طرح تولید کنسانتره و پوره میوه

طرح پیش رو درباره محصول کنسانتره، به معنی آب میوه طبیعی تغلیظ شده است. در این طرح سعی شده که علت تبدیل آب میوه به کنسانتره و مجدداً تبدیل آن به آب میوه‌هایی که در دسترس مصرف کننده قرار می‌گیرد،
مورد تحقیقات امکان سنجی قرار گیرد. سهولت نگهداری کنسانتره به دلیل حجم کمتر آن نسبت به آب میوه است. مصرف عمده کنسانتره در صنایع آب‌میوه و نوشابه‌سازی می‌باشد. از جمله مشخصات کنسانتره می‌توان شفافیت، نداشتن ناخالصی و وزن حجمی بیشتر آن نسبت به آبمیوه را نام برد.

معرفی کاربردهای کنسانتره میوه

کنسانتره تغلیظ شده به عنوان یک فرآورده غذایی آماده جهت رفع تشنگی و تقویت بدن از طریق رساندن انواع ویتامین‌های لازم کاربرد دارد. مصرف انواع آب میوه به عنوان یک نوشیدنی کاربرد فراوانی دارد مصرف آب میوه‌ها بدلیل دارا بودن انواع ویتامین‌ها برای بدن مفید است زیرا همیشه امکان استفاده ازمیوه‌های تازه وجود ندارد ولی آب میوه‌ها در بسته‌بندی‌های مختلف در طول فعالیت روزانه قابل استفاده هستند. بعلاوه انواع شربت‌های میوه نیز به عنوان یک نوشیدنی متداول سرو می‌شود. مصرف عمده کنسانتره در صنایع آب میوه و نوشابه‌سازی است‌.

بررسی سابقه مصرف کنسانتره میوه

طبق نظر کارشناسان طرح در صورتی‌که میانگین سهم کنسانتره در آبمیوه‌های تولید شده واحدهای تولیدی کشور ۲۰درصد باشد، همچنین سهم کنسانتره سیب و انگور مصرف شده نسبت به کل کنسانتره مصرفی، به ترتیب ۱۰و ۱۵ درصد باشد، با توجه به جمعیت کشور، هرساله حدود ۷ میلیون لیتر کنسانتره سیب و ۱۰.۵میلیون لیتر کنسانتره انگور در کشور لازم است. باتوجه به رشد جمعیت (حدود ۱.۵ درصد) و افزایش تمایل افراد به آبمیوه‌های آماده و بسته‌بندی شده، به نظر می‌رسد نرخ رشد مصرف انواع آبمیوه در سال‌های آتی بیش از ۵ درصد باشد. بنابراین میزان مصرف کنسانتره سیب و انگور در سال ۱۳۹۰، به ترتیب حدود ۹ و ۱۳.۵ میلیون لیتر برآورد می‌شود‌.

تحلیل ضرورت اجرای پروژه طرح تولید کنسانتره میوه

کنسانتره میوه که جهت ساخت آبمیوه در این طرح به کار می‌رود به دلیل حجم کمتر آن نسبت به آبمیوه شرایط نگهداری مناسب‌تری دارد. کارشناسان تغذیه معتقدند که هر نفر در سال باید حداقل ۵ لیتر آبمیوه بنوشد. با توجه به این نکته و میزان جمعیت در کشور و تمایل مردم به خوردن آبمیوه بازار خوبی را می‌توان برای آن پیش‌بینی کرد. در خواص عمومی کنسانتره می‌توان شفافیت، نداشتن ناخالصی و وزن مخصوص بیشتر آن نسبت به آبمیوه را نام برد که شفافیت و نداشتن ناخالصی آن سبب می‌شود که از کنسانتره به دست می‌آید باعث جلب رضایت بیشتر مشتری می‌گردد‌.

مواد اولیه، کمکی و مصرفی کنسانتره میوه

مواد اولیه محصول طرح کنسانتره میوه است‌. اما در این پروژه‌، سیب مورد نیاز این واحد تولیدی عبارت است از سیب‌های زیردرختی و کلاً سیب‌های درجه ۲ و درجه ۳‌، سیب‌های درجه ۱معمولاً جهت مصرف داخلی و یا صادرات استفاده می‌شود و سیب‌های درجه ۲و ۳ جهت استفاده در کارخانجات کنسانتره استفاده می‌شود.انگور مناسب جهت تولید کنسانتره انگور، انگورهای رسیده و تا حد امکان انگورهای بی‌دانه می‌باشد‌. جهت تصفیه آب میوه‌جات و گرفتن پکتین و مواد اضافی از آنزیم‌های مخصوص این کار استفاده می‌نمایند.

بازار هدف طرح تولید کنسانتره میوه

بازار داخلی در ابتدا و اما در مورد بازار خارجی باید توجه داشت که آب‌میوه جزء محصولات غذایی می‌باشد که دارای استاندارهای سخت خوراکی در اروپا و آمریکا بوده و رعایت کردن اینگونه استاندارها در بدو تولید دارای هزینه زیادی می‌باشد، لذا پیشنهاد می‌شود در ابتدایتولید، صادرات به کشورهایی که دارای تعرفه‌های گمرکی آسان‌تری هستند، مدنظر قرار گیرد.

دانش فنی پروژه طرح تولید کنسانتره میوه

به نظر می‌رسد تکنولوژی‌های مرسوم، دارای نقاط ضعف عدیده‌ای هستند. اولین نقطه ضعف در مرحله خردکردن است. زیرا در این مرحله خواه ناخواه، راندمان کار کاهش می‌یابد. زیرا مقداری از آب میوه به طور ناخواسته از آن جدا می‌شود. از طرفی، چنانچه اندازه قطعات نیز به حد مطلوب نرسد، مجددا در مرحله بعد با کاهش راندمان مواجه خواهیم بود، زیرا آب میوه به طور کامل گرفته نخواهد شد. لذا به نظر می‌رسد، تکنولوژی‌های فعلی باید بهینه شوند. دومین نقطه ضعف در خط تولید، پس از مرحله تولید و در قسمت آبگیری رخ می‌دهد. آبگیری با روش پرس کردن از راندمان چندان بالایی برخوردار نیست. حال آنکه این روش بهتر از سایر روش‌هایی از قبیل سانتریفیوژ است که ممکن است هنوز در برخی کارخانجات استفاده شوند. سومین تقطه ضعف را می‌توان در مرحله آنزیم‌زنی دانست. زیرا به هرحال با تکنولوژی‌های موجود، باید این مواد را به عنوان مواد شیمیایی و خارجی به تولیدات اضافه نمود که چندان مطلوب نیست. چهارمین نقطه ضعف مربوط به مرحله اول تغلیظ می‌باشد، زیرا درجه حرارت بالا سبب از بین رفتن ویتامین میوه‌جات خواهد شد‌.

سرمایه مورد نیاز جهت کارخانه تولید کنسانتره میوه

با بررسی های انجام شده هزینه های راه اندازی طرح به شرح ذیل میباشد بدیهی است اعداد و ارقام تخمینی اند و تا کامل نشدن طرح قابل استناد نمیباشند.
ظرفیت سالیانه تولید : ۱۵۰۰۰ تن
میزان سرمایه گذاری ثابت طرح : ۱۸۰ میلیارد تومان
تعداد اشتغال مستقیم : ۸۵ نفر
نرخ بازدهی داخلی طرح (IRR): 31
دوره بازگشت سرمایه : ۳.۱ سال
مساحت زمین : ۱۰۰۰۰ مترمربع
مساحت زیربنا : ۳۵۰۰ مترمربع

روش تولید طرح

میوه ورودی اعم از سیب یا انگور زمانی که در سیلو ذخیره می‌شود، توسط آب به طور سطحی شسته می‌شود. سپس توسط یک مارپیچ، از سیلو که به صورت یک استخر ساخته شده است، به قسمت شستشو منتقل می‌شود. خرد کردن به منظور ریز کردن سیب انجام می‌شود تا بتوان درصد بیشتری از آب میوه را جدا نمود . امروزه در جهان از روش‌های مختلفی جهت آبگیری از میوه استفاده می‌شود که از جمله مهمترین آنها می‌توان به آبگیری به طریقه سانتریفوژ و آبگیری به طریقه پرس کردن اشاره کرد. آب میوه استحصال شده دارای مقداری مواد زائد میوه و سایر ناخالصی‌ها بوده که در صورت وجود احتمال دارد که در سایر مراحل تولید ایجاد اختلال نماید‌. اولین مرحله تغلیظ آب میوه آروماگیری می‌باشد که در طی آن آب میوه حدود ۷ـ۸ درصد تغلیظ می‌شود‌. به منظور جداسازی بعضی مواد اضافی و مزاحم نظیر پکتین، سلولز و سایر مواد مشابه درون آب میوه، باید موادی به آن اضافه نمود تا بتوان این مواد اضافی را آز آب میوه به آسانی خارج نمود. فیلتراسیون که به منظور جدا کردن ذرات کلوئیدی به وجود آمده توسط آنزیم می‌باشد . کنسانتره تولید شده به علت دمای زیادخواص تغذیه‌ای خود را از دست می‌دهد. بنابراین باید آن را به سرعت خنک کرد و در آخر بسته‌بندی مواد غذایی است‌.

دیاگرام فرایند تولید طرح

نتیجه‌گیری طرح و پیشنهاد

برای جمع‌بندی مطالعات امکانسنجی (طرح) احداث واحد تولید کنسانتره باید به مسائل و مواد متعددی نظیر؛ وجود واحدهای تولید مشابه، طرح‌های تولیدی در دست اجرای مشابه، میزان نیاز کشور، توانایی صنایع غذایی کشور، قیمت تمام شده، سوددهی واحد تولیدی، دوره بازگشت سرمایه، امکانات مورد نیاز، دانش فنی مورد نظر و … توجه کرد‌. چنانچه متقاضی احداث واحدهای جدید برای صادرات برنامه‌ریزی نکند، برای فروش محصولات به‌ویژه برای فروش کنسانتره سیب با مشکل مواجه می‌شود. بنابراین برنامه‌ریزی در بخش صادرات این محصول و یافتن بازارهای جدید از نیازهای مهم سرمایه‌گذاران در سال‌های آینده خواهد بود. پس از انجام مطالعات و بررسی‌های مختلف فنی و اقتصادی در این گزارش، مشخص گردید که واحد تولید کنسانتره سیب و انگور با ظرفیت ۱۸ میلیون لیتر و حجم سرمایه حدود ۲۲۴ میلیارد ریال، دارای شاخص‌های اقتصادی مناسب نظیر قیمت تمام شده و مدت زمان بازگشت سرمایه (حدود ۳۰ ماه) می‌باشد ولی با مشکل فروش محصولات در بازارهای داخل مواجه هست.