طرح تولید کلروفرم

کلروفرم یا تری کلرومتان با نام علمی Chloroform، یک ترکیب معطر بی رنگ است. فرمول شیمیایی این ماده متراکم CHCl3 می باشد. بخار این ماده بسیار سمی بوده و تنفس آن در طولانی مدت کشنده می باشد. این همچنین به عنوان بخار سمی اعتیاد آور شناخته می شود. این ماده بسیار فرار است و هنگام تماس انسان با آن احساس خنکی به فرد دست می دهد. این ماده شیمیایی از کربن، هیدروژن و اتم های کلر تشکیل شده است.

ساختار کلروفرم

کلروفرم که از هیدروژن، کلر، و کربن تشکیل شده است، ساختاری به شکل زیر دارد. هندسه مولکولی این ماده شیمیایی از هندسه مولکولی چهارگوش C3v با تقارن تشکیل شده است.

کاربرد های کلروفرم :

کلروفرم با توجه به ویژگی های منحصر به فرد خود کاربرد های گسترده ای در صنایع مختلف دارد. این ماده شیمیایی اغلب به عنوان ماده مورد استفاده بیهوشی در صنعت پزشکی، دارویی، طب سنتی و غیره استفاده می شود. این ماده همواره کاربرد های محدودی در صنایع گوناگون دارد.
نحوه استفاده از کلروفرم برای بیهوشی
این ماده شیمیایی پس از کشف ویژگی های آن کاربرد های اولیه خود را جراحی و وضع حمل پیدا کرد. کاربرد اولیه این ماده به عنوان بیهوش کنندگی سبب شهرت و تولید مقیاس بالای آن شد. با افزایش استفاده این ماده در علم پزشکی جنبه های دیگر آن کشف شدند.

کلروفرم آزمایشگاهی :

کلروفرم در فرایند های آزمایشگاهی به عنوان یک معرف یا شناساگر (Reagent) استفاده می شود. به کمک این ماده تشخیص آمین های اولیه، برمید ها و یدید ها صورت می گیرد. از طرف دیگر می توان از آن در جداسازی ترکیبات آلی در شیمی تجزیه استفاده کرد. در مصارف آزمایشگاهی، از آن در نگهداری از بافت‌های آلی در آزمایشگاه استفاده می شود. مثال آن نمونه های تشریحی است که نباید متلاشی یا تجزیه شوند. این موارد شامل مرگ ساده و بدون درد و حفظ نمونه حشرات آزمایشگاهی بدون آسیب به آنها می باشد.

کاربرد های پزشکی و دارویی :

کلروفرم از بهترین حلال های آلکالوئید، جهت استخراج این ماده از مواد گیاهی در صنایع داروسازی می باشد. نمونه مواد استخراجی آن شامل موارد زیر می باشند:
استخراج مرفین از گیاه خشخاش
استخراج آنتی بیوتیک‌ها، ویتامین‌ها، و طعم دهنده ها
استخراج اسکوپولامین (Scopolamine) از داتورا یا تاتوره (Datura)
در موارد دیگر این ماده به طور قانونی به عنوان یک ماده بی حس کننده موضعی، حلال، نشئه کننده و بیهوش کننده کاربرد دارد. این کاربرد در پزشکی و دندانپزشکی به ویژه در پروسه‌ های ریشه‌ دندان یا روت کانال (Root Channel) دیده می شود. همچنین می توان از آن در فرمولاسیون دامپزشکی جهت کنترل عفونت کرم پیچی شکل (Screw worm) در حیوانات خانگی و دام استفاده کرد.

استفاده های صنعتی :

کلروفرم به عنوان یک ماده مهم در انتقال حرارت در کپسول‌های آتش نشانی مورد استفاده قرار می‌گیرد. این امر سبب می شود که دمای تتراکلرید کربن را پایین می‌آورد. این ماده شیمیایی با توجه به ویژگی های آن به عنوان حلال صنعتی برای مواد مختلف می باشد. این موارد عبارتند از:

– رزین
– روغن
– چربی
– واکس
– گریس
– چسب
– خشک شویی
– صنعت عکاسی

در مصارف دیگر از این ماده به عنوان یک ماده واسطه در تولید انواع رنگینه ها و آفت کش ها استفاده می شود. همچنین در گاز دود گر یا ماده ضد عفونی کننده تدخینی (Fumigant) در غلات و حبوبات انبار شده موجود می باشد.

زیست شناسی مولکولی کلروفرم:

کلروفرم دارای استفاده های گوناگون در زیست شناسی مولکولی می باشند که عبارتند از:

– بازیابی DNA از ژل‌ های پلی آکریل آمید با استفاده از فنل
– استخراج روغن معدنی از نمونه‌های واکنش زنجیره‌ ای پلیمراز
– ذخیره‌ سازی Lambda cDNA، پلاک‌های لامبدا، و استخراج DNA پلاسمید
-استخراج DNA از سلول با استفاده از یک بافر عصاره‌گیری (Extraction Buffer)

کد آیسیک مرتبط با صنعت تولید کلروفرم

کد آیسیک مخفف International Standard Industrial Classification (سیستم بین المللی طبقه بندی استاندارد صنایع) است. کد گذاری به عنوان روش ساده و دقیق برای تعیین هویت کالا، قطعات ، مدارک و اموال ، سالها است که در سطح شرکت هاو زنجیره های تأمین مورد استفاده قرار می گیرد.
باتوجه به جستجو های انجام شده در اطلاعات گمرکی کد آیسیک اختصاصی برای تولید کلروفرم یافت نشد لذا کد آیسیک کلر و ترکیبات آن به شرح زیر است.
کد آیسیک کلر و ترکیبات آن : ۲۴۱۱۳۱۲۳۳۷

کد تعرفه گمرکی مرتبط با صنعت تولید کلروفرم

تعرفه یا به عبارت دیگری(TARIFF) یک نوع معیار رقمی و یا عددی می باشد برای شناسی و تعیین جایگاه کالا در ترخیص کالا .
تعرفه گمرکی میزان حقوق ورودی قابل پرداخت برای ورود کالا می باشد.تعرفه گمرکی در بستر تاریخ مبتنی بر سیستم و روش های خاصی از قبیل اداره گمرک،آمار،حمل و نقل،بیمه و غیره طراحی و مورد استفاده قرار می گیرد.
کد تعرفه گمرکی کلروفرم : ۲۹۰۳۱۳۰۰

روش ها و فرایند های تولید کلروفرم :

روش صنعتی :

کلروفرم در مقیاس صنعتی با گرم کردن مخلوطی از دو ماده کلر و کلرومتان (CH3Cl) یا متان (CH4) تولید می شود. این ماده در درجه حرارت ۴۰۰ تا ۵۰۰ درجه سانتی گراد رادیکال آزاد ایجاد می کند. و به همین منوال واکنش های ذیل را انجام می دهد:
CH4 + Cl2 → CH3Cl + HCl
CH3Cl + Cl2 → CH2Cl2 + HCl
CH2Cl2 + Cl2 → CHCl3 + HCl
این ماده شیمیایی برای تولید تتراکلرید کربن با فرمول شیمیایی (CCl4) با کلر بیشتر ترکیب می شود:
CHCl3 + Cl2 → CCl4 + HCl
مواد فراورده این فرایند ترکیبی از چهار کلرومتان (کلرومتان، دی کلرومتان، کلروفرم و تتراکلرید کربن) می باشد. این چهار ترکیب نهایتا با روش تقطیر جداسازی می شوند.

مواد اولیه تولید یک تن محصول در فرآیند تولید کلروفرم از متانول و کلر

روش واکنش هالوفرم :

کلروفرم همچنین از طریق یک واکنش هالوفرم (Haloform Reaction) بین استون و هیپوکلریت سدیم در مقادیر کم تولید شود:
۳NaClO + (CH3)2CO → CHCl3 + 2 NaOH + CH3COONa

روش دوتروکلروفرم (Deuterochloroform) :

کلروفرم دوتایی (CDCl3) یک ایزوتوپ لوگ (Isotopologue) همراه با یک اتم تک دوتریوم (Deuterium) می باشد. این ماده شیمیایی به عنوان حلال شیمیایی در طیف سنجی رزونانس مغناطیسی هسته ای (NMR) استفاده می شود. این ماده طی واکنش هالوفرم، استون یا اتانول با هیپوکلریت سدیم یا هیپوکلریت کلسیم تولید می شود. از طرف دیگر می توان این ماده را در فرایند واکنش دو تراکسید (Deuteroxide) با کلر هیدرات به دست آورد. این روش امروزه کاربردی ندارد.

روش تشکیل ناخواسته کلروفرم :

کلروفرم همچنین می تواند طی واکنش هالوفرم به طور ناخواسته حاصل شود. این ماده شیمیایی محصول اصلی واکنش های جانبی ترکیبات هالوژنه می باشد. سفید کردن با هیپوکلریت ها می تواند منجر به رخداد این واکنش ها گردد.
در موارد دیگر می توان مقداری کلروفرم را طی واکنش سدیم هیپوکلریت (کلر سفید کننده) با مایعات خانگی یا ترکیبات دیگر به دست آورد. نمونه این مواد شامل موارد زیر می باشند:

– اتانول
– بوتانون
– استون
– الکل ها
– ایزوپروپیل
– کلرو استون
– متیل اتیل کتون
– دی کلرو استات

وضعیت واحد های فعال تولید کلروفرم

در نمودار زیر تعداد و ظرفیت واحدهای فعال تولید کلر و ترکیبات آن در کشور به تفکیک استان آمده است .

وضعیت واردات و صادرات  کلروفرم

جدول واردات و صادرات کلروفرم در کشور به تفکیک سال در شکل زیر آمده است.

صاحبان و تامین کنندگان فناوری کلروفرم

– بلژیک EVc
– ژاپن TOKUYAMA
– ژاپن SHIN-ETSU
– فرانسه ELF ATOCHEM

خلاصه بررسی فنی، مالی و بازار تولید تولید کلروفرم

ظرفیت تولید سالیانه : ۶۰۰۰۰ تن
نرخ برابری دلار : ۲۵۰۰۰ تومان
مساحت زمین موردنیاز :  ۲۰۰۰۰ مترمربع
زیربنای کل : ۸۰۰۰ مترمربع
تعداد نیروی انسانی مورد نیاز : ۸۰ نفر
میزان سرمایه گذاری ثابت : ۱۲۰۰ میلیارد تومان
ارزش ماشین آلات و تجهیزات : ۴۸۰ میلیارد تومان
نرخ بازده داخلی : ۳۵ درصد

درصورت تمایل به این مطلب امتیاز دهید: