طرح تولید انواع سرکه

سرکه نوعی مایع اسیدی است که از تخمیر اتانول (الکل اتیلیک) به دست می‌آید و حاوی اسید استیک (اسید اتانولیک) است.غلظت اسید استیک در سرکه‌های خوراکی موجود در بازار که بیشتر مصرف آشپزخانه‌ای دارند، بین ۴ تا ۸ درصد و سرکه‌هایی که برای تهیه ترشیجات استفاده می‌شوند، تا ۱۸ درصد می‌باشد. سرکه طبیعی همچنین حاوی مقدار کمی اسید تارتریک، اسید سیتریک و دیگر اسیدهای گیاهی است. سرکه از زمان باستان مورد استفاده بوده و یکی از مواد مهم آشپزی در اروپا و آسیا می‌باشد.

انواع سرکه

سرکه سیاه شرق آسیا
سرکه سیاه چینی که نوعی سرکه کهنه حاصل از برنج، گندم، ارزن و ذرت خوشه‌ای یا مخلوطی از آن‌ها است، سیاه‌رنگ است و مزه مالت دارد. به این نوع سرکه می‌توان قند، ادویه‌جات و رنگ کارامل اضافه کرد. معمولی‌ترین نوع این سرکه، زین جیانگ، نام شهری (در کشور چین) می‌باشد و در هنگ‌کنگ نیز تولید می‌شود. سرکه مشابهی با رنگ روشن‌تر که از برنج ژاپن تهیه می‌گردد، به نام کوروزو مشهور است. این نوع سرکه که از سال ۲۰۰۴ میلادی به بازار ارائه شده با ادعای نوشابه خوب سلامتی و داشتن مقدار زیاد اسیدهای آمینه، از سوی سازندگان آن معرفی شده است.

سرکه برنج
سرکه برنج در آشپزی شرق و جنوب شرقی آسیا بسیار معمول است. این سرکه به رنگ‌های سفید، زرد کمرنگ، قرمز و یا سیاه وجود دارد. نوع سرکه قرمز به‌طور سنتی رنگ می‌شود و نوع سیاه که در چین معمول است از برنج گلوتنی تهیه می‌گردد. سرکه سیاه برنج به‌طور گسترده در شرق آسیا مصرف دارد. سرکه سفید برنج اسیدیته ضعیفی دارد و تقریباً بی‌مزه است. بعضی از سرکه‌های برنج تقریباً شیرینند و گاهی با افزودن ادویه‌جات مختلف به آن طعم‌های مختلف می‌دهند.

سرکه مالت
سرکه مالت از جو تهیه می‌گردد. در این روش نشاسته به مالتوز، سپس به آبجوی قوی و در نهایت به سرکه تبدیل می‌شود. رنگ این نوع سرکه قهوه‌ای روشن است.

سرکه میوه‌ها
اصولاً سرکه‌هایی که از میوه‌جات مختلف از جمله سیب، به، تمشک، انگور فرنگی سیاه و گوجه‌فرنگی به دست می‌آیند، بدون افزودنی و دارای مزه‌های اصلی و اولیه هستند.

سرکه نیشکر
از عصاره گیاه نیشکر به دست می‌آید. این نوع سرکه در فیلیپین (به‌خصوص شمال فیلیپین)، فرانسه و آمریکا بیشتر معمول است و رنگ آن زرد پررنگ یا قهوه‌ای طلایی، با مزه مطبوع است. این سرکه شباهتی به سرکه برنج دارد ولی چون باقی مانده قندی در آن وجود ندارد، ترش می‌باشد. این نوع سرکه اکثراً با نام و برچسب Sukang maasim به معنی «سرکه ترش به فروش می‌رسد.»

سرکه کشمش
این سرکه که از کشمش بدست می‌آید، در ترکیه تولید می‌شود و به نام «خل عنب» که در عربی به معنی سرکه انگور است، مشهور می‌باشد. سرکه کشمش اکثراً در آشپزی خاورمیانه مصرف دارد و دارای رنگ قهوه‌ای کدر با مزه ملایم است.

سرکه خرما
این نوع سرکه به طور سنتی در نواحی خاورمیانه تهیه و مصرف می‌شود.

سرکه عسل
سرکه حاصل از عسل به دلیل گرانی آن کمیاب است. سرکه عسل تجارتی محصولی از ایتالیا و فرانسه می‌باشد.

سرکه بالزامیک
نوعی سرکه کهنه و معطر سنتی ایتالیایی است که از آب غلیظ انگور سبز به دست می‌آید. این نوع سرکه رنگ قهوه‌ای تیره و مزه‌ای قوی دارد. گاهی این سرکه را برای چند سال در بشکه‌های چوبی که از چوب درختان بلوط، شاه‌بلوط، گیلاس، توت، سرو، آکاسیا و درخت زبان گنجشک ساخته شده‌اند به عمل می‌آورند.بهترین نوع سرکه بالزامیک مربوط به ایتالیا است. نوع ارزان‌تر سرکه بالزامیک که در دیگر نقاط جهان تولید می‌شود، از قرن بیستم به بعد در بازارهای جهان عرضه شد. اصولاً عمر سرکه‌های بالزامیک واقعی بین ۱۲ تا ۲۵ سال می‌باشد. سرکه‌های بالزامیک حتی با قدمت صد ساله وجود دارند که خیلی گران‌قیمت هستند.

سرکه تقطیرشده
سرکه‌ای است که تقطیر شده و در نتیجه بی‌رنگ است. غلظت اسید استیک این نوع سرکه ۵ تا ۸ درصد می‌باشد. این سرکه که به سرکه سفید نیز معروف است، در آزمایشگاه‌ها، موارد طبی، تهیه ترشیجات و آشپزی مصرف دارد.
اصطلاح سرکه تقطیرشده گاهی برای سرکه‌هایی که اسید استیک آن بین ۵ تا ۲۰ درصد می‌باشد به کار می‌رود. این نوع سرکه‌ها را از نیشکر و یا تولیدات شیمیایی اسید استیک تهیه می‌کنند.

سرکه نارگیل
سرکه نارگیل از تخمیر آب نارگیل به دست می‌آید و به طور وسیع در جنوب شرق آسیا و به خصوص فیلیپین که مهم‌ترین تولیدکننده آن است، استفاده می‌شود. این نوع سرکه که در آشپزی هندی‌ها معمول است رنگ سفید ابری با مزه تند، اسیدی و کمی مخمری نیشکری دارد.

کیوی
یکی از محصولات فرعی میوه کیوی در سطح تجارتی، سرکه آن است. اصولاً مازاد کیوی یا محصولاتی را که بیم از بین رفتن یا زیاد رسیدن آن باشد، به سرکه تبدیل می‌کنند. یکی از بزرگ‌ترین تولیدکنندگان سرکه کیوی کشور نیوزلند می‌باشد. چین از سال ۱۹۹۰ برای مصرف داخلی اقدام به تولید سرکه کیوی نموده است.

سرکه‌های معطر
عمومی‌ترین سرکه‌های معطر با مزه‌های متنوع، از تمشک، قره‌قاط و انواع انجیر به دست می‌آید. همچنین برای طعم و بوی این نوع سرکه‌ها از پرتقال قرمز و هلو نیز استفاده می‌شود.

برای معطر کردن سرکه‌ها، به‌خصوص در خاورمیانه، از گیاهانی مانند آویشن و مرزنجوش استفاده می‌کنند. برای تهیه این گونه سرکه‌ها می‌توان گیاهان خشک یا تازه معطر به سرکه افزود و آن را برای مدتی کنار گذاشت تا رایحه گیاه در سرکه بپیچد

فرایند تولید سرکه

به طور کلی میتوان سرکه ها را به دو دسته ی صنعتی و سنتی تقسیم کرد ، بد نیست با خواص و مضرات هر یک آشنا شویم.
«تولید سرکه در صنعت به دو روش مختلف صورت می گیرد؛ در روش اول، سرکه را با استفاده از خود میوه ها تهیه می کنند. میوه هایی که برای تولید سرکه به کار برده می شوند، باید دارای کربوهیدرات بالایی باشند یعنی یا میزان نشاسته آنها زیاد باشد یا به اندازه کافی، شیرین باشند
به همین دلیل برای تهیه سرکه های صنعتی یا سنتی، بیشتر از میوه هایی مانند سیب، خرما یا انگور استفاده می کنند. در روش دوم که کاربرد بیشتری هم در صنایع تولید سرکه دارد، کارخانه ها ترجیح می دهند برای تهیه این محصول، از همان ابتدا از الکل کمک بگیرند.» درباره سرکه، یکی از پرمصرف ترین چاشنی های ما ایرانیان و جهان می باشد ، بیشتر با زیر و بم سرکه های صنعتی و سنتی، آشنا خواهیم شد.
استفاده از الکل برای تهیه سرکه در صنعت .
در روش تولید سرکه با الکل، آبمیوه ها یا ضایعه های آبمیوه های کارخانه های تولید آبمیوه را که دارای کربوهیدرات بالایی هستند صاف و از آنها برای تهیه سرکه استفاده می کنند. گاهی هم کارخانه های تولید سرکه، محصول خود را با استفاده از الکل تهیه شده از ملاس چغندر، درست می کنند. البته در روند سنتی تولید سرکه از خود میوه ها هم در ابتدای کار، الکل از میوه استخراج و سپس این الکل به سرکه تبدیل می شود. به طور کلی، تولید سرکه از الکل در صنایع، بسیار راحت تر و بی دردسرتر از تولید آن از خود میوه هاست.

استفاده از الکل در تولید سرکه های صنعتی

در روند تولید سرکه، این الکل به تدریج تبدیل به سرکه می شود. حتی افرادی که تجربه تهیه سرکه های خانگی را دارند هم می دانند که میوه ها برای سرکه شدن، ابتدا تبدیل به الکل و سپس سرکه می شوند. یعنی زمانی که انگور یا میوه های دیگر را برای تهیه سرکه در ظرف می ریزند یا از الکل برای این کار کمک می گیرند، میکروارگانیسم های تولیدکننده سرکه که همان باکتری های اسید استیک یا استوباکترها هستند، پس از مدتی که از تولید الکل گذشت، آن را مصرف و تبدیل به اسید یا همان سرکه می کنند.

کمی هم درباره روش سنتی تولید سرکه
در روش خانگی یا سنتی، ابتدا میوه ها را خرد می کنند و داخل ظرف می ریزند. سپس در ظرف را برای مدتی می بندند تا تخمیر الکلی توسط مخمرها انجام بشود. بعد از اینکه مخمرها، کربوهیدرات ها را در شرایط بی هوازی به الکل تبدیل کردند، باید در ظرف را باز کرد تا هوا وارد محیط الکلی میوه ها بشود. در این شرایط هوازی، استوباکترها وارد عمل می شوند و با مصرف الکل، سرکه را تولید می کنند. معمولا افرادی که سرکه خانگی تهیه می کنند، از روی تجربه می دانند که چه زمانی باید در ظرف را باز کنند؛ اما بهترین زمان برای این کار، هنگامی است که میوه ها جوش بیایند و حالت حباب در سطح ظرف و میان آنها تشکیل بشود. در این صورت است که ما متوجه می شویم الکل، تولید شده است. این جوش و حباب، ناشی از خارج شدن گازکربنیک از میوه هایی است که برای مدتی در شرایط بی هوازی باقی مانده اند. اگر بعد از باز کردن در ظرف، یک قاشق سرکه به محتویات آن اضافه شود، شرایط لازم برای تولید سرکه به خوبی فراهم خواهد شد. در صنعت هم باکتری های اسید استیک را برای تولید سرکه به الکل اضافه می کنند و با پمپ، هوایی به داخل محصول می دمند تا تمام الکل تبدیل به سرکه بشود.

برای تبدیل شدن الکل به سرکه یا افزایش مدت زمان ماندگاری آن، افزودن نمک به محصول نهایی ضروری است.
خیر. در مورد تبدیل الکل به سرکه که توضیح دادیم؛ در مورد افزایش مدت زمان ماندگاری هم باید بدانید که خود سرکه دارای محیطی کاملا اسیدی است که میکروارگانیسم ها امکان رشد در آن را ندارند، بنابراین ضرورتی برای افزودن نمک به این دلیل هم به سرکه ها وجود نخواهد داشت.

معرفی کد آیسیک مرتبط با صنعت تولید انواع سرکه

۱۵۴۹۴۱۲۳۹۸ کد آیسیک سرکه تهیه شده از الکل
۱۵۴۹۴۱۲۳۹۹ کد آیسیک سرکه تهیه شده از میوه ها
۱۵۴۹۵۱۲۴۰۰ کد آیسیک سرکه انگور
۱۵۴۹۵۱۲۴۰۱ کد آیسیک سرکه سیب
۱۵۴۹۵۱۲۴۰۲ کد آیسیک سرکه پوست مرکبات
۱۵۴۹۵۱۲۵۲۸ کد آیسیک سرکه خرما
۷۴۹۵۴۱۲۳۸۵ کد آیسیک بسته بندی انواع سرکه

کد تعرفه گمرکی ۲۲۰۹۰۰۰۰ سرکه خوراکی و بدل سرکه خوراکی که از جوهر سرکه به دست میآید.

وضعیت واردات و صادرات انواع سرکه

در نمودار زیر وضعیت واردات و صادرات سرکه وبدل سرکه خوراکی در کشور به تفکیک سال آمده است .

وضعیت واحد های فعال تولید انواع سرکه

در نمودار زیر تعداد و ظرفیت واحدهای تولید کننده انواع سرکه در کشور به تفکیک استان آمده است .