طرح فرآوری سنگهای قیمتی

فراوری سنگهای قیمتی فرصت سرمایه گذاری مناسبی است. بسیاری از کشور ها با وجود انکه منابع معدنی زیادی در اختیار ندارند با واردات سنگهای قیمتی و فراوری آنها از درامد صادراتی زیادی برخوردار هستند.

گردش مالی این صنعت در جهان حدود ۱۰۰۰ میلیارد دلار است  و ایران با وجود آنکه منابع مناسبی در اختیار دارد ولی در فراوری این سنگها سرمایه گذاری چندانی صورت نگرفته است. با ایجاد یک واحد تولید و فراوری سنگهای قیمتی می توانید از درامد صادراتی نیز برخوردار شوید.

معرفی طرح

طرح حاضر به منظور احداث و بهره برداری از واحد فرآوری سنگهای قیمتی و نیمه قیمتی با ظرفیت تولید ۱ تن در سال میباشد.

معرفی سنگهای قیمتی

استفاده از سنگ های زینتی در ایران به حدود ۵ هزار سال پیش باز می گردد. پادشاهان هخامنشی از سنگ فیروزه نیشابوری برای دادن هدیه استفاده می کردند و امروز هم این سنگ در کشورهای حاشیه خلیج فارس و اروپا مشتریان فراوانی دارد .
سنگهای قیمتی و نیمه قیمتی معمولا برای دسته ای از کانی ها به کار برده می شود می شود که با داشتن برخی ویژگی ها آنها را از سایر سنگها متمایز کند ، از آن جمله می توان برخی مواد آلی نیز که پایداری و زیبایی ویژه دارند و در زینت بکار می روند را نام برد . به غیر از مروارید ، مرجان ، کهربا و چند ماده دیگر که جزء گو هر ها به شمار می روند  بیشتر گوهر ها از جمله مواد متبلور معدنی اند .
رنگ سنگهای قیمتی نسبت به پدیده های زیبای دیگر آن ، در درجه اول اهمیت قرار می گیرد . در اکثر حالات ، این رنگ مربوط به خود سنگ است و به صورت شفاف یا نیمه شفاف دیده میشود و در حالات خاص نیز ، رنگ آنها مربوط به پدیده های نوری در سنگ است که از آن جمله بازی رنگ در اپال ، آشکار شدن نور در سنگ ماه ، رنگ سطح در لا برا دوریت و یا پدیده های نوری جذبی در یاقوت قرمز ستاره ای و یاقوت کبود ستاره ای و چشم گربه ای را نام برد که در مورد اول بر روی سطح تراش داده به شکل ستاره و در مورد سوم به شکل چشم گربه دیده می شود . برای بکار بردن یک سنگ یا گوهر بصورت جواهر ،سختی معینی لازم است . از لحاظ تعیین ارزش و قیمت علاوه بر ارزش زیبایی ، کمیابی آن نیز در نظر گرفته می شود که تحت نام جواهر یا گوهر ، فرآورده های آن راهی بازار می شود .
سنگهای قیمتی و نیمه قیمتی علاوه برمصارف زیبایی و تزیینی در گوهر در مانی، ساینده های بادی ، برش با فشار آب ، فیلتر کردن ، چاه های نفت ، موارد استفاده دارویی و دارو سازی و غیره نیز کاربرد دارند.

گردش مالی بین المللی و جایگاه ایران در طرح فرآوری سنگهای قیمتی

طبق برآوردهای انجام‌شده در سال‌های اخیر تجارت بین‌المللی و حجم گردش مالی سنگ‌های قیمتی و نیمه قیمتی در حدود ۱۰۰۰ میلیارد دلار است.
ایران از نظر تنوع منابع خدادادی سنگ‌های قیمتی و نیمه قیمتی، پس از آمریکای جنوبی، هلند، شبه‌قاره هند و آفریقای جنوبی در رتبه پنجم دنیا قرار دارد. آمارها نشان می‌دهند که ارزش صادرات سنگ‌های قیمتی ایران حدود ۵۰۰ میلیون دلار و معادل ۵ صدم درصد از این تجارت سودآور جهانی است.
در میان کشورهای آسیایی هیچ کشوری را به قدمت ایران نمی‌توان یافت که تاریخ ۵هزار ساله در جواهرسازی و زرگری داشته باشد. اکنون کشورایران در رتبه پنجاهم جهان در فناوری سنگ‌های قیمتی قرار دارد و با وجود منابع غنی متاسفانه در این تجارت جهانی به اندازه کافی فعال نمی باشیم.
ذخایر معدنی سنگ‌های قیمتی کشور بیشتر سنگ‌های نیمه قیمتی هستند . فیروزه ، عقیق ، روزکوارتز ، آمیتیست ، آندوزیت ، تیانیت ، کریزکلات ،‌ وارازیت ، دُر ، باباقوری ، چشم گربه‌ای ، چشم ببری ،‌ جاسپر ، گارنت و اپیدوت از انواع سنگ‌های نیمه قیمتی موجود در ایران هستند و البته باید به مروارید خلیج فارس نیز اشاره کرد که شهرت جهانی دارد .

وضعیت تولید و فراوری سنگهای قیمتی در کشور

۴ میلیارد تن ذخیره سنگهای قیمتی و نیمه قیمتی در کشور شناسایی شده که با این حساب،  ایران از نظر میزان ذخایر و کیفیت در میان ۱۰ کشور مطرح دنیا وجود دارد . در ایران بیش از ۲۰۰ محدوده دارای سنگ قیمتی شناسایی شده است.  سنگ‌هایی همچون عقیق، فیروزه، سنگ کریستال، گارنت و جاسپردر معادن استان‌های خراسان، اصفهان، آذربایجان شرقی، لرستان، همدان و زنجان وجود دارند.
عدم وجود تکنولوژی پیشرفته ، عدم سرمایه گذاری و توجه به ارتقای سطح مهارت انسانی از مهمترین دلایل نرسیدن ایران به جایگاه اصلی خود در صادرات سنگ های قیمتی است . متاسفانه در زمینه فراوری کار چندانی در کشور صورت نگرفته است و همه ساله مقادیر متنابهی ارز جهت خرید سنگهای قیمتی و نیمه قیمتی به صورت تراش خورده از کشور خارج می گردد و سنگ های مذکور از طرق مختلف که اغلب قانونی نیستند وارد کشور می شوند.
درحال حاضر استخراج، تراش، تولید جواهرآلات و حتی فروش و تجارت آن همچنان سنتی است و به همین دلیل از ارزش‌افزوده بالای این صنعت محروم هستیم.

تنها تراش متداول در کشور در حال حاضر تراش معمولی معروف به دامله (Cabochon) است که آنهم نه تنها ارزش افزوده زیادی را به دنبال ندارد بلکه در نابسامانی شدید بسر می برد و بصورت محدود تراش صفحه ای Faceted  انجام می شودکه در سطح کشور انگشت شمار بوده و اغلب تولیدات آنها دارای اشکالاتی می باشدکه از ارزش اقتصادی آن می کاهد و از نظر حجم نیز بسیار محدود است.
معرفی این طرح با انگیزه ایجاد یک واحد تراش سنگهای قیمتی و نیمه قیمتی به روشهای روز و پیشرفته دنیا به عنوان نمونه پیشنهاد گردیده است.

اهمیت اقتصادی فرآوری سنگهای قیمتی

ارزش برخی سنگ‌های قیمتی از طلا هم بیشتر است و با برنامه ریزی مناسب و استفاده از فناوری روز و مدرن امکان فعالیت در سطح بین المللی وجود دارد و  می توان از این ظرفیت استفاده نشده در کشور بهره برد.
مطابق بررسی های انجام شده ارزش‌افزوده سنگ‌های نیمه قیمتی ۲۰ برابر است.  به بیان دیگر می‌توان با خریداری یک کیلو سنگ خام با قیمت تعیین شده، با فرآوری آن ۲۰ برابر قیمت اولیه ارزش‌افزوده به دست آورد. در مورد سنگ‌های قیمتی نیز  تا ۵۰۰ برابر ارزش‌افزوده ایجاد  می شود.
در ایران ۷۰ نوع سنگ قیمتی و نیمه قیمتی وجود دارد که اگر مدیریت صحیحی برای بهره برداری از آن صورت گیرد و این سنگ ها در نهایت به صورت زیور آلات از کشور صادر شوند بطور متوسط ارزش افزوده ای حدود ۱۰۰ برابر برای آنها ایجاد می شود. بنابراین مهمترین هدف سرمایه گذاری در این طرح فراوری سنگهای نیمه قیمتی تا قیمتی و صادرات آنها بصورت محصولات نهایی بوده تا ارزش افزوده حداکثری حاصل گردد.

خلاصه بررسی فنی، مالی و بازار طرح فرآوری سنگهای قیمتی

ظرفیت تولید: ۱۰۰۰ کیلوگرم
نرخ برابری دلار : ۲۵۰۰۰ تومان
مساحت زمین موردنیاز : ۱۰۰۰ مترمربع
زیربنای ساختمان ها : ۳۵۰ مترمربع
تعداد نیروی انسانی مورد نیاز : ۱۲ نفر
میزان سرمایه گذاری ثابت : ۳ میلیارد تومان
نرخ بازده داخلی : ۵۵ درصد