طرح تولید ظروف آلومینیومی

آلومینیوم بعد از فولاد بیشترین مصرف را در دنیا در بین مواد فلزی به خود اختصاص داده و بسیاری از کشورها به ویژه کشورهای دارای ذخایر انرژی سرمایه گذاری های سنگینی برای تولید آن کرده اند. محصولات ساخته شده از آلومینیوم بسیار فراوان و متنوع هستند و به جرات می توان گفت زندگی مدرن امروز بدون استفاده و کاربرد این فلز پرارزش غیرقابل تصور است.

ایران به دلیل داشتن ذخایر عظیم و ارزان قیمت انرژی، نیروی کار ارزان و نیروی متخصص و علمی کاملا برای سرمایه گذاری در صنعت آلومینیوم مزیت دارد. تولید ظروف فلزی به خصوص آلومینیوم از دیرباز در کشور ما رواج داشته و سابقه ای طولانی دارد.

از ورود صنعت تولید وسایل و اقلام آلومینیومی به کشور مدت ها می گذرد و این صنعت حدود ۴۰ سال است که در بخش بالادستی صنایع و معادن کشور فعال است. اکتشاف، تولید و عرضه اقلام این فلز ارزشمند و همچنین مصرف آن در جهان روز به روز در حال افزایش است و به دلیل ساختار متفاوتش با سایر فلزات از جمله انعطاف پذیری بالا، سبکی و قابلیت آلیاژ و ترکیب شدن با سایر کانی های فلزی از اهمیت زیادی در صنایع برخوردار است.

این مسئله باعث شده تا کشورها بیشتر از قبل به سمت سرمایه گذاری و تولید آلومینیوم بروند و تلاش دارند سهم بیشتری از تولید و صادرات این فلز مهم و استراتژیک را به دست بیاورند. سرمایه گذاری در صنعت آلومینیوم سود خوبی دارد و از آن به عنوان فلز قرن یاد می شود.

به دلیل ویژگی های ساختاری، از آلومینیوم در بسیاری از صنایع اصلی و جانبی استفاده می شود؛ از تولید انواع شمش و ورق های آلومینیومی ساده با ضخامت چند میکرونی گرفته تا تولید تجهیزات برقی و مخابراتی و حتی ظرف و ظروف مخصوص پخت وپز و آشپزخانه. برای بررسی بیشتر با علی مرادی، رئیس اتحادیه تولید کنندگان و فروشندگان ظروف آلومینیوم به گفت وگو پرداخته ایم.

مرادی در خصوص تولید و عرضه محصولات آلومینیومی در کشور به «فرصت امروز» می گوید: این صنعت در کشور جزو صنایع قدیمی محسوب می شود و تولید این محصولات تقریبا به چهار دهه قبل بازمی گردد. در واحدهای تولیدی که به عنوان واحدهای صنایع بالادستی شناخته می شوند انواع شمش و ورق آلومینیومی تولید می شود.

بخش پایین دستی به تولید اقلام ضروری و مصرفی اختصاص دارد که بیشتر در بخش مخابراتی و مصارف عمومی به کار گرفته می شود. صنایع و حرفه های متعددی مثل برق و مخابرات، ساختمان، خودروسازی، تولید در و پنجره، قفل، لولا و… بخش هایی هستند که مستقیم و غیرمستقیم به این صنعت مربوط می شوند.

غیر  از واحدهای کارخانه ای که به صورت صنعتی به ساخت و عرضه انواع ظرف های آلومینیومی با آلیاژهای مختلف می پردازند، تهیه و تولید ظروف حجیم مانند انواع دیگ، دیگچه، لگن و آبکش و سایر ابزار و وسایلی که مخصوص کار در آشپزخانه های بزرگ هستند در کارگاه های کوچک و بزرگ انجام می شود.

این فقط مختص ظرف و ظروف نیست، بلکه همه امور مربوط به این صنعت دچار رکود جدی و شدید شده است. در چند دهه اخیر کاملا از قافله صنعت آلومینیوم منطقه و جهان عقب مانده و این در حالی است که برخی از کشورهای کوچک حاشیه خلیج فارس همچون امارات، قطر، عمان و بحرین با ترکیب پول نفت و فناوری غربی به سرعت در حال افزایش ظرفیت تولید آلومینیوم خود هستند.

این در حالی است که این صنعت می تواند به یک بخش مولد و سودآور تبدیل شود. رابطه متقابل و ساده ای نیز بین افزایش رشد جمعیت و تقاضای آلومینیوم در بخش ساختمانی، لوازم خانگی، واحدهای صنعتی، بسته بندی و آخرین بازار مصرف آن یعنی در صنعت خودروسازی و دیگر کاربردهای حمل و نقلی آن وجود دارد.

اما در حالی نام سه کشور امارات، بحرین و قطر در بین بزرگ ترین تولیدکنندگان آلومینیوم جهان به چشم می خورد که هیچ اسمی از ایران در این فهرست وجود ندارد. برخلاف حوزه هایی مانند فولاد و سیمان، حوزه آلومینیوم در ایران مورد غفلت شدیدی قرار گرفته و چند طرح بزرگ در دست اجرا در این صنعت مانند آلومینیوم جنوب نیز با تاخیر فراوان در اجرا مواجه شده اند.

هر تازه واردی به بازار آلومینیوم احتمالا این سوال را خواهد پرسیدکه چرا بسیاری از شرکت های بزرگ و تولید کننده های قدیم آلومینیوم در چند سال اخیر کسب و کار آنان با چالش مواجه شده است. پاسخ این سوال قطعا در عوامل موقعیت مکانی عرضه، تقاضا و قیمت این فلز نهفته است.

شاکری در مورد وضعیت تولید این گونه از کالاها می گوید: فعالیت ما رابطه مستقیمی با احتیاجات مردم دارد و وقتی این حوائج به هر دلیلی برطرف نشود، رونقی در کار نخواهد بود. در حال حاضر مردم درگیر نیازهای اولیه خودشان هستند و فرصت و هزینه لازم برای انجام کارهای جانبی را ندارند. عمده مشتری های ما صنف خوراکی است که تولیدات ما را در آشپزخانه ها، رستوران ها و مراکز تهیه غذا به کار می  گیرند.

البته این قبیل کارها نسبتا از وضعیت خوبی برخوردار است ولی رونقی که باید داشته باشد، در کار نیست. ضمن اینکه هزینه های تولید بسیار گران تمام می شود، تازه اگر اجناس تان سرموقع فروش برود، دخل و خرج سربه سر می شود. تازه باید جواب اداره مالیات و شهرداری را بدهیم که خودش داستان کسل کننده ای دارد. دلیل این کار عدم استفاده و نبود تکنولوژی روز در تهیه این کالاهای حجیم است.

فعالیت های تولیدی ما هنوز به صورت دستی و کارگاهی انجام می شود، حتی کارخانه ها و برندهای اسم  و رسم دار داخلی هم نحوه تولیدشان در بهترین حالت، نیمه مکانیزه است. با این شرایط راه به جایی نخواهیم برد و بازار داخلی بیشتر از گذشته در اختیار کالاهای وارداتی بخصوص همسایه غربی خواهد بود.

ورق های مورد استفاده با روی ترکیب و آلیاژ شده اند که بنا به نوع سفارش های دریافتی، تهیه و کار می شود. قیمت این اقلام وابستگی زیادی به نوسانات نرخ ارز و قیمت های بورس فلزات دارد. بهای عمده این ورق ها کیلویی بین شش تا ۱۴ هزار تومان است که ۱۰ تا ۱۵ درصد بیشتر از قیمت شمش خام است. البته این را هم بگویم که بازار صنایع آلومینیومی به شدت وابسته به واردات است و کم  و زیاد شدن قیمت ها به نوعی متاثر از بازار جهانی هم هست.

هزینه های سرمایه گذاری در واحد تولید ظروف آلومینیومی

برای سرمایه گذاری در این حرفه اول باید فضای مناسب تدارک دیده شود. در این کار به فضای باز و آزاد نیاز است و داشتن انبار از آن هم واجب تر است. با متراژ ۴۰ – ۳۰ متر نمی شود کار خاصی انجام داد مگر برای ظروف کوچک. البته بیشتر کارگاه های تولیدی فاقد انبار هستند و هزینه انبارداری هم به مخارج شان اضافه می شود. سایر وسایل و ادوات لازم، دستگاه برش، دستگاه و مته های تراش و مشعل های گازی است. اگر بخواهید تنوع بیشتری در تولید داشته باشید لازم است که کوره هم داشته باشید.

کلا به غیر از هزینه جا و مکان باید چیزی نزدیک به ۸۰ تا ۱۰۰ میلیون تومان کنار بگذارید. در این کارگاه ها علاوه بر ظروف آلومینیومی، کاسه های چراغ معابر، بست های مخصوص پست های برق، واشرها و پرچ های مخصوص کمد و دکوراسیون داخلی و پایه های لوستر های سبک ساخته می شود.