تحلیلی از صنعت تایر و بررسی میزان بازدهی و ارزش بازار ۷ شرکت بورسی

تحلیلی از صنعت تایر، ریسک ها، مواد اولیه و روش تولید، میزان بازدهی و ارزش بازار و فروش ۷ شرکت بورسی مورد بررسی قرار گرفت .
به گزارش پایگاه خبری بورس پرس، فایزه رهنی خبرنگار کارشناس درخصوص وضعیت صنعت تایر در بازار سرمایه اعلام کرد: صنعت تایر به عنوان یکی از قطعات ضروری در وسایل نقلیه با توجه به تولید انبوه آن در سطح جهان و نقش مهمی که در زندگی روزمره مردم ایفا می کند، جایگاه مهمی در اقتصاد جهانی دارد و جزء صنایع پایین دستی پتروشیمی نیز به حساب آورده می شود.
صنعت تایر از جمله صنایع مهم در زنجیره ارزش صنعت خودرو و صنعت حمل و نقل به حساب می‌آید و از آنجا که بیش از ۶۰ درصد از مواد اولیه مورد مصرف در این صنعت را مشتقات نفتی تشکیل می دهند، برخورداری از منابع نفتی، ایران را به یکی از مستعدترین کشورها در صنعت تایر تبدیل کرده است.
با تمام این موارد با اینکه بسیاری از زیرساخت ها برای توسعه این صنعت مهم وجود دارد اما تاکنون از ظرفیت های بالقوه این صنعت برای اتخاذ این جاذبه در سرمایه گذاری های پایین دست نفت و پتروشیمی و تکمیل شدن زنجیره و در نهایت، بهره مندی از مزایای اقتصادی، رقابتی و صادراتی آن استفاده نشده است. به گونه ای که امروزه برخی کشورهای همجوار که از منابع نفتی برخوردار نیستند، گوی سبقت را در صنعت تایر از ایران ربوده اند و در تولید و صادرات محصولات این صنعت بسیار جلوتر از ایران گام برمی‌دارند.
بررسی ها نشان داده به دلیل تولید انبوه وسایل نقلیه در سطح جهانی، تقاضا برای تایر رو به افزایش است. در این میان آسیا بیشترین سهم تقاضا را در بازار جهانی از آن خود کرده که یک چهارم از سهم تقاضای جهان مربوط به چین است. مهمترین عامل تقاضا برای این صنعت ،خودروهای سواری، باری و مسافری است و این صنعت میان صنعت پتروشیمی و صنعت خودرو قرار می گیرد.

صنعت تایر در ایران

صنعت تایر در ایران سابقه زیادی دارد و در دهه ۱۳۴۰ و پس از شروع تولید خودرو در ایران رشد کرد. اولین کارخانه تولید تایر سال ۱۳۳۷ با سرمایه گذاری شرکت آمریکایی گودریچ تحت عنوان شرکت کیان تایر برای تولید انواع تایر بایاس نخی با ظرفیت اسمی ۸۰۰۰ تن سالانه تاسیس شد که در سال ۸۰ به لاستیک البرز تغییر نام داد.
پس از آن شرکت ایران تایر در سال ۱۳۴۲ با همکاری شرکت جنرال تایر آمریکا تاسیس شد. لاستیک دنا به عنوان سومین شرکت تولیدی با همکاری شرکت بریجستون ژاپن شروع به کار کرد. سپس شرکت لاستیک پارس در سال ۱۳۵۵ با همکاری شرکت پیرلی ایتالیا برای تولید تایرهای کشاورزی، سنگین و نیمه سنگین و نیز سواری تاسیس شد.
همچنین در زمینه تولید تایر دوچرخه ،موتور سیکلت و قطعات لاستیکی، شرکت ایران یاسا فعالیت های تولیدی را از ۱۳۴۷ با ظرفیت اولیه تولید ۱۰۰۰ تن در سال آغاز کرد. بعد از انقلاب نیز ۵ شرکت دیگر از جمله لاستیک بارز ،آرتاویل تایر، لاستیک یزد، کویر تایر و لاستیک خوزستان نیز شروع به فعالیت کردند.

ریسک و مسائل صنعت تایر
نوسانات قیمت نفت

از آنجایی که نوسانات قیمت نفت تاثیر را بر قیمت محصولات پتروشیمی می گذارد این موضوع بر قیمت مواد پتروشیمی که از مواد اولیه صنعت لاستیک است تاثیر می‌گذارد.

تحریم ها

مسئله تحریم ها نیز برای این صنعت مهم تلقی می شود. این صنعت به شدت به تحریم حساس است چراکه بررسی ها نشان داده صنعت از نظر فناوری ۱۰۰ درصد از نظر ماشین آلات ۸۵ درصد و از نظر مواد اولیه حدود ۵۰ درصد به خارج وابستگی دارد بنابراین می توان مدعی شد شرایط تحریمی به شدت وضعیت صنعت را تحت تاثیر قرار می دهد.

واردات تایرهای کم کیفیت و ارزان خارجی

موضوع بعدی که صنعت تایر همیشه با آن دست و پنجه نرم می کند واردات تایرها و لاستیک های چینی با قیمت پایین تر به بازار است. ظرفیت اسمی ۱۰ کارخانه تولید تایر ایران ۴۰۰ هزار تن در سال است که به دلیل مشکلات مختلف صنعت، ظرفیت تولید واقعی آنها حدودا بین ۲۷۰ تا ۲۸۰ هزار تن است.
این در حالی است که نیاز داخل به تایر سالانه در حدود ۳۴۰ هزار تن و بیش از ۳۰ میلیون حلقه تایر است. بنابراین کسری موجود از طریق واردات تامین می شود. تایرهای چینی به دلیل کیفیت پایین تر با قیمت مناسب تر در بازار یافت می شوند که این موضوع تقاضا برای محصولات شرکت های داخلی را می توان با مشکل موجه کند. هر چند طی سال های اخیر دولت با وضع تعرفه بر واردات جلوی واردات بی رویه را گرفته اما به دلیل کسری عرضه این تایرها به نوعی رقیب شرکت های تایری محسوب می‌شوند.

شرایط اقتصادی

مهمترین عامل اقتصادی اثرگذار نرخ رشد اقتصادی است. از آنجایی که با انتشار بودجه ۱۴۰۰ دولت نشان داده شد کشور طی سال های آتی با رشد اقتصادی مواجه نیست به نظر می رسد این بودجه و وضعیت اقتصادی منجر به بهبود وضعیت خانوارها نخواهد شد. در نتیجه سمت تقاضا برای خودرو و متعاقب آن تایر تحت تاثیر قرار می گیرد. در کنار این موضوع با توجه به اینکه کارخانجات تولیدی خودرو با قیمت گذاری دستوری و مشکلات هزینه های مالی سنگین روبرو هستند هرگونه تغییر در تولیدات شرکت های خودرویی، تقاضای تایر را در این بخش هم تحت تاثیر قرار می دهد.

نرخ تورم و افزایش قیمت دلار

موضوع بعدی که در این صنعت مورد توجه قرار می گیرد افزایش تورم منجر به افزایش قیمت دلار حداقل در حد نرخ تورم خواهد شد و از آنجایی که تقریباً نیمی از مواد اولیه برای تولید لاستیک وارداتی است بهای تمام شده صنعت افزایش خواهد یافت. عمده ترین مواد مصرفی صنعت تولید لاستیک شامل کائوچوی طبیعی و مصنوعی، دوده، منسوج استخوان بندی تایر، روغن های پایه نفتی، سیم طوقه، اکسید روی، گوگرد، کربنات کلسیم و استیل کورد است.
به جز کائوچوی طبیعی که از درختان شیرابه ساز تهیه و وارد می شود، عمده این مواد از محصولات پتروشیمیایی هستند. بیش از ۷۵ درصد هزینه نهایی تولید تایر صرف مواد اولیه می‌شود. تقریبا ۵۰ درصد مواد اولیه آن در داخل تولید شده و مابقی از طریق واردات تامین می شود. هرچقدر میزان تولید تایرهای رادیال بیشتر شود نیاز به کائوچوی طبیعی کاهش می‌یابد. نوسانات و یا رشد هر کدام از این موارد بر بهای تمام شده شرکت ها تاثیر می گذارد که با توجه به رشد بازارهای کالایی جهان و افزایش تقاضا پس از دوران کرونا به نظر نمی رسد در کوتاه مدت بهای مواد اولیه این صنعت کاهش یابد.
یک عامل اثر گذار دیگر بر سودآوری شرکت ها بحث آزاد نبودن قیمت ها است. قیمت ها توسط سازمان حمایت تعیین می شود .هرچند محرک افزایش قیمت افزایش نرخ دلار و قیمت نفت است اما با بررسی روند نرخ های صنعت مشخص شد که تغییر نرخ ها معمولا با تاخیر اتفاق می افتد.

مواد اولیه و روش تولید تایر
تایرهای بایاس

تایر های بایاس از لایه های لاستیکی و متقاطع ساخته شده اند که در زاویه ۳۰ درجه ای قرار گرفته اند. معمولا جنس این پارچه ها نایلونی است. تایر به گونه ای ساخته شده تا یک واحد کاری مجتمع و مشخص را تشکیل دهد اما تایرهای رادیال از دو بخش مجزا ساخته شده اند. در یک بخش لایه ای از کابل‌های فولادی وجود دارد که توسط لاستیک پوشیده شده اند .این کابل‌ها از طریق یک مهره به دیگری متصل شده اند.

تایرهای رادیال

در این نوع تایرها امتداد نخ های لایه با خط مرکزی تایر زاویه ۹۰ درجه می سازد به عبارت دیگر امتداد نخ ها در جهت شعاعی است. جنس و مواد به کار رفته در نخ ها معمولا از پلی استر یا ریون است. در این تایرها به منظور پایداری حرکتی یا بلت در جهت حرکتی لایه های به عرض آج و زاویه مورب نسبت به خطر مرکزی تایر استفاده می شود. جنس این کمربندها از جنس نخ یا سیم فولادی است.

مواد تشکیل دهنده تایرها

در ساختار تایر خودرو از مواد شیمیایی، طبیعی و معدنی مختلفی استفاده می شود که اصلی ترین مواد تشکیل دهنده تایر شامل کائوچوی طبیعی، کائوچوی مصنوعی و کائوچوی بازیافتی است.

کائوچوی طبیعی

از شیره درخت مخصوص است که در مناطق استوایی و کشورهایی نظیر مالزی و تایلند می رویند. این کائوچو در ایران از طریق واردات تامین می شود تا چندی پیش نیز مشمول ارز ۴۲۰۰ تومانی بود اما از تیر سال جاری این ماده اولیه از فهرست مواد اساسی برای تخصیص ارز ۴۲۰۰ تومانی خارج شد. در ازای این مورد شرکت های تایری مجوز افزایش نرخ محصول را نیز گرفتند. حذف ارز ۴۲۰۰ تومانی و جایگزینی دلار نیمایی باعث شده تا هر تن کائوچو از ۷ میلیون تومان به بیش از ۲۵ میلیون تومان برسد.

کائوچوی مصنوعی

از مشتقات نفتی و محصولات کارخانجات پتروشیمی است از انواع کائوچوی مصنوعی می توان بوتادین رابر و استایرن بوتادین رابر را نام برد. این ماده در ایران در شرکت پتروشیمی بندر امام و تخت جمشید تولید می شود.

دوده

اضافه کردن دوده به کائوچو باعث افزایش مقاومت سایشی و خواص مکانیکی آن را بهبود می بخشد.

نخ

بدنه اصلی تایرهای بایاس را لایه های نخی پوشش داده است. جنس این نخ ها، نایلون، ریون یا پلی استر است.

سیم

برای ایجاد استحکام کافی در بخشی از تایر از سیم های فولادی استفاده می شود.

فرآیند تولید تایر

فرآیند تولید تایر شامل اختلاط، کلندرینگ، اکستروژن، برش، طوقه سازی، ساخت تایرهای خام، قالب گیری و پخت که در شکل زیر نشان داده شده است.

مصرف انرژی در تولید تایر

صنعت تایر و تیوب جزء صنایع انرژی بر محسوب می شود که استاندارد معیار مصرف انرژی در فرآیند تولید برای آنها تعریف شده است. معیار مصرف تعریف شده برای صنعت تایر بین ۱۶.۳ تا ۶۹.۹ گیگاژول بر تن خوراک با توجه به نوع فناوری و فرآیند تولید محصول آنها تعریف شده و کارخانجات جدید این میزان به ۱۳ تا ۵۰.۲ گیگاژول بر تن خوراک ورودی کاهش یافته است.

شرکت های اصلی تولید کننده تایر به همراه ظرفیت

از میان آنها شرکت های ایران تایر، ایران یاسا، کویر تایر، بارز، لاستیک یزد، آرتاویل تایر در بازار سرمایه فعالیت می کنند و سهام آنها مورد داد و ستد در این بازار قرار می گیرد.

بازدهی ۷ شرکت بورسی از ابتدای سال ۹۸ تاکنون

سرمایه و ارزش بازار شرکت های فعال در بازار سرمایه ( اعداد به میلیارد تومان)

میزان فروش و حاشیه سود شرکت های فعال در صنعت لاستیک

درخواست خدمات مشاوره سرمایه گذاری

برای تحقق یک ایده به کسب وکار موفق باید آن را از ابعاد گوناگون مانند بازار، توجیه اقتصادی، شرایط سرمایه گذاری، مدل سازی کسب وکار، زیرساخت های فنی و فرآیند های تولید مورد مطالعه قرار گیرد.
در صورت تمایل به دریافت خدمات (مطالعه فرصت سرمایه گذاری، تحقیقات بازار، طراحی مدل کسب و کار و سیستم سازی کسب و کار) می توانید پرسشنامه درخواست خدمات مشاوره را تکمیل نمایئد و یا با دفتر شرکت تماس حاصل فرمائید. کارشناسان گروه ایطرح آمادگی دارند پیشنهادهایی شامل شرح خدمات متناسب با نیاز کسب و کار شما را تنظیم نموده و با قیمت رقابتی جهت تصمیم‌گیری در اختیار تیم‌های راه انداز، استارتاپ‌ها و مدیران کسب و کارها قرار دهند.

درخواست تهیه طرح توجیهی

این طرح صرفا به عنوان یک ایده سرمایه گذاری مطرح می شود. جداول و نمودارها تقریبی است.

امکان سرمایه گذاری با ظرفیتهای مختلف و به تبع آن سطح سرمایه گذاری کمتر و بیشتر از میزان اعلام شده نیز وجود دارد.

درصورت نیاز به تدوین طرح توجیهی می توانید با شرکت تماس حاصل فرمایید یا فرم اولیه سفارش طرح را تکمیل نمائید.

 

 


درصورت تمایل به این مطلب امتیاز دهید:

۵/۵ - (۴ امتیاز)