طرح راه اندازی پارک اکولوژیک

رویکرد پایدار به محیط بصری شهر در راستای طراحی پایدار، بر اساس سه اصل ساختار اجتماعی فضایی پایدار، الگوبرداری از طبیعت و استفاده از منابع انرژی تجدیدپذیر، معرف جایگاه و نقش جدید منظر شهری است که در آن بایستی پاسخ های مناسب به مسائل اکولوژیک، رفاه اقتصادی و زندگی جمعی در بستر زیبایی شناسی اکولوژیک، با یکدیگر تلفیق شده باشند. در این میان سیستم طراحی پارک به عنوان هدایتگر و جلودار طراحی شهری جامع و همه جانبه و فضای سبز به عنوان بستر اصلی طراحی پارک و بخشی از سیمای شهر، محل ارتباط انسان شهرنشین و طبیعت است. انسانی که با توسعه سریع پیشرفت های صنعتی و تکنولوژیکی، حضور فعال خود را در فضاهای باز شهری از دست داده و با طبیعت نیز بیگانه شده است. به این ترتیب احتیاجات روانی و اجتماعی افراد از محیط زیست تحت تاثیر مستقیم مسائل اقتصادی و صنعتی قرار گرفته و فرم تازه ای یافته است.از سال ۱۹۹۱ با مطرح شدن عنوان جدیدی از پارک های شهری به نام پارک های اکولوژیکی، چالش جدیدی در زمینه ارتباط انسان و محیط زیست پیرامونش در بستر شهر مطرح شد که بسیار متفاوت از پارک های منظری گذشته است و همگام با اصول طراحی چشم انداز شهری پایدار که حاصل الگوی طراحی شهری پایدار است، گام بر می دارد.این نوشتار بر آن است تا با مروری توصیفی بر ادبیات موضوع و تحلیل قیاسی نمونه های موردی موفق چنین پارک هایی، به این مساله بپردازد که ویژگی های پارک اکولوژیکی در باز تولید هویت طبیعی فرهنگی مکان و تقویت چشم انداز شهری پایدار چیست؟ آیا منظور از لغت اکولوژی در طراحی پایدار صرفا اکولوژی طبیعی است یا در واقع یک اکولوژی فرهنگی و شاید ترکیب این دو، و در این راستا برای طراحی اکومحور چه روندی باید در نظر گرفته شود. نتایج حاصل از این بررسی ها در نهایت معرف ویژگی های پارک اکولوژیکی به عنوان ترکیبی از منظر طبیعی و منظر فرهنگی است که در آن فضایی جمعی با رویکرد اکولوژیکی طراحی می شود و عواملی از جمله افزایش تعاملات اجتماعی هدفمند در راستای آموزش مستقیم و غیر مستقیم و ارائه راهکارهای حفاظت از محیط زیست، چهارچوب اصلی طراحی و عملکردی آن را تشکیل می دهند. اکثر نمونه های موفق این پارک ها، با توجه به ماهیت موضوع در سایت هایی که زمانی در آن ها چرخه ای از فعالیت های تولیدی مصرفی انجام می شد شکل گرفته اند تا گذشته سایت را دوباره احیا کنند. چنین تلاشی بیانگر ضرورت توجه همزمان به بوم شناسی طبیعی و بوم شناسی فرهنگی در راستای ایجاد محیط بصری و عملکردی دینامیک و پویا در شهر است و این خود می تواند راهکاری در باز زنده سازی و احیای اکوسیستم های فراموش شده شهری باشد.
اندیشه اکولوژیکی در مفاهیمی مانند توسعه پایدار، شهر اکولوژیکی و پارکهای اکولوژیکی متجلی میشود. نماد توسعه شهر پایدار اکولوژیکی، احداث پارکهای شهری منطبق با شاخصهای اکولوژیکی است. پارک اکولوژیکی یا اکوپارک،محوطه جهت دار محیطی است که با درنظر گرفتن محیط، سیستم پیشرفتهای را برای ایجاد محیطی پایدار به وجود میآورد. موضوع اصلی اکوپارکها افزایش سیستمهای پایدار و خود گردان از مواد دور ریختنی قابل بازیافت است.همچنین پارکهای اکولوژیکی به عنوان پارکهای تفریحی و تحقیقاتی با هدف ارتقای آگاهیهای زیست محیطی احداث میگردد.(طرح راه اندازی پارک اکولوژیک)

اکوپارک

بر حسب تعریف ” اکوپارک”, پارکی است که تا حدود %۷۵ متابولیسیم آن سازگار با طبیعت است، به لحاظ اقتصادی خود کفا است، به لحاظ اقلیمی سازگار و منعطف با شرایط محیطی و به لحاظ اجتماعی هویت بخش و متمایز کننده خصوصیات خرده فرهنگ محلی و محیطی آرامش بخش می باشد. در چنین پارکهایی تا %۱۰۰ زباله بازیافت می شود و حدود %۵۰ انرژی مورد نیاز از خورشید تامین می شود ، تا %۱۰۰ فاضلاب بازیافت می شود ، در احداث پارک حدود %۷۵ مصالح مورد استفاده از امکانات محلی و ساز گار با محیط پیرامون می باشد. مصالح مصنوعی وناسازگار فقط در شرایط اضطرار استفاده می شود. سازمان اداری، موزه ها، آزمایشگاهها متناسب با استانداردهای اکولوژیکی (بیشتر مصالح محلی) است. بهره گیری از این اصول و مبانی در برنامه ریزی پارکهای شهری گام موثری در راه رعایت این ایده های نوع در برنامه ریزی و طراحی شهری پارکهای شهری است
اکوپارک ها مانند سایر پارک ها به واسطه پوشش گیاهی واجد “بازدهی اکولوژیکی” و هم “بازدهی اجتماعی” می باشد. منظور ازبازده اکولوژیکی عبارت است از : زیبا سازی مناطق شهری، کاهش دمای محیط، تولید اکسیژن و منظور از بازدهی اجتماعی نیز ایجاد مکانی جهت گذران اوقات فراغت، تفرج، گردهمایی آموزشی و علمی می باشد. از ویژگی های اکوپارک بازیافت مواد زائد و تولید انرژی با تکیه بر توسعه منابع انرژی های نو و تجدید پذیر است.
اکو پارک محیطی است که در آن فعالیت های تفریحی، همگام با شناسایی و چگونگی برخورد با مسائل زیست محیطی از جنبه های گوناگون آموزشی همگانی صورت می گیرد. فرضیه اصلی طراحی اکو پارک فراهم آوردن پشتوانه های اقتصادی، علمی و زیست محیطی مناسب برای آموزشی عمومی و ایجاد فرهنگ صحیح محیط زیست می باشد.اکوپارک منحصرا در راستای کاربری های همخوان با محیط زیست و صنعت بازیافت توسعه می یابد. اکوپارک دربرگیرنده صنایع مرتبط با تکنولوژی های زیست محیطی ،محصولات وخدمات ومخصوصا صنایع بازیافتی میباشد به بیان دیگر، به طور دقیقتر اکوپارک مکانی است که:
• نشانگر اصول توسعه پایدار بوده و به ایجاد و پایداری و تداوم محیط زیست کمک کند.
• با هدف بهبود حفاظت از محیط زیست و ارتقای تجربه های آموزشی به وجود میآید.
• در آن با حفاظت و احیای تنوع زیستی، توسعه پایدار ارتقا یافته و به حفظ محیط شهری پرداخته میشود.
• فعالیتهای بازیافت مواد و استفاده مجدد از آنها در آن جا صورت میگیرد. به لحاظ اکولوژیکی (هم از نظر ساختاری و هم از نظر عملکردی) پایدار بوده و به منظور کاهش اثرات مخرب زیست محیطی بر محیطهای حساس و بهبود استفاده از منابع طبیعی طراحی میگردد.
• در آن از انرژیهای پاک و تجدید پذیر (خورشید، باد و …) استفاده و به حفاظت از انرژی عمل میشود.
• از منابع ژنتیکی و بیولوژیکی موجود در آن حفاظت میشود.
• با هدف ارایه فنون زیست محیطی نظیر روشهای استفاده مجدد از زباله ها، انرژیهای تجدیدپذیر، آب تلف شده و نیز روشهای ساخت محصولات سازگار با محیط زیست و… برای خریداران و بازدید کنندگان به وجود میآید.
• با هدف تقویت تنوع حیات وحش در محیط های شهری به وجود میآید و نیز درک افراد از محیط زیست و حفاظت از آن را افزایش میبخشد.
• در آن گونههای در معرض خطر انقراض (گیاهی و جانوری) یافت می شوند.
• به دقت طراحی شده به نحوی که با دارا بودن جدیدترین امکانات، قادر به نگهداری از محیط زیست طبیعی باشد.
اکو پارک ها به عنوان پارک های تفریحی وتحقیقاتی با اهداف ارتقا آگاهی های زیست محیطی احداث می گردند و هدف از ایجاد این گونه پارک ها علاوه بر افزایش فضای سبز شهری و مکانی به جهت گردش و گذران اوقات فراغت ، به عنوان محیطی علمی ،آموزشی برای عموم بازدید کنندگان بوده ، و به حل مسائل و مشکلات زیست محیطی به روشی عینی ، عملی و محسوس می پردازد و بازدید کنندگان با مسائل و مشکلات زیست محیطی آشنا و و در نهایت سبب ارتقا دانش زیست محیطی می گردد.(طرح راه اندازی پارک اکولوژیک)

از مهمترین خصوصیات اکولوژیک اکو پارک

– کاربرد گیاهان بومی
– ذخیره سازی و باز آفرینی سیلاب ها و سایر منابع طبیعی
– پیوستگی زیرساخت ها با تکنولوژی های مناسب
– حفظ و نگهداری چرخه زندگی
– حفظ و نگهداری حیات وحش و گیاهان بومی ها
اکوپارک ها علاوه بر دارا بودن ویژگی های خاص که باعث بروز تفاوت در کارکرد این نمونه پارک موضوعی با سایر فضا های سبز میگردد، به پایداری محیط زیست و دست یابی به توسعه پایدار کمک شایانی میکند توسعه پایدار در سه حیطه دارای مضامین عمیقی است:
پایداری محیطی، پایداری اقتصادی و پایداری اجتماعی
در اکو پارک های شهری همان طور که در نمودار زیر دیده می شود می توان به هر سه بعد توسعه پایدار دست پیدا کرد.

شاخص های ارزیابی پارک های اکولوژیک

اکوپارک، تکنولوژی، فرهنگ، آموزش

اکوپارک یا (پارک های اکولوژیک) با پشتوانه های مناسب آموزش، باعث افزایش آگاهی های مردمی نسبت به محیط زیست و برقراری ارتباط با طبیعت می گردد. پارک های اکولوژیکی به عنوان پارک های تفریحی و تحقیقاتی با اهداف ارتقا آگاهی های زیست محیطی احداث می گردند. هدف از ایجاد این گونه پارک ها علاوه بر توسعه فضای سبز شهری ، مکانی به جهت گردش و گذران اوقات فراغت، به عنوان محیطی علمی آموزشی برای عموم بازدیدکنندگان بوده؛که به حل مسائل و مشکلات زیست محیطی با روش عینی و علمی و محسوس می پردازد ،و بازدیدکنندگان با مشکلات ومسائل زیست محیطی آشنا و در نهایت سبب ارتقا دانش زیست محیطی آن ها خواهد شد. مراکز تفریحی، ترویجی، علمی، فرهنگی، آموزشی، اقتصادی و زیست محیطی موجود در اکوپارک ها، امکان افزایش آگاهی های مردمی در استفاده از فن آوری های پاک، بهینه سازی مصرف سوخت و مدیریت استفاده از آن توسط به کار گیری انرژی های تجدید پذیر و ایجاد فضای سبز مناسب جهت بهبود کیفیت محیط زیست و مواردی از این دست را که امروزه با آن مواجهیم را بوجود می آورد.که خود از ویژگی های خاص اکوپارک ها می باشد.(طرح راه اندازی پارک اکولوژیک)



درصورت تمایل به این مطلب امتیاز دهید:

۵/۵ - (۲ امتیاز)