جايگاه صنعت خودرو ايران در دنيا

جایگاه صنعت خودرو ایران در دنیا

افت تولید در سال‌های ۲۰۰۸ و ۲۰۰۹ را باید نتیجه بحران سخت اقتصادی دنیا دانست‌، اما اطلاعات چندانی در مورد اینکه چرا طی سال‌های ۱۹۹۸ و ۲۰۰۱ نیز تولید جهانی خودرو کاهش یافته‌، در دست نیست. البته سال ۲۰۰۱ با جنگ آمریکا و عراق و افزایش قیمت نفت همزمان بود و شاید این موضوع را بتوان یکی از دلایل کاهش ۵/۳ درصدی تولید جهانی خودرو در آن سال به حساب آورد.
اگرچه صنعت خودرو پنج دوره سخت را طی ۱۴ سال گذشته تجربه کرده‌، اما آمارها نشان می‌دهد که تولید خودرو در دنیا از سال ۱۹۹۷ تا پایان ۲۰۱۰‌، حدود ۲۳ میلیون و ۵۰۰ هزار دستگاه رشد کرده و بدون شک باید از «چین» به عنوان یکی از تاثیرگذارترین بازارها در این «رشد» یاد کرد. آن طور که کارشناسان عنوان می‌کنند‌، بازار چین نه تنها تاثیری شگرف در رشد تولید خودرو طی سال‌های اخیر داشته‌، بلکه این بازار را باید به نوعی منجی خودروسازی جهان در دوران «بحران اقتصادی» دانست.بحران اقتصادی دنیا که جرقه آن در سال ۲۰۰۸ زده شد‌، طی سال ۲۰۰۹ به اوج رسید و خودروسازی را نیز مانند سایر بخش‌های مهم اقتصاد جهان‌، با خود درگیر کرد و به قعر بحران برد. در این شرایط‌، این سرزمین اژدها بود که به داد بزرگان خودروسازی دنیا رسید و نه تنها آنها را از افت تولید و حتی ورشکستگی نجات داد‌، بلکه سبب شد تولید نیز رشد کند. طبق آمار منتشره‌، خودروسازی جهان طی سال‌های ۲۰۰۸ و ۲۰۰۹‌، به ترتیب با ۷/۳ و ۴/۱۲ درصد افت تولید روبه‌رو شد‌، اما در سال ۲۰۱۰ حدود ۲۶ درصد رشد کرد‌، به نحوی که در مقایسه با ۲۰۰۹‌، تولید خودرو بیش از ۱۶ میلیون دستگاه افزایش یافت.حال با توجه به آنکه سال ۲۰۱۱ میلادی‌، تازه به پایان رسیده‌، هنوز آماری رسمی ‌از میزان تولید خودرو در جهان طی این مدت منتشر نشده است و با این حساب باید منتظر آمارها ماند و آنگاه در مورد تغییرات تیراژ خودروسازان در این سال نظر داد.

چین منجی صنعت خودرو دنیا

کشور چین را می‌توان منجی صنعت خودروسازی دنیا بعد از بحران جهانی سال ۲۰۰۸ خواند.به دنبال بحران اقتصادی دنیا و کاهش تقاضا برای خودرو در آمریکا‌، چین به عنوان بزرگ‌ترین بازار خودرو جهان معرفی شد. از سال ۲۰۰۸ میلادی که بزرگ‌ترین بازار خودرو در جهان (آمریکا) رو به اضمحلال رفت‌، این کشور چین بود که توانست صنعت خودروسازی را از رکود خارج کند‌،حال طبق پیش‌بینی مرکز مطالعات بازار خودروی چین پیش‌بینی می‌شود که خودروهای موجود در کشور یاد شده تا سال ۲۰۱۵ به تعداد ۲۰۰ میلیون دستگاه برسد.هم اکنون خودروهای موجود در این کشور ۹۶ میلیون دستگاه پیش‌بینی می‌شود که با این حساب ۱۲ درصد از کل گردش خودرو در کشورهای مختلف دنیا را به خود اختصاص داده است .اما آمارهای مربوط به تولید خودرو در سال ۲۰۱۰ میلادی گویای آن است که کشور چین نه تنها بزرگترین بازار خودروی جهان است بلکه مقام اول را در تولید خودرو نیز کسب کرده است .چین در این سال ۱۸ میلیون و۳۰۰ هزار خودرو تولید کرده است .اما کشور ژاپن مقام دوم را از نظر تولید خودرو در سال ۲۰۱۰ بدست آورده است. این کشور در حالی ۹ میلیون و ۶۰۰ هزار خودرو تولید کرده که در سال ۲۰۱۱ با زلزله و سونامی‌خانمان سوزی که در ژاپن اتفاق افتاد، خودروسازان این کشور تا پای ورشکستگی پیش رفتند و با افت تولید قابل توجهی روبه‌رو شدند.اما سومین کشوری که در دنیا از نظر تولید خودرو توانسته مقامی‌کسب کند ایالات متحده آمریکا است. این کشور درسال ۲۰۱۰ توانسته نزدیک به ۷ میلیون و ۸۰۰ هزار دستگاه خودرو تولید کند. اما کشورهای آلمان‌، کره جنوبی‌، برزیل‌، هند‌، اسپانیا‌، مکزیک‌، فرانسه‌، کانادا و تایلند، به ترتیب توانستند از لحاظ تولید خودرو در جهان مقامی‌کسب کنند. بر همین اساس ایران در رده سیزدهم ‌قرار دارد.کشورمان در سال ۲۰۱۰ میلادی تعداد یک میلیون و ۶۰۰ هزار خودرو تولید کرده و به این ترتیب توانسته جزو بیست کشور اول دنیا از لحاظ تولید خودرو قرار بگیرد .بیشتر خودروهای تولیدی کشورمان توسط دو شرکت ایران خودرو و سایپا عرضه شده و بخش خصوصی سهم خاصی ‌در تولید خودرو در ایران ندارد .شرکت‌های پژو فرانسه و کیا کره‌جنوبی حضور فعالی در بازار کشورمان دارند و بیشتر خودروهای تولیدی نیز به برند این دو شرکت تعلق دارد.اما بعد از ایران در رده چهاردهم‌،کشور روسیه است. روسیه در سال ۲۰۱۰ میلادی توانسته یک میلیون و ۴۰۳ هزار دستگاه خودرو تولید کند. پس از روسیه، بریتانیا و پس از آن نیز ترکیه از جمله کشورهایی هستند که صنعت خودروسازی آنها جزو بیست کشور اول دنیا است. ترکیه در سال مذکور تعداد یک میلیون و۹۷هزار دستگاه خودرو تولید کرده است. در این کشور نیز برندهای معروف دنیا حضور فعالی دارند‌، با این تفاوت که ترکیه درصدد تولید خودرویی ملی نیز هست. به دنبال آن سه کشور چک‌، لهستان و ایتالیا به ترتیب در رده‌های آخر جدول قرار دارند.

تویوتا‌، بازنده صدرنشین

اما نگاهی به جدول برندهای بزرگ خودروسازی جهان در سال ۲۰۱۰ بیندازیم‌، جدولی که تویوتای ژاپن صدرنشین آن به حساب می‌آید و نمایندگان چین و روسیه نیز در انتهایش جا خوش کرده‌اند.
در این جدول که نام ۲۶ خودروساز در آن به چشم می‌آید‌، تویوتا به رغم فراخوان‌های پی‌درپی و تجربه سونامی‌ویرانگر ژاپن در اوایل سال ۲۰۱۱‌، مکان اول را در اختیار گرفته و رقابتی تنگاتنگ را با جنرال موتورز آمریکا دارد.طبق آمار‌، تویوتا نزدیک به هشت میلیون و ۵۶۰ هزار دستگاه خودرو در سال ۲۰۱۰ به تولید رسانده و تنها با حدود ۸۰ هزار دستگاه تولید بیشتر‌، بالاتر از غول خودروسازی آمریکا قرار گرفته است. این دو شرکت با وجود تجربه دوران‌هایی سخت‌، رده‌های اول و دوم را در اختیار گرفته اند‌، به نحوی که تویوتا فراخوان‌ها و سونامی ‌و تعطیلی خطوط تولید را پشت سر گذاشته و جنرال موتورز نیز از ورطه ورشکستگی نجات یافته و به این جایگاه رسیده است.
پس از این دو بحران زده موفق‌، فولکس واگن را در رده سوم جدول می‌بینیم‌، شرکتی که بیش از یک میلیون دستگاه کمتر از تویوتا و جنرال موتورز در سال ۲۰۱۰ تولید داشته و بزرگترین خودروساز اروپا به شمار می‌رود. فولکس واگن زیرمجموعه‌های معروفی چون آئودی را دارد که به ساخت خودروهای لوکس مشغولند. اما رده چهارم بدون خودروسازان بزرگ دنیا در سال ۲۰۱۰ در شرایطی به هیوندایی موتورز رسیده‌، که این شرکت کره ای رشدی قابل توجه و دورانی بی حاشیه را طی سال‌های گذشته تجربه کرده است. فراخوان‌های بسیار کم و استفاده از ضعف تویوتا و پر‌رنگ تر کردن حضور در بازارهای جهانی به خصوص آمریکا‌، از عوامل رسیدن هیوندایی به رده چهارم جدول است. هیوندایی البته با کمک هموطن و هم مجموعه‌اش کیاموتورز‌، چهارمین خودروساز بزرگ جهان لقب گرفته‌، به نحوی که بخشی از پنج میلیون و ۷۶۴ هزار و ۹۱۸ دستگاه خودرو گروه هیوندایی را‌، کیا به تولید رسانده است. گروه هیوندایی-کیا در ایران نیز مشتریان زیادی دارد و هم اکنون بزرگ ترین واردکننده خودرو به کشور محسوب می‌شود.
از هیوندایی که بگذریم‌، شرکت‌های فورد‌، نیسان‌، هوندا‌، پژوسیتروئن‌، سوزوکی‌، رنو و فیات در رده‌های بعدی قرار دارند و در این بین پژوسیتروئن به عنوان دومین برند حاضر در خودروسازی ایران‌، تنها حدود سه میلیون و ۶۰۶ دستگاه خودرو در سال ۲۰۱۰ به تولید رسانده است. آن طور که آمار می‌گوید‌، ایران دومین بازار بزرگ پژوسیتروئن به حساب می‌آید. همچنین رنو نیز که دیگر خودروساز فرانسوی حاضر در ایران محسوب می‌شود‌، فقط حدود دو میلیون و ۷۱۷ دستگاه در سال ۲۰۱۰ تولید داشته است. همچنین شرکت‌های نیسان‌، سوزوکی و فیات نیز که هم اکنون در صنعت و بازار خودرو ایران حضور دارند‌، در سال ۲۰۱۰ به ترتیب سه میلیون و ۹۸۳‌، دو میلیون و ۸۹۳ و دو میلیون و ۴۱۰ دستگاه خودرو به تولید رسانده اند.اما در جدول خودروسازان بزرگ سال ۲۰۱۰‌، نام چند شرکت چینی نیز به چشم می‌آید که در این بین چانا اتومبیل بهترین عملکرد کمی‌را از خود به جا گذاشته و BYD نیز ضعیف‌ترین تیراژ را داشته است. چری و جیلی نیز دیگر چینی‌های این جدول به شمار می‌روند. همچنین از روسیه نیز یک نماینده به نام افتوفاز دیده می‌شود که یکی به آخر شده و حدود ۵۴۶ هزار دستگاه خودرو در سال ۲۰۱۰ به تولید رسانده است.

امتیاز