طرح تولید خربزه

خربزه گیاهی از تیره کدوییان که میوه‌اش درشت و شیرین و آب‌دار است. بوته آن کوتاه و ساقه‌هایش روی زمین می‌خوابد. خربزه گیاهی از خانوادهٔ Cucurbitaceae با نام علمی Cucumis melo var.inodorus است. خربزه جزو صیفی‌جات به‌شمار می‌آید. این محصول دارای مقدار زیادی ویتامین A,C و سلولز است. به‌ طورکلی خانواده خربزه شامل انواع گرمک و طالبی نیز می‌شود که البته این دو نوع کم‌آب‌تر از خربزه هستند. توصیه می‌شود خربزه شیرین را مصرف کنید.

آبیاری
در نواحی خشک و نیمه خشک خربزه و طالبی را بایستی آبیاری نمود آبیاری در نواحی مرطوب نیز لازم است.

کود
۱۰۰-۸۰ کیلو در هکتار ازت خالص، ۸۰-۶۰ کیلو فسفر خالص و ۱۵۰-۱۰۰ کیلو گرم پتاس خالص نیازمی باشد.

روش کاشت خربزه

به دو صورت آبی و دیم کشت می‌شود. در کشت آبی به دو روش کشت قدیمی و کشت جدید کشت و کار می‌شود. در گذشته عمق جوی cm۵۰ و عرض آن cm۷۰-۶۰ و فاصله مرکزی جوی با جوی بعدی حدود ۴ متر بوده است. عمق کاشت بذر cm ۵-۳ می‌باشد. فاصله روی ردیف ۵-۳ متر و فاصله بین بوته‌ها cm۷۰-۵۰ معمولا در هر دو طرف جوی کشت می‌شود. امروزه جوی‌هایی با عمق cm۲۵ و عرض cm۲۰ با فواصل m۲ ایجاد می‌کنند و سپس دربالای محل داغ آب کشت انجام می‌شود. این روش دارای تراکم بیشتری است. پس شیوع آفات و بیماری‌ها نیز بیشتر است. چون جزء سبزی‌های غیر نشایی است امروزه آن‌ها را در گلدان‌های کاغذی حدود ۲ ماه قبل از مناسب شدن فصل کاشت درگلخانه کشت و پس از مناسب شدن شرایط به محل اصلی انتقال می‌دهند. حساس به تکان خوردن ریشه است.

۱. دما
بهترین نتیجه را در آب و هوای گرم و خشک میدهد. در این شرایط بهترین عملکرد را داراست و طعم آن شیرین‌تر و مطبوع‌تر خواهد بود.

۲. خاک
در انواع خاک‌ها (رسی شنی و لومی) بعمل می‌آید، ولی در خاک‌های خیلی اسیدی رشد نمی‌کند. pH ۶-۶.۷ را می‌پسندد.

۳. نور
نیاز به نور فراوان دارد.

۴. آبیاری
نوسانات آبیاری اگر چه باعث کاهش رشد می‌شوند، می‌تواند باعث ترک خوردگی میوه‌ها نیز شوند. آبیاری بیش از حد باعث کاهش قند می‌شود. در کشت‌هایی که فاصله ردیف‌ها زیاد است و خاک نیمه سنگین، هر ۱۲-۱۰ روز یکبار آبیاری صورت می‌گیرد. در خاک‌های سبک هر ۸-۶ روز یکبار آبیاری صورت می‌گیرد.

۵. تنک کردن
در کشت‌های قدیمی که کشت به صورت کپه‌ای انجام شده در مرحله ۲ یا ۳ برگی یک بوته نگهداری شده و بقیه حذف می‌شوند.

۶. هرس
یکی از معایب کشت خربزه هزینه بالایی هرس آن است به این صورت که وقتی بوته رشد کرد و تولید دو ساقه فرعی کرد این هرس انجام می‌شود و بعد از ساقه‌های فرعی ساقه اصلی حذف می‌شود و تا برگ هفتم هر ساقه فرعی، ساقه‌های فرعی ثانویه که روی ساقه‌های فرعی تشکیل شده حذف می‌شوند.

۷. تراش
خربزه در این عملیات تمام ساقه‌های فرعی ثانویه، تمام گل‌های نر و ماده و تمام میوه‌های تشکیل شده قبل از برگ هفتم را حذف می‌کنند. گل‌ها و میوه‌های بعدی پس از این میوه را حذف می‌کنیم و معمولا روی هر بوته ۲ میوه نگه دای می‌شود. حذف نهایی گل‌ها و میوه‌ها در مرحله‌ای که میوه قابل نگه داری به ۲تا ۳ سانتیمتر رسید انجام می‌شود. در صورتی که عملیات هرس و تراش صورت نگیرد ۲۰-۱۰ میوه ممکن است روی یک بوته تشکیل شود.حذف گل‌ها و انتخاب گل هفتم در ساقه‌های فرعی که همزمان با این کار میوه‌هایی که قرار است نگه داری شدند برای جلوگیری از حمله مگس خربزه با خاک پوشش داده می‌شوند. برای این کار میوه‌ای که هنوز سالم است برگ‌ها را دور آن پیچیده و زیر خاک قرار می‌دهند. خاک دهی را تا مرحله‌ای انجام می‌دهند که پوست میوه ضخیم شده و خطوط روی میوه ظاهر شود. البته در کشت‌های جدید مبارزه با سموم شیمیایی صورت می‌گیرد.

۸. آفات
از مهمترین آفات خربزه می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

۹. شته ها
که روی بیشتر گیاهان زندگی می‌کنند. به این صورت که روی برگ‌ها و ساقه گیاهان جمع شده و در نتیجه حمله آن‌ها برگ‌ها زرد و پیچیده می‌شوند و با تغذیه از شیره گیاهی باعث پژمرده شدن برگ ها، ضعف بوته‌ها و از بین رفتن جوانه و بالاخره خشک شدن گیاه می‌شود. برای مبارزه با شته‌ها می‌توان از برخی سموم استفاده کرد. همچنین حشراتی مثل زنبور و مگس از لارو شته تغذیه می‌کنند و آن‌ها را ازبین می‌برند.

۱۰. مگس خربزه
لارو‌های مگس خربزه از آفات مهم خربزه هستند. این مگس با تخم گذاری خود پوست میوه‌های کوچک را سوراخ کرده و در قسمت گوشت میوه تخم ریزی می‌کند. پس از چند روز لارو‌ها بیرون می‌آیند و با ایجاد تونل‌هایی از قسمت گوشتی میوه تغذیه و آن را فاسد می‌کنند. خربزه‌های آلوده بد بو و غیر قابل مصرف هستند و گوشت میوه سخت و تلخ می‌شود. روش مبارزه با مگس خربزه: سم پاشی بوته‌ها با محلول دو در هزار دیپترکس یا یک در هزار دیازینون در موقع ظهور حشرات نتیجه خوبی می‌دهد.

خواص خربزه

۱- خوردنی است.
۲- آشامیدنی است، چون آبدار است.
۳- میوه است.
۴- گل است ( زیرا بویی مطبوع دارد).
۵- شیرینی است ( زیرا دارای قند زیاد است ).
۶- روده ها و معده را شستشو می دهد.
۷- معده و روده را پاکیزه می کند.

معرفی کد آیسیک مرتبط با کشت خربزه

۱. خربزه و گرمک (کشاورزی) : ۰۱۱۲۵۱۲۳۴۸

وضعیت واردات و صادرات خربزه

در نمودار زیر وضعیت واردات و صادرات خربزه در کشور به تفکیک سال آمده است .