طرح هیدروژناسیون روغن خوراکی

به طور کلی هیدروژناسیون به معنی واکنش بین مراکز غیر اشباع در یک روغن یا چربی با هیدروژن در حضور یک کاتالیست فلزی است.
هیدروژناسیون واکنشی ناهمگن است که شامل سه فاز جامد، مایع و گاز بوده و روی سطح کاتالیست جامد در یک درجه حرارت و فشار مناسب انجام می گیرد.پس از هیدروژناسیون محصول از نظر خواص فیزیکی، شیمیایی و تغذیه ای تغییر می کند. گاهی اوقات باید توافقاتی بین این ویژگی ها صورت گیرد.
هر ساله میلیونها تن از روغن سویا و دیگر روغن های گیاهی غیر اشباع حاوی اسیدهای اولئیک، لینولئیک و لینولنیک و همین طور مقادیر کمتری از روغن های ماهی، که دارای الگوهای پیچیده تری از غیر اشباعیت هستند، در معرض هیدروژناسیون قرار می گیرند.مقادیر روغن ماهی که تحت این فرایند قرار می گیرد رو به کاهش است.

اهمیت هیدروژناسیون روغن خوراکی

دو دلیل برای هیدروژناسیون روغن خوراکی موجود است :

الف : تعداد پیوندهای دوگانه را کاهش می دهد , فرصت برای اکسیداسیون را کم می کند , پایداری طعم و بو افزایش می یابد.
ب : خواص فیزیکی را تغییر می دهد , بنابراین محصولات دارای بهره بیشتری می باشند محصولاتی مانند مارگارین , ( shortinting ) چربیهای پوشش دار , چربیهای سرخ شده همه نتیجه هیدروژناسیون روغنها می باشند. همچنین محصولات غیر خوراکی بیشماری مانند الکل ها , آمینها , اکسیدها و غیره به وسیله هیدروژناسیون چربیها یا اسیدها ساخته می شوند , که این محصولات به وسیله محدود کردن صنعت چربی خوراکی گزارش شده است.

روش های هیدروژناسیون روغن خوراکی

درحال حاضر از روشهای هیدروژناسیون نسبی و انتخابی (سلکتیو) استفاده میشود. در روش هیدروژناسیون نسبی، محصول تا عدد یدی خاصی اشباع میشود. در هیدروژناسیون انتخابی، هدف رسیدن به یک عدد یدی مشخص و در عین حال تبدیل اسیدهای چرب چند غیراشباع به اسیدهای با یک پیوند دوگانه است. بنابراین از تولید اسیدهای چرب اشباع از اسیدهای چرب تک غیراشباع جلوگیری میشود. برای انجام عمل هیدروژناسیون در آزمایشگاه، از دستگاه کنورتور آزمایشگاهی با تجهیزات مخصوص استفاده میشود. این دستگاه که از جنس استیل و با مخزن مخصوص به صورت دو جداره ساخته شده است. در جداره خارجی آن یک المنت حرارتی تعبیه شده که میتواند دمای تا ۲۰۰ درجه سلسیوس را تأمین کند. انتهای این مخزن دارای شیر تخلیه است که در هنگام نمونه برداری و هنگام تخلیه روغن از آن استفاده میشود. این مخزن دارای در پوش مقاومی است که مجهز به قفل و بست قابل اطمینان بوده که برای محکم کردن آن بر روی مخزن کاربرد دارند، این در پوش دارای شیر ورودی جهت وارد شدن گاز هیدروژن به داخل روغن، شیر تخلیه هوا برای خارج شدن گازهای سمی جمع آوری شده در قسمت باالی مخزن، دو شیر یکی برای ورود و دیگری برای خروج آب برای سرد کردن دستگاه، مانومتر جهت تنظیم فشار هیدروژن، ترموستات جهت تنظیم حرارت و درجه مخصوص جهت تنظیم دور همزن است. این دستگاه دارای یک صفحه پانل مخصوص نمایش و کنترل دور همزن، درجه حرارت و فشار هیدروژن داخل مخزن و همچنین دارای کلید روشن و خاموش شدن دستگاه است.

نکاتی در مورد هیدروژناسیون روغن خوراکی

هیدروژناسیون برخالف سایر مراحل فراوری روغنه ا و چربیهای خوراکی که اساسا به منظور خالص سازی روغن انجام میشود، جز معدود مواردی است که بر ساختمان مولکولی و ترکیب استر گلیسرول مؤثر است. هیدروژناسیون ویژگیهای فیزیکی و شیمیایی چربی و روغن ها را تغییر داده، روغن های مایع به چربی های نیمه جامد یا جامد تبدیل شده و در نتیجه محدوده کاربرد آنها در صنایع غذایی وسیعتر میشود.
کاتالیزگر نیکل که در هیدروژناسیون روغن های خوراکی مصرف میشود، معمولا به صورت ذرات ریز است که با روش های خاص تهیه میشود. ذرات نیکل بر روی یک ماده بسیار متخلخل و خنثی نظیر سیلیس یا آلومینیوم محافظت میشود.
در هنگام هیدروژناسیون ذرات نیکل در روغن به حالت معلق بوده و پس از ختم واکنش، کاتالیزگر از طریق صاف کردن از روغن جدا میشود. هیدروژناسیون یک واکنش گرمازا بوده و با کاهش یک واحد اندیس یدی، درجه حرارت راکتور به مقدار ۶/۱ تا ۷/۱ درجه سلسیوس افزایش می یابد. عمل معمول برای تعیین نقطه پایانی هیدروژناسیون در کنورتوربچ اندازه گیری ضریب شکست روغن است، که به طور خطی با اندیس یدی مربوط است.

خلاصه بررسی فنی، مالی و بازار طرح هیدروژناسیون روغن خوراکی

ظرفیت تولید سالیانه : ۵۰۰۰ تن
نرخ برابری دلار : ۳۰۰۰۰ تومان
مساحت زمین موردنیاز : ۴۰۰۰ مترمربع
زیربنای کل : ۱۸۰۰مترمربع
تعداد نیروی انسانی مورد نیاز : ۲۸ نفر
میزان سرمایه گذاری ثابت :۲۵ میلیارد تومان
ارزش ماشین آلات و تجهیزات : ۱۶ میلیارد تومان
نرخ بازده داخلی : ۳۸ درصد

درصورت تمایل به این مطلب امتیاز دهید: