طرح تولید دستگاه خود پرداز (ATM)

خودپَرداز که گاه زودپرداز، عابر بانک و آنی بانک هم نامیده شده دستگاهی الکترونیکی است که به مشتریان بانک این امکان را می‌دهد تا در هر زمان دلخواه به‌وسیلهٔ قراردادن کارت خاصی در دستگاه و وارد کردن یک گذرواژه از حساب خود پول دریافت کرده یا تراز حساب بانکی خود را وارسی کنند بدون اینکه نیاز به شمارشگر انسانی باشد. بسیاری از خودپردازها نیز به امکان واریز پول یا چک، جابجایی پول میان حساب‌های بانکی و حتی خرید تمبر را برای مشتریان فراهم می‌کنند.

تاریخچه خودپردازها

اولین دستگاه خودپرداز را ۲۷ ژوئن ۱۹۶۷ یک شعبه بانک بارکلیز در محله انفیلد در شمال لندن افتتاح کرد. این اختراع جان شپرد-بارون بود و در آن زمان حداکثر ده پوند به متقاضیان پرداخت می‌کرد. شعبه انفیلد بانک بارکلیز همچنان فعال است و در ۲۷ ژوئن ۲۰۱۷ به مناسبت پنجاهمین سالگرد خودپرداز یکی از دستگاه‌هایش را به رنگ طلایی درآورد. اولین تراکنش تاریخ خودپرداز در ۲۷ ژوئن ۱۹۶۷ توسط رگ وارنی کمدین انگلیسی معروف آن زمان صورت پذیرفت ولی باز هم این دستگاه اسکناس تحویل نمی‌داد، تحویلی این دستگاه یک چک کاغذی بود که قابلیت خوانده شدن توسط ماشین را داشت. برگه‌های مورد استفاده محصول کمپانی دلارو بود که متخصص تولید اوراق بهادار بانکی بود.

این دستگاه داکس نامیده می‌شد که هم‌چنین با نام ماشین دلارو نیز نامیده می‌شد. تنها نه روز بعد در سوئد، کمپانی متیور ماشین به سفارش بانک سویدی سیوینگ دستگاهی با نام بانکومات را ارائه نمودند. این دستگاه به صورت آنلاین در روز ۶ می ۱۹۶۸ مورد استفاده قرار گرفت. یک ماه پس از رخداد انفیلد تاون حاصل همکاری بانک وستمینستر انگلستان، کمپانی اسمیت (فعال در زمینه سنسورهای تشخیص) و کمپانی چاب (فعال در زمینه گاو صندوق ) دستگاه دیگری با نام چاب ام دی تو را ارائه دادند که آن نیز به جای اسکناس برگه بهادار ارائه می‌داد.

مزایای دستگاه خودپرداز

ارائه خدمات ۲۴ ساعته
امنیت بالا در ارائه خدمات بانکی
انجام بسیاری از خدمات بانکی که تا پیش از این توسط مسئولین باجه ها در بانک ها صورت می گرفت
راحتی استفاده برای مشتریان
استفاده از تمامی خدمات بانکی در تمامی شهرها بدون نیاز به مراجعه حضوری به بانک
ارائه خدمات بدون خطای انسانی
روش های کارت به کارت

نخستین دستگاه خودپرداز خاورمیانه

نخستین دستگاه خودپرداز خاورمیانه، در ایران به وسیلهٔ بانک بیمه بازرگانان و در تهران قرار گرفت. امروزه اغلب دستگاه‌های خود پرداز ایرانی به شبکه شتاب متصل هستند. شبکه شتاب امکان برداشت و مشاهده موجودی را برای دارندگان کارت های بانکهای عضو این شبکه از همه خودپردازها فراهم می‌آورد. در ایران می‌توان از طریق دستگاه‌های خودپرداز اقدام به پرداخت قبض‌های خدمات عمومی نظیر آب، برق و تلفن نمود.

بانک تهران در سال ۱۳۵۰ شمسی (معادل ۱۹۷۱ میلادی ۴ سال پس از ثبت اختراع ماشین پرداخت پول در جهان)، اقدام به ورود و به کارگیری دستگاه خودپرداز از یکی از مدعیان این اختراع یعنی چاب ام دی تو نمود و بعد از ورود ۶ دستگاه و نصب آن‌ها در تهران، با خرید نوع جدیدتر یعنی چاب ام دی فور اس تعداد آن‌ها را به ۱۲ دستگاه در کشور افزایش داد. شش دستگاه اول در تهران و در شعب چهار راه ‌پهلوی، تخت جمشید، جمالزاده، تجریش، بازار و فردوسی و شش دستگاه دیگر در شعب شهرستان‌های چالوس، اصفهان، شیراز، مشهد، تبریز و رشت نصب گردید.

انواع دستگاه های خودپرداز

دستگاه خودپرداز خطی
دستگاه خودپرداز خطی از طریق یک اتصال ۴ نقطه به خطوط اختصاصی تلفن متصل می شود. این نوع ماشین ها باید در مکان های مناسبی قرار گیرند. هزینه عملیاتی این ماشین ها بسیار زیاد است.

دستگاه خودپرداز Dial Up
خودپردازهای Dial UP از طریق خطوط تلفن معمولی و مودم به پردازنده های میزبان متصل می شوند. هزینه عملیاتی کردن این خوپردازها در مقایسه با خودپردازهای خطی کمتر است.

کد آیسیک مرتبط با صنعت تولید دستگاه خود پرداز (ATM)

کد آیسیک مخفف International Standard Industrial Classification (سیستم بین المللی طبقه بندی استاندارد صنایع) است. کد گذاری به عنوان روش ساده و دقیق برای تعیین هویت کالا، قطعات ، مدارک و اموال ، سالها است که در سطح شرکت هاو زنجیره های تأمین مورد استفاده قرار می گیرد.

کد تعرفه گمرکی مرتبط با صنعت تولید دستگاه خود پرداز (ATM)

تعرفه یا به عبارت دیگری(TARIFF) یک نوع معیار رقمی و یا عددی می باشد برای شناسی و تعیین جایگاه کالا در ترخیص کالا .
تعرفه گمرکی میزان حقوق ورودی قابل پرداخت برای ورود کالا می باشد.تعرفه گمرکی در بستر تاریخ مبتنی بر سیستم و روش های خاصی از قبیل اداره گمرک،آمار،حمل و نقل،بیمه و غیره طراحی و مورد استفاده قرار می گیرد.

با جستجو در اطلاعات گمرک تا امروز تعرفه گمرکی اختصاصی به این محصول اختصاص نیافته لذا میزان واردات و صادرات آن نا مشخص میباشد.

ساختمان کلی دستگاه خودپرداز

اجزای تشکیل دهنده خودپرداز شامل کامپیوتر صنعتی به عنوان پردازش‌گر، کارت‌خوان مغناطیسی و کارت‌خوان هوشمند و جدیدا کارت‌خوان غیرتماسی، صفحه کلید که در خودپرداز معمولاً ای ای ای پی۴ نامیده می‌شود، پروسسور اختصاصی رمزنگاری، صفحه نمایش، کلیدهای انتخابی ، ژورنال پرینتر، محفظه سخت، سنسورها و نشان‌گرها، بیرون دهنده پول ، در مدل‌های جدید دوربین، قسمت مخصوص پذیرش پول (در دستگاه‌های با قابلیت پذیرش پول)، بارکد خوان، پورت‌های کامپیوتری مختلف و بلندگو است.

یک دستگاه خودپرداز از دو بخش ورودی و چهار بخش خروجی تشکیل شده است.

بخش های ورودی خودپرداز

کارتخوان

کارتخوان یکی از بخش های ورودی دستگاه ATM یا خودپرداز است که داده های روی کارت را می خواند. این دستگاه به کمک نوار مغناطیسی پشت کارت، اطلاعات موجود در کارت شما را ضبط می کند و سرور اصلی برای دریافت اطلاعات حساب بانکی شما از آن استفاده می کند.

صفحه کلید

پس از وارد کردن کارت در دستگاه خودپرداز، باید رمز عبور خود را با استفاده از صفحه کلید وارد کنید. این رمز به هنگام ارسال برای سرورها یا پردازنده های میزبان کدگذاری می شود.

بخش های خروجی خودپرداز

اسپیکر

اسپیکر یا بلندگو برای پخش صدا به هنگام فشار دادن کلیدهای مختلف به کار می رود.

صفحه نمایش

صفحه نمایش، اطلاعات مربوط به تراکنش ها را به شما نمایش می دهد. تمامی مراحل برداشت از حساب یا دیگر خدمات از طریق این صفحه برای شما نمایش داده می شود. در بیشتر دستگاه های ATM از صفحه CRT یا LCD استفاده می شود.

پرینتر رسید

این پرینتر، تمامی جزئیات مربوط به خدمات بانکی شامل تاریخ، ساعت، شماره پیگیری، مبلغ و … را برای مشتریان چاپ می کند.

نگهدارنده پول نقد

این بخش از دستگاه ATM یا خودپرداز را می توان قلب آن به شمار آورد. این سیستم مرکزی در دستگاه خودپرداز است که می تواند پول درخواست شده را به مشتری تحویل دهد. .ظیفه اصلی این بخش، شمارش اسکناس ها و تحویل دادن آن ها به مشتری است. تمامی این فعالیت ها به وسیله سنسورهایی با دقت بالا انجام می شوند.

شبکه ATM

سرویس دهنده اینترنت یا Internet Service Provider که به اختصار ISP نامیده می شود، نقش مهمی در دستگاه های خودپرداز ایفا می کند. این سرویس، ارتباط میان ATM و پردازنده میزبان را فراهم می کند و اطلاعات مربوط به تراکنش ها و حساب های بانکی را از ATM به پردازنده منتقل می کند. پردازنده میزبان اطلاعات دریافتی را با بانک های دارای مجوز تطابق می دهد و پس از تائید، فعالیت مورد نظر را به انجام می رساند.

وضعیت واحد های فعال تولید دستگاه خود پرداز (ATM)

در نمودار زیر تعداد و ظرفیت واحدهای تولید ماشین های اداری و دفتری در کشور به تفکیک استان آمده است .

وضعیت واردات و صادرات دستگاه خود پرداز (ATM)

نمودار واردات و صادرات تولید دستگاه خود پرداز (ATM) در کشور به تفکیک سال در شکل زیر آمده است.

تولیدکنندگان جهانی خودپرداز

ان‌ارسی
دیبولد
وینکور-نیکسدورف
فوجیتسو

خرید خودپرداز از شرکت معتبر

بسیاری از افراد، شرکت‌ها، بانک‌ها و سازمان‌‌هایی که در سال های قبل اقدام به تهیه دستگاه خودپرداز کرده‌اند ممکن است به دلیل تغییر رویکرد تجاری، مستعمل شدن دستگاه یا هر دلیل دیگر اقدام به واگذاری دستگاههای خودپرداز دست دوم خود کنند. معمولا در جراید آگهی‌های فروش این دستگاه توسط افراد و سازمان‌ها وجود دارد. دستگاه خودپرداز یک وسیله فنی، الکترونیکی و مکانیکی بسیار پیچیده است، بنابراین توصیه می‌شود از خرید دستگاه بدون مشاوره و همراهی یک شرکت معتبر اکیدا خودداری نمایید. حتی اگر تصمیم به خرید دستگاه خودپرداز دست دوم دارید آن را از یک شرکت ثبت شده معتبر در حوزه تجارت الکترونیک خریداری کنید تا از صحت عملکرد فنی آن اطمینان حاصل کنید.

خلاصه بررسی فنی، مالی و بازار تولید دستگاه خود پرداز (ATM)

ظرفیت تولید سالیانه : ۲۶۰۰ دستگاه
نرخ برابری دلار : ۲۳۰۰۰ تومان
مساحت زمین موردنیاز : ۴۰۰۰ مترمربع
زیر بنا : ۱۵۰۰ مترمربع
تعداد نیروی انسانی مورد نیاز : ۳۸ نفر
میزان سرمایه گذاری ثابت : ۷.۵ میلیارد تومان
ارزش ماشین آلات و تجهیزات : ۳.۵ میلیارد تومان
نرخ بازده داخلی : ۴۰درصد

درصورت تمایل به این مطلب امتیاز دهید: