طرح کاشت و پرورش میوه هالا

درخت هالا یا پاندانوس یا برگ خنجری با نام علمی Pandanus tectorius از خانواده ی Pandanaceae است. گونه ی tectorius یکی از گونه های جنس Pandanus است که بومی مالزی، شرق استرالیا و جزایر اقیانوس آرام است.
ارتفاع این درخت به ۴.۱۴ متر می رسد با تنه ای بدون انشعاب تا ارتفاع ۴ تا ۸ متری که با ریشه هایی که از سطح خاک خارج شده اند، استوار نگه داشته می شوند. برگ ها بین ۹۰ تا ۱۵۰ سانتی متر طول و ۵ تا ۷ سانتی متر عرض دارند که دارای حاشیه ای ارّه دار هستند. از آنجایی که این میوه در بازار گسترده ای مصرف و تجارت نمی کند. این نه تنها داشتن یک شکل عجیب و غریب است، بلکه دارای یک رنگ غیر معمول است. میوه خوشه ای از غلاف های بذری است که در هنگام جدا شدن از دانه های تک بذر به نام کلید ها فرو می روند.

گل هالا

پاندانوس تکتوریوس گیاهی دو پایه است؛ گلهای نر و ماده بسیار با هم متفاوتند، با این اختلاف که گلهای نر، بسیار معطّر، کوچک و گل آذین خوشه ای دارند، عمر آنها بسیار اندک است که تنها یک روز زنده اند، ولی گلهای ماده شبیه گلهای آناناس می باشد.

میوه هالا

میوه درخت هالا فقط بر روی درخت مونث رشد میکند. وقتی این میوه به رنگ زرد روشن در می آید میتوان از آن استفاده کرد. این میوه غذای اصلی اهالی پولینزی (جزایری در قلب اقیانوس آرام) در زمان قحطی بود. این میوه ی خوشه ای شامل تعداد زیادی غلاف دانه است که وقتی این میوه می رسد، میوه به قسمت های کوچک و خار مانندی تقسیم میشود که دانه ها در درون هر کدام از این خار ها جای دارند. این دانه ها میتوانند درخت هالا ی دیگری به وجود بیاورند.
هالا درخت بسیار جالبی است. در هاوایی، به ویژه در خط ساحلی، به آسانی میتوان این درخت را پیدا کرد. در حالی که این درخت به نوعی از درختان بومی هاوایی است، اهالی پولینزی آن را به همراه خود به پولینزی بردند. این درخت دو پایه، یعنی هم نوع نر و هم ماده دارد.

طعم میوه هالا

در مورد طعم این میوه باید بگویم که طعم خوبی ندارد! کمی شیرین است و طعمی مثل کدوتنبل دارد. بیشتر برای جویدن به کار میرود تا خوردن! و حتی موقع جویدن هم به دندان ها میچسبد!!

موارد استفاده از درخت هالا

درخت نر خوشه های گل سفید تولید میکند و درخت ماده میوه های کاج مانند حاوی دانه (شبیه آناناس) بر روی خود دارد. هر قسمت از این درخت قابل استفاده است. برگ های درخت برای بافتن انواع سبد، حصیر،دامن های حصیری و پوشاندن سقف به کار میرود. گل های درخت نر بارور است و گرده آن را برای تقویت قوای جـــنـــســـی استفاده میکنند. ریشه درخت ادرار آور و عرق آور است. میوه درخت ماده آداپتوژن است. آداپتوژن ها به گیاهانی نیرو بخش هستند که جسم و مغز را تقویت میکنند. هالا فروت برای تقویت انرژی و بنیه افراد، مشکلات گوارشی، خماری و … مفید است. میوه این درخت در آشپزی سریلانکایی نقش به سزایی دارد.

شرایط زیستگاه

برگ خنجری به طور طبیعی در مناطق ساحلی، از جمله در حاشیه جنگل های حرا و سواحل دریاها رشد می کند، در شرایطی با ۱۵۰۰ تا ۴۰۰۰ میلی متر بارندگی سالانه و ارتفاع ۶۱۰ متر از سطح دریا به خوبی رشد می کنند. در طیف وسیعی از خاک ها قادر به ادامه ی حیات هستند به گونه ای که در سواحلی که حاوی شن و ماسه کوارتز، شن و ماسه های مرجانی و سنگ، و همچنین در سنگهای آهک و بازالت می رویند. این گونه نسبت به نمک و باد مقاومت از خود نشان می دهد. نور کامل خورشید را ترجیح می دهد هر چند که در شرایطی با ۳۰ تا ۵۰ درصد سایه هم زندگی می کنند. در pH وسیعی از ۶ تا ۱۰ رشد و نمو دارند.

پراکندگی

پاندانوس تکتوریوس از پورت ماککواری (Port Macquarie) در ولز جنوبی نو (یکی از ایالت های استرالیا) تا کوئیزلند، استرالیا و اندونزی و از شرق از سمت جزایر استوایی اقیانوس آرام تا جزایر هاوایی رشد می کند. با توجه به کشت و کار گسترده ی آن، هنوز محدوده ی بومی آن ناشناخته باقی مانده است.

کاربردهای درخت میوه هالا

میوه ی درخت هالا (Pandanus tectorius)، هم به صورت خام و هم پخته مصرف می شود و منبع اصلی مواد غدایی اهالی میکرونزی (یکی از سه مجمع‌الجزایر بزرگ اقیانوس آرام و از مناطق قاره ی اقیانوسیه است. میکرونزی از سوی غرب به فیلیپین، از جنوب غرب به اندونزی، پاپوآ گینه نو و ملانزی و از سمت شرق و جنوب شرق به پلی‌نزی محدود می‌شود) به شمار می آید؛ همچنین یکی از غذاهای سنتی مردم مالدیو می باشد.
فیبر طبیعی ای که روی بندهای میوه ی آن است به عنوان نخ طبیعی دندان کاربرد دارد؛ همچنین در فرهنگ ساموآ (Samoan) در ساخت گردنبندی به نام Ula Fala که از میوه های خشک شده به رنگ قرمز، ساخته می شود و در مناسبت های قدیمی مردم مطای (یکی از شهرستان‌های استان منیا کشور مصر) به کار می رود، مورد استفاده واقع می گردد.
برگ درخت اغلب به عنوان طعم دهنده برای غذاهای شیرین، مانند مربای کایا استفاده می شود و می گویند که استفاده ی دارویی دارد. در سریلانکا از برگ آن به عنوان طعم دهنده، مانند ادویه کارایی دارد.
در پُلی نِزی (نام گروهی از ۱۰۰۰ جزیره در اقیانوس آرام است. این جزایر بخشی از قاره اقیانوسیه به شمار می‌آیند. جزایر پلی ‌نزی در میان سه ‌گوشی قرار گرفته ‌اند که یک سر آن هاوایی، یک سر آن نیوزلند و سر دیگر آن جزیره ایستر است. مهم‌ترین دسته ‌جزایر پلی ‌نزی فیجی، ساموآ، تونگا، مارکوئساس و پلی‌نزی فرانسه نام دارند) از برگ درخت هالا در بافت سبد، تشک، بادبان قایق ها، سقف های کاه گلی و همچنین حوالی چمن کاری ها استفاده می گردد.

درصورت تمایل به این مطلب امتیاز دهید: