تحلیل صنعت تولید اوره

از آنجایی که آمونیاک ماده اولیه تولید اوره است ابتدا به بررسی آونیاک و سپس اوره میپردازیم.
آمونیاک عنصر اصلی صنعت نیتروژن در جهان است. مصرف آمونیاک برای کودهای ازته بیش از ۸۰٪ بازار جهانی آمونیاک را تشکیل می دهد. کودهای نیتروژن پرکاربردترین کودها در جهان هستند که نزدیک به ۶۰٪ از کل کودها را تشکیل می دهند.
بیش از ۹۰ درصد آمونیاک تولیدی به مصرف تولید اوره می رسد و فقط ۱۰ درصد آن وارد بازار جهانی می شود .پیش بینی می شود در سال ۲۰۲۱ ظرفیت تولید آمونیاک در جهان به ۲۲۸ میلیون تن برسد.ماده اولیه تولید آمونیاک گاز طبیعی یا گاز زغال سنگ است . کشور چین از زغال سنگ و سایر کشورهای بزرگ از گاز استفاده می کنند.فرآیند تولید از روش هابر بدین صورت است که هیدروژن گاز با نیتروژن هوا ترکیب و آمونیاک تولید می شود.
مهمترین چالش صنعت آمونیاک مسائل زیست محیطی است زیرا صنعت آمونیاک یک تولیدکننده قابل توجه انتشار CO2 است . دولت چین بدلیل اینکه از گاز زغال سنگ برای تولید آمونیاک استفاده می شود از سال ۲۰۱۵ مقررات سختگیرانه ای را برای تولید آمونیاک به اجرا در آورده است. این موضوع منجر به محدود شدن عرضه و افزایش قیمت اوره در بازار های جهانی بوده است.

اوره Urea :

اوره محبوب ترین شکل کود نیتروژن جامد به ویژه در مناطق در حال توسعه جهان است و به طور گسترده در بازارهای بین المللی خرید و فروش می شود. حدود ۸۰-۸۵٪ از تولید اوره به عنوان کود استفاده می شود. بیش از ۴۰٪ از کل مواد غذایی تولید شده در جهان توسط اوره ( از طریق کود های ازته ) بارور می شود.
همچنین از اوره در بخشهای صنعتی برای ساخت رزینهای اوره-فرمالدئید ، ملامین ، مایعات خروجی گازوئیل (DEF) و خوراک دام استفاده می شود. همچنین برای ساخت چسب و رنگ ، ورقه ورقه ، ترکیبات قالب سازی ، کاغذ و منسوجات مورد استفاده قرار می گیرد.
رشد در مصرف اوره ، تا حدی توسط افزایش جمعیت جهانی ، رشد اقتصادی و تغییرات الگوی غذایی ناشی می شود. علاوه بر این ، زمین های قابل کشت در حال افزایش بوده در نتیجه ، کود بیشتری برای رفع نیاز روزافزون به غذا مورد نیاز خواهد بود.
همچنین تقاضای که از بخش غیر کود حاصل می شود ، دارای پتانسیل رو به رشدی برای اوره است . یکی از این موارد نگاه جدید تولید «سوخت از اوره» است که می توان آن را از جدیدترین رویکردهای علمی و جهانی به آن توصیف کرد.
پیش بینی می شود ظرفیت تولید اوره جهان در سال ۲۰۲۱ به ۲۲۲ میلیون تن برسد. تولید جهان حدودا ۱۷۰ میلیون تن است که زیر ظرفیت می باشد.
عمده کشورهای بزرگ تولید کننده اوره مصرف کننده آن نیز می باشند بنابراین از کل تولیدات جهانی بخش کمی از آن تجارت می شود.
چین به تنهایی ۳۰٪ از تولید و تقاضای جهانی را به خود اختصاص داده است و این کشور را تا حد زیادی بزرگترین تولید کننده و مصرف کننده اوره در جهان ساخته است.
طبق آمار موجود، تولید هر تن اوره در ایران معادل ۹۵ دلار هزینه بر می دارد که این قیمت در عربستان به ۹۰ دلار می رسد اما در کشورهایی مانند هند با ۱۷۰ و چین با بیش از ۱۷۰ دلار هزینه تولید، شرایطی بسیار مساعدی حادث شده که فاصله رقبا از ایران و عربستان را بسیار زیاد می کند از همین رو این دو کشور را می توان رهبران تولید این محصول از نگاه قیمتی در جهان دانست. گرچه حتی در این میان، ایران دارای یک مزیت نسبی دیگر نسبت به رقیب خود یعنی عربستان است که آن خوراک اصلی واحدهای تولیدی، یعنی منابع گازی است.
واردات تحت سلطه هند و برزیل است که در سال ۲۰۱۹ تقریبا ۱۴ میلیون تن اوره تهیه کرده اند.
صادرات ایران نیز عمدتا به کشور هند است که متاسفانه با تحریم های اخیر سهم صادراتی ایران به کشورهای عربی رسیده است.

تولیدکنندگان جهانی اوره

جدول سهم تولید کنندگان اوره را نشان میدهد.

مصرف کنندگان اوره در جهان

جدول زیر بزرگ ترین مصرف کنندگان اوره در جهان را نشان میدهد.

چالش مازاد عرضه !!

در نتیجه سرمایه گذاری بیش از حد ظرفیت در سالهای اخیر، بازار اوره در حال حاضر بیش از حد عرضه شده است. بیشتر رشد تولید در چین بوده است ، جایی که تولید از ۳۱ میلیون تن در سال ۲۰۰۰ به بیش از ۷۴ میلیون تن تا سال ۲۰۱۵ رسیده بود. همچنین هند طرح های متعددی را برای خودکفایی دارد که تا سال ۲۰۲۴ به مدار وارد می کند . على الظاهر طبق پیش بینی ها تقاضای این محصول طی سالهای آینده با رشد کندی همراه باشد و با مازاد عرضه روبرو باشیم اما با در نظر گرفتن مقررات زیست محیطی در چین و متوقف شدن استحصال اوره از گاز زغال سنگ و همچنین توسعه سطح زیر کشت کشاورزی در برزیل بنظر می رسد آینده ای بسیار درخشانی در انتظار قیمت های جهانی اوره می باشد.
بر اساس آخرین اطلاعات ، شرکت های تولید کننده اوره در ایران شامل ۶ می باشند که از این شرکت ها ۵ شرکت در بورس پذیرفته شده اند :
-شرکت پتروشیمی پردیس شپلیس
– شرکت پتروشیمی شیراز
– شرکت پتروشیمی کرمانشاه کرماشا
– شرکت پتروشیمی خراسان
– شرکت کود و اوره لردگان -شلرد
همچنین در خارج از بازار سرمایه نیز پتروشیمی رازی (متعلق به شرکت ترکیه ای Gubre Fabrikalari Amonium ) تولیدکننده اصلی اوره است . در مجموع ظرفیت تولید این شرکتها ۷/۷میلیون تن که باتوجه به نیاز مصرف داخلی ۲٫۲ میلیون تنی مابقی تولیدات بایستی صادر شوند. به جرات می توان گفت بزرگترین سهامدار شرکت های اوره ای شرکت پارسان وابسته به هلدینگ سرمایه گذاری غدیر (وغدیر) است.
همچنین در کنار طرح های بهره برداری شده چندین طرح بزرگ به ظرفیت۵/۴ میلیون تن در دست احداث است که این طرح ها منجر به رقابتی شدن بازار داخل و عرضه در بازارهای جهانی و شاید کاهش در حاشیه سود شرکتها شوند.

شرکت ها و طرح ها اوره ای در ایران

جدول زیر شرکت ها و طرح های در دست اجرای اوره در سطح کشور را نشان می دهد.

تولیدات برای مصارف داخلی از طریق بورس کالا به صورت اوره حمایتی و آزاد فروخته می شوند و مازاد بر آن صادر می شود. مازاد تولید فرصت خوبی را برای شرکت های تولید کننده اوره فراهم کرده که با صادرات آن به درآمدهای ارزی قابل توجهی برسند. عمده مقاصد صادراتی شامل هند، افغانستان، ترکمنستان، ترکیه و عراق بوده که با توجه به مشکلات ناشی از تحریم، بخشی از تولیدات به کشورهای برزیل و استرالیا نیز صادر شده است.

بررسی قیمت تمام شده

خوراک اصلی و سوخت تمام شرکتها گاز طبیعی ( متان ) است که گاز سوخت به صورت یارانه ای و گاز خوراکی برابر فرمولی تعیین می شود که قیمت جهانی گاز در چهار منطقه بین المللی (شامل هنری هاب آمریکا، هاب آلبرتا کانادا و هاب های NBP انگلیس و TTF هلند ) با وزن ۵۰ درصد و نرخ گاز مصرف داخلی، صادراتی و وارداتی ( عمدتا نرخ وارداتی گاز از ترکمنستان و صادرات به ترکیه) نیز با وزن ۵۰ درصد در این فرمول نقش دارند.
در حال حاضر گاز خوراک سهم عمده ای در بهای تمام شده تولیدات شرکت های اوره ای دارد و همواره سایه آزاد سازی حامل های انرژی به عنوان ریسک می تواند منجر به افزایش شدید بهای تمام شده آنها شود . به طور کلی مهمترین متغیرهای اثر گذار بر ساختار درآمد و هزینه های شرکتهای اوره ای شامل نرخ ارز، نرخ جهانی اوره و گاز طبیعی می باشد.
نمودار زیر همبستگی قیمت گاز طبیعی و آمونیاک را نشان می دهد:
آخرین نرخ گاز سوخت حدودا ۲۸۶۰ ریال هر متر مکعب و آخرین نرخ گاز خوراک ۸۲۸۶ ریال هر متر مکعب در گزارشات عملکرد دیده می شود.شرکت ملی گاز ایران تامین کننده انحصاری گاز است. افزایش برودت هوا در فصل زمستان و اولویت تامین گاز بخش خانگی اغلب منجر به قطعی چند روزه در گاز خوراک و سوخت شرکت های اوره ای می شود.
در حالت استاندارد برای تولید یک تن آمونیاک حدود MMBTU۳۵ انرژی ( معادل۹۸۰ متر مکعب گاز طبیعی) مورد نیاز میباشد. همچنین برای تولید هر تن اوره نیاز به ۵۶۰ تا ۵۸۰ کیلوگرم آمونیاک است. برای شرکت های که کریستال ملامین نیز تولید می کنند برای هر تن کریستال ملامین ۳٫۳ تن اوره لازم است.
در حال حاضر ایران وارد کننده گاز از ترکمنستان ( بر اساس قرارداد ۲۵ ساله شروع از سال ۱۹۹۷) و صادر کننده گاز به ترکیه است (طی یک قرارداد ۲۵ ساله که از سال ۲۰۰۱ آغاز شده و در سال ۲۰۲۵ تمام می شود ) هنوز مشخص نیست این قرارداد تمدید می شود یا خیر. ظاهرا ترکیه به دنبال کشف ذخایر گاز در دریای سیاه است تا بتواند از ایران بی نیاز شود . ایران روزانه یک میلیارد متر مکعب تولید گاز دارد . سهم گاز در ترکیب انرژی های جهان تا سال ۲۰۵۰ از ۲۲ درصد فعلی به ۳۸ درصد خواهد رسید.
شرکت های داخلی ابتدا موظف به تامین نیازهای داخلی و سپس صادرات می باشند . نرخ های داخلی فروش به سازمان خدمات حمایت کشاورزی توسط دولت تعیین می شود . آخرین نرخ ها مورخ آبان ماه ۱۳۹۶ برای کیسه های ۵۰ کیلویی اوره گرانول هر کیسه ۶۵۱۶۳۵ ریال می باشد. طبق قانون مصوب از مهر ماه ۱۳۹۷ هر ساله مابه التفاوت نرخ های داخلی با نرخ های صادراتی در بورس کالا بر اساس حسابرسی یارانه ای بایستی به شرکت های تولید کننده پرداخت شود.
عدم توجه دولت به تسویه مابه التفاوت بوجود آمده منجر به انباشت طلب های شرکت های اوره ای از سال ۱۳۹۷ شده است . این موضوع می تواند ضمن افزایش ریسک نقدینگی شرکت ها موجب کاهش در سیاست های تقسیم سود شود.
نرخ های جهانی هر ساله در ماه های بهمن تا اردیبهشت به علت تقاضای بخش کشاورزی به بالاترین قیمت رسیده و مابقی سال روندی کاهشی دارد.

 

سایت های مهم و مفید در صنعت اوره و آمونیاک

اگر تحلیل گر بنیادی شرکت های اوره ای هستید یا به اطلاعات بیشتری از این صنعت علاقه دارید ، سایت های زیر اطلاعات کاملی از این صنعت در اختیار شما قرار می دهند:
۱) سایت fertilizerWorks بروز ترین قیمت های اوره و آمونیاک را درج می کند
۲) سایت بورس شیکاگو قراردادهای آتی اوره خاورمیانه آخرین قیمت ها موجود است .( نیاز به فیلتر شکن دارد)
۳) سایت indexmundi که با تاخیر یک ماهه قیمت ها را درج می کند اما سوابق چندین ساله موجود است.
۴) سایت ihsmarkit مقالات زیادی در مورد بازار جهانی و آمار های مهمی از این صنعت دارد.
۵) سایت dtnpf مقالات تخصصی در مورد کودها و چشم انداز های جهانی صنعت دارد .
۶) سایت yCharts قیمت های روز را درج می کند.
۷) سایت sunsirs قیمت اوره در چین را به روز درج می کند.

درخواست خدمات مشاوره سرمایه گذاری

برای تحقق یک ایده به کسب وکار موفق باید آن را از ابعاد گوناگون مانند بازار، توجیه اقتصادی، شرایط سرمایه گذاری، مدل سازی کسب وکار، زیرساخت های فنی و فرآیند های تولید مورد مطالعه قرار گیرد.
در صورت تمایل به دریافت خدمات (مطالعه فرصت سرمایه گذاری، تحقیقات بازار، طراحی مدل کسب و کار و سیستم سازی کسب و کار) می توانید پرسشنامه درخواست خدمات مشاوره را تکمیل نمایئد و یا با دفتر شرکت تماس حاصل فرمائید. کارشناسان گروه ایطرح آمادگی دارند پیشنهادهایی شامل شرح خدمات متناسب با نیاز کسب و کار شما را تنظیم نموده و با قیمت رقابتی جهت تصمیم‌گیری در اختیار تیم‌های راه انداز، استارتاپ‌ها و مدیران کسب و کارها قرار دهند.

 

 


درصورت تمایل به این مطلب امتیاز دهید:

۵/۵ - (۳ امتیاز)