طرح کشتارگاه صنعتی دام

صحبت از مقوله‌ای چون گوشت سالم دقت بسیاری می‌خواهد. تنها در صورتیکه یک دام در کلیه مراحل پرورشی تا زمان کشتار به دور از بیماری متداول بوده باشد و سپس در مراحل کشتار، از هرگونه آلودگی ثانویه به دور بماند و متعاقباً این گوشت تحت شرایط استاندارد و بهداشتی در فروشگاه‌های عرضه کننده، آن هم با رعایت موازین بهداشتی به دست مصرف کننده برسد، می‌توان تصوری از یک گوشت سالم داشت. این زنجیره بهداشتی در مراحل مختلف (تولید، استحصال، توزیع و عرضه) در گوشت قرمز و گوشت سفید، دام سالم، غذای می‌تواند ضامن سلامت بهداشتی و حافظ تندرستی افراد یک جامعه باشد و در واقع شعار را عینیت بخشد. با توجه به تعریف ارائه شده بررسی ویژگی‌های گوشت سالم چه از «سالم و انسان سالم نظر میکروسکوپیک و چه از منظر ماکروسکوپیک آن، نیاز به اطلاعات علمی و فنی خاص دارد.».
گرچه تفکیک گوشت سالم از ناسالم (آلوده) در کلمه بسیار سهل است، اما در عمل و در عرصه استمرار چرخه تولید تا مصرف، بسیار مشکل می‌گردد و عوامل اقتصادی نیز در این میان تاثیرگذار خواهند بود.
اگر به تاریخچه کشتارگاهها نظر افکنیم ملاحظه می‌کنیم که قبل از اینکه کشتارگاهها به شکل امروزی پدید بیاید و کشتارها در محل خاصی متمرکز گردند، هر گوشت فروشی در جوار مکان خود دام مورد نیاز خودراذبح میکردو بدون رعایت موازین بهداشتی اقدام به فروش گوشت می‌کردند که این سلامت اهالی شهر را به مخاطره می‌انداخت. در ابتدا دولتها به کمک شهرداریها اقدام به ساخت مکانهای ذبح دام به صورت بهداشتی نمودندو سپس این امر به بخش‌های خصوصی سپرده شد. اما پس از مدتی این قضیه احساس شد که کنترل و تصدی دولت بر کشتارگاهها لازم است. ناگفته نماند که در برخی کشورها هنوز کشتارگاههای خصوصی وجود دارد لکن فعالیت آنها تحت نظر سازمان بازرسی گوشت همان کشور صورت گرفته و کنترل و بازرسی نیز به گونه کشتار گاههای دولتی توسط دامپزشکان و بازرسان ذیصلاح انجام می‌گیرد. در اروپا وامریکا ابتدا کشتارگاههای خصوصی تبدیل به کشتار گاههای خصوصی گردیده ولی به تدریج جای خود را به کشتارگاههای صنعتی و تعاونی داد. به طوریکه در حال حاضر اغلب کشتارگاههای موجود در کشورهای پیشرفته دارای تاسیسات عظیم صنعتی وروش اتوماتیک می‌باشد که بصورت تعاونی اداره می‌شوند. ضمناً چون کشتار گاههای تعاونی هر شهر تحت تأثیر ویژگیهای فرهنگ بومی اهالی را به نحوی که با موازین بهداشتی مغایرتی نداشته باشد می‌توان مورد اعتنا قرار داد. اداره امور کشتارگاههای تعاونی به عهده هیئتی است که شرکتهای تعاونی منطقه یا شهر تعیین می‌نمایند وکلیه درآمدهای حاصل طبق مقررات خاص پس از کسر مخارج به حساب شرکت تعاونی منظور می‌گردد و مبلغی هم با تصویب هیئت مذکور صرف تهیه تجهیزات جدید و بهبود ساختمان کشتارگاه می‌شود.
بررسی اقتصادی در مورد کشتارگاه صنعتی اهمیت بیشتری نسبت به سایر صنایع دارد، جوان بودن صنعت و کم بودن اطلاعات فنی موجب ناشناخته بودن آن گردیده و همواره تصور می‌شده که واحد کشتارگاهی اقتصادی نخواهد بود، که دلیل آن عدم وجود سیستم بهره برداری متناسب با ویژگیهای صنعت و توجه نکردن به صنایع جنبی کشتارگاه از عوامل این موضع می‌باشد. کشتارگاه صنعتی به عنوان یک مجموعه کاملاً اقتصادی مستقل اقدام به خرید دام نموده و پس از ذبح و اعمال فرآیندهایی بر روی گوشت و آلایشات، اقدام به فروش محصولات خود می‌نماید.

تیپ های کشتارگاهی عمده در جهان

درخصوص واحد های کشتارگاهی مرسوم در دنیا عموماً این کشتارگاهها به صورت ترکیبی با یکدیگر مورد استفاده قرار میگیرند به این معنا که این کشتار گاهها دارای تجهیزات کشتار دام سبک و سنگین به صورت توامان میباشد.که عموما ۴ تیپ مختلف کشتارگاهی بر حسب ظرفیت دام ذبح شده, در کشور ما بیشتر موردتوجه قرار گرفته است.که به شرح زیر میباشد:

تیپ ۱ ۲۵ کشتار دام سنگین و ۲۵۰ راس دام سبک
تیپ ۲ ۵۰ کشتار دام سنگین و ۵۰۰ راس دام سبک
تیپ ۳ ۱۰۰ کشتار دام سنگین و ۱۰۰۰ راس دام سیک
تیپ ۴ ۱۰۰ کشتار دام سنگین و ۱۵۰۰ راس دام سبک

که طبیعی است اگر تنها بررسی ظرفیت بهینه را بر مبنای هزینه های سرمایه گذاری در نظر بگیریم بالطبع تیپ ۴ بهترین انتخاب خواهد بود.اما در تعیین ظرفیت بهینه عوامل دیگری چون کشش بازار, و حتی موقعیت قرار گیری کشتار گاه هم موثر خواهد بود. یابد .

اهداف احداث کشتارگاههای صنعتی دام

۱- تأمین گوشت و رسانیدن آن و سایر متفرغات خوراکی به صورت بهداشتی و مطابق با موازین شرع مقدس اسلام به دست مردم.
۲- ایجاد یک مجموعه صنعتی که با بهرهدهی کامل که بتواند ادامه کار خود را تضمین کند.
۳- ایجاد یک مجتمع صنعتی که عملاً حلقه مفقودهای در راه رشد دامداری کشور بخصوص مناطق دامخیز باشد. ایجاد کشتارگاهها در این مناطق به عنوان عامل مؤثر در حذف واسطهها و جلوگیری آر ضرر و زیان ناشی از خسارت وارده به دامدار در اثر حمل دام زنده به مراکز جمعیتی دور و کمک شایانی به اقتصاد دامپروری هر منطقه می‌نماید.
۴- اشتغال زایی از طریق ایجاد صنایع پایین دولتی.
۵- رعایت ضوابط بهداشتی منعکس در مراجع ذیربط و استاندارهای موجود.
۶- ایجاد ثبات در بازار مربوطه و گسترش صنایع مرتبط نظیر دامداری، دامپروری و تولید علوفه.
۷- بالا بردن ظرفیت تولید.
۸- تبدیل ضایعات خون، چربی و دیگر ضایعات به فرآوردههای قابل مصرف و کاهش آلودگی محیط زیست.
۹- نگهداری گوشت به شیوه مناسب، با بهره گیری از تجهیزات بسته بندی و امکانات سردخانهای.
۱۰- تکمیل زنجیره تولید گوشت و رسیدن به خودکفایی.
۱۱- کشتار متمرکز و به دست آوردن آمار دقیق جهت برنامه ریزیهای آتی.

معرفی کد آیسیک مرتبط با صنعت کشتارگاه دام سبک و سنگین

کد آیسیک نام کالا
۱۵۱۱۵۱۲۴۵۳ فعالیت‌های کشتارگاهی شامل (کشتار، پاک کردن و …) گوشت گاو
۱۵۱۱۵۱۲۳۰۷ گوشت گاو منجمد و بسته بندی شده به صورت قطعه قطعه شده
۱۵۱۱۵۱۲۳۰۳ گوشت گاو تازه بسته بندی شده به صورت لاشه
۱۵۱۱۵۱۲۴۱۳ کله و پاچه حاصل از کشتار دام (خوراک انسان)
۱۵۱۱۵۱۲۴۱۴ معده حاصل از کشتارگاه دام (خوراک انسان)
۱۵۱۱۵۱۲۴۱۹ جگر و دل و قلوه حاصل از کشتارگاه دام (خوراک انسان)

تجهیزات مدرن کشتار و سیستم رباتیک در کشتارگاه

با پیاده سازی روبات‌های صنعتی در تاسیسات برداشت، کشتارگاه‌ها قادر به دستیابی به استانداردهای جدید با اتوماسیون بالا در روند کشتار می‌باشند. با استفاده از روبات‌های صنعتی شش محور در یک پیکربندی بهداشتی، همراه با سیستم‌های دیداری با وضوح بالا، نرم افزار ارزیابی هوشمند و ابزارهای مخصوص طراحی شده، تکنولوژی کشتار را به شدت افزایش می‌دهد. راه حل‌های اتوماسیون با ربات‌های کشتار معیارهای جدیدی را در سراسر جهان تعیین کرده‌اند.

وضعیت صنعت کشتارگاه صنعتی دام در ایران

به‌طور کلی می‌توان کشتارگاه‌ها را به دو گروه اصلی تقسیم کرد؛ صنعتی و سنتی. حدود ۷۴ واحد صنعتی و ۳۰۴ واحد سنتی در کشور فعالیت می‌کند که وظیفه کشتار و عرضه گوشت به بازار را بر عهده دارند. این در حالی است که ۷۵ درصد کشتار در واحدهای صنعتی انجام شده و تنها ۲۵ درصد ذبح در کشتارگاه‌های سنتی که دارای پروانه بهداشتی نیستند، انجام می‌گیرد؛ بنابراین عمده کشتارها در حوزه صنعتی هستند و شرایط بهداشتی مطلوبی دارند. اکنون ظرفیت کشتار در ۳۸۰ واحد موجود در کشور، روزانه حدود ۱۱ هزار رأس برای دام سنگین و ۸۰ هزار رأس برای دام سبک است. با این حال ۴۸ کشتارگاه جدید نیز به زودی به جمع آنها اضافه می‌شود که در مجموع، در سال آینده ۱۲۲ کشتارگاه خواهیم داشت. با این حساب، ظرفیت واحدهای کشور بعد از بهره‌برداری از واحدهای جدید به‌صورت روزانه به ۱۴ هزار رأس دام سنگین و ۱۱۰ هزار رأس دام سبک در واحدهای صنعتی خواهد رسید. بنابراین سالانه ۲۷ میلیون رأس دام سبک و سه میلیون و ۳۰۰ هزار رأس دام سنگین، ظرفیتی است که می‌توان در سال آینده برای مجموع کشتارگاه‌های کشور متصور شد.

میزان سرمایه مورد نیاز جهت احداث کشتارگاه صنعتی دام

بودجه: بالاتر از ۵ میلیارد تومان
نام محصول:گوشت گاو و گوسفند تازه بسته بندی شده،کله و پاچه حاصل از کشتارگاه دام (خوراک انسان)،جگر، دل و قلوه حاصل از کشتارگاه دام (خوراک انسان)
ظرفیت طرح:۳۰۰ راس دام سنگین در روز ،۳۰۰۰ راس دام سبک در روز
تعداد اشتغال طرح توجیهی کشتارگاه صنعتی دام: ۱۰۳ نفر
تکنولوژی پیشنهادی کشتارگاه صنعتی دام: —
مساحت زمین مورد نیاز جهت کشتارگاه صنعتی دام: ۴۰۰۰۰ متر مربع
نوع تجهیزات مورد نیاز جهت کشتارگاه صنعتی دام: دستگاه شوک الکتریکی،لاشه بالابر الکتریکی،چنگک انتقال قلاب به لاشه بالابر،ریل خونگیری ثقلی رفت و برگشت،قلاب مخصوص خونگیری،قلاب مخصوص پوست کنی ثقلی،اره رفت و برگشت جناق بر با بالانسر،پالت چرخدار حمل آلایش ضبطی و ضایعات تمام استیل،دستگاه توزین ریلی الکتریکی،استریلایزر اره سینه سینه باز کن
نرخ برابری دلار: ۳۸۰۰۰ ریال
تعداد سال ساخت: ۱ سال
سرمایه ثابت: ۱۸۲۰۰۰ میلیون ریال
سرمایه در گردش: ۱۷۰۰۰۰۰ میلیون ریال
سرمایه کل: ۱۸۸۲۰۰۰ میلیون ریال

توصیه کارشنایان ما و نتیجه گیری درباره طرح احداث کشتارگاه صنعتی دام سبک و سنگین

با بررسی‌های انجام شده توسط کارسناسان شرکت پارس رابین، سرمایه‌گذاری در شرایط فعلی، پاسخگو نیست، مگر اینکه عرضه دام از طرف دامداری‌ها دو برابر شود. البته بر اساس قانون بهبود فضای کسب و کار، ممنوعیتی برای صدور مجوز وجود ندارد، اما این سرمایه‌گذاری از طرف سازمان دامپزشکی توصیه نمی‌شود؛ زیرا هم‌اکنون با در نظر گرفتن آمارهای ثبت شده کشتار، ۳۰ تا ۴۰ درصد فضای کشتارگاهی کشور خالی است. به طوری که برای دام سبک، حدود پنج میلیون رأس و برای دام سنگین حدود یک میلیون رأس، فضای اضافی وجود دارد که هنوز مورد استفاده قرار نمی‌گیرد.بنابراین توصیه می‌شود قبل از راه اندازی کشتارگاه صنعتی در خصوص تأمین دام سبک و سنگین روزانه مطالعه بیشتری در منطقه انجام گیرد.