طرح فرآوری ژیپس

ژیپس (به انگلیسی GYPS)، در حقیقت سنگ گچ (Gypsum) کریستالی یا بلوری همان سنگ تقریبا” ۱۰۰% خالص، در معادن سنگ گچ خام میباشد که بصورت بلورین و شفاف یافت میشود و در صنایع مختلف کاربرد دارد. انیدریت مصارف بسیار محدودی دارد، در صورتی که مصارف کانی ژیپس بسیار گسترده است.

ژیپس جسمی جامد، معدنی، طبیعی و متبلور است که در طبیعت به شکل های مختلف بلوری دیده می‌شود و معمولا” به رنگ های سفید، طوسی، کرم، قهوه ای و بی رنگ یافت می‌شود. این فاز در شرایط نرمال یعنی درجه حرارت، فشار و رطوبت معمولی فاز پایداری است و دیگر فاز ها تحت فشار نرمال و به مرور زمان مجددا” به دی هیدرات تبدیل می‌شوند.

همانطور که گفته شد، ژیپس، نوعی سنگ گچ خام است اما سفیدی و خلوص آن به مراتب بسیار بالاتر از سنگ گچ معمولی میباشد. برای مثال اگر سنگ گچ معمولی استخراج شده از معدن را، پس از فرآیندهای لازم برای تولید گچ، به پودر گچ ساختمانی تبدیل کنیم، سفیدی آن حدود ۸۰% تا ۹۰% است. این درحالی است که اگر همین فرآیند تولید گچ روی ژیپس انجام شود، سفیدی پودر گچ تولیدی بطور قطع بالای ۹۲% است. تفاوت عمده دیگر در میزان مقاومت است. بطور نسبی سنگ گچ طبیعی مقاومت بالاتری نسبت به ژیپس دارد. یک تفاومت دیگر در این دو نوع کانی، میزان دستیابی به آنها در معادن است. میتوان گفت در معادن گچ، ممکن است حدود ۱% ژیپس یافت شود.

بر خلاف تصور بسیاری، این کانی بسیار قیمتی بوده و با توجه به مطالعات میدانی صورت گرفته نرخ هر تن سنگ گچ ژیپس حدودا” ۲۰ برابر قیمت هر تن سنگ گچ معمولی است و صادرات این کالا بصورت خام انجام می‌شود.

ژیپس گچ متبلور شده است که عدم فرآوی آن در داخل کشور به علت آن است که ۷۰ درصد  مصرفی این ماده خوراکی است و در چین و بسیاری از کشور های دیگر به عنوان کلسیم در مواد غذایی مورد استفاده قرار می گیرد اما در فرهنگ ما خوردن گچ تعریف شده نیست.
مشتری خاص و ثابت سنگ ژیپس در سال‌های اخیر بصورت انحصاری چینی‌ها هستند که بصورت واسطه وارد معاملات خرید‌ها عمده شده اند.
این روش کار سرمایه گذاران چشم بادامی است که معدن کاران گچی را که در بازار رقابتی تولید گچ ساختمانی در حال ورشکستگی و مشکلات مالی هستند را شناسایی می‌کنند و با پیشنهاد قیمت‌های بسیار وسوسه انگیز ژیپس را به صورت کلوخه یا دانه بندی می‌خرند.
کار به جایی رسیده که شنیده می‌شود چینی‌ها حتی تعدادی از معادن ژیپس اطراف مومن آباد شهرستان سرخه را خریده اند.

انواع ژیپس

ژیپس بطور کلی در معادن سنگ گچ یک نوع است اما بر اساس درصد و درجه خلوص متفاوت است. بطور کلی معدن داران ژیپس، پس از استخراج، ناخالصی های آن را جدا میکنند و سپس در کیسه های جامبو برای ارسال آماده مینمایند.

اشکال ظاهری

ژیپس که نام دیگر آن سنگ گچ شفاف و بلوری با خلوص بالاست اشکال ظاهری متفاوتی دارد.

• بلور قهوه‌ای کوتاه و پهن و گاهی شفاف
• بلورهای رشته‌ای گل مانند
• کنکرسیون در ماسه
• توده‌ای با بلورهای ریز
• متراکم

سنگ ژیپس به طور طبیعی سفید بوده و ممکن است به خاطر ناخالصیهای مواد آلی رس و اکسید آهن به رنگهای خاکستری، خاکستری مایل به آبی، صورتی یا زرد دیده شود. دارای سیستم تبلور منوکلینیک، وزن مخصوص ۳۲/۲ و سختی ۵/۱ تا ۲ می باشد. ژیپس مورد مصرف بعنوان سنگ گچ به صورت توده ای متبلور و دانه ریز تا سنگ به صورت دانه های درشت است.

ژیپس در اسید کلریدریک و آب گرم به صورت محلول در می آید. ژیپس سولفات کلسیمی با دو ملکول آب ۲H2O و Caso4 است که همین آب ملکولی عامل سودمندی آن برای مصارف فعلی است.

سنگ خالص آن، دارای ۹/۲۰ درصد آب ترکیبی و ۶/۴۶ درصد So3 و ۵/۳۲ درصد Cao است. خلوص سنگ گچ بر مبنای درصد کانی ژیپس در آن تعریف می‌شود . طبق استاندارد ASTM حداقل خلوص لازم برای سنگ گچ در مواد صنعتی ۷۰ درصد ژیپس است در صورتیکه اغلب سنگ گچ های تجارتی دارای ۷۵ تا ۹۰ درصد خلوص می‌باشند.

مصارف مهم ژیپس یا گچ کریستال

پوشش داخلی ساختمان، گچ بری، قالبهای ریخته گری دندان و جواهرات، همچنین در تهیه سیمان و کشاورزی، داروسازی کانی های ژیپس و انیدریت در مصارف دارویی تحت عنوان سولفات کلسیم استفاده می شود. ترکیب مورد استفاده در داروها به شکل گچ پخته شده ۱/۲ H2O. ‍‍CaSO4 است که پودری سفید رنگ و بدون بو است. این ماده به مقدار کم در آب محلول است ولی در اسیدهای معدنی رقیق بیشتر محلول است و در الکل عملا غیر محلول می باشد.
از پودر سولفات کلسیم به عنوان پر کننده قرص ها و کپسول ها استفاده می شود، همچنین از پودر گچ مرده(پخته شده ) خالص ۱/۲ H2O. ‍‍CaSO4 برای تهیه پلاستر پاریس Plaster Paris مخصوص گچ گرفتن در شکستگی و ضرب دیدگی استخوان ها و در قالب گیری دندان در دندان پزشکی استفاده می شود. به علاوه پودر آن به دلیل دارا بودن خاصیت جذب رطوبت، در درمان زخم هایی با ترشح زیاد نیز کاربرد دارد.

در کل ژیپس در صنایع پزشکی و مواد غذایی و محصولاتی نظیر مواد پرکننده قرص‌ها، خمیردندان، کرم سازی، ماسک سازی، قالب گیری دندان، پروتزسازی، گرانیت سازی، و غیر استفاده می‌شود. این کانی ارزشمند که از معادن سمنان استخراج می‌شود با قیمتی اندک بصورت تنی به چین فروخته می‌شود و سپس فرآورده‌های آن با چند برابر قیمت بصورت کیلویی وارد کشورمان می‌شود در حالی که دانش فرآوری ژیپس در کشور موجود است.

وضعیت صادرات ژیپس

بررسی‌های میدانی نشان می‌دهد فقط از استان سمنان در قالب جامبو بک‌های چند تنی، هر تریلر حامل این سنگ با ۲۸ تن بار قطعی راهی بندر عباس و اسکله شهید رجایی شده و ژیپس کلوخه یا دانه بندی صفر تا ۵ میلیمتر به چین صادر می‌شود.
برآورد حدودی خام فروشی از معادن فعال استان سمنان بین ۵ تا ۶ هزار تن در ماه است، اما آمار گمرک میگوید در همین سال ۹۹ بیش از ۳ میلیون تن به ارزش ۶۸ میلیون دلار به نام سنگ گچ از بندر شهید رجایی صادر شده است و این یعنی بخش زیادی از ژیپس تحت عنوان قانونی و زیر چتر مخفی سنگ گچ بدون هیچ مشکلی، فرآوری نشده فروخته میشود.
از این نوع خروج ژیپس از استان مطلعیم، ولی برخی پیچ و خم‌های قانونی و اداری، مانع از فرآوری و استقرار واحد‌های مرتبط با ژیپس در استان سمنان است.

مراحل فرآوری ژیپس

مراحل مهم در فرآوری ژیپس عبارتند از:
چینی‌ها این گچ را در مرحله اول به ۳ صورت فراوری میکنند؛ مهمترین و اصلیترین کاربرد ژیپس فراوری شده در صنایع پزشکی و مواد غذایی است، اما بهره گیری از ژیپس بدلیل وجود کلسیم بالا در محصولات شاخصی نظیر مواد پر کننده قرص ها، کرم سازی، خمیر دندان سازی، ماسک سازی، قالب گیری دندان، پروتز سازی، گرانیت سازی، مرمریت مصنوعی، ظروف گچی مستحکم، مجسمه سازی، جواهر و نگین سازی و سیستم خنک کننده هواپیما به اثبات رسیده است.
برای فرآوری در مرحله اول سنگ ژیپس پودر شده و به مِش ۱۲۰۰ تبدیل می‌شود؛ این ماده در صنایع غذایی کاربرد دارد.
در مرحله دیگر، در فرآیند پخت، آب موجود در سنگ را به دو درصد رسانده و محصول بدست آمده در صنایع داروسازی کاربرد دارد و در یک مرحله بعد هم با پخت سنگ در کوره‌های اتوکلاو به صورت گچ آلفا آن را به محصولات صنایع هواپیمایی تبدیل میکنند.

پیش بینی وضعیت سرمایه گذاری طرح فرآوری ژیپس

پیش بینی وضعیت سرمایه گذاری یک کارخانه فرآوری گچ شامل ارزیابی عوامل مختلف و پیش بینی های آگاهانه در مورد عملکرد مالی و بازده بالقوه آن است. در اینجا چند گام و فاکتور کلیدی برای پیش بینی وضعیت سرمایه گذاری چنین پروژه ای وجود دارد:

۱. تحلیل بازار:
– تجزیه و تحلیل جامع بازار را برای درک تقاضا برای گچ و محصولات مبتنی بر گچ در منطقه یا بازار هدف خود انجام دهید.
– عواملی مانند روند ساخت و ساز، تغییرات نظارتی و چشم انداز رقابتی را در نظر بگیرید.

۲. ظرفیت تولید :
– ظرفیت پردازش کارخانه خود و توانایی آن برای پاسخگویی به تقاضای بازار را تعیین کنید.
– ارزیابی کارایی و قابلیت اطمینان فرآیند تولید.

۳. تجزیه و تحلیل هزینه :
– هزینه های راه اندازی اولیه شامل زمین، تجهیزات، ماشین آلات و نیروی کار را محاسبه کنید.
– هزینه های عملیاتی جاری مانند هزینه های انرژی، نگهداری و نیروی کار را برآورد کنید.
– هر گونه هزینه انطباق با مقررات را در نظر بگیرید.

۴. پیش بینی درآمد :
– برآورد پتانسیل درآمد بر اساس حجم تولید پیش بینی شده و قیمت بازار محصولات گچ.
– عامل نوسانات احتمالی قیمت ها و تقاضا در بازار.

۵. تجزیه و تحلیل نقطه سر به سر :
– یک تجزیه و تحلیل نقطه سر به سر انجام دهید تا مشخص کنید چقدر طول می کشد تا پروژه شما سرمایه گذاری اولیه خود را پوشش دهد و شروع به تولید سود کند.

۶. منابع مالی و سرمایه گذاری :
– منابع بالقوه تامین مالی، از جمله سرمایه گذاری سهام، وام یا کمک های بلاعوض را شناسایی کنید.
– هزینه سرمایه و نرخ های بهره مرتبط با گزینه های مختلف تامین مالی را ارزیابی کنید.

۷. ارزیابی ریسک :
– ریسک‌های بالقوه‌ای را که می‌تواند بر سرمایه‌گذاری شما تأثیر بگذارد، مانند نوسانات بازار، تغییرات نظارتی، یا اختلالات زنجیره تامین، ارزیابی کنید.
– استراتژی های کاهش ریسک را توسعه دهید.

۸. پیش بینی جریان نقدی :
– پیش‌بینی‌های جریان نقدی را ایجاد کنید که درآمدها و هزینه‌های مورد انتظار را طی چندین سال نشان دهد.
– سناریوهای مختلفی از جمله پیش بینی های خوش بینانه، بدبینانه و واقع بینانه را در نظر بگیرید.

۹. بازگشت سرمایه (ROI):
– ROI مورد انتظار کارخانه فرآوری گچ خود را در یک دوره مشخص محاسبه کنید.
– ROI را با معیارهای صنعت و انتظارات سرمایه گذار مقایسه کنید.

۱۰. شرایط تامین مالی :
– تعیین شرایط تامین مالی، از جمله نرخ بهره، برنامه بازپرداخت و هرگونه نیاز به وثیقه.

۱۱. استراتژی خروج:
– یک استراتژی خروج برای سرمایه گذاران، مانند جدول زمانی برای واگذاری یا فروش بالقوه پروژه ایجاد کنید.

۱۲. دقت لازم :
– برای اطمینان از موفقیت پروژه، بررسی های لازم را در مورد تامین کنندگان، پیمانکاران و شرکا انجام دهید.

۱۳. رعایت قوانین و مقررات :
– اطمینان حاصل کنید که کارخانه فرآوری گچ شما با تمام قوانین و مقررات مربوطه از جمله الزامات زیست محیطی، ایمنی و منطقه بندی مطابقت دارد.

۱۴. نظارت و تنظیمات :
– به طور مستمر بر عملکرد پروژه در برابر پیش بینی های خود نظارت کنید و تنظیمات لازم را در برنامه و استراتژی های تجاری خود انجام دهید.

۱۵. مشاوره تخصصی :
– از تحلیلگران مالی، کارشناسان صنعت و متخصصان حقوقی مشاوره بگیرید تا مطمئن شوید که پیش بینی های سرمایه گذاری شما دقیق و جامع است.

ظرفیت تولید سالیانه : ۱۰۰۰۰۰۰ تن
مساحت زمین موردنیاز : ۲۵۰۰۰ مترمربع
زیربنای کل : ۲۰۰۰ مترمربع
تعداد نیروی انسانی مورد نیاز : ۴۰ نفر
میزان سرمایه گذاری ثابت : ۴ میلیون دلار
ارزش ماشین آلات و تجهیزات : ۲ میلیون دلار
نرخ بازده داخلی در سال مبنا : ۴۵ درصد

درصورت تمایل به این مطلب امتیاز دهید