶ – تجهیزات پیشرفته ساخته تولید و آزمایشگاهی
۷ – داروهای پیشرفته
۸ – وسایل، ملزومات و تجهیزات پزشکی
۹ – هوافضا (هر ندمها، ماهواره ها، موشک ها)
۱۰ – انرژی های نو (تجدید پذیر) |
۱۱ – محصولات پیشرفته در حوزه های علوم شناختی، گیاهان دارویی و کشاورزی، نفت، گازه پالایش و پتروشیمی، آب، خاک و هوا، معدن، فناوری های دریایی، ساختمان و راهسازی

ضرورت وجود اقتصاد دانش‌بنیان

علوم اقتصاد به دو نوع، اقتصاد فیزیکی و اقتصاد دانایی تقسیم‌بندی می‌شود. چیزی که در دنیا بیشتر متداول است، اقتصاد فیزیکی می‌باشد زیرا برای دولت‌ها و عموم مردم ملموس‌تر است. اما اقتصاد دانایی که همان تبدیل ایده به تجارت یا همان تجاری‌سازی می‌باشد، کمتر جدی گرفته‌شده است این در حالی است که یکی از منابع اصلی درآمدزایی در کشورهای پیشرفته و توسعه‌یافته استفاده از اقتصاد دانایی و فروش ایده‌ها به دیگر کشورها می‌باشد و امروز اقتصاد دنیا بیش از هر چیز به اقتصاد دانش‌بنیان محتاج است.

حمایت‌های دانش‌بنیان

تحقیق و توسعه و افزایش ظرفیت خط تولید از طریق معافیت‌های مالیاتی و گمرکی هدفمند منوط به فعالیت‌های دانش‌بنیان، ارائه مجوز استقرار، جواز تأسیس و پروانه بهره‌برداری و ارائه تخفیف استفاده از خدمات آزمایشگاهی، معافیت از پرداخت حق بیمه قراردادها، ممنوعیت از خرید کالای خارجی دارای ساخت داخل، تسهیلات صندوق نوآوری و شکوفایی و صندوق توسعه ملی و نظام‌وظیفه فقط بخشی از حمایت‌های انجام‌شده از شرکت‌های دانش‌بنیان است.

فرآیند ثبت نام شرکت دانش بنیان

۱ _ ورود به سامانه ثبت نام

شرکتهای متقاضی بایستی ابتدا از قسمت “ورود به سامانه ثبت نام” وارد سامانه ثبت نام شوند.

۲ _ ثبت نام اولیه شرکت

شرکتهایی که برای اولین بار وارد سامانه ارزیابی و تشخیص شرکتها و موسسات دانش بنیان میشوند لازم است با انتخاب گزینه ” ثبت نام” و سپس تایید تعهدات و آگاهی های لازم بایستی نام شرکت، شناسه ملی و همچنین پست الکترونیک شرکت فرآیند ثبت نام را تکمیل نموده تا لینک فعالسازی سامانه به پست الکترونیک وارد شده ارسال گردد.
شرکت متقاضی پس از تایید لینک فعال سازی می تواند از طریق شناسه ملی و رمز انتخابی وارد سامانه شده و به ترتیب زیر اطلاعات خود را وارد نماید.

۳ _ شروع ثبت اطلاعات شرکت

متقاضی لازم است جهت ثبت اطلاعات شرکت ابتدا از نوار ابزار بالا فیلد ” ثبت اطلاعات ” و سپس ” ثبت اطلاعات شرکت ” را انتخاب نماید.

۴ _ تکمیل اطلاعات

متقاضی لازم است در هفت بخش : مشخصات کلی هیئت مدیره سهامداران مجوزها ، استانداردها منابع – انسانی موجود کالا و خدمات اطلاعات مالی که فیلدهای هر قسمت در سمت راست صفحه نمایش داده شده است، را تکمیل نماید.
لازم به ذکر است در تمامی قسمتهای فرآیند تکمیل اطلاعات، شرکت، پس از ثبت اطلاعات بایستی به روی دکمه “ذخیره” که در انتهای صفحه قرار گرفته است کلیک نماید. در غیر اینصورت اطلاعات تکمیل شده ذخیره نخواهد شد.

۵ _ کالا و خدمات دانش بنیان

شرکتهای متقاضی با توجه به تعاریف ارائه شده در آییننامه ارزیابی و تشخیص صلاحیت شرکتها و موسسات دانشبنیان در رابطه با کالا و خدماتی که مبتنی بر فناوریهای برتر و با ارزش افزوه فراوان بوده و به تصویب کارگروه در فهرست حوزههای کالاها و خدمات دانشبنیان رسیده است و همچنین فعالیت تحقیق و مصوب کارگروه جهت » فهرست کالاهای دانشبنیان « توسعه و یا خدمات طراحی مهندسی شرکت، مرتبط با درج کالا و یا خدمت دانش بنیان خود می توانند از فیلد “درج” در نوار ابزار نشان داده شده اقدام نمایند.(تهیه طرح توجیهی شرکت دانش بنیان)

۶ _ ارسال درخواست بررسی دانش بنیان

شرکت بعد از تکمیل اطلاعات خود و بارگذاری اسناد مربوط بایستی به قسمت ارسال درخواست دانش بنیان مراجعه نماید و به روی درخواست نهایی کلیک نماید. در صورت تایید ارسال درخواست، رسید پذیرش به شما ارائه خواهد شد.

کالا و خدمات دانش‌بنیان

۱-سطح فناوری

کالاها و خدمات باید در حوزه فناوری‌های بالا یا متوسط به بالا باشند به این معنا که دانش فنی طراحی و ساخت نمونه آزمایشگاهی یا دانش فنی فرآیند تولید محصول به دلیل پیچیدگی فنی:
الف- به‌سختی قابل کپی‌برداری بوده و کسب آن از موانع اصلی ورود شرکت‌های دیگر به بازار باشد.(تهیه طرح توجیهی شرکت دانش بنیان)
ب- نیازمند تحقیق و توسعه قابل‌توجه، توسط گروه فنی خبره برای کسب آن باشد.
ج- منجر به ایجاد خواص یا کارکردهای پیچیده‌ای در محصول، شده باشد.

۲- مرحله تولید

کالاهای ارائه‌شده، باید در حال تولید بوده یا حداقل در حد نمونه آزمایشگاهی باقابلیت بررسی فنی ساخته‌شده باشند، همچنین خدمات، باید دارای اسناد فروش باشند.

۳- طراحی مبتنی بر تحقیق و توسعه

شرکت باید طراحی اساسی و قابل‌توجهی مبتنی بر فعالیت‌های تحقیق و توسعه انجام داده باشد:
الف- طراحی زیرسیستم (بخشی از محصول که علاوه برداشتن سطح فناوری ۳۰ درصد از قیمت فروش مربوط به آن باشد) اصلی کالا و خدمت.
ب- طراحی یکپارچه‌سازی کالا و خدمت.
ج- طراحی فرآیند تولید کالا و خدمت، مشروط به پیچیدگی این فرآیند. با توجه به سه معیار گفته‌شده محصولات یا خدمات شرکت‌های دانش‌بنیان پس از بررسی (تخصصی و هم ترازی محصولات) در فهرست کالاها و خدمات دانش‌بنیان سطح ۱ یا ۲ قرار می‌گیرد.

کالاها و خدمات دانش‌بنیان سطح ۱

فهرستی که به‌عنوان محصولات در حوزه فناوری‌های برتر و باارزش افزوده بالا و پیچیدگی فنی بالا، به تصویب کارگروه می‌رسد.

کالاها و خدمات دانش‌بنیان سطح ۲

فهرستی که به‌عنوان محصولات در حوزه فناوری‌های برتر و باارزش افزوده بالا و با پیچیدگی فنی کمتر نسبت به فهرست کالاها و خدمات دانش‌بنیان سطح یک به تصویب کارگروه می‌رسد. محصولات موجود در این فهرست، مشمول استفاده از معافیت مالیاتی نخواهند بود.

انواع شرکت‌های دانش‌بنیان به دودسته‌بندی اصلی تقسیم می‌شوند.

۱-شرکت‌هایی که مالکین آن فقط اعضای هیأت علمی هستند.
درصورتی‌که سهام دانشگاه کم‌تر از ۵۰ درصد باشد، شرکت دانش‌بنیان شرکتی خصوصی است که باید تابع قانون تجارت باشد و در اداره ثبت شرکت‌ها ثبت شود.
۲-اما نوع دوم شرکت‌هایی هستند که دانشگاه‌ها نیز در آن‌ها مالکیت دارند.
البته توجه داشته باشید درصورتی‌که سهام دانشگاه ۵۰ درصد یا بیشتر باشد، شرکت دانش‌بنیان شرکتی دولتی است.

شرکت‌های دانش‌بنیان چه اهدافی را دنبال می‌کنند؟

۱- ایجاد زمینه برای به‌کارگیری هر چه بیشتر توانمندی‌های دانشگاه‌ها واحدهای پژوهشی در جامعه
۲-ترغیب متخصصین، نوآوران، مخترعان، اعضای هیات علمی دانشگاه‌ها و واحدهای پژوهشی برای فعالیت‌های بیشتر در رفع نیازهای جامعه برای ترویج فرهنگ تجاری‌سازی در دانشگاه‌ها و مراکز پژوهشی
۳-تشویق بنگاه‌های اقتصادی و دستگاه‌های اجرایی به بهره‌گیری از یافته‌های پژوهشی و فناوری‌های شکل یافته در مراکز پژوهشی
۴-ارتقای فرهنگ عمومی کارآفرینی
۵-جذب و تبدیل ایده‌ها به محصول و مشاغل پایدار

حوزه‌های فعالیت مؤسسات دانش‌بنیان

۱-ارائه پژوهش‌های کارآمد
۲-انجام خدمات اختصاصی علمی، پژوهشی و مشاوره‌ای
۳-ساخت کالا با تکنولوژی مدرن (گسترش فناوری)
۴-ارائه سرویس‌های نظارتی بر پژوهشات
۵- انجام خدمات گسترش کارآفرینی
۶-تشکیل مراکز پیشرفت و سرویس‌های تشکیل و گسترش کسب‌وکار
۷-انجام خدمات ارتقا کالای مدرن
۸-زمینه‌سازی قدم نهادن کسب‌وکار به بازار جهانی
۹-برنامه‌ریزی و به اجرا رساندن طرح‌های گسترش کارآفرینی در ردهٔ کشوری، استانی و محلی

شاخصه‌های تشخیص کالاهای دانش‌بنیان

بر اساس قوانین، شاخصه‌های سه‌گانهٔ کالاهای دانش‌بنیان عبارت است از:
سختی‌های فنی دارد و ساخت آن به مطالعه، پژوهش و گسترش هدفمند، به‌واسطهٔ یک گروه فنی باتجربه احتیاج دارد، درزمینهٔ تکنولوژی‌های بالا و میانه باشد، پژوهشات و گسترش نیز جهت حفظ قدرت رقابتی آن کالا در بازار، همواره انجام شود و بخش اعظم ارزش افزودهٔ آن محصول، از سرویس‌های برگرفته از علم فنی و خلاقیت مدرن باشد.(تهیه طرح توجیهی شرکت دانش بنیان)

شروط شرکت دانش‌بنیان

یکی از شروط شرکت دانش‌بنیان، ساخت محصولات دانش‌بنیان است که بر اساس دو مورد، این کالاها قابل‌تشخیص‌اند:
الف- زمینه‌هایی که ارائه محصولات دانش‌بنیان و یا تکنولوژی نوین و میانگین امور پژوهشی و توسعه در آن‌ها از دیگر زمینه‌های تکنولوژی و صنعتی بیشتر است. مانند زمینه‌های فناوری زیستی (صنعت پزشکی، کشت و برداشت و زیستگاه)، تکنولوژی نانو (کالاها و مواد)، فناوری IT و برنامه‌های رایانه‌ای، انرژی‌های مدرن (هسته‌ای و بازیافتی)، برق، مواد توسعه‌یافته، ساخت و تولید ارتقاءیافته و هوافضا (سفینه‌ها، ماهواره‌ها و موشک‌ها)
ب- دیگر زمینه‌ها و قسمت‌هایی که وجود محصولات دانش‌بنیان در آن‌ها زیاد نیست، اما تکنولوژی‌های نوین و کالاهای دانش‌بنیان در آن‌ها وجود دارد. (مانند انرژی نفت و گاز، الکترونیک، معدن، کشت و برداشت و شرایط آب‌وهوا)

روند ثبت شرکت دانش‌بنیان

۱-ابتدا باید ایده یا طرحی داشته باشید فعالیت شرکت در راستای آن طرح یا ایده باشد که توصیه می‌شود در اداره ثبت‌اسناد کشور، ثبت و گواهی آن صدور شده باشد.
۲-طی نمودن با پارک یا کانون مدنظر برای فعالیت
۳-پر کردن فرمی که آن کانون می‌دهد.
۴-ارائه فرم پرشده به آن کانون‌های رشد یا پارک‌ها
۵- در این گام شما باید نتیجه اولیه را پیگیری نمایید.
۶-همکاری در جلسه کانون رشد یا پارک درصورتی‌که دعوت این مراکز برای حمایت از طرح یا ایده داده شود
۷- در این گام شما باید نتیجه داوری را پیگیری نمایید.
۸- استقرار در کانون رشد یا پارک و آغاز فعالیت
لازم است بدانید، شرکت دانش‌بنیان تازه تأسیس، یک سال معتبر است و فقط برای یک دوره یک‌ساله (درکل دو سال) می‌توان تمدید نمود. اگر شرکت نتواند طی دو سال بعد از تأیید دانش‌بنیان بودن، رتبه‌بندی خود را به اتمام برساند و یا درصورتی‌که عدول از مقررات موجود در این آیین‌نامه، دانش‌بنیان بودن شرکت لغو می‌شود.

شاخص‌های اختصاصی

شرکت متقاضی باید علاوه بر دارا بودن شاخص‌های عمومی، واجد کلیه شرایط اختصاصی دریکی از دسته‌های ذیل نیز باشند:
۱-شرکت‌های تولیدکننده کالاهای دانش‌بنیان
۲-شرکت باید تولیدکننده کالا یا کالاهای دانش‌بنیان مطابق فهرست کالاهای دانش‌بنیان مصوب کارگروه باشد که در ۲ سال گذشته آن‌ها را در قالب کالاهای جدید یا ارتقاءیافته عرضه کرده و دانش فنی آن را به‌واسطه انتقال یا ایجاد دانش فنی، از طریق فعالیت‌های تحقیق و توسعه، نهادینه

ویژگی‌های شرکت دانش‌بنیان

شرکت دانش‌بنیان، اساساً کالا تولید نمی‌کند و عموماً، زمین یا ماشین‌آلات خاصی نیز ندارد. بلکه همیشه عده‌ای از افراد تحصیل‌کرده و باتجربه اطلاعاتی تولید می‌کنند که این اطلاعات، محصولات اصلی شرکت محسوب شده و برایشان درآمدزایی دارد. بحث طرح‌های صنعتی و مالکیت معنوی محصولات، همیشه از دغدغه‌های اصلی شرکت محسوب می‌شود که حفظ حقوق معنوی این اطلاعات، یکی از مهم‌ترین مسائل حقوقی در شرکت‌های دانش‌بنیان می‌باشد، زیرا اصولاً این دارایی‌ها قابل‌لمس نمی‌باشند.

مدارک لازم جهت ثبت شرکت دانش‌بنیان

۱-رزومه شرکت
۲-آخرین اظهارنامه مالیاتی ارسال‌شده به سازمان امور مالیاتی کشور
۳-آخرین لیست بیمه شرکت و خلاصه وضعیت حقوق دستمزد و مزایا
در سطح فناوری: کالاها و خدمات باید در حوزه‌های فناوری بالا یا متوسط به بالا بوده و به دلیل پیچیدگی فنی به‌سختی قابل کپی‌برداری باشد.
مرحله تولید: کالاهای ارائه‌شده باید در مرحله تولید بوده یا حداقل در حد نمونه آزمایشگاهی باقابلیت بررسی فنی ساخته‌شده باشد و همچنین خدمات باید دارای اسناد فروش باشد.
تسلط بر دانش فنی: شرکت باید دانش فنی طراحی کالا و خدمات و اجرای فرآیند تولید کالا و خدمات را کسب کرده باشد.
دانشگاه‌ها و مؤسسات آموزش عالی و پژوهشی دولتی و غیردولتی مجازند با ایجاد و مشارکت در شرکت‌های دانش‌بنیان که حداکثر ۴۹% سهام آن متعلق به دانشگاه‌ها و مؤسسات پژوهشی و دیگر واحدهای دولتی و مابقی سهام متعلق به اعضای هیات علمی و دانشجویان و سایر سهامداران با بخش خصوصی است به‌صورت دانش‌بنیان دربیایند. اگر سهام دانشگاه بیش از ۵۰% باشد شرکت دولتی محسوب می‌شود. (شرکت دانش‌بنیان دولتی) و اگر سهام دانشگاه کم‌تر از ۵۰% باشد دانش‌بنیان خصوصی است.
شرکت‌های دانش‌بنیان شرکت‌هایی هستند که پس از تولید خدمات (دانش‌بنیان)، دانش و ارائه راه‌کار تولید آن می‌توانند از مزایا و تسهیلات قانونی برای مدت معین تا دانش‌بنیان تولید اصل استفاده کنند.
شرکت‌های دانش‌بنیان شرکت‌هایی هستند که می‌توانند از طریق فروش فناوری (خدمات) حداقل درآمد را برای یک مدت کوتاه کسب نمایند در این صورت می‌توانند شاخص‌های اختصاصی را از طریق این روش را برای اخذ تسهیلات و مزایا استفاده کنند.
در نظر داشته باشید در ثبت شرکت‌های دانش‌بنیان شرکت‌های دولتی- مؤسسات و نهادهای عمومی غیردولتی و نیز شرکت‌ها و مؤسساتی که بیش از ۵۰% مالکیت آن‌ها برای بخش دولتی می‌باشد نمی‌توانند در شرکت‌های دانش‌بنیان قرارداد و از مزایا و حمایت‌های قانون دانش‌بنیان استفاده کنند.(تهیه طرح توجیهی شرکت دانش بنیان)
برای ثبت شرکت دانش‌بنیان باید کلیه اطلاعات مربوط به سهامداران و اعضای هیئت‌مدیره و رزومه شرکت و اطلاعات افراد درون سازمان موردبررسی قرار گیرد تا مشخص شود که آیا شامل شرکت دانش‌بنیان می‌شوند یا خیر.
شرکت‌هایی که در پارک علم و فن‌آوری مستقر می‌باشند بازهم باید در مراحل ارزیابی قرار گیرند. حضور اعضای هیات علمی در شرکت‌ها می‌تواند کمک شایانی برای ارزیابی شرکت دانش‌بنیان کند.

دسته‌بندی محصولات در طرح توجیهی دانش‌بنیان

۱- محصولات دانش‌بنیان فن‌آوری زیستی
صنایع غذایی
صنایع کشاورزی و دام‌پروری
صنایع فناوری زیست مولکولی
۲- محصولات دانش‌بنیان مبتنی بر فناوری‌های شیمیایی و مواد پیشرفته
فن‌آوری نانو
تولید محصولات دانش‌بنیان درزمینهٔ مواد پیشرفته (سرامیک، فلزات، کامپوزیت‌ها و پلیمرها)
محصولات دانش فنی واحدهای پالایشی و پتروشیمی
۳- محصولات سخت‌افزارهای برق و الکترونیک، لیزر و فوتونیک
سخت‌افزارهای الکترونیکی و رایانه‌ای
میکروالکترونیک و مدارهای الکترونیکی
اندازه‌گیری و ابزار دقیق
سامانه‌های کنترل و اتوماسیون صنعتی
تجهیزات ارتباطی، مخابراتی، اویونیک و هوافضا
لیزر و فوتونیک
۴- محصولات فن‌آوری اطلاعات، ارتباطات و نرم‌افزارهای رایانه‌ای
محصولات دانش‌بنیان حوزه فناوری اطلاعات
محصولات دانش‌بنیان حوزه محتوای دیجیتال
محصولات دانش‌بنیان حوزه امنیت فضای تبادل اطلاعات.
۵- محصولات دانش‌بنیان حوزه ماشین‌آلات و تجهیزات پیشرفته
تجهیزات صنایع نفت و گاز
تجهیزات پیشرفته نیروگاه‌های تجدید پذیر
تجهیزات پیشرفته هسته‌ای
هواگردها، تجهیزات و سازه‌های هوافضا
سامانه‌های پیشرفته بهینه‌سازی انرژی
تجهیزات پیشرفته ساخت، ماشین‌کاری و عملیات حرارتی
طراحی و ساخت سامانه‌ها و تجهیزات پیشرفته هیدرولیکی و پنوماتیکی
تجهیزات پایش، نگهداری و تعمیرات
تجهیزات داروسازی، آزمایشگاهی
تجهیزات شناختی بالینی
تجهیزات عمومی
تجهیزات آزمایشگاهی
شبیه‌سازهای هوشمند
خدمات تخصصی آزمایشگاهی مشروط به عضویت در شبکه آزمایشگاهی فناوری‌های راهبردی
۶- داروهای پیشرفته
مواد اولیه دارویی
رادیو داروها
داروهای با منشأ گیاهی و طبیعی
مکمل‌های دارویی
دارو و فرآورده‌های بیولوژیک
۷- وسایل ملزومات و تجهیزات پزشکی
تجهیزات و ملزومات پزشکی
تجهیزات، مواد و ملزومات دندانپزشکی
تجهیزات و مواد آزمایشگاه طبی
تجهیزات بیمارستانی
تجهیزات پیشرفته آزمون کالیبراسیون تجهیزات پزشکی
۸- محصولات پیشرفته سایر حوزه‌ها
معدن
ساختمان و مسکن
راه‌سازی
ریلی
صنایع دریایی
کشاورزی، دام‌پروری و گیاهان دارویی
هوا و اقلیم، آب، خاک و فرسایش
صنایع غذایی
صنایع نرم و هویت‌ساز و فرهنگ
۹- خدمات تجاری‌سازی
خدمات تجاری‌سازی صرفاً مرتبط با کالاها خدمات دانش‌بنیان
خدمات مدیریت فناوری
خدمات شتاب دهی کسب‌وکار، مشروط به عضویت در مرکز شتاب دهی نوآوری

طرح توجیهی دانش بنیان چیست؟

طرح توجیهی یا همان مطالعات امکان سنجی که به عنوان نقشه راه سرمایه گذاران در مسیر فعالیت اقتصادی می باشد، محصول یا خدمتی که قرار است ارائه شود را در سرفصل های بازار، فنی و مالی مورد ارزیابی قرار می دهد. حال اگر محصول یا خدمت مد نظر به نوعی جدید و بر پایه علم نوین باشد به آن محصول یا خدمت دانش بنیان گفته می شود و از اسم آن کاملا مشهود و پیداست.
طرح توجیهی دانش بنیان مربوط به کالا یا خدماتی است که در حوزه فناوری های بالا یا متوسط به بالا باشند به این معنا که دانش فنی طراحی و تولید نمونه ی آزمایشگاهی یا صنعتی محصولات به دلیل پیچیدگی فنی به سختی قابل کپی برداری بوده و کسب آن نیازمند تحقیق و توسعه قابل توجه باشد و منجر به ایجاد ارزش افزوده محصول شده باشد.
مطالعات امکان سنجی و تهیه طرح توجیهی فنی و اقتصادی (FeasibilityStudy) مشتمل بررسی های فنی و سرمایه گذاری طرح ها، مطالعات بازار و اقتصادی و بررسی های عرضه و تقاضا ، آنالیز ریسک های سرمایه گذاری
ارزش گذاری دانش فنی طرح های ثبت اختراع و تعیین دقیق ارزش دانش فنی شرکت های دانش بنیان جهت سرمایه گذاری با ریسک بالا
برآورد سهام و ارزش گذاری سهام شرکت های دانش بنیان
طراحی و مستند سازی و پیاده سازی ساختار کسب و کار شرکت های دانش بنیان نوپا ، تولیدی ، صنعتی ، خلاق و …
تامین مالی پروژه های سرمایه گذاری و معرفی سرمایه گذار با آورده نقدی جهت تجاری سازی طرح و فرصت های دانش بنیان و معرفی سرمایه گذار حقیقی و حقوقی به پژوهشگران و صاحبان ایده های و طرح های دانش بنیان و خلاقانه
آنالیز ریسک پروژه های دانش بنیان با استفاده از نرم افزارهای تخصصی و …
مطالعات اقتصادی (آنالیز بازار) برای تولیدات شرکت های دانش بنیان و ارائه برنامه بازاریابی جهت تحقق سهم بازار مورد نظر
مشاوره سرمایه گذاری در حوزه های تبدیلی ، صنعتی ، شیمیایی ، کشاورزی ، غذایی ، تجهیزات پزشکی ، معدنی ، دارویی ، هایتک با فناوری پیچیده و… و ارائه طرح های سرمایه گذاری مرتبط با ارزش افزوده بالا
تحقیق و بررسی و مهندسی خطوط تولیدی و صنعتی مختلف و تهیه گزارش فنی سرمایه گذاری انتخاب ماشین آلات و تجهیزات تولیدی و پیشنهاد به سرمایه گذار جهت انتخاب مناسب تامین کننده ماشین آلات و تجهیزات
مشاوره افزایش بهره وری خطوط تولیدی و خدماتی ، کارایی و اثر بخشی مناسب موسسات و فعالان دانش بنیان

چگونه طرح توجیهی محصولات دانش‌بنیان را تهیه نماییم؟

نگارش طرح توجیهی توسط مشاورین خبره و متخصص، از هر نوع آن قابل انجام است، محصولات دانش‌بنیان نیز از این مقوله مستثنی نمی‌باشند. تنها نکته مهم جهت تدوین طرح توجیهی دانش‌بنیان انتخاب درست مشاور می‌باشد. شرکت‌های مشاوره سرمایه‌گذاری که خود دانش‌بنیان می‌باشند و غالباً این شرکت‌ها در رسته شرکت‌های دانش‌بنیان تجاری‌سازی ایده فعالیت می‌نمایند. این‌گونه شرکت‌ها با اخذ صلاحیت از مراجع ذی‌ربط به عضویت شرکت‌های دانش‌بنیان درآمده‌اند و توانمندی آن‌ها مورد ارزیابی قرارگرفته است و انتخاب آنان به‌عنوان مشاوران باصلاحیت جهت تهیه طرح توجیهی دانش‌بنیان، کاری معقول و منطقی می‌باشد.(تهیه طرح توجیهی شرکت دانش بنیان)

 

درصورت تمایل به این مطلب امتیاز دهید: