پرورش میوه های گرمسیری در گلخانه های دریایی

گلخانه دریایی در تولید آب شیرین برای آبیاری محصولات کشت‌شده در داخل یا اطراف محیط گلخانه مفید است و لذا می‌تواند به‌عنوان یک روش مناسب برای کشاورزی در مناطق گرم و خشک با بارش کم بکار گرفته شود.
امروزه تولید محصولات کشاورزی در کل جهان برای تأمین نیاز غذایی نسبت به گذشته بسیار پر اهمیت‌تر و دشوارتر شده است. افزایش جمعیت و نیاز روزافزون به مواد غذایی در کنار ریسک بالای فعالیت‌های کشاورزی، مسائل مهمی هستند که باید برای یافتن راه حل‌های مطلوب برای آنها، روش‌های نوین و مؤثری را جستجو کرد.

فواید احداث گلخانه

ایجاد گلخانه برای تولید محصولات کشاورزی به دلایل متعددی از جمله؛ امکان کنترل عوامل اقلیمی و جلوگیری از پدیده‌های سرمازدگی و گرمازدگی، استفاده مؤثرتر از منابع آب‌وخاک، امکان کاربرد مناسب‌تر سایر نهاده‌ها (انرژی، کود، سم، بذر و ….) و امکان تولید در خارج از شرایط زمانی، جایگاه ویژه‌ای به این نوع از تولید داده است. به‌طوری‌که کشت گلخانه‌ای به‌عنوان یک روش تولید متفاوت با بهره‌وری بسیار زیاد، در سال‌های اخیر به‌ویژه در مناطق کم آب نظیر ایران، مورد توجه جدی قرار گرفته و در حال توسعه روزافزون است.

فرایند فعالیت گلخانه دریایی

گلخانه‌های دریایی (Seawater Greenhouse) گلخانه‌هایی هستند که در آنها با استفاده از آب دریا و انرژی‌های تجدید پذیر، امکان پرورش گیاهان در محیط‌های کنترل‌شده فراهم می‌شود. در این فناوری، از آب دریا در دو فرآیند استفاده می‌شود. نخست از آب دریا برای افزایش رطوبت و پایین آوردن دمای هوای داخل (سرمایش) گلخانه‌ها استفاده می‌شود.
در فرآیند دوم، آب دریا با استفاده از گرمایش خورشیدی بخار شده و پس از خنک‌سازی، آب شیرین به دست می‌آید که می‌تواند در خود گلخانه و یا اطراف آن استفاده گردد. در نهایت هوای مرطوب باقی‌مانده در سیستم بسته گلخانه برای بهبود وضعیت رشد گیاهان خارج از گلخانه به بیرون هدایت می‌شود.

ایده اولیه گلخانه دریایی کی شکل گرفت

ایده استفاده از این نوع گلخانه‌ها در جهان نخستین بار در اوایل دهه ۹۰ میلادی مطرح شده‌ است. موفقیت گلخانه‌های دریایی بستگی زیادی به شرایط محیطی احاطه‌کننده گلخانه دارد. این نوع گلخانه بیشتر مناسب مناطق ساحلی گرم، آفتابی و خشک با وزش باد ثابت است.

سیستم گلخانه دریایی

گلخانه دریایی در تولید آب شیرین برای آبیاری محصولات کشت‌شده در داخل یا اطراف محیط گلخانه مفید است و لذا می‌تواند به‌عنوان یک روش مناسب برای کشاورزی در مناطق گرم و خشک با بارش کم بکار گرفته شود.
هر گلخانه دریایی از دو سیستم پد متخلخل سلولزی، یک کندانسور، فن، لوله‌های حاوی آب دریا و آب تقطیرشده و فضای بین دو سیستم پد متخلخل، تشکیل‌شده است که درواقع همان محیط کشت گلخانه‌ای است. عملکرد گلخانه به این شکل است که هوای گرم در ورودی گلخانه از سیستم پد اول عبور می‌کند.
در حین عبور هوای گرم از این پد که با آب دریا خیس می‌شود، دمای آن در اثر تبخیر آب، کاهش‌یافته و رطوبت نسبی آن افزایش می‌یابد و این هوای خنک و مرطوب وارد فضای گلخانه می‌شود.
این هوای عبوری ضمن خنک کردن گلخانه، هنوز رطوبت نسبی کافی برای تبدیل‌شدن به آب شیرین را ندارد. یا به‌عبارت‌دیگر، قابلیت جدا کردن آب از آن بسیارکم است. به همین علت این هوا از سیستم دوم پد سلولزی، عبور داده می‌شود تا بار دیگر، دمای آن کاهش و رطوبت نسبی آن افزایش یابد.
اکنون این هوا دارای رطوبت نسبی بالا و کافی است که با عبور از کندانسور، تبدیل به آب شیرین تقطیرشده، می‌شود. مقداری از این آب برای مصرف محصولات کشت‌شده موجود در گلخانه و بقیه می‌تواند برای مصرف شرب مورد استفاده قرار گیرد. فضای گلخانه با تابش خورشید گرم می‌شود و محیط مناسب برای رشد محصولات کشت شده مختلف را فراهم می‌آورد. انرژی لازم برای کار فن‌های مکنده هوا یا پمپاژ آب دریا را هم می‌توان از انرژی‌های تجدید پذیر (سلول‌های خورشیدی، توربین‌های بادی و ….) تأمین کرد.

نتیجه

علاوه بر گلخانه‌های دریایی گلخانه‌های دیگری هم داریم که در کنار دریا قابل احداث و توسعه هستند، ولی به وسیله سیستم‌های نمک‌زدایی از آب مثل سامانه‌های اسمز معکوس کار می‌کنند و تفاوت آن‌ها با این نوع گلخانه (دریایی) این است که آب مورد نیار گلخانه از روش نمک زدایی استفاده تامین می‌شود، و لذا دارای پسابی با شوری بیش از سه برابر آب دریا مواجه است که این پساب مجددا به دریا برگشته و معضلات زیست محیطی زیادی را ایجاد می‌کند. ولی گلخانه دریایی فناوری سازگار با محیط زیست است.

خلاصه بررسی فنی، مالی و بازار پرورش میوه های گرمسیری در گلخانه های دریایی

نرخ برابری دلار : ۲۰۰۰۰ تومان
مساحت گلخانه : ۱۰۰۰۰ مترمربع
مساحت زمین  : ۱۴۰۰۰مترمربع
تعداد نیروی انسانی مورد نیاز : ۶ نفر
میزان سرمایه گذاری ثابت : ۶ میلیارد تومان
ارزش ماشین آلات و تجهیزات : ۵ میلیارد تومان
نرخ بازده داخلی : ۳۴ درصد

درصورت تمایل به این مطلب امتیاز دهید: