طرح تولید کیسه های اسپتیک

بسته بندی اسپتیک شیوه جدیدی برای نگهداری محصولات غذایی دراز مدت زمان طولانی و خارج از یخچال است که تا زمان باز کردن بسته تازگی محصول را حفظ خواهد کرد. زمانی که برای اولین بار شیر و آبمیوه به شیوه اسپتیک در قفسه ها و یخچال های مغازه ها عرضه شد با عدم اطمینان مصرف کنندگان رو به رو گردید.
در واقع موادغذایی که در داخل بسته های اسپتیک پر می شوند هیچ نیازی به افزودن مواد نگهدارنده ندارند. چرا که در این روش با ماندگاری طولانی، محصولات لبنی مایع را در دمای ۱۳۷ درجه سانتیگراد و به مدت ۴ ثانیه حرارت داده و بلافاصله در بسته استریل پر می کنند. آبمیوه (محصولات با اسید بالا) را نیز در دمای ۸۰ تا ۹۵ درجه به مدت ۱۵ الی ۳۰ ثانیه حرارت می دهند و سپس به صورت اسپتیک پر می کنند. هر دو روش به گونه ای طراحی شده است که تنها مقدار بسیار کمی از ویتامین ها و املاح معدنی از بین می روند. این فرآیند ها زمان نگهداری محصول را به مدت چندین ماه خارج از محیط یخچال افزایش می دهد. پس از باز شدن بسته محصول می بایستی در یخچال نگهداری شود.
در روش دیگر که برای ماندگاری کوتاه مدت است محصولات لبنی مایع (شیر) را در دمای ۷۲ درجه سانتیگراد و به مدت ۱۵ ثانیه حرارت داده تا میکروب های بیماری زای موجود در آن از بین برود. این فرآیند زمان نگهداری محصول را به مدت یک هفته در یخچال افزایش می دهد. مواد غذایی با بسته بندی اسپتیک در مقایسه با کنسرو ها و یا مواد غذایی پاستوریزه که فرآیند حرارتی آنها در دمای بالا و مدت زمان طولانی انجام شده است از طعم و رنگ به مراتب بهتری برخوردارند، چرا که اثرات جانبی بسته بندی با قوطی که نتیجه واکنش اکسیژن با فلزاست را ندارد.
امروزه در بازارهای جهانی به جز بسته های معمولی می توان انواع بسته های اسپتیک را در اندازه و شکلهای مختلف با دربهایی که قابلیت باز و بسته شدن آسان را دارند یافت. در حال حاضر تنوع بسیاری در بسته های اسپتیک وجود دارد و در کشورهای مختلف جهان محصولاتی چون شیر، خامه، آبمیوه، سوپ و رب گوجه فرنگی، انواع دسر، شربت، نوشیدنی هایی که سویا تهیه می شوند و همچنین نوشیدنی هایی که مکمل غذایی به شمار رفته و انرژی زا هستند و حتی تخم مرغ مایع در بسته های اسپتیک عرضه می شوند.

تاریخچه تولید کیسه های اسپتیک

هر چند که حرکت اولیه عملیات اسپتیک از سال ۱۹۱۳ آغاز شد اما اولین کارخانه مدرن با استفاده از روش اسپتیک در سال ۱۹۶۱ در کشور سوئد و در بسته بندی شیر تاسیس گردید و پس از آن در اروپا و آسیا رواج پیدا کرد تا اینکه در دهه ۸۰

سیستم های بسته بندی اسپتک

الف- فرایند مارتین دول که درسال ۱۹۴۰ در امریکا پیشنهاد گردید.

– استفاده از بخار فوق اشباع برای استریل کردن ظروف فلزی وحرارت دادن سریع ماده غذایی مایع وسرد کردن آن در مبدلهای حرارتی لوله ای
– دوخت ظروف در یک بخار اتمسفر انجام میگیرد
– برای فراورده هایی نظیر انواع سوپها، سسهای مخصوص و فراورده های لبنی

ب- فرایند لولینجرو رجز که در سال ۱۹۶۰ در کشور سوئیس پیشنهاد گردید است.
سیستمی که بر کاربرد آب اکسیژنه و خاصیت ضدعفونی کنندگی آن پایه ریزی شده از جمله ماشین های FFS تتراپک که تترابریک نیز نامیده میشود.

مزایای بسته بندی کیسه های اسپتیک

۱- افزایش زمان ماندگاری مواد غذایی (دمای بالاو زمان کم)
۲- انواع مختلف مواد و ظروف بسته بسته بندی در ابعاد مختلف
۳- انتقال حدادتی بالا

معایب بسته بندی اسپتیک

۱- هزینه بالا
۲- عموما جهت مایعات مناسب است
۳- ظرفیت این سیستم پایین است

مواد تشکیل دهنده بسته بندی کیسه های اسپتیک

ساختار مکانیکی پاکت به گونه‌ای است که می‌تواند از ورود میکروارگانیزم‌ها، نور، گاز یا بخار جلوگیری نماید. این بسته بندی جعبه شکل لایه ای از سه ماده است : کاغذ مقوایی باکیفیت بالا ، پلی اتیلن که هردو به وسیله هیدروژن پراکسید و یا حرارت استریل می شود و آلومینیوم که با بخار داغ استریل می شود. کاغذ (۷۰ درصد ) سختی ، استحکام و شکل آجری مناسب بسته بندی را ایجاد می کند. پلی اتیلن (۲۴ درصد ) داخلی ترین لایه است که درز بندی بسته رامحکم می کند و یک پوشش محافظ روی لایه خارجی است که آن را خشک نگه می دارد در واقع برای جلوگیری از نشت بسته‌ها و ایجاد سدی در مقابل نفوذ میکروارگانیزم‌ها. آلومینیوم ( ۶ درصد ) یک لایه عایق در مقابل نور و اکسیژن طعم‌های بد و ناخواسته‌ تشکیل می دهد. این لایه فوق العاده نازک به خنک شدن و جلوگیری از فساد بدون استفاده از نگهدارنده ها کمک می کند

فرآیند تولید کیسه های اسپتیک

فرآیند اسپتیک، فرآیندی است که در آن یک محصول اسپتیک (معمولا غذا ویا مواد دارویی ) در یک کیسه استریل، به روشی استرلیزه، بسته‌بندی می‌شود. نگهداری مواد غذایی به شیوه اسپتیک، کمک می‌کند تا زمانیکه درب محصول باز نشده محصولات غذایی بدون مواد نگهدارنده، به مدت طولانی نگهداری شوند، تغییر مزه، بو و رنگ مشاهده نشود. علاوه بر آن نیاز به فریز کردن را نیز محدود می‌کند. شرکت آسیا پلاستیک هوپاد اولین تولید کننده کیسه های اسپتیک در ایران است. ظرفیت کیسه های مذبور ۲۲۰ لیتر بوده و جهت نگهداری انواع مواد غذایی و دارویی مثل رب گوجه فرنگی، انواع نوشیدنی ها و امولسیون های شیمیایی و دارویی، مناسب است.

تولید کیسه های اسپتیک شامل سه مرحله کلی می باشد.
الف- تولید فیلم پلاستیکی کیسه اسپتیک که به صورت رول می باشد
ب- فرآیند یا نحوه استریل کردن
ج- پرکردن کیسه اسپتیک با مواد غذایی

برای تهیه کیسه های اسپتیک ابتدا کیسه ها به صورت رول تولید شده که برای تهیه این رول از تکنولوژی -Chill Roll Casting استفاده می گردد. سپس با استفاده از دستگاه های مخصوص با توجه به نوع مواد بسته بندی استریل شده و آماده پر شدن با مواد غذایی می شود. برای تهیه کیسه های پلاستیکی مورد استفاده در بسته بندی های اسپتیک ابتدا خوراک واحد که پلی پروپیلن می باشد با ضایعات برگشتی از خط تولید مخلوط شده و به اکسترودر فرستاده می شوند . درصد ترکیب خوراک با جریان برگشتی به ترتیب حدود ۹۴به ۶درصد می باشد. برای جلوگیری از ذوب شدن زود هنگام پلی پروپیلن بخش خوراک دهی خط تولید، توسط آب خنک می شود. چنانچه این بخش خنک نشود باعث اتصال پلیمرها به همدیگر و تشکیل زنجیره و در نهایت گرفتگی این قسمت خواهد شد . برای خنک نگه داشتن اکسترودر، یک چرخه آب خنک کننده تعبیه شده است. در داخل اکسترودر عملیات ذوب پلیمر انجام می شود، دما در این قسمت حدود ۲۰۰درجه سانتیگراد می باشد. بعد از اینکه پلیمر ذوب شد، از بخش غربال و تنظیم عبور کرده و توسط لوله های اتصال به ابتدای ماتریس هدایت می شوند . هیچگونه تجهیزات کششی در این خط وجود ندارد . باز شدن قالب برای تولید فیلم با ضخامت ۱میلی متری کنترل می شود . تنظیم سوراخ ماتریس باید به صورتی انجام گیرد که از متورم شدن فیلم بعد از خروج از قالب جلوگیری شود . بعد از اینکه پلیمر مذاب از قالب خارج شد، از روی رول های مخصوص که اغلب از جنس کرم می باشند عبور داده می شوند. این رول ها از داخل توسط آب ۴درجه سانتیگراد خنک می شود . جریان کوچک هوا که توسط برش هوایی تولید می شوند . از دو لحاظ حائز اهمیت می باشند . اولاً برای خنک کردن فیلم مؤثر می باشند و در ثانی از چسبیدن فیلم به سطح رول ها جلوگیری می کند. در اولین رول دمای فیلم به حدود ۳۰درجه سانتیگراد می رسد و در مرحله بعد در رول دوم این دما به ۱۰درجه سانتیگراد کاهش می یابد. این رول ها توسط آب چیلر از داخل سرد می شوند. یکنواختی دما در رول مسئله بسیار مهمی می باشد که باید مورد توجه قرار گیرد. این امر توسط چرخش آب سرد با دبی بالا و دمای پائین محقق می گردد. در نهایت اندازه گیری و عملیات نهایی روی فیلم انجام می شود . این عملیات شامل خالی کردن بارهای الکتریکی از رول و در مراحل بعد جداکردن کناره های فیلم و برگردان آن به اکسترودر و… می باشد .

فرآیند استریل کردن در تولید کیسه های اسپتیک شامل موارد زیر است:
۱- استریل کردن محصول قبل از پر کردن
۲- ضد عفونی کردن یا استریل کردن مواد بسته بندی و ظروف قبل از پر کردن
۳- ضد عفونی کردن تاسیسات اسپتیک قبل از شروع فرآیند شامل خط تولید کیسه ، دستگاه پرکننده و منطقه قرار گرفتن دستگاه های تولید کیسه های اسپتیک
۴- جهت تولید این کیسه ها باید تمام ورودی های سیستم مانند هوا ، گازها ، آب و.. استریل شده باشد

معرفی کد آیسیک مرتبط با صنعت تولید کیسه های اسپتیک

متداول‌تربن طبقه‌بندی و دسته‌بندی در فعالیت‌های اقتصادی همان تقسیم‌بندی آیسیک است. تقسیم‌بندی ‌آیسیک طبق تعریف عبارت است از: ‌طبقه‌بندی استاندارد بین‌المللی فعالیت‌های اقتصادی. این دسته‌بندی باتوجه به نوع صنعت و محصول تولید شده به هریک کدهایی دو، ‌چهار و هشت رقمی اختصاص داده می‌شود. کدآیسیک مرتبط با تولید کیسه های اسپتیک به شرح ذیل است.

۱. کد آیسیک نام کالا کیسه بدون بافت پلاستیکی چند لایه اسپتیک از پلی اتیلن و پلی آمید و پلی استر: ۲۵۲۰۵۱۲۷۱۶
۲. کد آیسیک نام کالا انواع کیسه های پلاستیکی : ۲۵۲۰۱۵۱۱

وضعیت واحد های فعال تولید کیسه های اسپتیک

در نمودار زیر تعداد و ظرفیت واحدهای تولید کننده وضعیت واحد های فعال تولید کیسه های اسپتیک کشور به تفکیک استان آمده است :

خلاصه بررسی اقتصادی طرح تولید وضعیت واحد های فعال تولید کیسه های اسپتیک

ظرفیت تولید سالیانه : ۵۰۰۰ تن
نرخ برابری دلار : ۱۴۰۰۰ تومان
مساحت زمین موردنیاز : ۴۰۰۰ مترمربع
زیربنای ساختمان ها : ۲۰۰۰ مترمربع
تعداد نیروی انسانی مورد نیاز : – نفر
میزان سرمایه گذاری ثابت : ۲۵ میلیارد تومان
ارزش ماشین آلات و تجهیزات : – میلیون تومان
نرخ بازده داخلی : ۳۷ درصد