طرح استخراج آلوویوم
- 1 اردیبهشت 1404
- ۰
- بازدیدها: 26
- دسته بندی:
طرح استخراج آلوویوم
آلوویوم به رسوبات نرم و حاصل‌خیز حاصل از آب‌های جاری مانند رودخانه‌ها، سیلاب‌ها و دلتای رودخانه‌ها گفته می‌شود که ترکیبی از شن، ماسه، رس، سیلت و گاه مواد آلی را در بر دارد. استخراج آلوویوم به دلیل کاربرد گسترده در صنایع ساختمانی، کشاورزی، سیمان‌سازی و کاشی و سرامیک، از اهمیت بالایی برخوردار است. در سال‌های اخیر با رشد شهرسازی و پروژه‌های عمرانی در ایران، تقاضا برای مصالح طبیعی مانند آلوویوم به‌طور چشم‌گیری افزایش یافته است.
معرفی کد آیسیک مرتبط با طرح استخراج آلوویم
کد آیسیک مخفف International Standard Industrial Classification (سیستم بین المللی طبقه بندی استاندارد صنایع) است. کد گذاری به عنوان روش ساده و دقیق برای تعیین هویت کالا، قطعات، مدارک و اموال، سالها است که در سطح شرکت ها و زنجیره های تأمین مورد استفاده قرار می گیرد. متاسفانه با بررسی های صورت گرفته تا این تاریخ کد آیسیک مرتبط با طرح استخراج الوویوم اختصاص نیافته است.
جهت مشاهده طرح توجیهی استخراج شن و ماسه اینجا کلیک نمایید.
اهمیت اقتصادی استخراج آلوویوم
استخراج آلوویوم به دلایل زیر دارای اهمیت اقتصادی ویژه‌ای است:
تأمین مصالح ساختمانی: آلوویوم منبعی ارزان‌قیمت برای تولید آجر، بلوک، ملات، بتن و سایر مصالح پرکاربرد ساختمانی است.
کاهش هزینه تولید: نزدیکی معادن آلوویومی به مناطق شهری و ساخت‌وساز باعث کاهش چشمگیر هزینه حمل‌ونقل می‌شود.
تأثیر بر اقتصاد محلی: ایجاد اشتغال مستقیم برای ۲۰ تا ۳۰ نفر در هر واحد بهره‌برداری و صدها شغل غیرمستقیم در حوزه حمل، دپوی مصالح و فروش.
فرصت‌های سرمایه‌گذاری در استخراج آلوویوم
سرمایه‌گذاری اولیه نسبتاً پایین (حدود ۲۰ تا ۳۰ میلیارد تومان برای یک واحد کوچک تا متوسط).
نیاز کم به زیرساخت پیچیده و مجوزهای سریع‌تر نسبت به سایر معادن.
امکان صدور محصولات فرآوری‌شده (مانند آجر یا پودر خاک رس) به کشورهای همسایه مانند عراق، افغانستان و ترکمنستان.
دوره بازگشت سرمایه کمتر از ۱ سال در مناطق پرمصرف مانند استان تهران، البرز، اصفهان، خوزستان و کرمانشاه.
معادن استخراج آلوویوم در ایران
آلوویوم در ایران در بستر رودخانه‌ها و دشت‌های آبرفتی به‌وفور یافت می‌شود. برخی از مهم‌ترین مناطق دارای ذخایر آلوویومی عبارتند از:
🔹 دشت قزوین: با ضخامت لایه‌های آبرفتی بین ۳ تا ۱۵ متر و بافت مناسب برای مصالح ساختمانی.
🔹 اطراف رودخانه کرج و جاجرود (تهران و البرز): مناطقی با غنای بالای سیلت و رس، مناسب برای تولید آجر مرغوب.
🔹 جلگه خوزستان: دارای آلوویوم نرم و عمیق با قابلیت بالای کشاورزی و تولید رس صنعتی.
🔹 استان فارس (مرودشت): مناسب برای استخراج و فرآوری ماسه آلوویومی در صنعت کاشی و سرامیک.
🔹 حاشیه زاینده‌رود (اصفهان): با حجم بالای تقاضا و مصرف محلی.
روش‌های استخراج آلوویوم
استخراج آلوویوم به دلیل بافت نرم آن نسبت به سایر معادن سخت‌تر مانند سنگ‌آهک یا بازالت، ساده‌تر و کم‌هزینه‌تر است. دو روش رایج برای استخراج آلوویوم عبارتند از:
استخراج سطحی با بیل مکانیکی و لودر: در این روش لایه‌های آلوویومی با ضخامت مشخص توسط بیل یا لودر برداشت می‌شوند. مناسب برای زمین‌های نسبتاً خشک یا فصول کم بارش.
استخراج با پمپ مکنده (Dredging): در مناطقی با سطح آب بالا یا دشت‌های غرق‌آبی، استفاده از مکنده‌های صنعتی برای استخراج رسوبات بسیار رایج است.
فرآیند استخراج آلوویوم
استخراج آلوویوم برخلاف معادن سنگی، نیازمند انفجار یا حفاری‌های سنگین نیست، اما اجرای آن نیازمند برنامه‌ریزی دقیق، ماشین‌آلات مناسب و نیروی انسانی آموزش‌دیده است. در ادامه، مراحل این فرآیند با جزئیات و داده‌های عملیاتی ارائه می‌شود:
آماده‌سازی محل معدن
عملیات پاکسازی سطحی: برداشت پوشش گیاهی، خاک سطحی، سنگ‌ریزه‌ها و پسماندهای قبلی.
تسطیح و شیب‌بندی: با استفاده از بولدوزر D65 Komatsu یا معادل آن، سطح زمین باید تسطیح و شیب‌دار شود تا آب‌های سطحی در محل تجمع نکنند.
شناسایی لایه‌های آلوویومی: توسط حفاری دستی یا دستگاه مغزه‌گیر (Core Drilling)، ضخامت و ترکیب لایه‌ها به‌طور متوسط بین ۲.۵ تا ۶ متر اندازه‌گیری می‌شود.
برداشت ماده آلوویومی
روش برداشت در زمین خشک: با استفاده از بیل مکانیکی Hyundai 220LC یا Komatsu PC210، لایه‌ها به ترتیب از بالا به پایین برداشت می‌شوند.
حجم برداشت: به‌طور متوسط، یک بیل مکانیکی می‌تواند روزانه حدود ۸۰۰ تا ۱۰۰۰ مترمکعب آلوویوم را استخراج کند.
در مناطق مرطوب: از پمپ‌های مکنده هیدرولیکی با قدرت ۲۰۰ تا ۳۵۰ اسب بخار استفاده می‌شود که ظرفیت استخراج تا ۲۰۰ مترمکعب در ساعت را دارند.
حمل و نقل به محل فرآوری یا مصرف
بسته به فاصله معدن تا محل فروش یا کارخانه آجرسازی، حمل توسط کامیون کمپرسی (۶ چرخ یا ۱۰ چرخ) صورت می‌گیرد.
هر کامیون ظرفیت حمل ۱۰ تا ۱۵ تن آلوویوم را دارد.
هزینه حمل به ازای هر کیلومتر: حدود ۶,۰۰۰ تا ۹,۰۰۰ تومان در سال ۱۴۰۳.
غربال‌گری، دانه‌بندی یا شست‌وشو (در صورت نیاز)
استفاده از سرند ویبره‌ای با مش‌های مختلف (۵ میلی‌متر، ۱۰ میلی‌متر) برای جداسازی سنگ‌ریزه‌ها.
در موارد خاص، از واحد شست‌وشو (Washing Unit) با آب پرفشار برای حذف گل‌ولای و ناخالصی استفاده می‌شود.
میزان خروجی غربال‌گری: به‌ازای هر ۱۰۰ تن آلوویوم، حدود ۸۰ تن خاک مرغوب به‌دست می‌آید.
دپو و انتقال نهایی
پس از غربال‌گری، مواد در دپوی موقت یا دائم ذخیره شده و بر اساس سفارش مشتری (کارخانه آجر، کشاورزی یا فروش فله) ارسال می‌شود.
دپوی استاندارد: باید دارای ارتفاع کمتر از ۴ متر، زهکشی مناسب و شیب حفاظتی باشد.
ماشین‌آلات مورد نیاز جهت استخراج آلوویوم
بیل مکانیکی : این دستگاه برای برداشت لایه‌های آلوویوم از عمق زمین مورد استفاده قرار می‌گیرد. توان بالا، بازوی بلند و چرخش ۳۶۰ درجه‌ای آن، امکان استخراج دقیق در زمین‌های ناهموار و نیمه‌مرطوب را فراهم می‌کند. برای واحد با ظرفیت ۵۰۰ تن در روز، استفاده از دو دستگاه توصیه می‌شود.
لودر چرخ‌لاستیکی: بارگیری آلوویوم استخراج‌شده به داخل کامیون‌های حمل و نیز جابه‌جایی سریع مواد از محل دپو به سرند یا غربال‌گر. لودرها همچنین برای مرتب‌سازی دپوی نهایی بسیار مؤثر هستند. یک دستگاه کافی است.
بولدوزر : آماده‌سازی زمین، پاکسازی سطحی، هموارسازی مسیرهای داخلی معدن و ایجاد شیب مناسب برای زهکشی. در مراحل آغازین عملیات و در نگهداری دوره‌ای مسیرهای حمل بسیار کاربردی است. حضور یک دستگاه در ناوگان کافی خواهد بود.
کامیون کمپرسی: حمل آلوویوم از محل استخراج تا کارخانه یا محل مصرف (مثل واحد آجرپزی یا فروش فله‌ای). بسته به فاصله معدن تا مقصد، ۴ تا ۶ دستگاه مورد نیاز است. ظرفیت هر دستگاه حدود ۱۰ تا ۱۵ تن است.
سرند ویبره‌ای: این دستگاه برای جداسازی ذرات درشت مانند سنگ‌ریزه یا خاشاک از آلوویوم مورد استفاده قرار می‌گیرد. وجود دو لایه مش مجزا، امکان غربال‌گری دقیق را فراهم کرده و کیفیت خاک نهایی را افزایش می‌دهد. استفاده از یک دستگاه کافی است.
پمپ مکنده آبی : در مناطق مرطوب یا دارای سفره آب زیرزمینی بالا، استخراج آلوویوم با پمپ‌های هیدرولیکی مکنده انجام می‌شود. این پمپ‌ها با قدرت ۲۰۰ تا ۳۵۰ اسب بخار، توانایی جابجایی مستقیم گل‌ولای و خاک آبرفتی را دارند. تنها در صورت نیاز به یک دستگاه از این نوع نیاز است.
الک مکانیکی چرخشی : برای تفکیک ذرات نرم‌تر از ماسه، به‌ویژه در صورت استفاده از آلوویوم در صنایع کشاورزی یا تولید مصالح ساختمانی حساس، استفاده از الک چرخشی توصیه می‌شود. این دستگاه، با حرکت دورانی مداوم، خاک را یکنواخت و قابل کنترل می‌سازد.
دستگاه خشک‌کن صنعتی : در صورت صادرات آلوویوم یا استفاده در محصولات صنعتی حساس به رطوبت (مانند آجر ماشینی)، استفاده از خشک‌کن صنعتی برای کاهش رطوبت خاک ضروری است. این دستگاه رطوبت آلوویوم را به کمتر از ۸ درصد می‌رساند. حضور یک دستگاه کفایت می‌کند.
واحد شست‌وشو : برای حذف رُس و گل‌های چسبناک در آلوویوم‌هایی که کیفیت پایین‌تری دارند یا در محیط‌های رسی استخراج می‌شوند. شست‌وشو موجب بهبود کیفیت و قابلیت فروش خاک می‌شود. تنها در پروژه‌هایی با نیاز به کیفیت بالا یا صادرات، استفاده از این واحد توصیه می‌شود.
درصورت تمایل به این مطلب امتیاز دهید:
دیدگاه خود را ثبت کنید