طرح ایجاد زنجیره تولید زیتون

زنجیره تولید زیتون شامل یک سری مراحل از کشت درختان زیتون تا توزیع نهایی محصولات زیتون است. این زنجیره را می توان به طور کلی به چند مرحله کلیدی تقسیم کرد:
کشت:
. محل انتخاب و کاشت: انتخاب زمین مناسب با خاک و آب و هوای مناسب برای درختان زیتون. کاشت درختان جوان یا نهال زیتون.
. نگهداری درخت: هرس منظم، آبیاری، کود دهی و کنترل آفات برای اطمینان از رشد سالم و به حداکثر رساندن محصول.
برداشت:
. زمان: تعیین زمان بهینه برای برداشت که بسته به نوع زیتون مورد نظر (زیتون های رومیزی یا تولید روغن) متفاوت است.
. روش: چیدن دستی، برداشت مکانیکی یا ترکیبی از هر دو. هر روش بر کیفیت و استفاده نهایی زیتون تأثیر می گذارد.
پردازش:
. تمیز کردن: از بین بردن برگ ها، شاخه ها و سایر زباله ها از زیتون های برداشت شده.
. خرد کردن: خرد کردن زیتون برای شکستن سلول ها و آزاد شدن روغن که می تواند با استفاده از آسیاب های سنگی سنتی یا سنگ شکن های مدرن انجام شود.
جدایی:
. Malaxation : خمیر زیتون خرد شده به آرامی مخلوط می‌شود تا قطرات کوچک روغن به قطرات بزرگتر تبدیل شوند.
. استخراج روغن: جدا کردن روغن از خمیر زیتون با استفاده از روش هایی مانند سانتریفیوژ یا پرس. این مرحله می تواند درجات مختلفی از روغن زیتون مانند فوق بکر، بکر و تصفیه شده را تولید کند.
تصفیه (در صورت لزوم):
. تصفیه: برخی از روغن های زیتون برای حذف ناخالصی ها، بهبود طعم و افزایش ماندگاری تحت تصفیه قرار می گیرند. این مرحله برای روغن زیتون فرابکر استفاده نمی شود.
بسته بندی:
. فیلتر کردن و بطری کردن: فیلتر کردن روغن برای حذف ذرات جامد باقیمانده و به دنبال آن بطری کردن در ظروفی که روغن را از نور و هوا محافظت می کند تا کیفیت آن حفظ شود.
. برچسب: برچسب گذاری مناسب محصولات با اطلاعات مربوط به نوع، درجه و منشاء روغن زیتون.
توزیع:
. تدارکات: حمل و نقل روغن زیتون بسته بندی شده به بازارها، خرده فروشان و مصرف کنندگان مختلف. اطمینان از نگهداری و نگهداری مناسب محصول برای حفظ کیفیت آن.
بازاریابی و فروش:
. تبلیغ: تبلیغ و تبلیغ فرآورده های زیتون برای جذب مصرف کنندگان و آموزش آنها در مورد فواید و کاربردهای روغن زیتون.
. خرده فروشی و عمده فروشی: فروش محصولات زیتون از طریق کانال های مختلف از جمله سوپرمارکت ها، فروشگاه های تخصصی، پلتفرم های آنلاین و فروش مستقیم.

ضرورت تولید زیتون در قالب زنجیره

تولید زیتون در قالب زنجیره ارزش اهمیت زیادی دارد و از جنبه‌های مختلفی ضروری است. در اینجا به برخی از این اهمیت‌ها و ضرورت‌ها اشاره شده است:
افزایش بهره‌وری و کیفیت محصول
با سازمان‌دهی تولید زیتون در قالب زنجیره ارزش، می‌توان فرآیندها را بهینه‌سازی کرد و از بهترین روش‌ها و تکنولوژی‌ها استفاده کرد که به افزایش بهره‌وری و کیفیت محصول نهایی منجر می‌شود.
کنترل کیفیت در تمام مراحل تولید
زنجیره ارزش اجازه می‌دهد که کنترل کیفیت در تمامی مراحل از کاشت و برداشت تا فرآوری و بسته‌بندی به دقت انجام شود. این کار تضمین می‌کند که محصول نهایی با استانداردهای بالا به دست مصرف‌کننده می‌رسد.
افزایش درآمد کشاورزان
با ایجاد زنجیره ارزش، کشاورزان می‌توانند به بخشی از فرآیندهای بعد از برداشت دسترسی داشته باشند و از ارزش افزوده حاصل از فرآوری و بسته‌بندی بهره‌مند شوند. این امر منجر به افزایش درآمد و بهبود وضعیت معیشتی آنان می‌شود.
توسعه پایدار و حفاظت از محیط زیست
استفاده از روش‌های کشاورزی پایدار و مدیریت منابع طبیعی در زنجیره ارزش تولید زیتون، به حفظ منابع طبیعی و کاهش تأثیرات منفی زیست‌محیطی کمک می‌کند.
تقویت بازارهای داخلی و بین‌المللی
تولید زیتون در قالب زنجیره ارزش می‌تواند به تقویت بازارهای داخلی و بین‌المللی کمک کند. این کار با افزایش رقابت‌پذیری محصولات زیتون در بازارهای جهانی و ایجاد اعتماد در بین مصرف‌کنندگان انجام می‌شود.
افزایش اشتغال و کاهش مهاجرت
ایجاد زنجیره ارزش در تولید زیتون می‌تواند فرصت‌های شغلی جدیدی ایجاد کند و به کاهش مهاجرت از مناطق روستایی به شهری کمک کند. این امر با توسعه فعالیت‌های مرتبط با تولید، فرآوری، بسته‌بندی و توزیع زیتون محقق می‌شود.
ایجاد نوآوری و تحقیق و توسعه
زنجیره ارزش تولید زیتون می‌تواند به تشویق نوآوری و تحقیق و توسعه در زمینه‌های مختلف مانند کشاورزی، فناوری‌های فرآوری و بسته‌بندی کمک کند که به بهبود مستمر کیفیت و بهره‌وری منجر می‌شود.
افزایش امنیت غذایی
زنجیره ارزش در تولید زیتون می‌تواند به افزایش امنیت غذایی کمک کند. با بهبود تولید و فرآوری زیتون، محصولاتی با کیفیت بالا و ارزش غذایی مناسب به بازار عرضه می‌شود که می‌تواند نیازهای غذایی جمعیت را تأمین کند.
به طور کلی، تولید زیتون در قالب زنجیره ارزش نه تنها به بهبود کیفیت و افزایش بهره‌وری کمک می‌کند، بلکه به توسعه پایدار، افزایش درآمد و اشتغال، و تقویت بازارهای داخلی و بین‌المللی نیز منجر می‌شود.

بزرگترین زنجیره‌های تولید زیتون در جهان

بزرگترین شرکت‌های دارای زنجیره تولید زیتون در جهان شامل شرکت‌هایی هستند که از کاشت زیتون تا فرآوری، بسته‌بندی و توزیع محصولات زیتون را مدیریت می‌کنند. این شرکت‌ها با توجه به حجم تولید، کیفیت محصولات و حضور در بازارهای بین‌المللی شناخته می‌شوند.
. Deoleo: یکی از بزرگترین تولیدکنندگان روغن زیتون در جهان با زنجیره تولید گسترده از کاشت تا توزیع
. Sovena Group: این شرکت که در کشور پرتغال واقع شده است. یکی از پیشروان جهانی در تولید روغن زیتون است و در زمینه‌های مختلفی از جمله کشاورزی، فرآوری و توزیع فعالیت می‌کند.
. Salov Group: این شرکت که در کشور ایتالیا مستقر است یکی از بزرگترین تولیدکنندگان و صادرکنندگان روغن زیتون در جهان است و دارای زنجیره تولید کامل از کاشت تا صادرات است.
. Borges Mediterranean Group: یکی از بزرگترین شرکت‌های فعال در زمینه محصولات مدیترانه‌ای با تمرکز بر زیتون و روغن زیتون.
. Gaea Products S.A: زیتون، روغن زیتون، و محصولات غذایی مدیترانه‌ای.
. Lands of Olive Oil (La Española): یکی از قدیمی‌ترین و معتبرترین برندهای روغن زیتون در اسپانیا با زنجیره تولید گسترده.
. Ybarra Group: یک شرکت چند ملیتی که در تولید و توزیع محصولات زیتون و روغن زیتون فعالیت می‌کند.
. Cargill: یکی از بزرگترین شرکت‌های چند ملیتی که در زمینه محصولات غذایی فعالیت می‌کند و دارای زنجیره تولید کامل برای روغن زیتون است.
. Pompeian: ویژگی‌ها: این شرکت یکی از پیشروان در بازار ایالات متحده در زمینه روغن زیتون و محصولات مرتبط است.
این شرکت‌ها به دلیل توانایی‌های خود در مدیریت زنجیره‌های تولید و توزیع، توانسته‌اند به بزرگترین و معتبرترین تولیدکنندگان زیتون و روغن زیتون در جهان تبدیل شوند. هر کدام از این شرکت‌ها با بهره‌گیری از تکنولوژی‌های پیشرفته و استانداردهای کیفیت بالا، محصولات با کیفیتی را به بازار عرضه می‌کنند.

وضعیت تولید زیتون در جهان

اندازه بازار زیتون در سال ۲۰۲۴ ۱۴.۸۹ میلیارد دلار تخمین زده می شود و انتظار می رود تا سال ۲۰۲۹ به ۱۸.۸۶ میلیارد دلار برسد که در دوره پیش بینی (۲۰۲۴-۲۰۲۹) با CAGR 4.85 درصد رشد کند. بازار زیتون در سال‌های اخیر افزایش یافته است که عمدتاً به دلیل تغییر در الگوی مصرف به سمت گنجاندن روغن زیتون در رژیم غذایی منظم و استفاده از زیتون سفره از غذاهای مدیترانه‌ای در کشورهای غیر اروپایی بوده است. تقاضا برای زیتون فقط از طریق صنایع غذایی افزایش نمی یابد. نیاز به زیتون و درختان زیتون نیز از صنایع آرایشی و بهداشتی به سرعت در حال افزایش است تا محصولاتی از روغن زیتون و بخش سوخت بیولوژیکی تولید شود، جایی که سوخت بیلو از کشت درختان زیتون و تولید روغن زیتون به دست می آید. از نظر تولید، اسپانیا بزرگترین تولید کننده زیتون در جهان است و ایتالیا دومین سهم بزرگ را در اختیار دارد. اگرچه زیتون در مناطق مختلف جدید نیز تولید می شود، اما در دریای مدیترانه متمرکز شده است. بر اساس گزارشات سطح برداشت جهانی زیتون در سال ۲۰۱۷ ، ۹.۷ میلیون هکتار بوده است که تا سال ۲۰۲۰ به ۱۲.۷ میلیون هکتار خواهد رسید. که نشان از افزایش آن داشته است، عملکرد در سال های اخیر به طور قابل توجهی کاهش یافته است. از سال ۲۰۱۷، کار ۱۴.۵ درصد کاهش یافته و به ۱۸۵۲۲ هکتار در هکتار در سال ۲۰۲۰ رسیده است. اگرچه فرآوری زیتون به روغن خوراکی طی سالیان متمادی بر روند تولید زیتون مسلط بوده است، اما تقاضا برای زیتون های رومیزی برای مقاصد مختلف مانند میوه های تخمیری تازه، ترشی زیتون و چاشنی های غذایی در سراسر کشور رو به افزایش است. پیش‌بینی می‌شود این روند در بلندمدت بر بازار تأثیر مثبت بگذارد.
انقلاب رژیم غذایی که منجر به افزایش تقاضا برای روغن زیتون شد،از آنجایی که جمعیت عمومی در مورد سلامت بیشتر آموزش می بینند، این روند با افزایش تقاضا برای روغن و محصولات زیتون، عمدتاً به دلیل مزایای سلامتی آنها تغییر می کند. روغن زیتون سلامت قلب را بهبود می بخشد. حاوی آنتی اکسیدان ها و اسیدهای چرب امگا ۶ و امگا ۳ است. اگرچه مصرف روغن زیتون به طور سنتی در کشورهای مدیترانه ای مانند اسپانیا، ایتالیا، مراکش، تونس و سایرین صورت می گرفت، خانواده های با درآمد متوسط و مصرف کنندگان مرفه در چین، برزیل و هند شروع به استفاده از روغن زیتون تصفیه شده و بکر کرده اند. طبق گزارش گروه کشاورزان ایتالیایی Coldiretti، مصرف روغن زیتون در جهان طی ۲۵ سال گذشته تا ۷۳ درصد افزایش یافته است.بر اساس گزارش شورای بین المللی زیتون (IOC)، تولید جهانی روغن زیتون در سال ۲۰۲۱ حدود ۳.۰۹ میلیون تن برآورد شده است که رشد ۲.۹ درصدی را نسبت به سال قبل نشان می دهد. در سال ۲۰۲۱ مصرف ۳.۲۱ میلیون تن برآورد شد که رشد ۲.۹ درصدی را نسبت به سال ۲۰۲۰ نشان می دهد. واردات و صادرات در سال ۲۰۲۰ به ترتیب ۱.۱۲ میلیون متریک تن و ۱.۱۰ میلیون متریک تن ثبت شده است. تقاضای جهانی برای زیتون نیز ناشی از استفاده از زیتون به عنوان تنقلات است. تولیدکنندگان از روش‌های تخمیر متفاوتی برای تهیه زیتون استفاده می‌کنند و محصولات نهایی را برای مصرف عرضه می‌کنند.
اتحادیه اروپا بزرگترین تولید کننده، مصرف کننده و صادر کننده زیتون است. طبق گزارش فائو، سطح برداشت زیتون در اروپا در سال ۲۰۱۷ بالغ بر ۴.۹ میلیون هکتار بود که تا سال ۲۰۲۰ به ۵.۱ میلیون هکتار افزایش یافت. همچنین طبق گزارش شورای بین المللی زیتون، اروپا تقریباً ۲۲ درصد از مصرف جهانی زیتون را به خود اختصاص داده است. در سال ۲۰۲۰، ۰.۶ میلیون تن برآورد می شود که انتظار می رود در سال آینده کمی افزایش یابد. اروپا سهم عمده ای از مصرف جهانی را در اختیار دارد و اسپانیا، ایتالیا، یونان و فرانسه بیش از ۸۰ درصد از مصرف را به خود اختصاص داده اند. مصرف زیتون رومیزی در فرانسه در سال ۲۰۱۷ به ۶۵ هزار تن رسید که تا سال ۲۰۲۰ به ۷۰ هزار متریک تن رسید. طبق گزارش IOC اسپانیا، یونان، پرتغال و ایتالیا کشورهای اروپایی با بیشترین مصرف روغن زیتون در هر سال هستند. مقیم. عملکرد زیتون در اروپا نیز از ۲۶۳۹۸ هکتار در هکتار به ۲۷۳۴۶ هکتار در هکتار افزایش یافته است که از تقاضا و تولید حمایت می کند. بر اساس داده ها سازمان ملل متحد، عمده واردکنندگان زیتون در اروپا پرتغال، ایتالیا، هلند و اسپانیا هستند. در سال ۲۰۲۱، پرتغال تقریباً ۲۳ درصد از کل ارزش صادرات نفت را به خود اختصاص داد که به ۲۳.۵ میلیون دلار رسید. از نظر صادرات، صادرکنندگان عمده نفت پرتغال، اسپانیا، هلند و یونان هستند که تقریباً ۸۳ درصد از ارزش صادرات جهانی را در سال ۲۰۲۱ به خود اختصاص داده اند. تقاضا برای روغن سال به سال در حال افزایش است، ارزش واردات در سال ۲۰۲۱ دلار آمریکا بود. ۹۰.۸ میلیون دلار تقریباً ۴۰ درصد نسبت به سال قبل، ارزش صادرات نیز تقریباً ۲۶ درصد از سال ۲۰۲۰ افزایش یافته و در سال ۲۰۲۱ به ۷۹.۱ میلیون دلار رسیده است و انتظار می رود این روند در دوره پیش بینی شده با افزایش تقاضا ادامه یابد.

پیش بینی بازار مصرف زیتون در ایران

بازار مصرف زیتون در ایران دارای ویژگی‌ها ی خاصی است که تحت تأثیر عوامل مختلفی قرار دارد. استان‌های زنجان، فارس، گیلان، قزوین، و کرمان از مهمترین مناطق تولید زیتون در ایران هستند. مصرف زیتون و فرآورده های آن در خانوار های ایرانی محبوبیت دارد و مصرف زیتون به‌عنوان یک ماده غذایی سالم و مغذی در فرهنگ غذایی ایرانیان جایگاه ویژه‌ای دارد. همچنین بخشی از زیتون تولیدی برای مصارف صنعتی مانند تولید روغن زیتون و سایر فرآورده‌های جانبی استفاده می‌شود. افزایش آگاهی عمومی از فواید زیتون و روغن زیتون، انتظار می‌رود که تقاضا برای این محصولات در آینده افزایش یابد. سرمایه‌گذاری در فناوری‌های نوین و بهبود فرآیندهای تولید می‌تواند به توسعه صنعت زیتون در ایران کمک کند. در مجموع بازار مصرف زیتون در ایران دارای پتانسیل‌های قابل توجهی است. با توجه به فرهنگ مصرف، فواید بهداشتی و فرصت‌های اقتصادی، این بازار می‌تواند رشد قابل توجهی را تجربه کند. با این حال، برای بهره‌برداری کامل از این پتانسیل‌ها، نیاز به برنامه‌ریزی دقیق، سرمایه‌گذاری مناسب و مدیریت کارآمد در تمام مراحل زنجیره تولید وجود دارد.

تحلیل swot صنعت تولید زیتون

تحلیل SWOT (نقاط قوت، نقاط ضعف، فرصت‌ها و تهدیدها) یک ابزار مهم برای ارزیابی وضعیت فعلی و آینده تولید زیتون است. این تحلیل می‌تواند به کشاورزان، تولیدکنندگان و شرکت‌های مرتبط کمک کند تا راهبردهای مناسبی برای بهبود و توسعه این صنعت اتخاذ کنند.

. نقاط قوت (Strengths):

. شرایط اقلیمی مناسب: بسیاری از مناطق تولید زیتون دارای آب و هوای مدیترانه‌ای هستند که برای کشت زیتون بسیار مناسب است.

. محصولات متنوع: تولید انواع مختلف زیتون (روغنی، خوراکی) و مشتقات آنها (روغن زیتون، خمیر زیتون، کنسرو زیتون).

. کیفیت بالا: برخی از کشورهای تولیدکننده زیتون به دلیل کیفیت بالا و طعم منحصر به فرد محصولات خود شناخته شده‌اند.

. سنت و تاریخ: تولید زیتون در بسیاری از مناطق قدمت زیادی دارد و بخشی از فرهنگ و سنت آنها است.

. خواص سلامتی: زیتون و روغن زیتون به دلیل خواص سلامتی و غذایی خود بسیار مورد توجه قرار دارند.

نقاط ضعف (Weaknesses):

. هزینه تولید بالا: هزینه‌های مربوط به کاشت، نگهداری، و برداشت زیتون می‌تواند بالا باشد.

. نیاز به سرمایه‌گذاری: فرآوری و بسته‌بندی محصولات زیتون نیاز به سرمایه‌گذاری‌های بالایی دارد.

. مشکلات مربوط به تغییرات آب و هوایی: تغییرات اقلیمی می‌تواند بر کیفیت و کمیت محصول تأثیر منفی بگذارد.

. عدم دسترسی به بازارهای جهانی: برخی از تولیدکنندگان ممکن است به بازارهای بین‌المللی دسترسی نداشته باشند یا با مشکلاتی در صادرات مواجه باشند.

. نیاز به تکنولوژی مدرن: بسیاری از تولیدکنندگان هنوز از روش‌های سنتی استفاده می‌کنند که ممکن است بهره‌وری کمتری داشته باشد.

فرصت‌ها (Opportunities):

. افزایش تقاضای جهانی:  تقاضا برای محصولات سالم و ارگانیک در سطح جهان در حال افزایش است که فرصت مناسبی برای تولیدکنندگان زیتون فراهم می‌کند.

. تنوع محصولات: امکان توسعه محصولات جدید و متنوع از زیتون، مانند محصولات زیبایی و بهداشتی.

. دسترسی به بازارهای جدید: با توجه به رشد بازارهای جهانی، تولیدکنندگان می‌توانند به بازارهای جدید و رو به رشد دسترسی پیدا کنند.

. توسعه فناوری: استفاده از تکنولوژی‌های مدرن می‌تواند بهره‌وری را افزایش دهد و هزینه‌ها را کاهش دهد.

. حمایت‌های دولتی و بین‌المللی: بسیاری از کشورها و سازمان‌های بین‌المللی حمایت‌هایی برای کشاورزی پایدار و تولید محصولات ارگانیک ارائه می‌دهند.

تهدیدها (Threats):

. رقابت شدید: رقابت شدید بین تولیدکنندگان بزرگ زیتون در سطح جهانی می‌تواند به کاهش قیمت‌ها و سودآوری منجر شود.

. تغییرات اقلیمی: تغییرات ناگهانی در شرایط آب و هوایی می‌تواند تولید زیتون را به خطر بیندازد.

. آفات و بیماری‌ها: زیتون مستعد ابتلا به آفات و بیماری‌های مختلف است که می‌تواند به کاهش محصول منجر شود.

. تغییرات در قوانین و مقررات: تغییرات در قوانین مربوط به صادرات، واردات، و استانداردهای کیفیت می‌تواند تاثیرات منفی داشته باشد.

. نوسانات بازار: نوسانات قیمت‌های جهانی روغن زیتون و زیتون می‌تواند بر سودآوری تولیدکنندگان تأثیر بگذارد.

نتیجه‌گیری:

تحلیل SWOT تولید زیتون نشان می‌دهد که در حالی که این صنعت دارای نقاط قوت بسیاری است و فرصت‌های زیادی برای رشد و توسعه دارد، اما با چالش‌های قابل توجهی نیز مواجه است. برای بهره‌برداری کامل از فرصت‌ها و کاهش تهدیدها، تولیدکنندگان باید به نوآوری، استفاده از تکنولوژی‌های مدرن، و توسعه بازارهای جدید توجه ویژه‌ای داشته باشند.

بزرگترین کشورهای تولید کننده زیتون و فرآورده های آن

تعدادی از کشورها در جهان به عنوان بزرگترین تولیدکنندگان زیتون و فرآورده‌های آن شناخته می‌شوند. این کشورها دارای زنجیره‌های تولید پیشرفته و کامل از کاشت تا فرآوری و بسته‌بندی زیتون هستند.
اسپانیا: اسپانیا بزرگترین تولیدکننده زیتون در جهان است و به‌طور ویژه در تولید روغن زیتون پیشتاز است. این کشور دارای زیرساخت‌های پیشرفته‌ای برای فرآوری، بسته‌بندی و صادرات زیتون و روغن زیتون است.
ایتالیا: ایتالیا یکی از بزرگترین تولیدکنندگان زیتون و روغن زیتون با کیفیت بالا در جهان است. این کشور به خاطر فناوری‌های پیشرفته در فرآوری زیتون و تولید محصولات با ارزش افزوده معروف است.
یونان: یونان سومین تولیدکننده بزرگ زیتون و روغن زیتون در جهان است. یونان به‌خاطر استفاده از روش‌های سنتی در ترکیب با فناوری‌های مدرن شناخته می‌شود.
ترکیه: یکی از بزرگترین تولیدکنندگان زیتون و فرآورده‌های آن در جهان است. که دارای زنجیره تولید پیشرفته‌ای برای تولید زیتون کنسرو شده و روغن زیتون است.
تونس: این کشور به‌خاطر تولید روغن زیتون با کیفیت بالا و صادرات به بازارهای جهانی معروف است.
تولید: مراکش یکی از تولیدکنندگان مهم زیتون در جهان است.مراکش: مراکش به‌خاطر تولید زیتون کنسرو شده و روغن زیتون با کیفیت متوسط به بالا شناخته می‌شود.
سوریه: سوریه یکی از تولیدکنندگان بزرگ زیتون در منطقه خاورمیانه است. زنجیره تولید زیتون در سوریه به‌خاطر مشکلات ناشی از جنگ داخلی با چالش‌هایی مواجه است، اما همچنان به‌عنوان یکی از تولیدکنندگان مهم زیتون شناخته می‌شود.
کشورهای فوق‌الذکر دارای زنجیره‌های تولید زیتون کامل و پیشرفته‌ای هستند که از کاشت و پرورش درختان زیتون تا فرآوری و بسته‌بندی محصولات نهایی را دربرمی‌گیرد. این کشورها به‌خاطر تجربه، فناوری‌های مدرن و زیرساخت‌های قوی در صنعت زیتون، به‌عنوان پیشروان این صنعت در جهان شناخته می‌شوند.

درصورت تمایل به این مطلب امتیاز دهید: