امکان‌ سنجی چیست؟

همانطور که از نام امکان سنجی بر می‌آید، مطالعه امکان سنجی یک تحلیل از قابلیت‌های یک ایده است. مطالعه امکان سنجی به ما کمک می‌کند به پاسخی دقیق برای سؤال اساسی “آیا ما باید با ایده یا طرح پیشنهادی پیش بریم؟” تمرکز دارد. تمام فعالیت‌های مطالعه امکان سنجی در جهت دستیابی به پاسخ دادن به این سؤال هدایت می‌شود.
مطالعات امکان سنجی از بسیاری جهات استفاده می‌شود اما عمدتاً بر روی مشاغل تجاری و تولیدی تمرکز می‌کنند. صنعتگران، کشاورزان و دیگران با یک ایده کسب و کار باید قبل از شروع توسعه کسب و کار یک مطالعه امکان سنجی را انجام دهند تا بتوانند پایداری این ایده را تعیین کنند. تعیین زود هنگام که یک ایده کسب و کار درست کار نخواهد کرد، در زمان، پول و … پس از رسیدن به پاسخ صرفه جویی می‌کند.
سرمایه گذاری با مطالعه دقیق قبلی درآمد و سود مناسب را تولید می‌کند و ریسک‌هایی را که با آن روبرو می‌شوند، را شناسایی می‌کند، این نوع سرمایه گذاری در بلندمدت پایدار خواهد ماند و اهداف مؤسسین را برآورده می‌کند. این سرمایه گذاری می‌تواند یک راه اندازی کسب و کار، خرید یک کسب و کار موجود، گسترش عملیات کسب و کار فعلی یا یک شرکت جدید برای یک کسب و کار موجود باشد.
یک مطالعه امکان سنجی تنها یک گام در ارزیابی ایده کسب و کار و روند توسعه کسب و کار است. بررسی این فرایند و خواندن اطلاعات زیر کمک خواهد کرد که نقش مطالعه امکان سنجی را در اولویت قرار دهید.

فرمت طرح امکان سنجی

مطالعات امکان‌ سنجی فرمت و قالب یکسانی نداشته و بسته به نوع ایده، کاربرد، هدف و سایر ویژگی‌ها متفاوت است. با وجود این تفاوت‌ها مطالعات امکان‌ سنجی به کارآفرینان این آمادگی را می‌دهند که در مراحل مختلف کسب‌ و کار با چه مشکلاتی مواجه شده و راه‌حل غلبه بر آن چیست. به‌طورکلی در مطالعات امکان‌ سنجی باید موارد زیر مطرح شوند:

۱- معرفی
۲- خلاصه‌ اجرایی(خلاصه‌ای برای مطالعه‌ی مدیران و سرمایه‌گذاران)
۳- ارائه‌ی دیدگاهی کلی از ایده
۴- تجزیه ‌و تحلیل حوزه‌‌ی فعالیت
۵- معرفی محصول(کالا/خدمات)
۶- مباحث مربوط به تولید و عملیات
۷- برنامه‌ی‌‌ بازاریابی
۸- ساختار سازمانی و منابع انسانی
۹- طرح مالی
۱۰- برنامه‌ی‌ زمان‌بندی و عملیاتی کردن طرح
۱۱- ارزیابی ریسک‌ها و مدیریت خطرپذیری

برای شرح و بسط دادن موارد مطرح شده هر طرح امکان‌ سنجی معمولاً شامل ۱۰ قسمت زیر است:

ارزیابی ایده‌های جایگزین

یک مطالعه امکان سنجی معمولاً پس از آنکه تولیدکنندگان در مورد مجموعه‌ای از ایده‌های تجاری یا سناریوها مورد بحث قرار داده‌اند، انجام می‌شود. در طول فرآیند امکانسنجی، تعدادی از گزینه‌های تجاری و ایده‌های مورد بحث معمولاً به سرعت کاهش می‌یابد.
در طول فرآیند امکان سنجی، شما می‌توانید انواع روش‌های سازماندهی کسب و کار و موقعیت محصول خود را در بازار مورد بررسی قرار دهید. این مانند سفر اکتشافی است و قبل از رسیدن به مقصد ممکن است چندین مسیر را طی کنید. فقط به این دلیل که تجزیه و تحلیل اولیه منفی است، البته این به این معنا نیست که پیشنهاد شایسته نیست. گاهی اوقات محدودیت‌ها یا ضعف‌ها در پیشنهاد می‌تواند اصلاح شود.

پیش طرح امکان سنجی

برای پیشگیری از هر گونه اشتباه می‌توان یک مطالعه قبل از امکان سنجی انجام داد. قبل از انجام مطالعات امکان سنجی کامل، ممکن است بخواهید برخی از تجزیه و تحلیل‌های قبل از امکان سنجی خود را انجام دهید. اگر متوجه شوید که ایده کسب و کار پیشنهادی امکان پذیر نیست، شما زمان و پولتان را صرفه جویی خواهید کرد. یک مشاور ممکن است به مطالعه‌های قبلی شما کمک کند، اما باید خود شما بعنوان سرمایه گذار نیز درگیر امکان سنجی باشید. این یک فرصت برای شما برای درک مسائل توسعه کسب و کار است.

ارزیابی بازار

همچنین، ممکن است ارزیابی بازار انجام شود که به تعیین قابلیت حیاتی یک محصول پیشنهادی در بازار کمک خواهد کرد. ارزیابی بازار به شناسایی فرصت‌ها در یک بازار یا بخش بازار کمک خواهد کرد. اگر هیچ فرصت یافت نشد، ممکن است هیچ دلیلی برای ادامه مطالعه امکان سنجی وجود نداشته باشد. اگر فرصت‌ها پیدا شود، ارزیابی بازار می‌تواند جهت ساختن سناریوهای کسب و کار را برای تحقیق در مورد امکان سنجی ارائه دهد. ارزیابی بازار، بخش عمده‌ای از اطلاعات را برای بخش بازاریابی امکان سنجی ارائه می‌دهد.

نتایج و نتیجه گیری

نتیجه گیری از مطالعه امکان سنجی باید عمیق سناریوهای مختلف مورد بررسی و پیامدها، نقاط قوت و ضعف هر یک را مشخص نماید. رهبران پروژه باید مطالعه امکان سنجی را مطالعه و فرضیه‌های اساسی خود را به چالش بکشند. این زمان است که شکاک می‌شود.
انتظار نداشته باشید یک گزینه برای «پرش از صفحه» به عنوان بهترین سناریو باشد. مطالعات امکان سنجی به طور ناگهانی مثبت یا منفی نیستند. همانطور که اطلاعاتتان جمع آوری می‌شود و گزینه‌ها را بررسی می‌کنید، ممکن است نه نتیجه مثبت و نه منفی ظاهر شود. تصمیم گیری برای ادامه، اغلب قطع نمی‌شود، شاید مانع بزرگ شدن پروژه شود. گاهی اوقات این نقاط ضعف را می‌توان برطرف کرد. به ندرت تجزیه و تحلیل به طور کامل مثبت است. این مطالعه به شما کمک می‌کند تا طرح و ایده خود را ارزیابی کنید و بسیاری از ریسک‌ها و خطرات احتمالی را پیش بینی و رفع نمائید.
به یاد داشته باشید، هدف از مطالعه امکان سنجی این نیست که مشاور طرح تصمیم بگیرد آیا یک ایده کسب و کار را دنبال کند یا خیر. این نقش رهبران پروژه و صاحبان طرح است تا با استفاده از اطلاعات و نتایج طرح امکان سنجی تصمیم نهایی را اخذ نماید.

تصمیم گیری در امکان سنجی

تصمیم گیری یکی از حیاتی‌ترین گزینه ها در توسعه کسب و کار است. هنگامی که شما قطعاً تصمیم به دنبال کردن یک سناریوی کسب و کار میگیرید، معمولاً دیگر نقطه بازگشتی نیست.