کشت مریمگلی
- 20 شهریور 1401
- ۲
- بازدیدها: 1,221
- دسته بندی:
کشت مریمگلی
مریمگلی معمولا (نام علمی:Salvia officinalis) گیاهی است چندساله و علفی، ریشه راست و دارای انشعابات فراوان ساقه راست و ارتفاع آن بین ۸۰-۵۰ سانتیمتر میباشد. ساقههای جوان به رنگ سبز تیره و پوشیده از کرکهای انبوه و خاکستریرنگ است. با افزایش عمر گیاه، ساقهچوبی و رنگ آن قهوهای میشود.(کشت مریمگلی)
برگها بلند و نیزهای شکل میباشند. برگهای پایینی دارای دم برگ بلند هستند درحالیکه برگهای قسمت فوقانی ساقه، دم برگ کوتاهی دارند. سطح فوقانی و تحتانی برگها پوشیده از کرکهای ظریف میباشد. روی هر چرخه ۸-۵ گل وجود دارد میوه فندقه و به رنگ قهوهای روشن یا تیره است.
قطر تاج گیاه حدود ۵۵ سانتیمتر است. وزن هزار دانه ۶۱/۵۵ گرم و طول دوره جوانهزنی ۱۲ روز میباشد. این گیاه از راسته لب گلیها (Lamiales) و تیره نعنائیان (Lamiaceae) است. گیاهی است دوساله یا پایا، که ریشه اصلی گیاه طویل و مستقیم و طول آن بین ۱۰۰ تا ۱۳۰ سانتیمتر است که انشعابهای فراوانی دارد.
شناسنامه گیاه مریمگلی
نام: مریمگلینام علمی: Salvia officinalis
خانواده: تیره نعناعیان
ارتفاع: ۵۰ – ۸۰ سانتیمتر
مبدأ: شمال مدیترانه
مریمگلی چیست؟
گیاهی خوش عطروطعم و چندساله است که علاوه بر زیبایی ظاهریاش تأثیرات شگفتانگیز فراوانی بر روی سلامت انسان دارد. مریمگلی گیاهی همیشهسبز است با ساقههای چوبی و گلهای آبی یا بنفش. محل اصلی رویشش در مناطق مدیترانهای است و بهوفور در انواع غذاهای اروپایی – ایتالیایی، و همچنین غذاهای خاورمیانه و آمریکایی استفاده میشود.
که اغلب بهعنوان چاشنی برای مرغ شکم پر و برای طعمدار کردن گوشت، و همچنین سبزیها استفاده میشود. مریمگلی و رز ماری ارتباط نزدیکی باهم دارند و معمولاً این دو گیاه را «گیاهان خواهر» مینامند. درواقع بسیاری از خواص دارویی مریمگلی به دلیل وجود «رزمارینیک اسید» (ترکیبات آلی مفید در رز ماری) موجود در آن است. ما در این مقاله از خواص بینظیر، و روش کاشت و نگهداری مریمگلی و موارد مصرف این گیاه پرطرفدار خواهیم گفت.(کشت مریمگلی)
مراحل کاشت مریمگلی
بذر مریمگلی یا گیاه آن را تهیه کنید.
اگر میخواهید از بذر مریمگلی استفاده کنید، در اواخر بهار آنها را در گلدان یا زمین بکارید.
بذرهای مریمگلی را در عمق ۴ سانتیمتر بکارید.
فاصله بذرها از هم باید ۵۰ سانتیمتر باشد.
اگر بخواهید از گیاه مریمگلی برای کاشت استفاده کنید، یک قلمه از آن جدا کرده و برای کاشت گیاه جدید از آن استفاده کنید.
خاک را آماده کنید.
مریمگلی در خاک رسی غنی که زهکشی خوبی داشته باشد بهخوبی رشد میکند.
PH خاک باید ۶ تا ۶/۵ باشد.
اگر از خاک رسی استفاده میکنید، سعی کنید آن را با مقداری شن و ماسه و مواد آلی مخلوطکنید زیرا باعث سبک شدن خاک میشود و زهکشی آن را بهبود میبخشد.
زمانی که گیاه مریمگلی کوچک است، باید خاک را مرطوب نگهدارید، ولی زمانی که گیاه مریمگلی به بلوغ رسید فقط زمانی که خاک اطراف گل خشک شد به آن آب دهید. مریمگلی گیاهی مقاوم است و تا حد زیادی خشکی را تحمل میکند.
در حالت ایده ال مریمگلی باید در نور کامل باشد، ولی در مناطق گرمتر در سایه هم زنده میماند. اگر گیاه مریمگلی بیشازحد در سایه بماند، بهصورت پایهدار رشد میکند و افتاده میشود، بنابراین اگر مریمگلی درجایی نگهداری شود که نور خورشید زیاد به آن نرسد میتوان از چراغهای فلورسنتی استفاده کرد.
چراغهای فلورسنتی باید در فاصله ۵ تا ۱۰ سانتیمتری از گیاه قرار بگیرند.
اگر از چراغهای فلورسنتی فشار بالا یا چراغهای فشار بالای دیگر مثل متال هالید و سدیم فشار بالا استفاده شود، باید در ۱ متری گیاه قرار گیرند.
گل آن منحصراً دو پرچم با میله کوتاه است.میوهاش چهار فندقهای، محصور در کاسه گل است.
نیاز اکولوژیکی
مریمگلی گیاهی است مدیترانهای که در طول رویش به گرما و هوای خشک نیاز دارد (مقاومت این گیاه به گرما زیاد است) این گیاه ۵ تا ۷ سال عمر میکند. بذور تا ۳ الی ۴ سال از قوه رویشی مناسبی برخوردارند و در درجه حرارت ۱۲ تا ۱۵ درجه سانتیگراد شروع به رویش میکنند.(کشت مریمگلی)
رشد گیاه در سال اول کند است و گلدهی تا اوایل تابستان (تیر – مرداد) همچنان ادامه مییابد. تشکیل میوه از اواخر مرداد شروع میشود. بذر پس از رسیدن از گیاه جدا و به اطراف پراکنده میشود. گیاهان جوانی که از بذر رویش یافتهاند نیاز زیادی به آبدارند.
این گیاه در فصل زمستان در دمای پائین تر از (۱۵-) درجه سانتیگراد دچار سرمازدگی و طی ۵ تا ۶ روز خشک میشود.
مریمگلی برای رویش به خاک خاصی نیاز ندارد. و تقریباً در هر نوع خاکی بهخوبی رشد میکند. هوای گرم و خاکهای با بافت متوسط (خاکهای شنی – رسی) که حاوی مقادیر مناسبی ترکیبات کلسیم باشند برای کشت گیاه مناسب است خاکهای شنی بسیار نرم (ماسهبادی) و فقیر از مواد غذایی و زمینهای گود، مناطق سرد و رطوبت فراوان از عوامل محدودکننده رشد گیاه است.
برگرداندن خاک بین ردیفها بهمنظور تهویه نقش عمدهای در افزایش عملکرد دارد.PH خاک برای کشت مریمگلی بین ۹/۴ تا ۲/۸ مناسب است مریمگلی را میتوان با هر گیاهی بهتناوب کشت کرد.
آمادهسازی خاک
اوایل پائیز با اضافه کردن ۲۰ تا ۳۰ تن در هکتار کودهای حیوانی کاملاً پوسیده به خاک، زمین را شخم عمیقی میزنند سپس در صورت لزوم ۶۰ تا ۸۰ کیلوگرم در هکتار اکسید فسفر و ۴۰ تا ۶۰ کیلوگرم در هکتار اکسید پتاس به خاک اضافه میکند. در اوایل بهار قبل از کشت نیز ۶۰ تا ۸۰ کیلوگرم در هکتار ازت به زمین میافزایند.
اواخر زمستان یا حداکثر اوایل بهار سله ها و کلوخهها را خرد میکنند. بستر را پس از تسطیح برای کشت آماده مینمایند.
فواصل کاشت
مریمگلی را میتوان توسط بذر یا از طریق رویشی تکثیر نمود. کشت توسط بذر به دو روش مستقیم و غیرمستقیم انجام میگیرد.
کشت مستقیم: بذور را در زمان مناسب در ردیفهایی به فاصله ۶۰ تا ۷۰ سانتیمتر کشت مینمایند. عمق بذر در هنگام کشت باید ۳ تا ۴ سانتیمتر باشد. مقدار بذر موردنیاز برای هر هکتار زمین ۱۵ تا ۲۰ کیلوگرم است.
کشت غیرمستقیم: در این روش بذور را در خزانه هوای آزاد که بستر آن برای کشت مریمگلی آمادهشده است، کشت مینمایند. برای هر هکتار زمین به ۲۵۰ تا ۳۰۰ مترمربع خزانه و ۵/۱ تا ۲ کیلوگرم بذر نیاز میباشد.
بذور در خزانه هوای آزاد و در ردیفهایی به فاصله ۱۵ تا ۲۰ سانتیمتر کشت میشوند. با آبیاری منظم سطح خزانه و وجین علفهای هرز محیط آن، نشاءها را در فصل پائیز که ارتفاع آنها به ۱۵ تا ۲۰ سانتیمتر میرسد به زمین اصلی منتقل میکنند عمل انتقال در ساختهای کوچک با دست و در مقیاس وسیع کشت بهوسیله ماشین نشاء کار انجام میگیرد.(کشت مریمگلی)
نشاءها در زمین اصلی در ردیفهایی به فاصله ۷۰ سانتیمتر کشت میشوند. فاصله دو بوته در ردیف ۴۰ تا ۵۰ سانتیمتر مناسب میباشد.
تکثیر رویشی
بر اساس روش تکثیر رویشی معمولاً گیاهان ۳ تا ۴ ساله مورداستفاده قرار خواهند گرفت. توصیه میشود که گیاهتان را در فصل پاییز از زمین خارج نمایید.
سپس آنها را به چندین قسمت تقسیم نمایید بهگونهای که در هر قسمت ساقه و ریشه وجود داشته باشد، آنها را به زمینی دیگر انتقال دهید و درنهایت در فواصل ۵۰ سانتیمتری از یکدیگر کشت نمایید.
مراقبت و نگهداری
بهار سال دوم برای تسریع دررویش و افزایش عملکرد، ساقه گیاهان از فاصله ۸ تا ۱۰ سانتیمتری زمین بریده میشوند. پسازآن، گیاه بهسرعت رشد میکند و شاخههای جدید با برگهای انبوه که سرشار از اسانساند به وجود میآیند. در طول رویش مریمگلی، وجین علفهای هرز لازم است و تأثیر فراوانی در رشد و افزایش مواد مؤثره گیاه دارد.
علاوه بر برداشت مکانیکی علفهای هرز، مبارزه شیمیایی با آنها نیز ضرورت دارد. از بیماریهای قارچی مریمگلی میتوان از قارچ کلهبرگی و سفیدک سطحی نام برد. استعمال قارچکشهای مناسب و استفاده از روشها به زراعی مناسب نقش عمدهای در کنترل بیماریهای قارچی دارد.
برداشت
چنانچه تکثیر بهوسیله بذر انجام گیرد و بذر بهصورت مستقیم در فصل پاییز کاشته شده باشند یا نشاءها در فصل پاییز به زمین اصلی منتقلشده باشند، میتوان یک سال بعد محصول را برداشت کرد. تحقیقات انجامشده در ایران نشان میدهد که در سال میتوان سه بار محصول را برداشت کرد.
اولین برداشت قبل از گلدهی و اوایل خرداد انجام میگیرد. باید توجه کرد که در هنگام برداشت به ترتیب در تابستان و پاییز انجام میگیرد. باید توجه کرد که در هنگام برداشت، ساقههای چوبی که همراه با دیگر قسمتهای گیاه است بهطور آشکاری بر کیفیت مواد دارویی گیاه تأثیر میگذارد.
پس از برداشت در سایه و یا در خشککنهای الکتریکی خشک میشود. در سال دوم و سوم عملکرد پیکر رویشی تازه ۵ تا ۸ تن در هکتار و عملکرد پیکر رویشی ۲/۵ تا ۳ تن محصول خشک برآورد میشود. است.تراکم کاشت مریم گلی تقریبا ۶۰ هزار نشاء در هکتار(۶ عدد نشاء در متر مربع) کشت میشود.
بهترین زمان برداشت مریمگلی ظهر است چون دارای بیشترین اسانس میباشد.
مقدار اسانس حاصل از پیکر رویشی مریمگلی ۸ تا ۱۰ کیلوگرم در هکتار است.
گلدهی
گلدهی آن از تابستان تا پائیز ادامه دارد. رقمهای پاکوتاه آن گل بیشتری تولید میکنند و به همین دلیل از محبوبیت بیشتری برخوردار هستند.
نیازها
ویژگی سلول این است که اکثر رقمهای آن را میتوان همانند دیگر گیاهان تیره نعناع در نقاط نیمسایه مانند زیر درختان در باغها کشت نمود. البته کشت آن در محلهای آفتابگیر نیز مشکلی ایجاد نمیکند. نیاز به خاک غنی دارد ولی نیتروژن زیاد باعث کاهش گلدهی و افزایش رشد رویشی میشود.
پرورش مریمگلی باید در زمینهای اصلاحشده، قابلنفوذ، حاصلخیز و نسبتاً مرطوب صورت گیرد. بهترین رشد آن در خاکهای رسی غنی و زهکش دار صورت میگیرد اراضی رو به آفتاب را ترجیح میدهد. گیاهی است مدیترانهای که در طول رویش به گرما و هوای خشک نیاز دارد.
مقاومت آن بر گرما زیاد است. این گیاه در زمستان در دمای پایینتر از ۱۵- درجه سانتیگراد دچار سرمازدگی شده و طی ۶-۵ روز خشک میشود. هوای گرم و خاکهایی با بافت متوسط که حاوی مقادیر مناسبی ترکیبات کلسیم باشند برای آن مناسب است. و در افزایش مواد مؤثره نقش زیادی دارد.(کشت مریمگلی)
خاکهای شنی و فقیر از عناصر غذایی، مناطق سرد و رطوبت فراوان از عوامل محدودکننده رشد این گیاه هستند. محدوده pH خاک برای کشت مریمگلی ۸/۲-۹/۴ است که pH مناسب آن ۴/۶ میباشد.این گیاه ۷-۵ سال عمر میکند و تا ۴ سال بازدهی اقتصادی دارد. بذور در درجه حرارت ۱۵-۱۲ سانتیگراد شروع به رویش میکنند.
دمای مناسب برای کاشت:۲۲ درجه سانتیگراد در مدت ۷ تا ۱۴ روز و دمای مناسب برای رشد گیاه ۱۵ تا ۱۸ درجه سانتیگراد است.
ترکیبات شیمیائی
اسانس (توژان حدود ۵۰ درصد)، مواد تلخ و دی ترپن، فلاو نوئید، اسیدهای فنولیک، تانن
شرایط موردنیاز برای نگهداری مریمگلی
همانطور که میدانید تمامی گیاهان برای اینکه بتوانند روند رشد خود را بهخوبی طی کنند نیاز به شرایطی خواهند داشت که شما بایستی آن را فراهم نمایید. به همین منظور در ادامه برخی از شرایط موردنیاز برای کاشت و نگهداری مریمگلی را شرح دادهایم.
خاک غنی
معمولاً گیاه مریمگلی در زمینهای حاصلخیز، اصلاحشده و نسبتاً مرطوب و با ساختار خاک رسی غنی با زهکشی مناسب که حاوی مقادیر مناسبی ترکیبات کلسیم باشد رشد ایدئالی خواهد داشت. توصیه میشود که این گیاه را در اراضی روبه آفتاب بکارید چراکه خاکهای شنی و فاقد عناصر غذایی در مناطق سرد و یا با رطوبت فراوان بهشدت رشد این گیاه را محدود خواهد کرد.
نور و دما
این گیاه مدیترانهای معمولاً در طول رویش خود نیازمند آبوهوای گرم و خشک خواهد بود. باوجوداینکه مریمگلی در برابر گرما مقاومت خوبی از خود نشان میدهد اما در فصل زمستان با قرار گرفتن در دمای کمتر از منفی ۱۵ درجه سانتیگراد دچار سرمازدگی شده و نهایتاً در طول ۵ الی ۶ روز خشک خواهد شد.
در حالت ایدئال گیاه مریمگلی بایستی در نور کامل نگهداری شود اما در مناطقی با هوای گرم در فضای سایه نیز زنده مانده و رشد خواهد کرد. اگر این گیاه بیشازحد در محیط سایه بماند بهتدریج افتاده خواهد شد و به همین خاطر اگر مریمگلی را در فضایی نگهداری میکنید که نور خورشید زیاد به آن نمیرسد میتوانید از چراغهای فلورسنتی کمک بگیرید که بایستی آنها را در فاصله ۵ تا ۱۰ سانتیمتری گیاه قرار دهید.
آبیاری منظم
مریمگلی را میتوان از دسته گیاهان مقاوم به خشکی دانست که برای رشد نیاز به آبیاری کمی دارد. وقتیکه گیاه جوان است بایستی محیط کشت همواره مرطوب باشد بنابراین بهتر است روزانه آبیاری را انجام دهید. پسازاینکه گیاه بزرگتر شد باید آبیاری رازمانی انجام دهید که خاک گلدان بهخوبی خشکشده باشد.
آفات و بیماریها
بهطورکلی بیماریهای قارچی مختلف، لکه برگیها، بوته میری ها و همچنین حساسیت به آفاتی مانند تری پس، کنه، شته و مگش سفید گلخانه از مهمترین آفات گیاه مریمگلی محسوب خواهند شد. بااینحال توصیه میشود تا حد ممکن از سموم برای گیاهتان استفاده نکنید.
موارد مصرف
از مریمگلی در طب سنتی برای درمان اختلالات دستگاه گوارش مانند نفخ و اسهال و بهصورت قرقره در بهبود التهاب دهان و حلق و خونریزی لثه استفاده میشود. امروزه مریمگلی بهعنوان آنتی باکتریال، ضد قارچ، ضدویروس، ضد تعرق، پایین آورنده فشارخون، ضدالتهاب، قابض، افزایشدهنده اشتها و مدر مورداستفاده قرار میگیرد.
از پیکر رویشی این گیاه در تهیه قطرههای خوراکی و عصارههایی جهت استفاده موضعی استفاده میشود. قطره خوراکی که از این گیاه تهیه میشود، در کاهش تعرق و گُرگرفتگی در دوران یائسگی مؤثر است. همچنین عصارههای موضعی بهدستآمده، کمک به بهبود آکنه و تبخال میکنند.
مکانیسم اثر
مواد فیتواستروژنی موجود در گیاه مریمگلی موجب کاهش تعرق و گرگرفتگی، بهویژه در زنان یائسه میگردد و همچنین اسیدهای فنولی موجود در آن مانند رزمارینیک اسید سبب مهار ترشح عرق میشود.
مریمگلی با داشتن خاصیت ضد باکتریال و ضدالتهابی میتواند درمان مناسبی برای بیماری آکنه ولگاریس باشد.
عصاره گیاه مریمگلی سبب مهار رشد باکتریهای Propionibacterium acnes و Staphylococcus aureus که از مهمترین پاتوژنهای دخیل در ایجاد آکنه هستند، میشود. اثر آنت باکتریال این گیاه مشابه تأثیر داروهای آزلائیک اسید و بنزوئیل پر اکسید است.
اولئانیک اسید موجود در عصاره مریمگلی با مکانیسمی مشابه اینترفرون آلفا سبب اختلال در همانندسازی ویروس هرپس سیمپلکس نوع ۱ و درنتیجه مهار مراحل اولیه چرخه عفونتزایی آن میشود.(کشت مریمگلی)
نتایج مطالعات نشان میدهد عصاره این گیاه در زمان اتصال ویروس به سلولها، با تداخل در پوشش ویریونی ویروس از اتصال و ورود این عوامل به داخل سلولهای میزبان و آلوده کردن آنها جلوگیری کرده و سبب کاهش تشکیل پلاک ناشی از ویروس هرپس سیمپلکس نوع ۱ میشود.
همچنین ترکیبات فنولیک موجود در گیاه مریمگلی مانند فلاونوئیدها، تاننها و مشتقات کافئیک اسید با اشغال کردن رسپتورهای موجود در سطح ویروس از اتصال ویروس به سلولهای میزبان جلوگیری کرده و موجب غیرفعال شدن ویروس هرپس سیمپلکس میشوند.
| هزینه های کاشت ، داشت و برداشت گیاه دارویی مریم گلی | |||
| عملیات | نوع هزینه | مبلغ هزینه (هزارریال) | توضیحات |
| هزینه های آماده سازی و کاشت | شخم و آماده سازی بستر کاشت | ۲۰۰۰۰ | _ |
| کود شیمیایی و حیوانی | ۶۰۰۰۰ | _ | |
| بذر/نشا/پاجوش/قلمه /پیاز | ۲۰۰۰۰۰ | ۷۰۰۰۰ نشاء | |
| کشت | ۴۰۰۰۰ | _ | |
| هزینه های داشت | وجین و تنک کردن | ۲۰۰۰۰ | _ |
| تغذیه کودی /کود سرک | ۱۰۰۰۰ | _ | |
| آبیاری | ۴۰۰۰۰ | _ | |
| محلولپاشی | ۰ | _ | |
| هزینه های برداشت وبسته بندی | برداشت | ۳۰۰۰۰ | ۲۰ نفر |
| جمع کردن محصول | ۰ | _ | |
| جداکردن و بوجاری | ۰ | _ | |
| حمل محصول به انبار | ۰ | _ | |
| خشک کردن | ۶۰۰۰۰ | _ | |
| بسته بندی | ۰ | _ | |
| پیش بینی نشده : ۵-۱۰درصد (واکاری و….) | ۲۰۰۰۰ | _ | |
| جمع کل هزینه ها | ۵۰۰۰۰۰ | _ | |
پیش بینی وضعیت سرمایه گذاری کشت مریمگلی
میزان تولید : ۳ تن
نرخ برابری دلار : ۳۰۰۰۰ تومان
سطح زیر کشت : ۱ هکتار
تعداد نیروی انسانی مورد نیاز : ۱ نفر
میزان سرمایه گذاری ثابت : ۵۰ میلیون تومان (بدون احتساب هزینه زمین)
نرخ بازده داخلی در سال مبنا : ۶۵ درصد
تعداد دفعات مورد نیاز آبیاری : ۲۱ بار
قابل قبول ( ec ) : 3000
کود شیمیایی مورد نیاز : ۵۰۰ کیلوگرم
کود دامی پوسیده : ۳۰ تن
زمان کاشت: بهاره
میزان بذر/ نشاء/ قلمه / پیاز در هکتار : ۷۰۰۰۰ نشا
عملکرد: ۳ تن خشک
قسمت مصرفی : سر شاخه
قیمت تقریبی فروش هر کیلو : ۲۰۰ هزار تومان(خشک)
درصورت تمایل به این مطلب امتیاز دهید:
شاه وردی
سلام .. عکس اول گیاه اسطوخودوس هست … مریم گلی نیست
تحریریه
سلام
ضمن سپاس
اصلاح شد.