طرح کاشت و پرورش گل آفتابگردان

آمارها نشان می دهد که ایران در چهار ماهه نخست امسال بیش از ۴۶ هزار تن گل آفتابگردان وارد کرده که معادل ۱۵۴ میلیارد تومان می باشد. در طی این چند سال ایران به ۷۰ درصد خودکفایی در زمینه تولید این محصول رسیده است.
آفتابگردان گیاهی است که در اغلب مناطق به خوبی رشد می کند.گیاه آفتابگردان در دو نوع روغنی و آجیلی کشت می شود که نوع روغنی آن در مقابل امراض و آفات مقاوم بوده و سوددهی آن بالاتر است.
آفتاب گردان یکی از نباتات روغنی مهم جهان است که از نظر تولید روغن، بعد از سویا در مقام دوم قرار دارد و بیش از ۱۴% کل روغن نباتی جهان را تولید می کند.
کاشت گل آفتابگردان معمولاً در مزارع کشت و کار دیده می شود. ضمن اینکه گاهی نیز در باغچه منزل و حتی محدوده گلدان کشت می گردد. این گل بنا به زیبایی ذاتی خود مورد توجه قرار می گیرد. گل آفتابگردان گیاهی یک ساله و مقاوم است.
به همین دلیل در مراحل کاشت شما را با سختی چندانی مواجه نخواهد کرد. کاشت گل آفتابگردان گاهی به صورت متمرکز در مزارع انجام می گیرد. این گونه مزارع منظره های طبیعی و زیبایی را در محیط پیرامون ایجاد می کنند.
گل آفتابگردان در ارتفاع ۷۰ سانتی متر تا ۵ متر می باشد. میزان رشد ارتفاعی آفتابگردان بسته به بذر انتخابی برای کاشت متفاوت خواهد بود. برای پرورش آفتابگردان بهتر است مرحله به مرحله پیش بروید.

ویژگی‌های گیاه

ﺗﺤﻤﻞ ﺑﻪ ﺳﺮﻣﺎ و حرارت‌های ﺑﺎﻻ در ﺳﺎزش آﻓﺘﺎﺑﮕﺮدان ﺑﻪ ﻣﺤﻴﻂ ﻫﺎی ﻣﺨﺘﻠﻒ دﺧﺎﻟﺖ دارد .
آﻓﺘﺎﺑﮕﺮدان ﻏﺎﻟﺒﺎ به عنوان ﻳﻚ ﮔﻴﺎه ﺑﻲ ﺗﻔﺎوت ﺑﻪ ﻃﻮل روز ﻃﺒﻘﻪ ﺑﻨـﺪی ﻣـﻲﺷـﻮد زﻳـﺮا در ﻃﻴـﻒ وﺳﻴﻌﻲ از ﻃﻮل روزﻫﺎ ﮔﻞ ﻣﻲ‌دهد.
خیلی به خشکی مقاوم نیست ولی در شرایطی که خیلی از گیاهان آسیب می‌بینند می‌تواند محصول قابل قبول تولید کند.

عواملی که سبب این ویژگی می‌شوند:

ریشه متراکم با قدرت گسترش تا عمق ۲ متر. آﻓﺘﺎﺑﮕﺮدان در ﺧﺎک‌هایی ﻛﻪ ﺑﺎﻓﺖ آﻧﻬﺎ از ﺷﻨﻲ ﺗﺎ رﺳﻲ ﺗﻐﻴﻴﺮ ﻣﻲﻛﻨﺪ ﺑﻪ ﺧﻮﺑﻲ رﺷﺪ ﻣﻲﻛﻨﺪ و ﻧﻈﻴﺮ ذرت، ﮔﻨﺪم و ﻳﺎ ﺳﻴﺐ زﻣﻴﻨﻲ ﺑﻪ ﺧﺎک ﺑﺴﻴﺎر ﺣﺎﺻﻠﺨﻴﺰ ﻧﻴﺎز ﻧﺪارد ﺗﺎ ﻣﺤﺼﻮل رﺿﺎﻳﺖ ﺑﺨﺸﻲ تولید کند.

خاک مناسب

به بافت خاک از شنی تا رسی با شوری ۶ میلی موس بر سانتی‌متر متحمل است. به عنوان گیاهی حساس به شوری در نظر گرفته می‌شود ولی نسبت به لوبیا و سویا به شوری متحمل‌تر است. در شوری ۱۲ میلی موس بر سانتی‌متر مقدار روغن ۲۱ درصد کمتر از شوری ۲.۵ است. به pH خاک حساس نیست و در دامنه ۵.۷ تا بیش از ۸ هم سازگار است.
pH کم ﻣﻤﻜﻦ اﺳﺖ ﻓﻌﺎﻟﻴﺖ ﺑﺎﻛﺘﺮیﻫﺎی ﻏﻴﺮ ﻫﻤﺰﻳﺴﺖ ﺗﺜﺒﻴﺖ ﻛﻨﻨﺪه ازت و ﻓﺴﻔﺮ ﻗﺎﺑﻞ ﺟﺬب را ﻛﺎﻫﺶ دﻫﺪ و جذب آلومینیوم و منیزیم را تا حد مسمومیت افزایش دهد. pH بالا ﻣﻤﻜﻦ اﺳﺖ ﺳﺪﻳﻢ ﻗﺎﺑﻞ ﺟﺬب را ﺗﺎ ﺳﻄح ﻣﺴﻤﻮم ﻛﻨﻨﺪه اﻓﺰاﻳﺶ و فسفر، آهن و منیزیم قابل جذب را کاهش دهد.

آماده سازی خاک

برای کشت بهاره-تابستانه باید چند ماه قبل زمین شخم زده شود تا آب و هوا به اعماق زمین نفوذ کند و فعالیت‌های بیولوژیکی افزایش یابد. ادواﺗﻲ ﻛﻪ ﺑﺮای ﺷﺨﻢ اوﻟﻴﻪ ﺑﻪ ﻛﺎر می‌رود ﺷﺎﻣﻞ ﮔﺎوآهن ﺑﺮﮔﺮدان دار ، ﮔﺎو آﻫﻦ دﻳﺴﻜﻲ، ﮔﺎو آﻫﻦ ﻗﻠﻤﻲ می‌باشد. این ادوات خاک را نرم و با بقایای گیاهی مخلوط می‌کند. زﻳﺮو رو ﻛﺮدن ﺧﺎک باعث ﮔﺮمﺗﺮ ﺷﺪن ﺧﺎک و اﻓﺰاﻳﺶ ازت و ﭘﺘﺎﺳﻴﻢ ﻣﻮﺟﻮد در دﺳﺘﺮس ﮔﻴﺎه ﻣﻲﺷﻮد.
در ﻣﻨﺎﻃﻖ ﻣﺮﻃﻮب ﺷﺨﻢ ﭘﺎﻳﻴﺰه ﺧﺎک ﻫﺎی ﻟﻮﻣﻲ و رﺳﻲ ﺑﻴﺶ از ﺷﺨﻢ ﺑﻬﺎره ﻣﻮﺟﺐ ﻧﺮم ﺷﺪن زﻣﻴﻦ و ﺟﺬب رﻃﻮﺑﺖ ﺟﻬﺖ ﺟﻮاﻧﻪ زدن ﺑﺬر در ﺑﻬﺎر می‌شود.
ادواﺗﻲ ﻛﻪ ﺑﺮای ﻣﺮﺣﻠﻪ دوم ﻋﻤﻠﻴﺎت ﺗﻬﻴﻪ زﻣﻴﻦ ﺑﻪ ﻛﺎر می‌روند ﻋﺒﺎرﺗﻨﺪ از دﻳﺴﻚ ﻣﻌﻤﻮﻟﻲ، ﻛﻮﻟﺘﻴﻮاﺗﻮر، ﻫﺮس و وﺳﺎﺋﻞ ﻣﺨﺘﻠﻒ ﺻﺎف ﻛﺮدن زﻣﻴﻦ، همه این ادوات ﺟﺰ ﻛﻮﻟﺘﻴﻮاﺗﻮرﻫﺎ ﺑﺴﺘﺮ ﺑﺬر را ﻓﺸﺮده می‌کنند. اﻳﻦ ادوات ﻛﻠﻮخ ﻫﺎ را ﺧﺮد می‌کنند و ﺳﺒﺐ اﻳﺠﺎد ﻓﻀﺎﻫﺎی ﻛﻢ ﺗﺮ در ﺧﺎک می‌شوند.

تناوب

آفتابگردان یکی از گیاهان مهم قابل کشت در تناوب است و می‌تواند عناصر زیادی را از اعماق زمین به سطح بیاورد.
در ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ ﺗﻨﺎوب ﻣﻲﺗﻮان ﺳﺎل اول آﻓﺘﺎﺑﮕﺮدان و در ﺑﻬﺎر ﺳﺎل ﺑﻌﺪ ﺳﻮﻳﺎ و در پاییز سال بعد غلات پاییزه کاشته شود. ﻛﺸﺖ ﭼﻐﻨﺪر – آﻓﺘﺎﺑﮕﺮدان – ﺟﻮ ﻳﺎ ﭘﻨﺒﻪ – آﻓﺘﺎﺑﮕﺮدان – ﺟﻮ ﻳﺎ آﻓﺘﺎﺑﮕﺮدان ﺳﻮﻳﺎ – ﮔﻨﺪم ﻳﺎ آﻓﺘﺎﺑﮕﺮدان ﺟﻮ ﻳﺎ ﮔﻨﺪم ﺟﺰء ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ ﻫﺎی ﺗﻨﺎوب آﻓﺘﺎﺑﮕﺮدان ﻣﻲ ﺗﻮاﻧﺪ ﻗﺮار ﺑﮕﻴﺮد.

کودهای شیمیایی

ﻋﻤﻠﻜﺮد آﻓﺘﺎﺑﮕﺮدان در ﺧﺎک‌های ﺣﺎﺻﻠﺨﻴﺰ ﺑﻪ ﺣﺪاﻛﺜﺮ ﺧﻮد می‌رسد ﺑﻨﺎﺑﺮاﻳﻦ اﺛﺮ ﺑﺎﻗﻲ ﻣﺎﻧﺪه ﻣﺼﺮف ﻛﻮد در ﺳﺎﻳﺮ زراﻋﺖ ﻫﺎ ﻃ ﻲ ﺗﻨﺎوب زراﻋﻲ ﺑﻪ ﻧﻔﻊ آﻓﺘﺎﺑﮕﺮدان است. به طور کلی ۲۰ تا ۳۰ تن کود دامی پوسیده در پاییز زیر خاک شود، ۱۰۰ تا ۱۵۰ کیلوگرم کودهای ازته، ۵۰ تا ۱۰۰ کیلوگرم فسفر و پتاس که باید قبل از کشت به زمین اضافه شود.

تراکم بوته

بررسی‌ها نشان داده اند ارﻗﺎم زراﻋﻲ آﻓﺘﺎﺑﮕﺮدان ﺑﺎ ارﺗﻔﺎع ﺑﻠﻨﺪ و ﭘﺎﻛﻮﺗﺎه، ﻋﻜﺲ اﻟﻌﻤﻞ ﻣﺘﻔﺎوﺗﻲ ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ ﺗﺮاﻛﻢ ﺑﻮﺗﻪ ﻧﺸﺎن می‌دهند و ﺣﺪاﻛﺜﺮ ﻋﻤﻠﻜﺮد داﻧﻪ در ارﻗﺎﻣﻲ ﻛﻪ ارﺗﻔﺎع ﻛﻮﺗﺎه ﺗﺮی دارﻧﺪ از ﺗﺮاﻛﻢ ﻫﺎی ﺑﺎﻻﺗﺮ و ﻓﺎﺻﻠﻪ ردیف‌های ﺑﺎرﻳﻚﺗﺮ ﺑﺪﺳﺖ ﻣﻲآﻳﺪ. آﻓﺘﺎﺑﮕﺮدان از ﻃﺮف دﻳﮕﺮ در ﻛﺸﺖ دوم ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ ﺗﺎرﻳﺦ ﻛﺎﺷﺖ ﻫﺎی زودﺗﺮ از ارﺗﻔﺎع ﻛﻤﺘﺮی ﺑﺮﺧﻮردار ﻫﺴﺘﻨﺪ ﺑﻨﺎ ﺑﺮاﻳﻦ در ﻛﺸﺖ دوم ﻣﻨﺎﻃﻖ مرکزی کشور تراکم ۸۰ تا ۹۰ هزار بوته در هکتار توصیه می‌شود.

تاریخ کشت

ﻣﻨﺎﺳﺐ ﺗﺮﻳﻦ ﺗﺎرﻳﺦ ﻛﺎﺷﺖ در اراﺿﻲ دﺷﺖ ﻧﻴﻤﻪ اول اﺳﻔﻨﺪ ﻣﺎه و در ﻣﻨﺎﻃﻖ ﻛﻮﻫﺴﺘﺎﻧﻲ ﻧﻴﻤﻪ دوم ﻓﺮوردﻳﻦ ﻣﻲ ﺑﺎﺷﺪ.
عمق کاشت به طور متوسط در شرایط رطوبتی مناسب ۳ سانتی‌متر و در مناطقی که باید از رطوبت اعماق خاک استفاده شود حداکثر تا عمق ۱۰ سانتی‌متر مناسب است. تراکم بالا باعث تاخیر در گلدهی، افزایش خوابیدن یا ورس و افزایش پوسیدگی‌های قارچی می‌شود. مناسب‌ترین فاصله بین ردیف ۶۰ و بین بوته‌ها ۲۰ تا ۲۵ سانتی‌متر می‌باشد.

آبیاری

آب ﻓﺮاوان در ﻫﻨﮕﺎم ﻛﺎﺷﺖ و ﺑﻪ دﻧﺒﺎل آن ﻳﻚ آﺑﻴﺎری ﺳﻄﺤﻲ در زﻣﺎن ﻏﻨﭽﻪ دﻫﻲ ﻳﺎ ﻫﻨﮕﺎم ﭘﺮ ﺷﺪن داﻧﻪ میﺗﻮاﻧﺪ ﻳﻚ ﻋﻤﻠﻜﺮد ﻣﺘﻮﺳﻂ ﺗﻮﻟﻴﺪ کند.

نکات و اصول پرورش گل های آفتابگردان

همانگونه که گفتیم این گل ها را می توان به راحتی پرورش داد و باید سعی کنید که آنه ا را در باغچه خود بکارید و زمانی که این گیاه رشد می کند، کاملاً در برابر خورشید مقاوم خواهد بود و به مراقبت کمی نیاز دارد و فقط فراموش نکنید که هر سال باید دانه های جدید آن را بکارید.

مرحله ۱:فضا را آماده کنید

زمانی که تصمیم می گیرید در محل خاصی آفتابگردان بکارید، باید به یاد داشته باشید که این گل ها به حداقل ۶ تا ۸ ساعت نور مستقیم در طول روز نیاز دارند تا بتوانید بهترین رشد را داشته باشید و همچنین باید آن ها را از محل هایی که باد زیاد وجود دارد، دور نگه دارید و سعی کنید که محل دقیق را کاملا مرطوب کنید و حدود ۶۰ سانتی متر حفر کنید و باید دانه های بارور شده این گیاه را در خاک کنده و ۲۰ سانتی متر زیر زمین نگه دارید.

مرحله ۲: دانه های آفتابگردان را به محلی ببرید که دما به ۵۵ یا کمتر از ۶۰ درجه سانتی گراد برسد.

در این حالت می توانید بهترین نوع از گیاه را به چشمان خود ببینید و آن ها را حدود دو و نیم تا هفت و نیم سانتی متر در عمق زمین بکارید و اگر می خواهید که آفتابگردان های بلند قدی داشته باشید، باید سعی کنید آن ها را در چهل و پنج و نیم سانتی متر زمین بکارید و برای انواع کوچک می توانید این مقدار را به ۳۰ سانتی متر کاهش دهید.

مرحله ۳:مراقبت از گیاه آفتابگردان

زمانی که گل های آفتابگردان کوچک هستند، باید سعی کنید که روزانه به آن ها آب بدهید و باید این آب دادن حدود ۷ تا ۱۰ سانتی متر در اطراف ریشه ها باشد و این گیاهان برای رشد سریع و قوی شدن به آب نیاز دارد و البته که نباید بیش از حد آب داد زیرا می تواند به راحتی در شرایط و محیط های خشک نیز رشد داشته باشد و بهتر است یک بار در هفته و آن هم صبح ها به این گیاهان آب دهید.

مرحله ۴: بارور کردن

زمانی که این گیاه را کاشتید از باور کردن آن خودداری کنید و اگر خاک شما ضعیف است، می توانید یک بار گل آفتابگردان را بارور کنید اما دقت کنید زیرا بارورکردن نباید پایه ساقه را لمس کنید.
می توانیم یک دایره در اطراف گل آفتابگردان حفر کنید و زمانی که به این گیاه آب می دهید، می توانید بدون خراب کردن پایه و بیس خود شروع به باروری شدن کند.

مرحله ۵: نخ بستن گیاهان

زمانی که انواع بلند قد این گیاهان را با نخ نبندید، ممکن است که از شکسته شدن ساقه ها هنگام بزرگ شدن شکوفه ها، پر شدن دانه ها و سنگین شدن آن ها جلوگیری کنید.

مرحله۶: کود دادن

بهتر است که اطراف بیس و پایه خاک گل آفتاب گردان را مرطوب نگه دارید و همچنین نیاز دارید که حداقل ۵ سانتی متر از لایه ضخیم تر در اطراف ایجاد کنید.

مرحله ۷: قیچی کردن

اگر می خواهید که گل های بیشتری داشته باشید، باید سعی کنید که به صورت دستی گل ها را بچینید و هنگامی که شکوفه های اصلی شکل می گیرد، باید آن ها را برش دهید و با این کار گیاه گل های بیشتری می دهد.

آفت ها و بیماری های گل آفتابگردان و چگونگی مقابله با آن ها

چنانچه بخش آموزش باغبانی در منزل نمناک عنوان کرده است گل های آفتابگردان معمولاً حشره های زیادی را به خود جذب می کنند و این آفت ها و بیماری ها می تواند به این گل های جذاب آسیب بزند و زمانی که فصل پاییز فرا می رسد، این اتفاق بیشتر روی می دهد و در چنین موردی باید زودتر گیاه را بکارید.

پروانه های خاکستری کوچک

این پروانه ها از گل ها و شکوفه های آفتابگردان می خورند.

زنگ زدن

این اتفاق باعث بر هم خوردن شکل برگ های آفتابگردان می شود و زنگ زدن گیاه را نمی کشد اما سلامت آن را کاهش می دهد و زمانی که این گیاه شروع به رشد می کند، باید سعی کنید که هرچه زودتر از از این خط ها خلاص شوید.

کپک پودری

زمانی که قارچ ها به گیاهان می رسد، ممکن است برگ های آن تقریباً حالت پودری پیدا کند و این گیاه در طول زمان می تواند این برگ ها به حدی خشک شود که ریزش داشته باشد و برای خلاص شدن از این مشکل باید نواحی آسیب دیده را جدا کنید.

پرندگان

آن ها ممکن است دانه های آفتابگردان را بخورند و از طرف دیگر این گل ها پرنده ها را به خود جذب می کنند و می تواند به طور طبیعی از آفت ها در امان بماند و از طرف دیگر این پرندگان می توانند تمام دانه های گیاه را بخورند و دیگر نتواند از تخم آن ها استفاده کرد و تنها راه ممکن این است که پوششی را برای این گیاهان در نظر بگیرید.

درصورت تمایل به این مطلب امتیاز دهید:

/>