ماده ۱ هدف:

مشارکت حداکثری آحاد جامعه در فعالیتهای اقتصادی، تسهیل و تشویق همکاری های جمعی ، ارتقاء درآمد روستائیان وعشایر و بهره مندی از نقش طبقات کم درآمد و متوسط در شکوفایی اقتصادی، استفاده از ظرفیت اجرای قانون هدفمندسازی یارانه ها در جهت افزایش تولید، اشتغال و بهره وری، ارتقاء شاخص های اجتماعی و امنیت غذایی و عملیاتی نمودن حمایتهای مقرر در ماده ۴ آیین نامه اجرائی ماده ۱۳۴ قانون برنامه پنجم توسعه جهت راه اندازی فعالیت های اقتصادی، تولیدی، خدماتی و بازرگانی و درجهت توانمندسازی ساکنان روستاها می باشد.

ماده ۲ تعاریف واصطلاحات :

الف) نوع فعالیت: کلیه فعالیتهای صنعتی، معدنی، کشاورزی، صنایع تبدیلی و تکمیلی، خدماتی، بازرگانی و گردشگری که متناسب با استعداد و نیاز منطقه روستایی وعشایری شناسایی می گردد و دارای توجیه فنی، مالی، اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی با رویکرد توجه به تکمیل زنجیره تولید تا مصرف و بازار فروش است.
ب) محل اجرای طرح: روستاهای کشور و سایر نقاط جمعیتی کمتر از ۲۱ هزار نفر.
ج) واجدین شرایط: اشخاص حقوقی غیر دولتی (سهامی خاص، شرکت های تعاونی و…)
د) موسسه عامل: بانک ها یا موسسات مالی و اعتباری، صندوق های قرض الحسنه و صندوق های توسعه ای که پرداخت تسهیلات این آیین نامه را در قالب کمک های فنی و اعتباری و یا وجوه اداره شده طی یک قرارداد عهده دار می گردند.
ه) کمیته اجرایی طرح مشارکت: کمیته ای مرکب از مدیرکل امور روستایی(رئیس) ، مدیرکل امور اقتصادی، نماینده موسسه عامل و نماینده دستگاه اجرایی که در جهت راهبری و نظارت بر حسن اجرای طرح تشکیل جلسه خواهد داد.
و) طرح مشارکتی و غیر مشارکتی: طرح هایی که حداقل ۲۱۱ عضو سرپرست خانوار، متقاضی اجرای آن باشند طرح مشارکتی و کمتر از این تعداد غیر مشارکتی تلقی می گردد.
ز) سهم آورده: میزان سرمایه گذاری متقاضی در طرح می باشد.
ح) بعد خانوار: در این دستورالعمل ۴ نفر لحاظ شده است.

ماده ۳ مدارک مورد نیاز جهت دریافت – تسهیلات :

• مدارک و مستندات شرکت(تصویر اساسنامه، شرکت نامه، طرح توجیهی، لیست سهامداران، درصد سهام، تصویر آگهی های رسمی در روزنامه رسمی و…)
• اسناد محل اجرای طرح
• مجوز های قانونی مورد نیاز از مراجع ذیربط برای انجام فعالیت مورد نظر گواهی از مراجع ذیصلاح برای استفاده از اولویت ایثارگران، مددجویان کمیته امداد حضرت امام خمینی(ره) یا سازمان بهزیستی کشور
•طرح توجیهی(فنی، اقتصادی و مالی)

ماده ۴ منابع مالی :

منابع مالی مورد نیاز سهم دولت در بودجه های سنواتی درقالب کمک های فنی واعتباری تامین خواهد شد.

ماده ۵ شرایط و ضوابط اعطاء تسهیلات:

تسهیلات پرداختی موضوع این دستور العمل با توجه به شرایط سرمایه گذاری و سرمایه گذار حداکثر دارای ۱۱ درصد نرخ سود با توجه به شرایط زیر خواهد بود:
الف) تسهیلات مذکور صرفاً به منظور ایجاد، تکمیل و توسعه
انواع فعالیت های اقتصادی در مناطق روستایی( حداکثر ۳ طرح در هر دهستان که حداقل ۲ طرح آن مشارکتی است) تصریح شده در ماده ۲ همین دستورالعمل تعلق می گیرد.
ب) اولویت پرداخت تسهیلات، فعالیت های جمعی با مشارکت روستائیان به ویژه ساکنین محلی (منطقه ای) می باشد.
تبصره ۱: نرخ سود تسهیلات ۳ درصد صرفاً مشمول طرح های مشارکتی می گردد که حداقل ۲۱۱ عضو سرپرست خانوار داشته باشد.
تبصره ۲: موارد استثناء در زمینه تعداد اعضاء طرح های مشارکتی، سقف تسهیلات طرح های غیر مشارکتی منوط به اعلام نظر معاونت توسعه روستایی و مناطق محروم کشور می باشد.
تبصره ۳: نرخ سود تسهیلات پرداختی به طرح های غیر مشارکتی ۱۱ درصد خواهد بود.
ج) طرح های مشارکتی واقع در روستاهای مرزی از تسهیلات قرض الحسنه بدون اخذ کارمزد برخوردار می باشد.
د) نرخ سود طرح های غیر مشارکتی در روستاهای مرزی ۷% می باشد.
ه) تسهیلات این دستورالعمل صرفاً به طرح های مشارکتی و غیر مشارکتی که در قالب شرکت مدیریت می گردند، اختصاص می یابد.
و)طرح های غیر مشارکتی در صورتی از مزایای این دستورالعمل بهره مند می گردند که اولاً نیروی انسانی مورد نیاز خود را از نیروهای محلی بکارگیرند، ثانیاً آثار اجرای طرح در منطقه محسوس و ملموس بوده و به اقتصاد روستا کمک نماید.
ز)طرح های مشارکتی با حجم کل سرمایه گذاری حداقل ۴ میلیارد ریال و طرح های غیر مشارکتی با حجم کل سرمایه گذاری حداقل ۲ میلیارد ریال مشمول بهره مندی از ضوابط این دستور العمل می گردند.
ح) پرداخت تسهیلات موضوع این دستورالعمل به صورت سرمایه درگردش صرف مقدور نمی باشد.
ت) سقف تسهیلات جهت طرح های غیر مشارکتی در روستاهای مرزی ۵۱ میلیارد ریال و روستاهای غیر مرزی ۴۱ میلیارد ریال و در طرح های مشارکتی متناسب با سهم آورده و بدون سقف می باشد.
ی) کلیه پرداخت ها توسط موسسه عامل حداکثر در سه مرحله و متناسب با پیشرفت طرح می باشد.
ک) در صورت عدم انجام تعهد توسط متقاضی یا متقاضیان، موسسه عامل مجاز است بر اساس نرخ های اعلامی از سوی بانک مرکزی جرایم لازم را اعمال نماید.

ماده ۶ ضمانت بازپرداخت تسهیلات:

الف) طرح های مشارکتی و مرزی:
کارت یارانه متقاضیان با ارائه موافقت کتبی به بانک عامل مبنی بر برداشت یارانه خانوار )افرادی که از دریافت یارانه انصراف داده اند پس از تایید سازمان هدفمندی یارانه ها نیز مشمول این بند می گردند)، امکان تضمین دسته جمعی سهامداران، اسناد مالکیت مربوط به محل اجرای طرح، مستحدثات آتی الاحداث، اموال، ضمانت نامه صندوق تعاون، دستگاه ها و تجهیزات خریداری شده از محل تسهیلات.
ب) سایر طرح ها:
وثایق مورد نیاز بانک جهت طرح های غیر مشارکتی

ماده ۷ دوره مشارکت، تنفس و بازپرداخت:

الف) دوره مشارکت (سازندگی) حداکثر دو سال متناسب با طرح و شروع آن از اولین پرداخت می باشد.
ب) دوره تنفس باز پرداخت تسهیلات: بعد از اتمام دوره مشارکت به مدت یکسال از زمان بهره برداری می باشد.
تبصره: چنانچه دوران مشارکت طرح کمتر از دوره در نظر گرفته در قرار داد باشد ، مدت زمان صرفه جویی شده به عنوان دوره تنفس منظور خواهد شد.
ج) دوره باز پرداخت تسهیلات: دوره باز پرداخت تسهیلات حداکثر ۵ سال بعد از دوره تنفس می باشد.
د) طرح هایی که در طی دوره باز پرداخت تسهیلات موفق به صادرات محصولات خود شوند، به ازای هر ۲۵ ٪ صادرات محصولات در سال، به مدت سه ماه به سقف زمان بازپرداخت تسهیلات مربوطه اضافه می گردد.

ماده ۸ سهم آورده متقاضیان یا متقاضی :

سهم آورده های مشارکتی حداقل ۲۰%و طرح های غیر مشارکتی ۲۵% از سرمایه مورد نیاز طرح می باشد و همچنین سهم آورده هر سرپرست خانار در طرح های مشارکتی نبایستی کمتر از ۳/۱ یارانه خانوار باشد
تبصره ۱: سهم آورده شرکت هایی که حداقل %۷۱ سهام آنها متعلق به ایثارگران، مددجویان کمیته امداد حضرت امام
خمینی(ره) یا سازمان بهزیستی کشور باشد، حداقل %۱۵ تعیین میگردد.
تبصره ۲: سهم آورده در روستاهای مرزی در طرح های مشارکتی حداقل ۱۰% و غیرمشارکتی حداقل ۱۵% می باشد .
تبصره ۳: سهم آورده افراد حقیقی دارای ثبت اختراع و شرکت های دانش بنیان حداقل ۱۵ ٪ خواهد بود.
تبصره ۴: شروع پرداخت تسهیلات منوط به تامین حداقل ۵۰% سهم آورده (به صورت نقدی ) توسط متقاضیان بوده و ۵۰% مابقی سهم آورده متناسب با پیشرفت طرح تامین و پرداخت خواهد شد .
تبصره ۵: موسسه مالی مجاز است در صورت عدم پرداخت به موقع سهم آورده افراد متناسب با پیشرفت طرح، راساً نسبت به برداشت از یارانه آنها اقدام نماید.

ماده ۹ گردش کار و نحوه اخذ تسهیلات:

الف) تعیین و اعلام سیاست ها و اولویت های سرمایه گذاری استان توسط دستگاه های اجرایی و اعلام آن به فرمانداران توسط استاندار در راستای اجرای ماده ۲۱ آیین نامه اجرایی ماده ۱۳۴ قانون برنامه پنجم.
ب) اطلاع رسانی اولویت های سرمایه گذاری روستایی به عموم توسط فرمانداران، بخشداران و دهیاران
-فرایند بررسی طرح
الف) فرمانداری ، مطابق با اولویت های سرمایه گذاری اعلام شده توسط دستگاه های اجرایی، طرح متقاضی را حداکثر سه روز پس از دریافت به رئیس کمیته اجرائی، جهت بررسی و تصویب معرفی می نماید.
ب) کمیته اجرایی ضمن تشکیل جلسه، نسبت به بررسی فنی، مالی، اقتصادی و اجتماعی فرهنگی طرح ها حداکثر ظرف – مدت ۱۵ روز اقدام و در صورت تصویب، مراتب را ضمن اطلاع به متقاضی و فرمانداری، جهت صدور مجوز و تشکیل پرونده به دستگاه اجرایی و موسسه عامل معرفی می نماید.
تبصره ۱: دبیرخانه کمیته موظف است پس از وصول معرفی نامه از فرمانداری حداقل یک هفته پیش از تشکیل جلسه یک نسخه از مستندات طرح را به همراه دعوت نامه برای اعضاء کمیته ارسال نماید.
تبصره ۲: رئیس کمیته اجرایی در صورت لزوم از سایر دستگاه ها برای شرکت در جلسات دعوت خواهد نمود.
ج) دبیرخانه کمیته می بایست فهرست طرح های مصوب و غیر مصوب را (با ذکر دلیل) به فرمانداری های استان و معاونت توسعه روستایی ریاست جمهوری اعلام نماید.
تبصره: در تصویب و تائید طرح ها به گونه ای عمل شود که حداقل ۳/۲ از منابع استانی به طرح های مشارکتی اختصاص یابد.

ماده ۱۰- نظارت:

الف) نمایندگان فرمانداری، دستگاه اجرائی و موسسه عامل
موظف اند ضمن هماهنگی لازم و بصورت مشترک نظارت های دوره ای را جهت اطلاع از روند پیشرفت فعالیت طرح هاانجام و نتایج آن را به رئیس کمیته اعلام نماید.
ب) رئیس کمیته ضمن زمانبندی مناسب و هماهنگی با دستگاه های اجرائی استان نظارت های مقطعی را انجام و نتایج آن را طی حداکثر دوره ۳ ماهه به معاونت برنامه ریزی استانداری منعکس می نماید.
ج) معاونین برنامه ریزی استانها موظفند گزارش عملکرد استان را مطابق با اطلاعات مورد نیاز و اعلامی از سوی معاونت توسعه روستایی و مناطق محروم کشور معاون اول رئیس جمهور بصورت فصلی تنظیم و ارائه تا توسط معاونت مذکور به استحضار اعضاء محترم دولت برسد.
تبصره ۱: نظارت های فوق الذکر نافی وظایف نظارتی موسسه عامل نمی باشد.
تبصره ۲: نظارت عالیه بر این دستورالعمل بر عهده معاونت توسعه روستایی و مناطق محروم کشور معاون اول رئیس جمهور می باشد.

ماده ۱۱ حمایت ها :

الف) کلیه دستگاههای اجرائی و واحدهای استانی آنها و موسسه ی عامل موظفند هرگونه همکاری لازم را درخصوص تسریع در بررسی طرح، صدور مجوزهای لازم و ارائه اطلاعات مورد نیاز بعمل آورند. درغیر اینصورت به عنوان سهل انگاری تلقی و قابل پیگرد قانونی می باشد.
ب) سازمان آموزش فنی و حرفه ای کشور، سازمان صنایع کوچک و شرکت شهرکهای صنعتی ایران و سازمان آموزش و تحقیقات جهادکشاورزی موظفند نسبت به برنامه ریزی لازم جهت ارائه آموزشهای کاربردی در راستای راه اندازی واحدهای تولیدی با رویکرد توجه به زنجیره تولید و خوشه های صنعتی و استفاده از شیوه های نوین تولید را فراهم آورند.
ج) وزارت جهاد کشاورزی موظف است در صورت تائید کمیته اجرائی، زمین محل اجراء طرح(اراضی ملی،دولتی، موات) را بدون اخذ اجاره بها، حق بهره برداری یا حق انتفاع در اختیار
متقاضی قرار دهد.
د) وزارتخانه های نیرو و نفت(شرکت ملی گاز ایران ) مکلفند نسبت به تأمین انرژی و برقراری انشعابات مورد نیاز در اسرع وقت اقدام و هزینه مربوطه را به صورت اقساط دوساله بعد از بهره برداری دریافت نمایند.
ه) کلیه فرمانداران و بخشداران کشور مکلفند با همکاری
دهیاران و شوراهای اسلامی روستا و با استفاده از ظرفیتهای موجود مانند سازمان تعاون روستایی، شرکتهای تعاونی روستایی و اتحادیه ها و سایر تشکل های مردم نهاد زمینه حضور و مشارکت مردم و شگل گیری گروه های مردمی را برای تحقق اهداف دستورالعمل فراهم آورند.
ماده ۱۲ – کلیه استانداران و فرمانداران موظفند با بهره گیری از ظرفیت های شهرستانی، استانی، ملی و تشکیل کمیته مستقل متقاضیان را در زمینه نحوه مشارکت مردمی، بهره گیری از ظرفیت های موجود، اولویت های سرمایه گذاری، شناسائی طرح، تهیه طرح تیپ و…. کمک نمایند.
ماده ۱۳ -در صورت تشخیص کمیته اجرائی، گذراندن دوره های آموزشی و کارآفرینی برای مدیران طرح الزامی می باشد.
ماده ۱۴- کلیه طرح های ایجاد شده از محل این تسهیلات به مدت ۱۱ سال از معافیت مالیاتی برخوردار می باشند.
ماده ۱۵ -در واحد های ایجاد شده موضوع این دستورالعمل حق بیمه سهم دولت، سهم کارفرما و سهم کارگر به استناد بند ۱ ماده ۲۸ قانون تامین اجتماعی به ترتیب ۱۳ درصد، ۱۱ درصد و ۷ درصد تعیین می گردد.
ماده ۱۶ – معاونت برنامه ریزی و نظارت راهبردی رئیس – جمهور مکلف است اعتبار مورد نیاز این طرح را با اعلام معاونت توسعه روستایی و مناطق محروم کشور در لوایح بودجه سنواتی ملحوظ دارد.
ماده ۱۷ -کلیه فعالیتهای توسعه ای و نیمه تمام که فاقد بدهی معوقه بوده و طرح نیز مطابق با استعداد و قابلیتهای منطقه به تایید مرجع مصرح در این دستورالعمل رسیده باشد، از مزایا و معافیت های مقرر در این دستورالعمل بهره مند میگردد.
ماده ۱۸ -اجرای این دستورالعمل نافی سایر اقدامات و تسهیلات در زمینه اشتغال در مناطق روستایی نمی باشد.