طرح تولید پودر خون
- 1 تیر 1399
- ۰
- بازدیدها: 1,354
- دسته بندی:
طرح تولید پودر خون
پودر گوشت و خون نیز یکى از مواد اولیه جهت تأمین پروتئین در جیره غذائى طیور مىتواند باشد. پودر گوشت و خون از مازاد کشتارگاههاى دامى و کنسروسازی، لاشه حیواناتى که در کشتارگاه بهعلل مختلفى براى انسان غیرقابل مصرف تشخیص داده مىشوند، تشکیل مىگردد. همچنین ضمائم قرمز لاشه (کبد، قلب، قلوه، سر)، ضمائم سفید لاشه (مجارى معده و روده، ششها، دستها و پاها) و سایر پسمانده کشتارگاهها (خون، استخوان، اندام تناسلی، و گاهى حتى شاخ و سم) در تهیه پودر گوشت مورد استفاده قرار مىگیرد. از اینرو بسته به اینکه مواد اولیه بیشتر شامل چه قسمتهائى باشد پودر گوشت موجود در بازار به سه دسته تقسیم مىکنند:
– آرد گوشت پراستخوان (حاوى ۴۵ درصد پروتئین خام)
– آرد گوشت کماستخوان (حاوى ۵۰ درصد پروتئین خام)
– آرد گوشت بىاستخوان (حاوى ۵۳-۵۵ درصد پروتئین خام)
پودر گوشت داراى مقدار قابل توجهى گلیسین، پرولین و مخصوصاً لیزین است. ولى اسیدآمینههاى نوع متیونین، تریپتوفان، هیستیدین، ترهاونین و پرولین آن نسبت به پودر ماهى کمتر است.
مقدار چربى در آدر گوشت بین ۷-۱۴ درصد است. پودر گوشت بسته بهنوع تهیه داراى مقادیر فراوان کلسیم و فسفر مىباشد، بهعلاوه حاوى مقادیر قابل توجهى از عناصر کمیاب (مس، منگنز، آهن) است، از اینرو معمولاً در تغذیه طیور پودر گوشت را هیچگاه بهعنوان تنها منبع پروتئینى در جیره انتخاب نمىکنند بلکه بهعلت بعضى کمبودها و محدودیتهائى که در آن وجود دارد، بهعنوان مکمل غذا همراه با پودر ماهى بهکار مىبرند.
پودر خون
خون در بین مواد حاصله از مازاد کشتارگاهى منبع خوبى از پروتئینهاى خام است. از همه حیوانات خونگرم، مىتوان پودر خون تهیه کرد ولى معمولاً خونى که در کشتارگاههاى دام جمعآورى مىشود، از گاو و گوسفند و احیاناً بز و شتر مىباشد سابقاً خون کامل را بعد از منعقد کردن، در اتوکلاو تا حرارت ۱۴۰ درجه سانتىگراد حرارت داده و سپس تحت فشار در دیگهاى چرخان خشک مىنمودند. در حال حاضر از دستگاههائى استفاده مىکنند که در آن خون کامل بهصورت پودر پاشیده و به طریقه اسپرى خشک مىگردد.
پودر خون از نظر پروتئین بسیار غنى است. معمولاً بین ۱۱/۸۷-۵/۷۷ درصد (بهطور متوسط ۸۲ درصد) ماده ازته دارد. خون داراى مقدار زیاد لیزین (۹/۹ درصد) و مقدار کمى ایزولوسین، تریپتوفان، آرژنین و متیونین است. مواد معدنى آن در حدود ۵/۰ درصد و مواد چربى آن بسیار فقیر است.
پودرخون با داشتن مقدار فراوان مواد ازته معمولاً همراه با غلات که از نظر پروتئین خام و لیزین ضعیف است، در فرمول بهکار مىرود.
خون دامهای کشتاری که در کشتارگاها ذبح میشود پس از جمع آوری و خشک کردن به عنوان پودر خون مصرف میشود خون در بین مواد مازاد حاصله از کشتارگاهها منبع خوبی از پروتئین میباشد. از تمام حیوانات خونگرم میتوان پودر خون تهیه کرد. ولی معمولا خونی که در ایران از کشتارگاههای دام جمع آوری میشود از گاو و گوسفند و احتمالاً بز و شتر میباشد. نسبت به بقیه منابع پروتئینی از سطح اسید آمینه پایینتری برخوردار است.
مزایای پودر خون
پودر خون یک منبع غنی از نیتروژن است، نیتروژن، فسفر و پتاسیم سه مواد مغذی اصلی برای گیاه بلوبری میباشند تا گیاه رشد خوبی داشته باشد. نیتروژن برای ترویج گیاه به تولید شاخ و برگ سالم مهم است، همچنین بوته های بلوبری برای تولید میوه نیز به نیتروژن کافی در خاک نیاز دارد. یک منبع ارگانیک نیتروژن، پودر خون است که در کشتارگاه ها تولید میشود. پودر خون نسبت به سایر کودهای ارگانیک سریع تر عمل میکند ولی تا چهار ماه بیشتر در خاک باقی نمیماند.
یکی از مزایای پودر خون این است که این محصول باعث انتقال بیماری جنون گاوی نمی شود
کاربرد پودر خون
از آنجائیکه مصرف پروتئینهای نباتی در جیره غذائی دام و طیور به تنهائی از لحاظ تعادل اسیدهای آمینه گاهی با اشکالاتی مواجه می شود بنابراین باید از منابع پروتئین حیوانی مختلف از جمله آرد گوشت در جیره غذائی دام و طیور استفاده نمود. تجربه ثابت کرده است که استفاده از این گونه منابع از لحاظ اقتصادی نیز مقرون به صرفه است. البته این محصول بعد از پودر ماهی از اولیت دوم برخوردار است چرا که از سطح اسید آمینه پایینتری نسبت به بقیه منابع پروتئین حیوانی در تغذیه دام و طیور دارد و باید برای جبران این موضوع، پودر خون را با مواد مغذی دیگری ترکیب کرد.
در حال حاضر این محصول در صنعت مرغداری که دومین صنعت کشور می باشد، مصرف دارد و میتواند تا ٢ درصد از ماده تشکیل دهنده دانه مرغ گوشتی را در برگیرد. البته استفاده از این ماده به ۵-۶ درصد محدود است چرا که برای دام رغبتی به خوردن آن نشان نخواهد داد. به همین منظور گفته میشود استفاده از پودر خون در غذای دام عموما نیاز به یک دوره چند ماهه دارد که بتوان در آن دوره دام را نسبت به طعم آن عادت داد.
همواره باید خون را قبل از آنکه به استفاده موجودات زنده برسد حرارت داد تا از انتقال بیماری بین حیوانات جلوگیری شود. خون خام (خون تازه) نباید قبل از آنکه به مدت ١۵ دقیقه در دمای ١٠٠ درجه حرارت ببیند مورد استفاده قرار گیرد. البته استفاده از این محصول برای تغذیه خاک در صنعت کشاورزی نیز کمابیش رواج دارد. به طور کلی به کود هایی که از بقایای موجودات زنده بوجود آمده اند،Organic Fertilizer گفته میشود. پودر خون نیز به عنوان کود ارگانیک با سطح نیتروژن بالا کاربرد دارد. البته در صورتی که از آن بیشتر از میزان مصرف گردد باعث سوختن گیاهان در اثر مجاورت با آمونیاک بالا میشود. این محصول به طور کامل درآب حل میشود و میتواند به عنوان کود مایع نیز مورد استفاده قرارگیرد.
کد آیسیک مرتبط با صنعت تولید پودر خون
کد آیسیک مخفف International Standard Industrial Classification (سیستم بین المللی طبقه بندی استاندارد صنایع) است. کد گذاری به عنوان روش ساده و دقیق برای تعیین هویت کالا، قطعات ، مدارک و اموال ، سالها است که در سطح شرکت هاو زنجیره های تأمین مورد استفاده قرار می گیرد.
کد آیسیک پودر خون دام ۱۵۱۱۵۱۲۴۲۷
کد آیسیک پودر خون طیور ۱۵۱۱۵۱۲۴۳۲
کد تعرفه گمرکی مرتبط با صنعت تولید پودر خون
تعرفه یا به عبارت دیگری(TARIFF) یک نوع معیار رقمی و یا عددی می باشد برای شناسی و تعیین جایگاه کالا در ترخیص کالا .
تعرفه گمرکی میزان حقوق ورودی قابل پرداخت برای ورود کالا می باشد.تعرفه گمرکی در بستر تاریخ مبتنی بر سیستم و روش های خاصی از قبیل اداره گمرک،آمار،حمل و نقل،بیمه و غیره طراحی و مورد استفاده قرار می گیرد.
کد تعرفه گمرکی پودر خون ۱۶۰۲۹۰۰۰ میباشد.
بررسی مقدماتی تکنولوژی تولید
به دلیل قابلیت فساد بسیار بالای خون، در کشتارگاه بهتر است از سیستم هایی برای خارج کردن خون از دام استفاده شود که کاملا بسته و استریل باشند. ابتدا پس از خون گیری از دام و انتقال آن به کارخانه تولید پودر خون و پس از انجام تست های کنترل کیفی لازم جهت اطمینان از کیفیت و تازگی خون، آن را در سردخانه نگه داری میکنند. سپس آن را وارد مرحله خشک کردن می کنند. در این مرحله میتوان مستقیما از خشک کن های پیوسته استفاده کرد یا در صورتی که مایل به استفاده از سیستم تولید غیر پیوسته باشیم، میتوانیم شرایطی را مهیا سازیم که خون تازه بواسطه آن بسته شود (دلمه ببندد ) تا بخشی از آب آن جدا شود. این کار باساکن نگهداشتن خون امکان پذیر است ولی برای افزایش سرعت دلمه بستن بعضا به آن حرارت کمی میدهند. سپس با روش های فیزیکی از جمله سانتریفوژ کردن ( دیکانتر) %۷۵ آب را از خون جدا میکنند. در نتیجه این عمل ماده حاصل که نصف آب و نصف مواد جامد است را تغلیظ میکنند تا خشک شود. این عمل نیز در دیگهای حرارتی غیر مستقیم (حرارت این سیستم اساسا با بخار آب تامین میشود ) انجام می شود.
اما در نهایت از آنجا که محصول این روش فلس و پولک خون (و نه پودر خون ) است باید در نهایت محصول را با همزن های مناسب به پودر تبدیل کرد.
در حالت کلی برای تولید پودر خون نمودار زیر گویای مراحل اصلی میباشد.
بررسی اجمالی تکنولوژی و روش های تولید
پودر خون معمولا با یکی از روش های Spray یا Flash خشک می شود. روش Flash خود به دو روش Ring Drying و Drum Drying تقسیم بندی می شود. انتخاب روش خشک کردن خون، تاثیر مستقیمی بر میزان هضم “پروتئین خام” پودر خون دارد زیرا که بین میزان حرارتی که به خون می دهیم و پروتئین خام ارتباط مستقیم وجود دارد.
درواقع هرچه حرارت بیشتری به پودر خون بدهیم، میزان جذب پروتئین خام آن در دام وهمچنین قابلیت انحلال پروتئین خام آن در آب پایین می آید. سابقاً خون کامل را بعد از منعقد کردن، در اتوکلاو تا حرارت۱۴۰ درجه سانتیگراد حرارت داده و سپس تحت فشار در دیگ هاى چرخان خشک مى نمودند. در حال حاضر از دستگاه هائى استفاده مى کنند که در آن خون کامل به صورت پودر پاشیده و به طریقه اسپرى خشک مى گردد.
از آنجا که پودر خون ماده ای هیدروفیل (آب دوست) میباشد رطوبت آن را به میزان فقط ١٠ تا ١٢ درصدکاهش می دهند و سپس در جایی خشک نگهداری می کنند تا فاسد نشود.
پودر خون را می توان در مقیاس پایین نیز تولید کرد. پس از جمع آوری خون مورد نیاز، آن را به آرامی در حالی که مدام در حال هم زدن می باشد حرارت داده سپس بعد از آنکه اکثر آب موجود در خون تبخیر شد، آن را در مجاورت نور خورشید یا منبع حرارت مصنوعی خشک می کنند. میتوان خون پخته شده را قبل از خشک کردن با مواد دیگر از جمله سبوس برنج یا گندم مخلوط کرد. این کار خشک کردن آن را تسهیل میکند و ارزش غذایی آن را بالا می برد.
پایین نگه داشتن درجه حرارت پودر خون در خلال فرایند های پختن و خشک کردن تا جای ممکن، کیفیت بالای آن را تضمین خواهد کرد.
البته برای کمک کردن به استخراج آب، میتوان ابتدا به خون اجازه داد دلمه ببندد سپس آن را جوشاند ولی در این حالت سطح ایزولئوسین (یک اسید آمینه) آن کاهش میابد. برای اینکار ١ درصد آهک زنده یا ٣ درصد آهک مرده به خون اضافه میکنند. با این روش، از تلفات ماده خشک که شامل بسیاری از مواد معدنی می باشد، نیز به میزان ١٠ الی ١۵ درصد کاسته می شود. همچنین خون خام را میتوان با افزودن مقداری اندک ( ٠,٧ درصد) اسید سولفوریک یا مقداری همسان از اسیدی دیگر به مدت یک هفته نگهداری کرد.
از آنجا که تا حد ممکن بهتر است حرارت کمتری به پودر خون بدهیم، بهترین روش برای خشک کردن پودر خون، خشک کردن آن به روش Flash و Spray می باشد چرا که کمترین دمای ممکن را به خون می دهند و سطح اسیدهای آمینه آنها بالاتر خواهد بود.
از طرفی دیگر دام تمایل بیشتری به خوردن آن نشان میدهد. البته همچنان کمبود ایزولئوسین آن به عنوان محدودیت باقی خواهد ماند.
مقایسه پودر خون تولید شده توسط روش Flash و Spray
روش Drum Drying
در این روش مایعی که میخواهد خشک شود را روی سطح دوار داغی میریزند. در نتیجه تماس با این غلطک داغ (Drum) آب موجود در مایع تبخیر شده و با چرخش ان پودر حاصله در قسمتی که باید از سطح آن جدا شده و جمع می گردد. حرارت این غلطک دوار را عموما با بخار آب تامین میکنند. نوعا Drum Dryer ها را به انواع تک یا دو غلطکه تقسیم بندی می کنند. با این روش محصول بسیار سریع (در حد چند ثانیه) خشک می شود ولی معمولا این تکنولوژی با محدودیت ظرفیت مواجه است.
روش Ring Drying
اساس این روش، گذر مایعی که قرار است خشک شود از محفظه ای با هوای گرم بوسیله خطوط نقاله است. ضمن آنکه بوسیله یک دستگاه سانتریفوژ مدام قسمت های خشک شده محصول را از مابقی جدا میکنند تا از چرخه خشک کن خارج شود. این فرایند نسبتا سریع، ناگهانی و ملایم است.
با این روش، رطوبت سطحی و درونی ماده یکنواخت گرفته میشود.
همانطور که قبلا گفته شد، به دو روش مذکور Flash Drying گفته میشود. چرا که در آنها خشک کردن محصول به سرعت انجام میگیرد.
روش Spray Drying
روش خشک کن اسپری، روشی است که در بیشتر کارخانجات مدرن از آن استفاده می شود. اساس روش ساده است. ابتدا مایعی که قرار است خشک شود به ذرات بسیار ریز تقسیم بندی شده سپس این قطرات بسیار ریز با در معرض هوای گرم قرار خواهند گرفت. با این روش میتوان بوسیله دو عامل دمای هوای محفظه و سرعت جریان آن، میزان تبخیر از قطرات ریز را تغیر داد و به رطوبت مورد نظر رسید.
همانطور که ملاحظه می شود در شکل A هوای گرم از بالا وارد محفظه می شود و ذران ریز خون از پایین در جهت مخالف به محفظه پرتاب می شود و در نتیجه جریان هوای گرم در نهایت از پایین محفظه به طور خشک شده خارج می شود ولی در شکل B ذرات معلق خون و هوای گرم به طور همزمان از بالای مخزن وارد شده و درپایین محصولات را جمع آوری می کنند.
گرچه این روش در صنایع غذایی استفاده های بسیار زیادی دارد و در ظرفیت عملا محدودیت های بسیار کمی دارد ولی در عین حال میزان اجرای آن نسبتا بالاتر است. البته قیمت تمام شده محصول در آن پایین تر از تکنولوژی های دیگر می باشد. کما اینکه این موضوع باعث شده است که استقبال از روش Drum Drying کمتر شود و کارخانجات مایل به تغیر تکنولوژی به روش Spray می باشند.
اما با چشم پوشی از بخشی از پروتئین موجود در خون می توان هزینه های تولید (خصوصا هزینه های انرژی) را به میزان چشم گیری کاهش داد. همانگونه که قبلا اشاره شد، خون از دو بخشِ اصلی تشکیل شده، پلاسما و خون چگال. بیشترین میزان پروتئین نیز در خون چگال است.
در نتیجه درصورتی که از دیکانتر (به معنای جداساز دو فاز از یک دیگر و نوع ساده ای از سانتریفوژ ها است) استفاده کنیم و خون را به دو بخش پلاسما و خون چگال تقسیم بندی کنیم. با از دست دادن فقط ٨% از پروتئین موجود در خون، می توان حجم آبی که باید در حین خشک کردن تبخیر شود را ۴۵ % کاهش داد.
مسائل زیست محیطی مرتبط با تولید محصول
بحث در خصوص مسائل زیست محیطی هر صنعت از آن جهت مهم و ضروریست که حفظ و نگهداری از منابع طبیعی و زیستی موجود به عنوان یک هدف تلقی شده و این موضوع در ارتباط مستقیم با سلامت همه افراد بشر است. به همین منظور در این بخش به ذکر مسائل زیست محیطی مرتبط با محصول طرح می پردازیم .
مسائل زیست محیطی که می تواند جزء آلاینده های محیط زیست در تولید دوغ بوجود آید شامل : فاضلاب انسانی است که برای پساب صنعتی سیستم سپتیک می بایست در طرح پیش بینی شود و علاوه بر آن در جهت بالا بردن و بهبود دادن عوامل مؤثر در محیط زیست ، فضای سبز متناسب با مساحت زمین در واحد تولیدی در نظر گرفته می شود. پساب صنعتی خاصی این خط تولید ندارد و همان سیستم سپتیک فاضلاب برای فرآیند تولید کافیست.
بازار هدف طرح توجیهی
بازار هدف طرح در ابتدا تامین نیاز داخل در بخش و سپس در صورت تولید مازاد مصرف داخل به کشور عراق و همسایههای غربی ایران صادر خواهدشد.وضعیت واحد های فعال تولید پودر خون
در نمودار زیر تعداد و ظرفیت واحدهای تولید پودر خون در کشور به تفکیک استان آمده است .
وضعیت واردات و صادرات پودر خون
نمودار واردات و صادرات پودر خون در کشور به تفکیک سال در شکل زیر آمده است.
خلاصه بررسی فنی، مالی و بازار طرح تولید پودر خون
ظرفیت تولید سالیانه : ۷۰۰ تن
نرخ برابری دلار : ۱۷۰۰۰ تومان
مساحت زمین موردنیاز : ۳۰۰۰ مترمربع
زیربنای کل : ۱۰۰۰ مترمربع
تعداد نیروی انسانی مورد نیاز : ۱۵ نفر
میزان سرمایه گذاری ثابت : ۱ میلیارد تومان
ارزش ماشین آلات و تجهیزات : ۵۶۰ میلیون تومان
نرخ بازده داخلی : ۳۵ درصد
درصورت تمایل به این مطلب امتیاز دهید:
دیدگاه خود را ثبت کنید