کشت مروارید پرورشی

مروارید یک نوع ماده سخت، سپید و تابان هست که در درون صدف به وجود می‌آید. در ادبیات فارسی مروارید به نام‌های دُر، گوهر،لوءلوء شناخته می‌شود. در فرهنگ عامه مروارید را قطرات اشک ملائکه و یا اشک ونوس می‌دانستند. در چین باستان مردم بر این باور بودند که به همراه داشتن مروارید آن‌ها را از آتش و اژده‌‌ی اتشین محفوظ می‌دارد.

روش های مختلف تولید مروارید پرورشی

گونه Pinctadac fucata :
این صدف مروارید ساز بیشترین گونه است که به طور معمول در ژاپن کشت می شود . روش هایی که در صنعت کشت مروارید منجر به تولید مروارید غلطان گردیده با توسعه وکشت و پرورش این گونه صدف همراه بوده است . سابقاً منطقه اصلی تولید این گونه صدف ها در ژاپن در محلی به نام Mie prefecture بوده که در حال حاضر به دلیل آلودگی آب و زوال منطقه مزبور زیستگاه پرورش جدیدی در نواحی شیکوکو وکیوشو تاسیس گردیده است .

گونه Pinctada maxima :
حدود ۷۰ تا ۸۰ در صد تولید مروارید در جهان با استفاده از کشت مصنوعی این گونه صدف ها که در استرالیا کشت می گردد حاصل می شود . این صدف ها دانه های مروارید غلطان ویا نیمه غلطان به رنگ های سفید ویا نقره ای تولید می نمایند . قطر هر کدام از این مروارید ها به حداکثر ۱۸ میلی متر می رسد .

گونه Pinctada margritifera :
این گونه نرمتن مروارید ساز (صدف لب سیاه ) مناسبترین صدف جهت تولید مروارید های معروف به نیمه مروارید و مروارید (steel – black ) می باشد .

گونه Pteria penguin :
در ژاپن این صدف مروارید ساز به نام “Mabe” مشهور است و آن را به واسطه تولید مروارید های غلطان و نیمه غلطان مورد کشت قرار می دهند . در نواحی آمایی واشیمای ژاپن ، پرورش دهنده های صدف تخم های این گونه نرمتن را به طریق مصنوعی در محیط آزمایشگاهی حاصل نموده و آن ها جهت کشت استفاده به عمل می آورند .

گونه Hyriopsis schlegeli :
با استفاده از این نرمتن آب شیرین به مدت ۴۵ سال کشت مروارید در دریاچه بی وا نزدیک کیوتو متداول بوده ونیز در طول یک دهه مزارع کشت آن به چندین مکان دیگر گسترش یافته است . معمولا از روش هسته گذاری مصنوعی جهت کشت این نوع صدف استفاده به عمل نمی آید .به علاوه تکنیک های کشت مروارید در این صدف متمایز از روش های معمولی است که برای دیگر نرمتنان مورد استفاده قرار می گیرد . رنگ مروارید های حاصل از این گونه زرد روشن وشکل واندازه آن ها متغیر ومشخص تر از سایر مروارید ها می باشد . در کشور چین با بهره برداری از دیگر نرمتنان تعداد زیادی مروارید آب شیرین تولید می گردد . اما ارزش آن ها به اندازه مروارید های حاصل از گونه Hyriopsis schlegeli نمی باشد .

روش کشت مروارید

نظر به اینکه صدف مروارید ساز Pinctada fucata از گونه های اصلی وعمده جهت تولید مروارید می باشد وغالباً فنون کشت با استفاده از این صدف پیشرفت نموده لذا برای تشریح وبررسی کشت وپرورش مروارید به عنوان نمونه از این گونه استفاده خواهد شد .هر مرحله از کشت مروارید مستلزم به شناخت بیولوژیک وتاریخی از نرمتنان مروارید ساز است آشنایی با این پیوستگی جهت تولید مروارید هایی با کیفیت مرغوب بسیار با اهمیت است مراحل کشت مروارید به ترتیب زیر است .
۱-جمع آوری صدف های میزبان
بهترین مکان برای هسته گذاری در بدن گونه نرمتن مروارید ساز Pinctada fucata اندام تناسلی آن می باشد .زمانیکه اندام تناسلی حاوی تخم ها ویا اسپرم هاست عمل جراحی وهسته گذاری نمی تواند نتیجه مثبتی ایجاد نماید و مروارید هایی که بدین طریق به عمل می آیند دارای کیفیت خوب ومطلوبی نیستند .دوره ای کوتاه مدت وجود دارد که اندام های تناسلی در اثر تخم ریزی خالی شده اند وضروری است که در این دوره محدود عمل جراحی وهسته گذاری مصنوعی انجام پذیرد . معمولاً برای بهبود شرایط اندام های تناسلی قبل از عمل جراحی کاربرد دارد وایجاد شرایط مطلوب جهت عمل می تولند به وسیله ی هریک از دو روش مزبور صورت گیرد .
روش اول : جلوگیری از بلوغ
معمولاً این روش برای عمل جراحی صدف های در ماهی های بین آوریل (فروردین) ومی (اردیبهشت) به کار میرود . در فصول قبل از آن بعد از تخم ریزی صدف های بدون تخم ویا حاوی تخم های کوچک را انتخاب کردهو آن ها را در محل هایی با درجه حرارت های پایین قرار می دهند تا بدین نحو از بلوغ آن ها جلوگیری کرده باشند .
روش دوم : تسریع در رسیدن به مرحله بلوغ
اساس کار بر این منوال است که صدف های را در درون قفس های خود کنار هم قرار داده و در مناطق گرم آب دریا جا می دهند در این شرایط بلوغ زود رس در آن ها پدیدار می گردد . سپس صدف ها را بعد از رسیدن به حالت بلوغ تحریک کرده و وادار به تخم ریزی می نمایند . معمولاً صدف های موجود قفس های آویزان شده در آب دریا را به مقدار کافی تحریک می کنند . بعد از تخم ریزی دوباره شرایطی قرار می گیرد که بهبودی خود را دوباره حاصل کنند و زمانیکه دوباره شرایط طبیعی خود را کسب کردند آن ها را برای عمل جراحی وهسته گذاری آماده می سازند .

۲-گشودن صدف های میزبان
پیش از عمل تعدادی صدف های میزبان می بایست آماده شده باشند . صدف ها را در یک سبد کم عمق طوری قرار می دهند که قسمت لولا (محل اتصال دوکفه صدف) یا سطح پشتی به طرف پایین بوده وکاملاً با آب دریا پوشانده شوند . ظرف چند دقیقه کفه های صدف شروع به باز شدنم می نمایند در این مرحله باز کنندگان صدف (shell openers) به ملایمت به بین دو کفه ایجاد درز نموده و از پهنا آن هارا باز می کنند سپس ترکه ای از نی خیزران یا چیزی شبیه آن را بین کفه قرار داده تا صدف مورد نظر به همان صورت به حالت باز باقی بماند . روش های دیگر ممکن است جهت باز کردن صدف ها به کار برده شود؛ اما میزان مرگ میر صدف ها در روش اول به مراتب کمتر از روش های دیگر است .

۳-آماده سازی بافت پیوندی
افزایش تولید مروارید بستگی زیادی به انتخاب مکان مناسب وهسته گذاری دقیق در بافت پیوندی دارد . بافت پیوندی از ناحیه خفره ای روپوشی صدف (Mantle) زنده برداشته می شود . صدف به وسیله ی یک چاقوی کند ونیز با دقت باز شده وسپس ماهیچه های بهم آورده آن در نقاطی که متصل به صدف است قطع می گردد . در عمل جراحی مراقبت زیادی جهت برداشتن روپوش لازم است ، به طوریکه به خود صدف آسیبی نرساند . همچنین می بایست در موقع کار با چاقوی جراحی ، تمام مواد زائد از لبه آن پاک شود . هر عمل جراحی می بایست با دقت و ظرافت خاصی انجام پذیرد زیرا شدت عمل باعث صدمه رساندن به بافت پوششی ناحیه حفره ای روپوش می گردد . باریکه هایی به عرض حدود ۲تا ۳ میلی متر از ناحیه حفره ای روپوش می گردد . این تکه ها به شکل مصنوعی مورد نظر معین می گرد. اندازه بافت پیوندی بریده شده آنقدر بزرگ است که بتواند یک سوم هسته را بپوشاند . چنانچه بافت پیوندی با آب دریا مرطوب نگهداری شود می توان در حرارت معادل ۱۷ تا ۲۲ درجه سانتی گراد تا حدود ۲ ساعت آنرا زنده نگاه داشت .

۴-آماده سازی هسته ها
لایه های صدفی (Macre) به طور مرتب وبا نظم وخاص از مواد آهکی ساخته می گردند . جهت تولید مروارید ، می بایست مواد سازنده هسته مصنوعی به کار برده شده از جنس مواد آهکی موجود در لایه های صدفی ویا مشابه آن باشد . بدین منظور از صدف های دیگر نرمتنان جهت عمل آوری هسته استفاده می نمایند .برای تهیه هسته به مقدار مورد نیاز، این صدف ها را به شکل مکعب های کوچک به اندازه ی معمولی بریده و آن ها را بین دو ورقه آهنی قرار می دهند . در حالی که ورقه آهنی به شکل اجسام کروی ناهموار در می آید ، سپس برای تکمیل حالت هسته لازم نیست آنرا دقیقاً صیقل کاری نمود . اگر چه اندازه ی معمولی محصول تکمیلی به وسیله ی اندازه مکعب های کوچک صدفی معین گردیده ولی با وجود این تغیرات حاصل و هسته های کامل شده را برحسب قطر آن ها طبقه بندی می نمایند .

۵-عمل جراحی صدف
عضوی از صدف که هسته یا هسته ها در آن جای داده می شوند اندام تناسلی است و همچنین اعضای دیگری از جمله ماهیچه های بهم آورنده ، لوزالمعده ، روده و غده بیسوس (غده ترشح کننده ابریشم دریا ،که در پای صدف جای دارد) که همگی پیرامون اندام تناسلی هستند جهت هسته گذاری مورد بهره برداری قرار می گیرند .تعداد هسته هایی که در صدف به کار می روند بستگی به اندازه آن ها خواهد داشت . به طور یکه اگر قطر هر هسته ۳ میلی متر یا کمتر باشد درون یک صدف ۲ تا۳ هسته جای می دهند . عمل هسته گذاری در طول دوره از بهار تا پاییز انجام می پذیرد ، اما در تابستان گرم وفصل بارندگی این عمل متوقف می گردد .
۶-هسته گذاری
زمانیکه نرمتن به وسیله ی گیره ی مخصوص نگهداری صدف بطور روباز ثابت نگه داشته شده و بافت پیوندی آماده است ، هسته گذار با وسیله ای پاشنه کش مانند (Spatula) لایه های روپوش صدف را به عقب می زند وسپس یک بریدگی در آلت تناسلی ایجاد کرده و هسته را در محل آن قرار می دهند .در انتها ی کار روپوش صدف را به حالت اول خود بر میگردانند . لازم به توضیح است که بافت پیوندی می بایست روی هسته را بوشاند یک هسته گذار با تجربه ومتخصص قادر است ۲ تل ۵ هسته را در یک صدف جا داده و معمولاً این افراد در هر ساعت ۲۵ تا ۴۰ صدف را هسته گذاری می نمایند .

۷-دوره نقاهت
در این مرحله صدف ها هسته گذاری شده و آماده را در قفس های پرورشی می گذارند این قفس های شبکه مانند از تور های سیمی ساخته شده اند وابعاد هر کدام از آن ها ۳۰×۶۰×۶۸ سانتی متری بوده ومی توان ۵۰ تا ۶۰ عدد صدف را در آن ها جای داد . قفس های محتوی صدف می بایست به طور معلق وآویزان شده از کلک های شناور در یک منطقه از دریا با شرایط آرام و دور از تلاطم به مدت ۴ تا ۶ هفته بعد از عمل هسته گذاری نگهداری شود . صدف ها در طول دوره ی نقاهت هر چند که صدمات زیادی به آن ها وارد شده دوباره سلامتی خود را باز می یابند . در انتها دوره قفس ها را از آب بیرون آورده وصدف ها را مورد بازرسی قرار می دهند تمام صدف های مرده را خارج کرده و قفس ها را برای کشت معمولی به کلک های شناور منتقل می نمایند .

۸-چگونگی شکل گیری مروارید در صدف
زمانیکه عمل جراحی و هسته گذاری در صدف ها با موفقیت به اتمام رسیده ، بافت پیوندی شروع به رشد کرده وکیسه های مروارید ساز به وجود می آورند . این کیسه ها کاملاً هسته را پوشانده وسلول های پوششی آن از خود مواد صدفی یا مرواریدی بر روی سطح هسته ها ترشح می نمایند . معمولاً زمان لازم جهت عمل آوری که ارزش تجاری داشته باشد ۳ تا ۴ سال است .

۹-مرحله بعدی کشت
قفس های محتوی های مروارید ساز را به زیر کلک ها ویا در طول طناب های بلند شناور متصل نموده و آن ها را در عمق ۵ تا ۱۰ متری آب معلق نگه می دارند .در سال سه بار قفس ها را از آی خارج کرده وهمه موجودات زنده ی دریایی چشبیده به آن ها را جدا می نمایند ، سپس صدف ها را تمیز نموده ومجداً با قفس به کلک ها منتقل می کنند .ضمناً تعدادی از صدف ها را جهت اندازه گیری میزان رشد مروارید در آن ها مورد بررسی قرار می دهند . معمولاً زمان برداشت محصول مروارید در ماه اکتبر (مهر) آغاز شده وتا اواسط ماه ژوئن (خرداد) ادامه می یابد .

روش پرورش مروارید

در گذشته از روش رها کردن صدف ها در بستر طبیعی آن ها Sowing method جهت کشت وپرورش مروارید مرسوم بوده است ، اما اکنون همه ی مزارع کشت از روش آویزان کردن صدف ها به کلک های شناور از کنده های درخت یا نی خیزران استفاده به عمل می آید . به تازگی از بشکه های فلزی برای اینکار استفاده می کنند ولی این عمل عمومیت پیدا نکرده است .
وسایل وتجهیزات
انواع کلک ها
کلک های کنده ای ، کلک های خیزرانی

کاربرد طناب های بلند شناور
اساس کار این است به یک گوی پلاستیکی شناور متصل شده و در سطح آب قرار می گیرد . این وسیله شناور که در آب های نا آرام ومتلاطم مقاوم تر از کلک ها است ، در بیرون از خلیج وخور به کار می رود .

معرفی کد آیسیک مرتبط با صنعت تولید مروارید پرورشی

کد آیسیک مروارید پرورشی تراش نخورده ۰۱۲۲۴۱۲۳۲۵

معرفی کد تعرفه گمرکی مرتبط با صنعت تولید مروارید پرورشی

تعرفه یا به عبارت دیگری(TARIFF) یک نوع معیار رقمی و یا عددی می باشد برای شناسی و تعیین جایگاه کالا در ترخیص کالا .
تعرفه گمرکی میزان حقوق ورودی قابل پرداخت برای ورود کالا می باشد.تعرفه گمرکی در بستر تاریخ مبتنی بر سیستم و روش های خاصی از قبیل اداره گمرک،آمار،حمل و نقل،بیمه و غیره طراحی و مورد استفاده قرار می گیرد.
کد تعرفه گمرکی مروارید پرورشی تراش نخورده ۷۱۰۱

وضعیت واردات و صادرات تولید مروارید پرورشی

در نمودار زیر وضعیت واردات و صادرات مروارید طبیعی یا پرورده، حتی کار شده یا درجه‌بندی شده ولی نخ کشیده نشده، سوار نشده یا کار‌گذارده نشده؛ مروارید طبیعی یا پرورده، که موقتاً برای سهولت نقل و انتقال نخ کشیده شده باشد. در کشور به تفکیک سال آمده است .

وضعیت واحد های فعال تولید مروارید پرورشی

در نمودار زیر تعداد و ظرفیت واحدهای تولید کننده مروارید پرورشی در کشور به تفکیک استان آمده است .

خلاصه بررسی اقتصادی طرح تولید مروارید پرورشی

ظرفیت تولید سالیانه : ۱۰۰ کیلوگرم
نرخ برابری دلار : ۱۴۰۰۰ تومان
تعداد نیروی انسانی مورد نیاز : ۱۰ نفر
میزان سرمایه گذاری ثابت : ۱ میلیارد تومان
ارزش ماشین آلات و تجهیزات : ۸۰۰ میلیون تومان
نرخ بازده داخلی : ۲۷ درصد

درصورت تمایل به این مطلب امتیاز دهید: