طرح-تولید-استارتر-های-لبنی

طرح تولید استارترهای لبنی

صنعت لبنیات یکی از صنایع استراتژیک و پربازده در ایران محسوب می‌شود. با توجه به نیاز روزافزون به محصولات لبنی با کیفیت، تولید استارترهای لبنی به‌عنوان یکی از اجزای کلیدی در فرآیند تولید این محصولات، اهمیتی ویژه یافته است. استارترهای لبنی مجموعه‌ای از باکتری‌های مفید هستند که در فرآیند تخمیر لبنیات مانند ماست، دوغ و پنیر نقش حیاتی دارند. به طور کلی به میکرو ارگانیسم های شروع کننده یک فرایند تخمیری ، استارتر لبنی یا استارتر کالچر گفته می شود.
استارتر لبنیات از لاکتوز موجود در شیر استفاده کرده و سبب تولید اسید لاکتیک می گردد ؛ که این امر نیز موجب تخمیر شیر و تولید مواد لبنی خواهد شد ؛ در این متن از وبسایت eig-shop ، به معرفی انواع استارتر لبنی و کاربرد هر یک در این صنعت پرداخته می شود.

انواع استارتر لبنی

استارتر ها معمولا در دو نوع استارتر مستقیم (Direct) و غیر مستقیم (Bulk) تولید می شوند . استارتر مستقیم هیچ نیازی به آماده سازی نداشته و مستقیما به شیر اضافه می گردد. اما نیاز است جهت استفاده از استارتر غیر مستقیم ، ابتدا آن را پاساژ دهی و آماده سازی نمایند.

  • استارتر ماست : جهت تبدیل شیر به ماست از استارتری استفاده می شود که علاوه بر عطر و طعم ، غلظت مناسبی نیز به شیر اولیه بدهد. به طور کلی برای این منظور به شیر استاتر استرپتوکوکوس و لاکتوباسیلوس اضافه شده و سپس به درون گرمخانه ارسال می گردد
  • استار تر دوغ :جهت تولید دوغ نیز از استارتر هایی استفاده می نمایند که با اسیدی نمودن شیر ، محصولی ترش و گاز دار تولید گردد. در تولید دوغ نیز همانند ماست ، لازم است تا از گرمخانه ها استفاده گردد .
  • استارتر پنیر : در تولید پنیر بر خلاف سایر لبنیات از استارتر های کپکی بهره گیری می شود . این استارتر لبنیات نیز با تغییر و کاهش ph شیر سبب تولید اسید لاکتیک می گردد.
  • کفیر : کفیر یک نوشیدنی ترش ، اسیدی و گاز دار است که شبیه به دوغ گاز دار می باشد . جهت تولید این محصول نیز از دانه های کفیر که منشاء آن در قفقاز بوده استفاده می گردد.
معرفی کد آیسیک مرتبط با طرح تولید استارتر های لبنی 

کد آیسیک مخفف International Standard Industrial Classification (سیستم بین المللی طبقه بندی استاندارد صنایع) است. کد گذاری به عنوان روش ساده و دقیق برای تعیین هویت کالا، قطعات، مدارک و اموال، سالها است که در سطح شرکت ها و زنجیره های تأمین مورد استفاده قرار می گیرد. کد آیسیک مرتبط با صنعت تولید استارترهای لبنی در زیر آمده است:

کد آیسیک انواع باکتری مورد مصرف در صنایع لبنی (انواع باکتری مورد مصرف در صنایع لبنی (استارتر لبنی) – Starter):1549412536

کد تعرفه گمرکی مرتبط با طرح تولید استارترهای لبنی

تعرفه یا به عبارت دیگری (TARIFF) یک نوع معیار رقمی و یا عددی می باشد برای شناسایی و تعیین جایگاه کالا در ترخیص کالا .
تعرفه گمرکی میزان حقوق ورودی قابل پرداخت برای ورود کالا می باشد.تعرفه گمرکی در بستر تاریخ مبتنی بر سیستم و روش های خاصی از قبیل اداره گمرک، آمار، حمل و نقل، بیمه و غیره طراحی و مورد استفاده قرار می گیرد.

کد تعرفه گمرکی کره و سایر چربی ها و روغن‌های مشتق از شیر، خمیرهای لبنی برای مالیدن روی نان:۰۴۰۵

استارتر-های-لبنی

برای مشاهده طرح تولید مایه پنیر و استارتر پنیر اینجا کلیک نمایید.

موارد مصرف و کاربرد محصول استارترهای لبنی در داخل و بازار های خارجی 

استارترها ماده اولیه اصلی در تولید لبنیات می باشند . این باکتری ها با تغییر در بافت و طعم شیر ، سبب تولید انواع محصولات لبنی شده و حتی خواص بسیار زیادی نیز به آن ها اضافه می کنند . به طور کلی شکل ، طعم و عطر ماست ، پنیر، دوغ و … با اضافه نمودن استارتر به شیر به وجود می آید . با اضافه نمودن استارتر کالچر به شیر ، تغییرات زیر رخ خواهد داد :

  1. ایجاد اسید لاکتیک
  2. ایجاد بافت
  3. ایجاد عطر و طعم
  4. اضافه شدن میکروارگانیسم های مفید
کشور های عمده تولید کننده استارترهای لبنی
  1. دانمارک
  2. هلند
  3. فرانسه
  4. ایتالیا
بزرگترین-کشورهای-وارد-کننده-استارترهای-لبنی
تحلیل بازار و تقاضای استارترهای لبنی در ایران

بازار استارترهای لبنی در ایران به دلیل توسعه صنعت لبنیات، افزایش مصرف فرآورده‌های پروبیوتیک و رشد آگاهی مردم نسبت به سلامت تغذیه‌ای، در حال رشد است. برخی از نکات کلیدی این بازار شامل موارد زیر است:

  1. افزایش تقاضا برای محصولات لبنی پروبیوتیک: مصرف فرآورده‌های پروبیوتیک مانند ماست پروبیوتیک و دوغ پروبیوتیک در سال‌های اخیر افزایش یافته است. این محصولات نیازمند استارترهای تخصصی هستند که موجب ایجاد طعم، بافت و ارزش غذایی مطلوب در آن‌ها می‌شود.
  2. وابستگی کشور به واردات استارترهای لبنی: در حال حاضر، بخش قابل‌توجهی از استارترهای مورد استفاده در صنایع لبنی ایران از کشورهای خارجی تأمین می‌شود. این وابستگی نه‌تنها هزینه‌های تولید را افزایش می‌دهد، بلکه در مواقع بحران‌های ارزی و تحریمی، تأمین این مواد اولیه را با مشکل مواجه می‌سازد.
  3. فرصت صادرات به کشورهای منطقه: با توجه به رشد صنعت لبنیات در کشورهای همسایه و موقعیت استراتژیک ایران، امکان صادرات استارترهای لبنی به کشورهایی مانند عراق، افغانستان و کشورهای حوزه خلیج فارس وجود دارد.
  4. حمایت‌های دولتی و سیاست‌های توسعه صنعت غذایی: دولت ایران از توسعه صنایع تبدیلی و تکمیلی در بخش کشاورزی و دامپروری حمایت کرده و تسهیلاتی برای ایجاد واحدهای تولیدی جدید ارائه می‌دهد که می‌تواند مزیتی برای سرمایه‌گذاران این حوزه باشد.
تحلیل ریسک‌های تولید استارترهای لبنی
  • ریسک وابستگی به فناوری‌های پیشرفته: تولید استارترهای لبنی نیازمند تجهیزات پیشرفته و دانش فنی بالا است. عدم دسترسی به فناوری‌های روز می‌تواند کیفیت محصول نهایی را تحت تأثیر قرار دهد.
  • ریسک تأمین مواد اولیه: برخی از گونه‌های باکتری‌های مورد استفاده در تولید استارترهای لبنی از منابع خارجی تأمین می‌شوند. در صورت ایجاد مشکلات وارداتی، ممکن است تولیدکنندگان داخلی با چالش‌هایی مواجه شوند.
  • ریسک استانداردهای بهداشتی و نظارتی: استارترهای لبنی به‌عنوان یک محصول حساس در صنعت غذایی باید مطابق با استانداردهای بهداشتی سخت‌گیرانه‌ای تولید شوند. هرگونه نقص در رعایت استانداردها می‌تواند منجر به رد شدن محصول در بازار و تحمیل ضرر مالی شود.
  • ریسک بازار و رقابت با برندهای خارجی: بسیاری از برندهای معتبر جهانی در زمینه تولید استارترهای لبنی حضور دارند. برای رقابت با این برندها، تولیدکنندگان داخلی باید کیفیت بالا و قیمت رقابتی ارائه دهند.
فرآیند تولید استارترهای لبنی

استارترهای لبنی ترکیباتی از باکتری‌های مفید هستند که در فرآیند تخمیر شیر برای تولید محصولاتی مانند ماست، دوغ و پنیر به کار می‌روند. این استارترها در محیط‌های کنترل‌شده کشت و تکثیر می‌شوند تا بهترین عملکرد را در تخمیر داشته باشند. در ادامه، مراحل کلی فرآیند تولید استارترهای لبنی توضیح داده شده است:

۱. انتخاب و جداسازی سویه‌های باکتریایی

در این مرحله، باکتری‌های مورد نیاز برای تولید استارتر از منابع طبیعی (مانند شیر خام) یا از بانک‌های میکروبی انتخاب و جداسازی می‌شوند. سویه‌های رایج شامل:

  • Lactobacillus bulgaricus
  • Streptococcus thermophilus
  • Lactococcus lactis
  • Bifidobacterium spp.

پس از انتخاب سویه‌ها، آزمایش‌های کنترل کیفی برای بررسی قدرت تخمیر، میزان اسیدسازی و خواص پروبیوتیک انجام می‌شود.

۲. تهیه محیط کشت مناسب

محیط کشت شامل ترکیبی از مواد مغذی مانند:

  • لاکتوز یا سایر منابع کربوهیدراتی (به‌عنوان منبع انرژی)
  • پروتئین‌های شیر یا سایر ترکیبات پروتئینی
  • عناصر معدنی و ویتامین‌ها

این محیط استریل شده و برای رشد باکتری‌ها آماده می‌شود.

۳. تلقیح باکتری‌ها در محیط کشت

سویه‌های انتخابی در محیط کشت تلقیح شده و در شرایط دمایی و زمانی کنترل‌شده رشد داده می‌شوند. این مرحله معمولاً در دمای ۳۰ تا ۴۵ درجه سانتی‌گراد و طی چندین ساعت انجام می‌شود تا جمعیت باکتری‌ها به سطح مطلوب برسد.

۴. تخمیر و رشد باکتری‌ها

در این مرحله، باکتری‌ها در محیط کشت رشد کرده و ترکیبات مفیدی مانند اسید لاکتیک و آنزیم‌های خاص تولید می‌کنند که در فرآیند تخمیر لبنیات مؤثر هستند. کنترل pH، دما و زمان رشد اهمیت زیادی دارد تا از رشد میکروارگانیسم‌های ناخواسته جلوگیری شود.

۵. جداسازی و تغلیظ استارتر

پس از رسیدن به تراکم مطلوب باکتری‌ها، استارتر از محیط مایع جدا شده و فرآیند تغلیظ انجام می‌شود. این کار از طریق سانتریفیوژ یا فیلتراسیون انجام می‌شود تا باکتری‌های زنده به‌طور فشرده جمع‌آوری شوند.

۶. پایدارسازی و خشک‌کردن (در صورت نیاز)

برای افزایش ماندگاری و سهولت استفاده، استارترها به روش‌های مختلف پایدارسازی و بسته‌بندی می‌شوند:

  1. فرآیند لیوفیلیزاسیون (خشک کردن انجمادی): کاهش آب باکتری‌ها در دمای پایین و ایجاد پودر استارتر.
  2. خشک کردن اسپری (Spray Drying): تبدیل محیط مایع به پودر استارتر از طریق افشاندن در هوای گرم.
  3. نگهداری در محیط مایع یا فریز شده: برخی از استارترها به‌صورت مایع یا در دمای انجماد (-۴۰ درجه سانتی‌گراد) نگهداری می‌شوند.

۷. بسته‌بندی و توزیع

استارترهای تولید شده پس از آزمایش‌های کنترل کیفیت، در بسته‌بندی‌های مختلف (پودری، مایع یا منجمد) بسته‌بندی و برای فروش به کارخانه‌های لبنیات یا مصرف‌کنندگان صنعتی ارسال می‌شوند.

فرآیند-تولید-استارترهای-لبنی

برای مشاهده خط تولید فراورده های لبنی اینجا کلیک نمایید.

نتیجه‌گیری و پیشنهادات طرح تولید استارترهای لبنی

تولید استارترهای لبنی در ایران، یک فرصت اقتصادی جذاب با مزایای قابل‌توجه است. افزایش تقاضای داخلی، پتانسیل صادراتی و کاهش وابستگی به واردات، از جمله مزایای این صنعت به شمار می‌روند. بااین‌حال، سرمایه‌گذاران باید به چالش‌هایی مانند نیاز به فناوری پیشرفته، تأمین مواد اولیه و استانداردهای بهداشتی توجه ویژه‌ای داشته باشند.

   راه‌اندازی یک واحد تولید استارترهای لبنی با بهره‌گیری از فناوری‌های پیشرفته و همکاری با مراکز علمی و تحقیقاتی.
   ایجاد شبکه‌های توزیع قوی و همکاری با کارخانجات لبنی برای تأمین نیاز آن‌ها به استارترهای داخلی.
   استفاده از حمایت‌های دولتی برای تأمین منابع مالی و کاهش هزینه‌های تولید.
   تمرکز بر تحقیق و توسعه (R&D) برای بهبود کیفیت محصولات و رقابت با برندهای خارجی.

پیش بینی میزان سرمایه گذاری و سودآوری واحد  تولید استارترهای لبنی

ظرفیت تولید سالیانه :۵۰۰ تن
مساحت زمین موردنیاز : 6000 مترمربع
زیربنای کل : 2400 مترمربع
تعداد نیروی انسانی مورد نیاز : 24 نفر
میزان سرمایه گذاری ثابت : 547 هزار دلار
ارزش ماشین آلات و تجهیزات : 28 هزار دلار
نرخ بازده داخلی در سال مبنا : 26 درصد


درصورت تمایل به این مطلب امتیاز دهید:

۵/۵ - (۱ امتیاز)