طرح پرورش گواوا

گوآوا سالها قبل وارد کشور شد. کشت و کار این درختچه در استانهای هرمزگان و سیستان و بلوچستان از قدیم رایج بوده به طوری که در میان مردم بومی این مناطق، به زیتون محلی مشهور بوده است. در سالهای اخیر با هدف کاربرد خوراکی و زینتی، کشت و کار درختچه مذکور در مناطق نیمه گرمسیر شمال کشور نیز در حال گسترش میباشد.
از مناطقی که درآن به صورت منظم به تولید و پرورش گواوا، این میوه‌ی گرمسیری مشغول هستند، می‌توان به مناطق جنوبی استان سیستان و بلوچستان اشاره کرد. در این استان در شهرستان کنارک، بخشی وجود دارد که به «زرآباد» معروف است. به این منطقه اصطلاحن هندوستان کوچک می‌گویند. این بخش به دلیل ظرفیت‌های بالایی که در بخش کشاورزی به دلیل خاک مساعد، دارد و دسترسی به آب زیاد، به زرآباد شهره شده است. در منطقه‌ی زرآباد علاوه بر گواوا، این میوه‌ی پرسود، میوه‌هایی دیگر همانند انبه، کُنار، نارگیل و تمبر هندی کشت می‌شود. جالب است بدانید که در حال حاضر ۳۰ هکتار از زمین‌های زرآباد به کشت میوه‌ی گواوا اختصاص دارند. اشتغال‌زایی از طریق این محصول، فقط در همین منطقه باعث شده که حداقل ۵۰ نفر به طور جدی به کاشت و پرورش این گیاه مشغول باشند.
عمده‌ی صادرات گواوا از ایران به کشورهای عربی است و قیمتی که در داخل برای آن درنظر گرفته شده، حدود ۳ هزار تومان برای هر ۱ کیلوگرم است. با توجه به گرمسیری بودن این منطقه، طبق گفته‌ی مجتبی شجاعی، بخشدار زرآباد، در دوماه اسفند و اردیبشهت و همچنین مهر و آبان، زمان کشت گواوا در نظر گرفته شده است. آقای شجاعی در مورد ظرفیت‌های تولید این محصول در سیستان و بلوچستان و دیگر مناطق گرمسیری در ایران گفته است: « بخش زرآباد قابلیت کشت بیش از ۱۰۰۰ هکتار و تولید بیش از ۱۵ هزار تن سالانه این محصول و ایجاد صنایع فرآوری – غذایی، دارویی، صنعتی، دسری، کمپوتی و غیره – در کنار آن و دارا بودن شرایط جغرافیایی مناسب و دسترسی به آب‌های آزاد و گمرکات و همچنین استقرار در موقعیت پئواکونومیک بندر چابهار به بندرعباس را برای صادرات و ارزآوری برای کشورمان را دارد و می‌تواند بیش از ۱۰۰۰ نفر را به صورت مستقیم و ۶۰۰ نفر را به صورت غیرمستقیم در بخش زرآباد فراهم آورده و حتی پذیرای کار از نقاط دیگر استانمان نیز باشد.»
بزرگ‌ترین تولیدکننده‌های میوه‌ی گواوا، کشورهای هند و مکزیک هستند که از خود میوه به عنوان خوراک استفاده می‌کنند؛ و یا به اصطلاح تازه‌خوری می‌کنند. بازار این میوه در حدی گسترده است که طبق آمار، میزان کشت و تولید میوه در کشورهایی که نام برده شد، حدود ۳۵ تن است؛ در استرالیا به دلیل بهره‌مندی از سیستم روز کشاورزی و آبیاری‌ پیشرفته، بیش‌ از این مقدار، برداشت محصول دارند؛ این درحالی‌ است که در ایران، هنوز به اندازه‌ی کافی به ظرفیت استان‌های گرمسیری برای کشت این محصول پرداخته نشده است.
گواوا را به عنوان سیبِ مناطق گرمسیری می‌شناسند. زادگاه اصلی این میوه، مناطق گرمسیری آمریکا است و پیش از این در کشورهایی چون مکزیک و پرو هم کاشت می‌شده. میوه‌ی گواوا نه تنها مختص مناطق گرمسیری است، بلکه در مناطق نیمه‌گرمسیری هم کشت می‌شود. گواوا محصولی پرمخاطب از درختی به شمار می‌آید که از آن به عنوان حصار و همچنین تزئین فضاهای سبز هم استفاده می‌شود. این درخت بذر فراوان دارد و از ویژگی‌های آن این است که به راحتی با محیط جدید اُخت پیدا کرده و خیلی زود مستقر می‌شود. گیاه گواوا، به گیاه بی‌دردسر معروف شده است؛ لذا با این تعریف، پرورش آن به عنوان میوه‌ی ارگانیک، در باغ‌هایی مخلوط و با دیگر درختان میوه، به راحتی انجام‌پذیر است. از مناطقی که عمدتن به کاشت گواوا پرداخته‌اند می‌شود به کشورهای جنوب آسیا، کوبا و هند اشاره کرد. در ایران نیز، در استان‌های هرمزگان و سیستان و بلوچستان اقدام به کاشت این میوه کرده‌اند. جالب است بدانید که در بین محلی‌های این مناطق، گواوا را به نام زیتون محلی می‌شناسند. در جایی مثل هند، دو نوع گواوا وجود دارد؛ این تنوع براساس رنگ گوشت میوه است. گواواهایی که با رنگ گوشت قرمز و سفید در بازار هستند.
ارزش غذایی گواوا بسیار بالا است و به دلیل داشتن طعم لذت‌بخش، طرفداران زیادی دارد. این میوه‌ِ‌ی گرمسیری سرشار از ویتامین‌های ب و ث است و همچنین کلسیم و فسفر را نیز با خود حمل می‌کند. علاوه بر این‌ها، بذر این میوه نیز پر از آهن است. میوه‌ی گواوا، همانند درخت پرکاربردش، استفاده‌های دیگری هم دارد. مثلن از پوست این میوه برای درست کردن سالاد و دسر استفاده می‌کنند. ژله، کره‌ی میوه‌ای، شربت و آب میوه از دیگر مشتقات این میوه‌ی متولد آمریکای جنوبی است.
درخت گواوا از مقاوت بالایی برخوردار است؛ به طوری که در خاک‌های رسوب‌گرفته، کم عمق و با حاصلخیزی کم نیز می‌تواند رشد کند. هرچند که گواوا به گیاه گرمسیری معروف است، اما در منطقه‌های نیمه‌گرمسیری بدون یخبندان هم قابل پرورش است؛ البته برای زودتر به بار نشستن این درخت، آب و هوای گرم و مرطوب پیشنهاد می‌شود؛ با درجه حرارتی حدود ۲۸ درجه سانتی‌گراد. در غیر این‌صورت، در زمان به بار نشستن، تعداد میوه‌های درخت گواوا کاهش پیدا می‌کنند.
اگر گواوا به وسیله‌ِ‌ی بذر تکثیر پیدا کند، به این صورت است که درختان حاصل شده میوه‌هایی با کیفیت پایین به ثمر می‌نشانند؛ برای برطرف کردن این اتفاق، عملیات تکثیر آن را از طریق قلمه، خوابانیدن هوایی و پیوند انجام می‌دهند.
همان‌طور که گفته شد، گواوا نسبت به خشکی زیاد مقاوم است؛ اما با این وجود بهترین منطقه برای به بار نشستن کامل این درخت، مناطقی با بارندگی بین ۱۵۰۰ تا ۳۰۰۰ میلی‌لیتر هستند. در آمارهای مربوط به این گیاه این‌طور ذکر شده که در مناطق با میزان بارندگی بیش از ۳۰۰ سانتی‌تر، رشد خوبی نخواهد داشت. رطوبت کم و یا رطوبت بیش از حد، در زمان گل‌دهی این گیاه، کاهش زیاد تعداد میوه‌ را به همراه دارد. نکته‌ی جالب در آب و هوای مناطق پرورش گواوا، تأثیر آن در اندازه‌ی میوه است؛ چنان‌که در طول زمان به بار نشستن، آب و هوای خشک باعث کاهش اندازه‌ی این میوه می‌شود.

چگونگی کاشت و پرورش گواوا

بعد از عملیات شخم زدن، باید گودال‌هایی به ابعاد ۵۰ در ۵۰ – اندازه‌ها تقریبی هستند و با توجه به متراژ زمین تغییر می‌کنند – حفر شود. اگر از سیستم کاشت مربعی وام می‌گیرید، گودال‌ها باید با فاصله‌ی ۴ الی ۷ متر از هم قرار بگیرند. طبق نظر کارشناسان، در این نوع سیستم‌های کاشت، برای تولید میوه‌های ارگانیک، از مقدار فواصل بیشتری استفاده می‌کنند. حفره‌ها باید حدود ۲ هفته در معرض نور و گرمای آفتاب قرار بگیرند و بعد از آن باید توی آن‌ها با خاک برگ و ۳۰ الی ۳۵ کیلیوگرم کود حیوانی پر شود. بعد از گذراندن این مراحل و کاشتن نهال، خاک اطراف آن را فشرده می‌کنند و بعد با قیم، بسته نگه می‌دارند. توجه داشته باشید که تا زمان مستقر شدن کامل نهال، باید روی آن سایه باشد و حتمن از سیستم آبیاری منظم بهره گرفته شود. این درخت نسبت به کودهای شیمیایی واکنش مثبت دارد. طبق توصیه‌ی متخصصان، کود پیشنهادی برای رشد مناسب درخت گواوا، ازت، فسفر و پتاس است. شروع گل‌دهی درخت تا به ثمر نشستن میوه‌، حدود ۵ ماه خواهد بود. طبق این دوره‌ی زمانی، بهترین استفاده از کودهایی که نام برده شدند، ۴ الی ۵ ماه قبل از زمان برداشت است. همان‌طور که می‌دانید، در مناطق گرمسیری، در فصل زمستان با کاهش دما مواجه هستیم؛ بنابراین در چنین مناطقی فقط یک فصل اصلی برای تولید این میوه وجود دارد؛ پس برنامه‌ی کود رسانی به درخت هم باید براساس همین فصل تنظیم گردد. در ناحیه‌هایی که خشک و در عین حال گرم هستند، میزان گل دادن درخت، رابطه‌ای مستقیم با میزان آبیاری دارد. باید توجه داشت که بیشترین میزان گل دادن این گیاه در فصلی است که بارندگی وجود دارد. با توجه به آمار باردهی درخت گواوا در مناطقی از این دست، توصیه شده که اگر میزان بارندگی ۴۵۰ یا ۵۰۰ میلیمتر است، آبیاری در تابستان باید هر ۲۰ روز یک‌ بار انجام شود؛ و در زمستان نیز هر ۳۰ روز یک بار؛ نکته‌ی جالب و مفید این درخت این است که اگر آبیاری، قبل از فصلی که به فصل گل‌دهی معروف است، قطع شود، درخت بیشتر گل می‌دهد. بررسی‌ها نشان داده که بیشترین بازخورد درخت گواوا از آبیاری قطره‌ای است. به این صورت که یک یا دو روز درمیان و هر هفته ۳۰ الی ۶۰ میلی‌متر آب باید به آن داده شود.
فایده‌ی پرورش گواوا در مناطق گرمسیری این است که این میوه در این مناطق در تمام طول سال وجود دارد. با توجه به شرایط کوددهی و آبیاری مناسب، زمان برداشت میوه از وقتی که درخت گل می‌دهد تا هنگام به بار نشستن، حدود ۵/۲ ماه یا ۳ ماه است. میوه‌هایی که می‌رسند، به رنگ سبز مایل به زرد درمی‌آیند. در سیستم‌های کاشت به مقدار زیاد از سیستم برداشت مکانیکی استفاده می‌کنند؛ اما عمده‌ی روش برداشت این میوه، توسط دست و کارگر انجام می‌گیرد. باز هم با استناد به نظر کارشناسان، اگر قرار باشد از این میوه در صنایع دیگر استفاده کنند، باید در زمانی که گواوا هنوز نرسیده و سفت است، این کار را انجام دهند؛ و شبیه به هر نوع سیستم باغ‌داری و برداشت محصولی، میوه‌هایی که می‌رسند و پای درخت می‌ریزند، از آن‌جا که منشأ آفات هستند، باید از بین بروند.

برخی از خاصیت‌های میوه‌ی گواوا

– استفاده از ساقه، پوست و برگ آن به منظور جوشانده‌ی ضد اسهال
– استفاده از جوشانده‌ی برگ آن به عنوان تسکین دهنده و درمان کننده‌ی درد معده
– استفاده از جوشانده‌ی آن برای شستشوی پوست در زمان زخم و ناراحتی‌های حساسیتی
– مفید برای دیابت
– نرم‌کننده‌ی گلو و سینه
– میوه‌ِ‌ی تقویتی و غنی از ویتامین B
– منبع غذایی سرشار از ویتامین C و حاوی فسفر و کلسیم
– تقویت‌کننده و ضدعفونی کننده‌ی سیستم گوارشی
– استفاده در درمان زخم – به صورت موضعی –
– خون را هنگام خون‌ریزی به سرعت لخته می‌کند
– برطرف‌ کننده‌ی اسهال خونی از طریق از بین بردن رشد میکروب‌ها و دفع خلط
– کاهش دهنده‌ی ابتلا به بیماری‌هایی همچون آلزایمر و آب مروارید
– به عنوان یکی از منابع عالی فیبر، برطرف‌ کننده‌ی یبوست به حساب می‌آید
– مناسب برای کاهش وزن – به دلیل فیبر بالا –
– پیش‌گیرنده‌ی ناراحتی‌های پوستی و بهبوددهنده‌ی ظاهر پوست
– استفاده از آب‌‌میوه‌ی آن برای رفع سرفه و برطرف کردن سرماخوردگی
– مفید برای قلب و تنظیم کننده‌ی کلسترول و فشار خون – باز هم به دلیل فیبر بالا –
– مسکنی عالی برای درمان درد از طریق جویدن برگ
– استفاده از آن به عنوان دمنوشی مفید جهت تسکین گلودرد
– تسکین دهنده‌ی ورم لثه و زخم‌های درون دهان از طریق غرغره کردن
– جلوگیری از پیری زودرس
– سرشار از آهن و درمان کننده‌ی کم خونی
– کاهش دهنده‌ی استرس

میزان عملکرد باغ گواوا

ﮐﺸﻮرﻫﺎی ﻫﻨﺪ و ﻣﮑﺰﯾﮏﺑﺰرﮔﺘﺮﯾﻦ ﺗﻮﻟﯿﺪﮐﻨﻨﺪﮔﺎنﻣﯿـﻮهﮔـﻮآوا در ﺟﻬـﺎن ﻫﺴـﺘﻨﺪ ﮐـﻪ ﻣﯿـﻮه را ﺑـﻪ ﺻـﻮرتﺗﺎزهﺧﻮری ﻣﻮرد اﺳﺘﻔﺎده ﻗﺮار ﻣﯽدﻫﻨﺪ. ﻣﯿﺰان ﻋﻤﻠﮑﺮد ﺑﻪ ﻧﻮع رﻗﻢ، ﺗﺮاﮐﻢ ﮐﺸـﺖ،اﻗﻠـﯿﻢ وﻣـﺪﯾﺮﯾﺖ ﺑـﺎغ ﺑﺴـﺘﮕﯽدارد. ﻣﯿﺎﻧﮕﯿﻦ ﺗﻮﻟﯿﺪ ﻣﯿﻮه درآن ﮐﺸﻮرﻫﺎ،ﺣﺪود۲۵ﺗﺎ۳۰ﺗﻦ در ﻫﮑﺘﺎرﮔﺰارش ﺷﺪه، اﯾـﻦ در ﺣـﺎﻟﯽ اﺳـﺖ ﮐـﻪدرﺑﺮﺧﯽ ﮐﺸﻮرﻫﺎ ﻫﻤﭽﻮن اﺳﺘﺮاﻟﯿﺎ ﺑﻪ دﻟﯿﻞ ﺑﮑﺎرﮔﯿﺮی ﺳﯿﺴﺘﻢﻫﺎی ﻣﻨﺎﺳﺐ و ﭘﯿﺸﺮﻓﺘﻪ ﺑﺎﻏﺪاری ﺑﺎ اﯾﺠﺎد ﺗﺮاﮐﻢ ﮐﺎﺷـﺖ،ﻋﻤﻠﮑﺮد اﯾﻦ ﻣﺤﺼﻮل رااز ﻣﻘﺪار ذﮐﺮ ﺷﺪه ﻧﯿﺰ اﻓﺰاﯾﺶ دادند. میزان عملکرد محصول به نوع رقم، تراکش کشت، شرایط آب و هوایی ،مدیریت باغ و… بستگی دارد.میزان تولید محصول ممکن است از ١٠ تن در هکتار درسال سوم شروع وتا ٣٠تن در هکتار در سال دهم برسد. متوسط محصول هر درخت ٨٠-٩٠ کیلوگرم درسال است .
میانگین تولید میوه در هاوایی ٢۶/٩ تن در هکتار است.عملکرد محصول درکشت آزمایشی درختان پنج ساله رقم بیومونت (Beaumont) با تراکم کشت ١٩٨ درخت در هکتار ۵٠/٧ تن برآورد شد.در کشور تایوان اجرای هرس مناسب وایجاد تاج گسترده وباز،منجر به رکورد تولید بیش از ١٢٠ کیلوگرم میوه درهر درخت (میانگین ٩٠-٨٠ کیلوگرم) شده است.در این وضعیت باتراکم کشت ۶٠٠تا ٧٠٠ درخت درهر هکتار،عملکرد ۵٩/۵ تن حاصل می شود

نتیجه گیری

با توجه به تسهیلاتی که در حال حاضر دولت در بخش کشاورزی به پرورش‌دهندگان میوه‌های گرمسیری اعطاء می‌کند، سرمایه‌گذاری در مناطقی که برای تولید میوه‌هایی از جنس گواوا مناسب هستند، با استقبال مخاطبین همراه است. اهمیت به صنایع کشاورزی و بازنگری در روش‌های کشت و در نظر گرفتن میزان سودآوری داخلی و ارزی و همچنین توجه به بازار کشورهای همسایه به منظور صادرات، باعث شده که سرمایه‌گذاران به امکانات ایران و همچنین مناطق گرمسیری مثل استان هرمزگان و سیستان و بلوچستان نظری بازتر انداخته و در زمینه‌ی اقتصاد کشاورزی، اشتغال‌زایی و ارزآوری، فعالیت‌هایی مناسب و زودبازده داشته باشند.

خلاصه بررسی اقتصادی طرح پرورش گواوا

ظرفیت تولید سالیانه : ۲۰ تن
نرخ برابری دلار : ۱۴۰۰۰ تومان
مساحت زمین موردنیاز : ۱۰۰۰۰ مترمربع
زیربنای ساختمان ها : ۰ مترمربع
تعداد نیروی انسانی مورد نیاز : ۲ نفر
میزان سرمایه گذاری ثابت : ۱۵۰ میلیون تومان
ارزش ماشین آلات و تجهیزات : ۱۴ میلیون تومان
نرخ بازده داخلی : ۳۸ درصد
دانلود فایل مربوط به طرح پرورش گواوا