طرح بسته بندی خرما (پیارم، رطب، زاهدی و …)

کشور ایران هم اکنون یکی از بزرگترین کشورهای تولیدکننده خرما و همچنین یکی از سه کشور با بیشترین میزان صادرات خرما در سطح جهان است که همین امر باعث اهمیت بیش از پیش توجه به بسته بندی خرمای صادراتی می باشد.به دلیل عرضه خرما در بسته بندی های نسبتا ضعیف، ارزش دلاری صادرات خرما در مقایسه با میزان حجم صادرات بسیار پایین است که از مهم ترین و عمده ترین دلایل آن عدم توجه کافی به بسته بندی خرما است. در صورتی که سایر کشورهای صادرکننده خرما که مقدار وزنی کمتری صادرات خرما دارند به واسطه ی بسته بندی مناسب ارزش افزوده ی بیشتری تولید کرده و درآمد بیشتری از این محصول کسب می کنند.طرح بسته بندی خرما (پیارم، رطب، زاهدی و …)

جعبه صادراتی خرما با مقوای ایندربرد

این نوع بسته بندی ها در طرح ها و مدل های متنوعی تولید می شوند. در انتخاب نوع کارتن بسته بندی خرما معمولا از مقوای ایندربرد که بین مقواها بالاترین کیفیت را چه از نظر بهداشت و چه از نظر کیفیت دارد استفاده می شود.اگر بخواهیم نمونه ای از این نوع جعبه ها را نام ببریم می توانیم به بسته بندی های خرمای کیبوردی ، جعبه های کشویی که حالت قوطی کبریتی دارند و قسمتی از بسته که کشویی است در پوشش یا رول بسته قرار می گیرد و جعبه های باند رول و…. اشاره کرد.
در این نوع بسته بندی ها معمولا از یک لایه ی سلفونی استفاده می شود تا جعبه ها مقاومت و استحکام بیشتری در مقابل رطوبت داشته باشند. علاوه بر آن قسمتی از بسته بندی صادراتی خرما یا تمام آن شفاف است که قابلیت دیدن محصول موجود در جعبه را برای خریدار فراهم می کند. معمولا مخاطب بسته بندی هایی که محصول درون جعبه قابل مشاهده باشد را بیشتر می پسندد.

بسته بندی صادراتی خرما به صورت ایستاده

یک نمونه دیگر از بسته بندی شیک خرما که در بازار صادراتی موجود است، بسته بندی های ایستاده هستند که در آن خرماها را به صورت ایستاده در یک محفظه ی شفاف قرار می دهند، این نوع از انواع بسته بندی ، حمل و نقل آسان تری دارند و به دلیل متمایز و خاص بودن آن توجه خریدار را به خود جلب می کنند.این نوع محفظه که خرما ها در آن بسته بندی می شوند از جنس پلی استایرن می باشند که در مقابل گرما ، سرما ، رطوبت ، آلودگی صوتی ، کپک زدگی ، نفوذ حشرات و غیره کاملا مقاوم اند.

جعبه صادراتی خرما با کارتن تلسکوپی

یکی دیگر از گزینه هایی که برای بسته بندی خرما کاربرد دارد، کارتن تلسکوپی است. در واقع به کارتن هایی گفته می شود که درب آنها جداست و روی جعبه قرار می گیرد.

نحوه ی طراحی بسته بندی خرما

اما چیزی که در این میان از اهمیت ویژه ای برخوردار است این است که درب بسته بندی خرما به سادگی باز و بسته شود. این امر یکی از مهمترین نکات در طراحی بسته بندی خرماست و نباید از آن چشم پوشی شود.یک ایده ی جالب توجه و خلاقانه که در برخی از بسته بندی های شیک دیده می شود، این است که طراح به نحوی سعی کرده علاوه بر ارائه محصولش حس خوشایند طبیعت را نیز به خریدار القا کند. مثلا در بعضی از این بسته بندی ها از الیاف طبیعی نخل به صورت تزیینی یا به صورت سبدی که خرماها در آن قرار می گیرند به گونه ای زیبا و چشم نواز استفاده شده است.
از نکات مهمی که طراحان باید در طراحی بسته بندی این محصول به آن توجه کنند آن است که بازار هدف را به طور کامل شناسایی کنند و سایز ، طرح ها و رنگ های پیشنهادی خود را برای بسته بندی محصول با توجه به فرهنگ کشورهای مربوطه انتخاب کنند.به عنوان مثال کشورهای اروپایی بر خلاف کشورهای عربی ترجیح می دهند که خرما را در جعبه های کوچک تر تهیه کنند.

ضرورت استفاده از بسته بندی صادراتی خرما در بازار جهانی

با توجه به رقابت شدید میان کشورهای تولیدکننده ی خرما برای افزایش سطح نفوذ خود در بازارهای جهانی، چاره ای جز بهبود بسته بندی نداریم کما اینکه کشور مصر با سطح زیر کشت و تولید کمتر خرما توانسته است گوی سبقت را در صادرات خرما و ارزآوری از ایران برباید و یکه تاز در صادرات خرما باشد.
بیشترین میزان خرمای صادراتی ایران به صورت کارتن های ۱۰ کیلوگرمی بدون استفاده از بسته بندی های کوچکتر به خارج از کشور صادر می شود که در کشورهای مقصد دوباره در بسته بندی های کوچکتر و با لیبل همان کشور به سایر نقاط جهان صادر می شود. البته سهم برداشت و نگه داری غیر اصولی خرما را نیز باید در این امر در نظر گرفت.

میزان تولید و صادرات خرما در کشور

سطح زیرکشت نخلستانهای کشور با احتساب درختان پراکنده در سال ۱۳۸۲ حدود ۲۳۰ هزارهکتار بوده که ۱۲/۸۳ درصد آن درختان بارور و ۸۸/۱۶ درصد بقیه درختان غیربارور (نهال) بوده است.از حدود ۱۹۱ هزار هکتار درختان بارور ۱۸/۸۸ درصد آن آبیاری شده است.
بیشترین سطح بارور خرما با ۰۴/۱۸ درصد سطح بارور خرما کشور به استان هرمزگان تعلق دارد. استان های سیستان و بلوچستان، بوشهر، خوزستان، فارس، جیرفت وکهنوج و کرمان به ترتیب با ۳۴/۱۶،۴۰/۱۴،۶۰/۱۳، ۲۷/۱۳، ۷۱/۱۲ ۸۷/۹ درصد سهم از سطح زیرکشت خرمای بارور کشور در جایگاههای بعدی قرار گرفته‌اند. هفت استان مزبور جمعاً ۲۳/۹۸ درصد سهم درسطح بارور خرما داشته اند.
میزان تولید خرمای کشور حدود ۹۶۵ هزارتن بوده است که ۰۸/۹۶ درصد آن از اراضی آبی حاصل شده است. سهم تولید اراضی دیم ۹۲/۳ درصد بوده است. بیشترین تولید خرمای کشور به استان کرمان تعلق دارد به طوریکه با ۵۸/۱۶ درصد سهم در تولید خرما در جایگاه نخست قرار گرفته است.
استانهای هرمزگان، سیستان و بلوچستان،منطقه جیرفت و کهنوج، فارس، خوزستان و بوشهر به ترتیب با ۶۸/۱۴، ۲۴/۱۴، ۲۲/۱۴، ۵۰/۱۳، ۱۰/۱۳ و ۷۵/۱۲ درصد سهم در تولید کشور در جایگاههای بعدی قرار گرفته‌اند. هفت استان مزبور ۰۶/۹۹ درصد خرمای کشور را تولید کرده اند.
صادرات خرمای کشور در سال گذشته به ۲۳۸ هزار و۱۵۲ تن رسیدکه از میان خرماهای صادراتی، خرمای” مضافتی” با ۹۸ هزار و ۳۳ تن و ارزش ۱۰۳ میلیون و ۶۳۶ هزار و ۱۱۷ دلار ۴۲ درصد از کل وزن خرمای صادراتی و ۴۹ درصد ارزش صادرات خرما را به خود اختصاص داده است و به ۸۳ کشورصادرشده است که از بین مقاصد صادراتی، پاکستان با ۱۰ هزار و ۹۰ تن و ارزش ۹ میلیون و ۳۱۷ هزار و ۱۸۶ دلار در رتبه اول، قزاقستان با هشت هزار و ۳۵۵ تن و ارزش هفت میلیون و۸۵۶ هزار و۷۰۰ دلار در رتبه دوم و امارات با هفت هزار و ۵۷۵ تن و ارزش هشت میلیون و ۶۸۷ هزار و۵۹۰ دلار مقصدسوم از لحاظ وزن ورتبه دوم از لحاظ ارزش در صادرات این نوع خرما بوده است.

روش های نوین بسته بندی خرما و محصولات خرما

میوه خرما به‌صورت خرمای تازه، خرمای خشک و محصولات فراوری‌شده خرما به فروش می‌رسد. یکی از مهم‌ترین مشکلات صنعت خرما، نامناسب بودن شرایط نگهداری و تغییر خصوصیات فیزیکوشیمیایی آن در طی زمان انبارمانی و نامطلوب بودن نوع بسته‌بندی است. با توجه به اهمیت این محصول، لازم است جهت افزایش زمان ماندگاری، حفظ کیفیت و درنتیجه افزایش میزان صادرات آن از بسته‌بندی و شرایط مناسب نگهداری استفاده شود.
به‌طورکلی منظور از بسته‌بندی خرما مجموعه سیستم آماده‌سازی خرما برای حمل‌ونقل، توزیع، انبار، خرده‌فروشی و مصرف نهایی است. به‌عبارت‌دیگر بسته‌بندی خرما به‌عنوان یک عملکرد تکنیکی اقتصادی است که هدف آن به حداقل رساندن هزینه‌های توزیع و در عین حال حداکثر کردن مقدار فروش و همچنین توزیع ایمن تا مصرف‌کننده نهائی است.
ازآنجاکه ایران یکی از بزرگ‌ترین کشورهای تولیدکننده خرما در جهان به شمار می‌آید و تولید خرما در کشور رو به افزایش است، لذا صنعت بسته‌بندی خرما در ایران نیازمند تحولی بزرگ است. بسته‌بندی در اشکال توسعه‌نیافته و قدیمی نه‌تنها مصرف‌کننده خارجی بلکه عموم مصرف‌کننده‌های داخلی را نیز به خرید ترغیب نمی‌کند. جدا از مقوله بازاریابی و فروش محصول، حفظ ایمنی و کیفیت محصول خرما و افزایش زمان نگهداری این محصول مهم تنها با استفاده از بسته‌بندی صحیح و کارآمد فراهم می‌شود. لذا امیدواریم با معرفی بسته‌بندی‌های مناسب و جدید جهت خرما و محصولات تولیدشده از آن، افزایش فروش داخلی، بهبود کیفیت و وضعیت ظاهری خرمای بسته‌بندی‌شده گامی هرچند کوچک در جهت ارتقای کشاورزی و خرمای ایران برداشته باشیم.طرح بسته بندی خرما (پیارم، رطب، زاهدی و …)

انواع بسته بندی خرما

سه نوع بسته‌بندی به ترتیب زیر برای خرما معرفی می‌شود.
الف- بسته‌بندی جهت مصرف‌کننده یا بسته‌بندی اولیه محصول
ب- بسته‌بندی خرما به‌صورت فله برای عمده‌فروشی
ج- بسته‌بندی خرما برای صادرات
بسته‌بندی ویژه مصرف‌کننده معمولاً حاوی مقدار خرمای موردنیاز یک خانوار در مدت‌زمان معین است. این میزان بین ۳۰۰ گرم تا ۵/ ۱ کیلوگرم در خانوارهای پرمصرف متفاوت است. اکثر این بسته‌بندی‌ها به‌صورت کارتن‌های مقوایی است و خرما قبل از بسته‌بندی شدن در این کارتن‌ها در کیسه‌های پلی‌اتیلنی قرار داده می‌شود.
به‌تازگی برای ارقام خرمای دارای رطوبت پایین نظیر پیارم، بسته‌بندی در ظروف پلاستیکی رواج یافته است. این بسته‌بندی اگرچه قیمت بالاتری دارد اما دست‌چین کردن محصولات درجه‌یک و بالا بردن کیفیت و ایجاد ظاهری مطلوب به
فروش خرما در این نوع بسته‌بندی‌ها در فروشگاه‌ها و سوپر مارکت ها کمک کرده است. بسته‌بندی به‌صورت فله معمولاً در جعبه‌های چوبی یا مقوایی با وزن ۵ تا ۲۰ کیلوگرم صورت می‌گیرد. در استفاده از مواد اولیه بسته‌بندی به‌صورت فله در نظر گرفتن عواملی نظیر قابلیت بازیافت، قابلیت شستشو و پایداری در حمل‌ونقل ضروری است.
کشور ایران یکی از تولیدکنندگان عمده خرمای دنیا است. نقش و اهمیت بسته‌بندی به‌عنوان یکی از ابزارهای مهم بازاریابی سبب شده است تا صادرکنندگان خرما توجه ویژه‌ای به آن به جهت افزایش توان رقابتی خود در بازارهای بین‌المللی داشته باشند. دربسته بندی صادراتی خرما در نظر گرفتن موارد زیر ضروری است.
تطابق با استانداردهای بین‌المللی
تطابق با مقررات و قوانین کشور هدف
جلب‌توجه خریدار خارجی و ترغیب وی به خرید
استفاده از بسته‌بندی متناسب با نیازها و خواسته‌های بازار هدف
بسته‌بندی خرما بر اساس ماده اولیه نیز دارای اهمیت ویژه‌ای است. عدم تأثیر متقابل سوء بین خرما یا محصول تهیه‌شده از خرما و ماده بسته‌بندی، مقاومت مواد بسته‌بندی در برابر رطوبت، شکستگی، اضافه‌وزن، برخورد ضربه و سوراخ شدگی، مقاومت حرارتی ماده بسته‌بندی و عدم تأثیر نور بر روی خرما و محصولات تهیه‌شده از خرما مهم‌ترین دلایل انتخاب مواد جهت بسته‌بندی خرما هستند.

نکات کلیدی دربسته بندی خرما

امروزه بسته‌بندی در اشکال و روش‌های مختلف توسعه‌یافته است. انتخاب فرم مناسب برای بسته‌بندی، بیشتر بر اساس مسائل فنی و تکنیکی مؤثر در نوع ساختار هندسی صورت می‌پذیرد. در طراحی ساختار، نوع مواد اولیه نظیر ورق مقوا، ورق فلز، پلاستیک، شیشه و مانند آن‌ها و نیز توانمندی ماشین‌آلات ساخت بسته‌ها مؤثر است.طرح بسته بندی خرما (پیارم، رطب، زاهدی و …)
اما در تمامی بسته‌بندی‌ها رعایت درج نام تجاری محصول، تاریخ انقضا، تاریخ تولید و درج جدول ارزش تغذیه‌ای الزامی است. طراحی یک لوگو یا نشانه‌ی متناسب با خرما یا محصول تهیه‌شده از خرما که در آن نکاتی چون؛ سادگی و انسجام در اجزاء، بیان تصویری مناسب، متفاوت بودن و جذاب و گیرا بودن رعایت شده باشد، در توفیق فروش محصول و زیبایی بسته‌بندی آن تأثیر به سزایی دارد. طراحی این لوگو باید به‌گونه‌ای باشد که خصوصیات خرما یا محصول خرمای بسته‌بندی‌شده را تا حد ممکن به‌وسیله تصویر یا نوشتار بیان کند و بیننده با دیدن آن بتواند ارتباط و هماهنگی بین این محصول، فضای کلی بسته‌بندی و شکل لوگو را مشاهده کند.
در انتخاب مواد و روش بسته‌بندی باید تمام ملاحظات نظیر ملاحظات زیست‌محیطی، جذب خریدار، حفظ کیفیت محصول و افزایش عمر نگهداری محصول مورد لحاظ قرار گیرد. قابلیت بازیافت و استفاده مجدد از بسته‌بندی مواد غذایی مهم‌ترین بخش صنعت بسته‌بندی می‌باشد.

در حال حاضر تکنیک‌های جدید برای جمع آوری، تمیز کردن و استفاده مجدد از ظروف بسته‌بندی در حال انجام است. در سی سال اخیر نگرانی از بسته‌بندی‌های مخالف محیط‌زیست افزایش‌یافته است و نیاز است در انتخاب مواد اولیه بسته‌بندی مسائل زیست‌محیطی مدنظر قرار گیرند. ملاحظات زیست‌محیطی از سال ۲۰۰۰ به استفاده از بسته‌بندی سبز تأکیددارند. دربسته بندی خرما، روانشناسی دارای تأثیر فراوانی است.
به‌عنوان‌مثال محصولی که در طرحهای گرافیکی بسته بندی شود در مقایسه با بسته بندی‌های ساده به راحتی و بهطور قابل توجهی به فروش می‌رسد. مهم‌ترین عامل در جلب توجه مخاطب و کشش وی برای خرید، طرح و رنگ به کار رفته بر روی محصولات است. انتخاب طرح و رنگ مناسب برای بسته بندی محصول باید با کارشناسی و بررسی بازار هدف و مخاطبین و همچنین رعایت اصول زیبایی شناسی صورت بگیرد. به طور حتم بسته بندی شیک، جذاب و حرف‌های نزد مخاطب این تصور را ایجادم یکند که با یک تولید کننده حرفه‌ای و یک محصول قابل اعتماد مواجه است و این مسئله سبب جلب اطمینان وی خواهد شد.

بسته بندی خرده فروشی خرمای تازه و خشک

خرمایی که در خرده فروشی به فروش می‌رسد، به صورت میوه‌های جدا شده از خوشه و بدون هسته هستند. بسته بندی خرد هفروشی برای ارائه مقدار کمی از محصول به مصرف کنندگان جزء و درحد مصرف خانوارهای کوچک است.
اصلی ترین نکته در بسته بندی‌های مخصوص خرده فروشی‌ها تمرکز بر نیاز مصرف کننده است. این نکته نقش کلیدی در فروش محصولات از جمله خرمای تازه و محصولات تهیه شده از خرما دارد. مطالعات در مورد اثر مواد بسته بندی بر حفظ کیفیت خرما در طی نگهداری محدود است.
این مطالعات تنها به استفاده از پلی اتیلن، پلی پروپیلن و سلوفان به عنوان مواد تشکی لدهنده بسته بندی محدود شده است (۲۰۰۸,.Salari et al) با این وجود طیف گسترده‌ای از مواد در بسته بندی خرما مورد استفاده قرار می‌گیرند.
کارتن‌های کاغذی که معمولاً در دو صورت فله و خرده فروشی برای بسته بندی خرما مورد استفاده قرار می‌گیرند. ظروف پلاستیکی سبک که به صورت سفارشی و یا متناسب با محصول و نیاز بازار وجود دارند.
کارتن‌های تاشو که به طور معمول برای بسته بندی خرما در خرده فروشی استفاده می‌شوند. کارتن‌های مقوایی که امکان چاپ و ارائه جذاب آنها وجود دارد و همچنین مزایای استفاده از این کارتن‌ها حفاظت از نیروهای مکانیکی ناشی از شوک، ارتعاش و فشرده سازی استاز جمله مواد مورد استفاده در بسته بندی خرما در قالب خرده فروشی هستند.

مواد اولیه مورد استفاده و اشکال متفاوت بسته بندی خرما

در سالهای اخیر بسته بندی خرما در اشکال متفاوت و با استفاده از مواد اولیه گوناگون تکامل یافته است. شای عترین بسته بندی‌های خرما کارتنهای مقوایی، سینی تاشو، سینی پلاستیکی با در، فیلم‌هایی که با حرارت مهر و موم می‌شوند و کیسه‌های پلاستیکی هستند. کارتن‌های مقوایی از کاغذهای کرافت رنگبری شده (سفید) و رنگبری نشده (تیره) تولید می‌شوند.
کاغذ کرافت سفید شده قابلیت چاپ، سوراخ کردن و برش دهی بهتری در مقایسه با کاغذهای رنگبری نشده دارد. همچنین این کاغذها در حفاظت از بوی محصولات غذایی و به تعویق انداختن فساد مؤثر هستند، اما از کاغذهای رنگبری نشده گران‌تر هستند.
شکل های مختلفی از کارتن‌های مقوایی وجود دارد. کارتن‌های مقوایی مورد استفاده در مغاز ههای خرده فروشی در برابر رطوبت حساس هستند و لذا محافظت از آنها در برابر رطوبت ضروری است. کارتن‌هایی که از تخته‌های راه راه کوچک تولید می‌شوند، انعطاف پذیری بیشتری نسبت به کارتن‌های معمولی (کارتن‌هایی که در حمل و نقل استفاده می‌شوند) دارند. جعبه‌های پلاستیکی شایع‌ترین بسته بندی‌ها در خرده فروشی‌ها است و برای بسته بندی خرما نیز استفاده
می‌شود. جعبه‌های پلاستیکی ارزان قیمت و سبک وزن هستند. همچنین می‌توان خرما را در ظروف پلی استایرن (ps) برای عرضه در بازار خرده فروشی بسته بندی نمود. فیلم‌ها و پوشش‌های خوراکی در میوه‌های مختلف برای محافظت از رطوبت و بهبود ظاهر میوه (مثلاً براق شدن میوه) استفاده می‌شوند (,Han 2005 ). پوشش‌های خوراکی با انتقال گاز و تنظیم رطوبت عمر نگهداری میوه را افزایش می‌دهند (۲۰۰۷,Lin and Zhao) استفاده از پوشش‌های خوراکی به تنهایی و یا در بسته بندی نیازمند پژوهش است. در حال حاضر پوشش‌ها یا فیلم‌های خوراکی بر روی خرما اعمال نمی‌شوند ولی امکان استفاده از این پوشش‌ها بر روی خرمای تازه وجود دارد.

بسته بندی خرمای تازه و خشک به صورت فله

بسته بندی خرما به صورت فله پیشینه تاریخی دارد. آمار فائو ۱ در سال ۲۰۱۰ نشان دهنده استفاده از بسته بندی‌های فله برای خرمای تازه در بسیاری از کشورهای تولید کننده
خرما در شرق میانه و شمال آفریقا است. بسته بندی فله شامل ظروف پلاستیکی با قابلیت استفاده مجدد(PRCS)، کاغذ یک بار مصرف (در اشکال سینی یا جعبه تخت)،ظروف چوبی (جعبه یا کارتن )، سبد بزرگ تهیه شده از برگ خرما و کیسه‌های پلاستیکی است.طرح بسته بندی خرما (پیارم، رطب، زاهدی و …)
برای خرمای صادراتی یا خرماهایی که در سوپر مارکت های بزرگ فروخته می‌شود بسته بندی ظروف فله که چندین بسته کوچک را در بر می‌گیرد و یا بسته بندی در ظروف با آستر پلاستیکی استفاده می‌شود. در نگهداری خرما امکان
تیره شدن رنگ وجود دارد.
این امر به علت واکنش‌های قهوه‌ای شدن آنزیمی توسط پلی فنل اکسیدازها و واکنش‌های قهوه‌ای شدن غیر آنزیمی نظیر واکنش میلارد و تاننها است (۱۹۹۳,Barreveld). کمبود اکسیژن می‌تواند مانع از واکنش‌های قهوه‌ای
شدن آنزیمی شود.
چندین روش برای محدود سازی اکسیژن و کنترل واکنش‌های قهوه‌ای آنزیمی بر روی خرما صورت می‌گیرد. به عنوان مثال فشرده کردن خرما، نگهداری خرما در دمای پایین، نگهداری در غلظت کم اکسیژن، نگهداری در اتمسفر کنترل شده با استفاده از نیتروژن یا دی اکسید کربن برای نگهداری خرما به صورت فله کاربرد دارد.
مطالعات متعددی نشان داده است که بسته بندی خرما با استفاده از نیتروژن یا دی اکسید کربن بالا در به تعویق انداختن کیفیت خرما دارای تأثیر است (۲۰۱۲,Aleid) در بسته بندی خرما به صورت فله فشرده کردن خرما نه تنها از قرار گرفتن خرما در برابر اکسیژن و در نتیجه انجام واکنش‌های قهوه‌ای شدن جلوگیری می‌کند بلکه در جلوگیری از رشد میکروبی خرما نیز مؤثر بوده و رشد میکروبی را محدود می‌کند. در نگهداری خرما به صورت فله استفاده از روش اتمسفر کنترل شده پیشنهاد می‌گردد.

بسته بندی خرمای منجمد

انجماد روش مفیدی برای طولانی نمودن عمر نگهداری خرما است. دمای نگهداری مطلوب خرما ۰ تا ۱۸ – درجه سانتی گراد است. سوختگی ناشی از انجماد در اثر تصعید بخار آب از سطح میوه خرما، اثر سوء بر ظاهر محصول دارد. استفاده از
بسته بندی خرما در جلوگیری از آسیب ظاهری و حفظ کیفیت خرما نقش دارد. مواد مورد استفاده در بسته بندی خرمای منجمد از خرما در برابر از دست دادن رطوبت در فریزر ۲ محافظت می‌نمایند. ضمن این که در برابر انجماد و ذوب مقاوم هستند.
خرمای منجمد را می‌توان در بسته بندی‌های فله (ظروف کاغذی، جعبه از جنس فوم) که قابلیت بازیافت دوباره را دارا هستند بسته بندی نمود. بسته بندی‌های هوشمند و قابل ردیابی بهترین بسته بندی برای خرمای منجمد به شمار می‌آیند.

بسته بندی هوشمند خرما

بسته بندی هوشمند خرما طی سا لهای اخیر رواج گسترد های داشته است و به بخش مهمی از تجارت مدرن تبدیل گشته است. این بسته بندی شامل رشته‌ای از شاخص‌ها ۳ است که نسبت به گازهایی که از مواد غذایی آزاد و موجب فساد آنها می‌شوند، به شدت حساس بوده و تغییر رنگ می‌دهند. این تغییر رنگ، علامت واضحی از سامت یا فساد ماده غذایی است.
بسته بندی هوشمند اطلاعاتی در موردکیفیت و امنیت محصولات غذایی بسته بندی و همچنین اطلاعاتی در مورد حمل و نقل، توزیع و نگهداری مواد غذایی ارائه می‌دهد. تجهیزات بسته بندی هوشمند در دو نوع اساسی وجود دارند
۱ _ حامل‌های اطلاعات نظیر بارکد و RFID 4، که برای ذخیر هسازی و انتقال اطلاعات استفاده می‌شوند.طرح بسته بندی خرما (پیارم، رطب، زاهدی و …)
۲ _ نمایشگرهای بسته بندی نظیر، نمایش گرهای زمان- دما، نمایش گرهای گاز و بیوسنسورها که برای کنترل محیط خارجی به کار برده می‌شوند.
فن آوری RFID بر روی بسته‌ها به مانند یک بارکد عمل می‌کند و در عمل به ارائه اطلاعات ماده غذایی می‌پردازد. این فن آوری در سال‌های اخیر به شدت رواج یافته است. در این فن آوری با استفاده از میکرو پرداشگرها می‌توان داده‌ها را به گیرنده بیسیم ارسال کرد. بر خاف بارکدها که نیاز به اسکن دستی و خواندن یک به یک دارند.
برچسب‌های RFID نیازی به خوانده شدن ندارند و امکان کنترل تعداد زیادی از آن‌ها در کمتر از یک ثانیه وجود دارد. این سیستم بسته بندی با مزایایی نظیر قابل اعتماد بودن بسته بندی و افزایش عمر نگهداری برای خرما و محصولات خرما و بویژه خرمای فریز شده قابل استفاده است.

بسته بندی فعال خرما

بسته بندی فعال خرما شرایط حاکم بر محصول بسته بندی شده را به نحوی تغییر می‌دهد تا مدت زمان نگهداری آن افزایش یابد و ایمنی و خصوصیات حسی محصول و کیفیت ماده غذایی بهبود یابد. با در نظر گرفتن این که محتوی رطوبت در میوه خرما پایین بوده و میوه خرما اتیلن کم و بسیار محدود تولید می‌کند( به ویژه در مرحله تمر که اتیلن تولید نمی‌شود و یا میزان اتیلن تولید شده بسیار ناچیز است) . لذا استفاده از بسته بندی فعال در خرما دارای محدودیت است.

بسته بندی با اتمسفر اصلاح شده خرما

بسته بندی اصاح شده ۵ به طور گسترده و با موفقیت در بسته بندی میوه‌ها مورد مطالعه قرار گرفته است (۱۹۸۹,.Kader et al). در بسته بندی با اتمسفر اصلاح شده ابتدا فضای درون بسته بندی خالی شده و سپس ترکیب گازهای مورد نظر (به طور معمول مخلوطی از دی اکسید کربن، نیتروژن و اکسیژن) تحت فشار جایگزین این فضا می‌شود و بدین ترتیب فعالیت آنزیمی و میکروبی محصول کنترل می‌شود.
اثرات این نوع بسته بندی در حفظ کیفیت و افزایش عمر مفید خرمای تازه، خشک و محصولات خرما در مقالات بسیاری گزارش شده است. با توجه به هزینه بالای این روش بسته بندی، گران بودن دستگاه‌ها و مواد اولیه آن و همچنین حجیم بودن این بسته بندی، نسبت به سایر بسته بندی‌ها که سبب افزایش هزینه‌های حمل و نقل می‌شود، این روش بسته بندی چندان متداول نیست.

بسته بندی محصولات خرما

امکان فساد میوه خرما همانند سایر میوه‌ها وجود دارد. لذا برای بالا بردن عمر نگهداری آن، پس از برداشت تغییراتی را بر روی آن اعمال می‌نمایند. خرمای تازه برای افزایش عمر نگهداری در اشکال مختلف فرآوری می‌شود. خرمای خشک، خرمای پودر شده، شربت خرما، رب خرما، آب خرما، مربای خرما، ژله خرما و میان وعده‌های تهیه شده از خرما از اشکال مختلف فراوری خرما هستند. بسیاری از محصولات خرما نظیر خمیر خرما، مربا، ژله و شربت خرما که از محصولات سنتی
تهیه شده از خرما هستند با اعمال فرایندهای تولید می‌شوند.
بسته بندی رایج این محصولات ظروف شیش های یا قوطی‌های فلزی است. البته بسته بندی این محصولات به نوع و بازاریابی محصول بستگی دارد. خمیر خرما، مربا و ژله خرما معمولاً در ظروف شیشه‌ای دهانه گشاد بسته بندی می‌شوند در حالیکه عمدتاً شربت خرما در بطری‌های باریک بسته بندی می‌شود. خمیر خرما جهت ارائه به کارگاه‌ها و کارخانجات فراوری خرما در کیسه‌های پلی اتیلن بسته بندی می‌شود. امروزه ظروف پلاستیکی جایگزین ظروف شیشه‌ای و فلزی شده است.طرح بسته بندی خرما (پیارم، رطب، زاهدی و …)
بسته بندی‌های پلاستیکی برای محصولات خرما در اشکال مختلف نظیر کیسه، سینی و بطری وجود دارد. که به طور چشمگیری استفاده از کیسه‌های ایستاده جایگزین استفاده از قوطی‌های فلزی و ظروف شیشه‌ای شده است. برای در بندی این ظروف، د بهای مختلفی از جنس پلاستیک، فویل آلومینیوم و درب فلزی متالیزه وجود دارد. دربندی پلاستیکی اغلب با استفاده از پلاستیک تحت فشار صورت می‌گیرد و هنوز برای محصولات
خرما استفاده نمی‌شود اما در آینده‌ای نزدیک امکان جایگزینی آن با سایر دربند یهای محصولات خرما وجود دارد. مربا و ژله خرما را می‌توان همانند سایر محصولات موجود در بازار در مکعب های مخصوص مربا و ژله بسته بندی نمود. از دست دادن رطوبت این محصولات باعث کاهش کیفیت آن‌ها می‌شود لذا در درجه اول به دلیل ممانعت در گرفتن یا از دست دادن رطوبت نیاز به دربندی مطمئن دارند.

جمع بندی

بیش از یک قرن است که بسته بندی نقش مهمی در حفظ و ارائه مواد غذایی در اشکال مختلف تازه و فراوری شده در سراسر دنیا ایفا کرده است. بسته بندی نقش کلیدی در توسعه یک محصول قابل عرضه به بازار ایفا می‌کند. هدف از بسته بندی خرما حفظ کیفیت و ایمنی خرما و افزایش بازاریابی این محصول مفید است.
ضمن اینکه بسته بندی باعث افزایش فروش و افزایش تقاضای مصرف می‌شود. بسته بندی خرما و محصولات خرمای ایران سالها است که تغییر و تحول چشمگیر و کارآمدی نداشته است. لذا بسته بندی خرما نیازمند تحولی جدید با هدف قابلیت فروش، حفظ ایمنی و به حداقل رساندن آسیب به محیط زیست است. ب همنظور حفظ کیفیت و افزایش عمر نگهداری خرما استفاده از پوشش های خوراکی و MAP توصیه می‌شود.
با این حال بسته بندی در درجه اول به بازارهای مقصد و در درجه دوم به مرحله رسیدگی خرما بستگی دارد. رطوبت خرمای برداشت شده مهم‌ترین عاملی است که در بسته بندی خرما باید در نظر گرفته شود و چنانچه میوه خرما با رطوبت بالا بسته بندی شود نیاز است تا به منظور محافظت در برابر از دست دادن یا جذب رطوبت به‌خوبی دربندی شود.

خلاصه بررسی فنی، مالی و بازار طرح بسته بندی خرما (پیارم، رطب، زاهدی و …)

ظرفیت تولید سالیانه : ۱۰۰۰ تن
نرخ برابری دلار : ۳۰۰۰۰ تومان
مساحت زمین موردنیاز : ۲۰۰۰ مترمربع
سطح زیربنا : ۹۰۰ مترمربع
تعداد نیروی انسانی مورد نیاز : ۱۸ نفر
میزان سرمایه گذاری ثابت : ۵.۵ میلیارد تومان (بدون احتساب هزینه زمین)
ارزش ماشین آلات و تجهیزات : ۱.۵ میلیارد تومان
نرخ بازده داخلی : ۳۴ درصد

درصورت تمایل به این مطلب امتیاز دهید: