طرح پرورش و فرآوری گیاه آب بشقابی

گیاه بشقابی یا آئونیوم ( Aeonium ) یک گیاه برگ گوشتی (ساکولِنت) است که برگهای آن به شکل گل رز آرایش یافته اند. پرورش بشقابی در نواحی گرمسیری آسان است. این گیاه زیبا را میتوان در فضای داخل خانه و آپارتمان نیز پرورش داد. برای این کار باید مکانی آفتاب گیر را برای قرار دادن گلدان آئونیوم انتخاب کنید که دمای آن گرم و مطبوع باشد. گیاهان گوشتی و آبدار استراتژی خاصی برای سازگاری با شرایط گرم و خشک پیدا کرده اند. این گیاهان در انواع رنگ، بافت و اندازه وجود دارند. آئونیوم نیز یکی از این گیاهان است که برگهای چاق و پر آب دارد و در آنها رطوبت را ذخیره میکند. آئونیوم بر خلاف بسیاری از انواع گیاهان ساکولنت، سیستم ریشه سطحی دارد و نباید بگذارید کامل خشک شود. در فصل رشد هنگامی که خاک تا عمق ۵ سانتیمتری خشک شد، به آن آب بدهید. بیش از ۳۵ گونه بشقابی وجود دارد که اندازه های آنها بسیار متفاوت است. گیاه دارویی آب بشقابی که به نام گوتاکولا در دنیا شناخته شده است بیش از ۳۰۰۰ سال که در طب سنتی چین و طب کهن آیورودا هندوستان کاربردهای درمانی فراوانی دارد. همچنین در صد سال اخیر مطالعات و پژوهش های علمی بسیاری بر روی آن صورت گرفته و در حال حاضر یکی از مهمترین و پر کاربرد ترین گیاهان دارویی جهان در صنایع داروسازی و صنایع آرایشی و بهداشتی بشمار می رود.
یاه آب بشقابی یکی از گیاهان ارزشمند دارویی است که دارای خواص دارویی متعددی میباشد و از دیرباز برای درمان انواع بیماریها استفاده میشده است. این گیاه در سراسر کشورهای گرمسیری و نیمه گرمسیری مانند بنگلادش، هند و سریلانکا توزیع شده است. آببشقابی جز گیاهان در معرض انقراض ایران طبقه بندی شده است که بیشتر در تالاب انزلی یافت میشود. هدف از انجام این پژوهش ازدیاد و نگهداری این گیاه در حال انقراض به صورت درون شیشهای است. به همین منظور از نوک ساقه های رونده این گیاه استفاده شد. در این پژوهش توانایی گیاه برای کالوس زایی و شاخه زایی مستقیم در محیط کشت بافت به صورت بلوک های کامل تصادفی با تنظیم کننده های رشد BAP درغلظتهای ۱/۰)، ۲/۰ و ۳/۰ میلیگرم در لیتر) به تنهایی و در ترکیب با NAA درغلظتهای ( ۰/۲۵، ۰/۵و ۱ میلی گرم در لیتر) در ۳سطح و ۳ تکرار مورد مطالعه قرار گرفت. نتایج نشان داد که تیمار با غلظت ۳میلی گرم در لیتر BAP به همراه ۰/۲۵ میلیگرم در لیتر NAA بهترین تیمار برای کالوس زایی و شاخه زایی بود. و همچنین تیمار IBA در غلظت ۱ میلیگرم در لیتر بهترین غلظت برای ریشه زایی میباشد. بازدهی عصاره گیاه اب بشقابی حاصل از برگها و ساقه گیه خودرو در مراتع شمالی کشور طبق انالیز انجام گرفته توسط توسط ازمایشگاه معین ۱۸ درصد می باشد و میزان توصیه شده توسط فارماکوپه های معتبر جهت مصرف حدود ۱ درصد عصاره در روز است

خصوصیات گیاه

آرایش برگ‌ها به شکل دسته ای، پهن به عرض ۲ تا ۵ سانتی متر، مدور، که در بخش اتصال به دمبرگ عمیق شکافته و دارای کنگره های منظم و دندانه ای یا چند لبه ای است. کم و بیش در سطح رویی برگ کرک وجود دارد و دارای ۷ تا ۹ رگبرگ و دمبرگ هم اندازه پهنک یا ۳ تا ۵ بلندتر از آن است.
گل ها کوچک، سفید متمایل به صورتی است، مجتمع در گل آذین چتری شامل ۳ تا ۴ گل، دارای دمگل کوتاه. زمان گلدهی و زمان رویش این گیاه در اردیبهشت و خرداد و زمان میوه دهی آن در تیر و مرداد است.
تیره بزرگی از گیاهان گلدار جداگلبرگ که دارای حدود ۳۰۰۰ گونه گیاه است که عمدتا در مناطق معتدل، خصوصا نیمکره ی شمالی می رویند. وجود گل آذین چتری و برگ‌های غالبا مرکب از بریدگی‌های باریک و نازک، آنها را از سایر گیاهان به خوبی متمایز می کند. به علت وجود گل آذین چتری است که این تیره، تیره چتربان نیز نامیده می شود. گیاهان عموما علفی یک یا چند ساله دارای ساقه ی غالبا راست یا خزنده و معمولا شیاردار هستند.
گیاه آب بشقابی در مرداب‌ها و علفزارها می روید. فصل های تابستان و پاییز بهترین زمان برای برداشت و ذخیره کردن برگ‌های گیاه است.
این گیاه بومی هند، جنوب آمریکا، استرالیا و جنوب آفریقا است. در هند، استرالیا، اندونزی، ایران، مالزی و کشورهای آفریقایی و آسیایی می روید.
در ایران می توانید آن را در تالاب بندر انزالی به صورت خودرو مشاهده کنید. گیاه آب بشقابی به عنوان یک برگ سبز در کشور سریلانکا به نام gotu استفاده میشود.

جایگاه بشقابی در بین گیاهان

هنگامی که میخواهید گیاه بشقابی نگهداری کنید، میتوانید از آن در بین گیاهان گوشتی دیگر برای تزئین باغچه یا بخشی از اتاق استفاده کنید. بشقابی در گلدانهای کم عمق با خاک ترکیبی کاکتوس و پیت به خوبی رشد میکند. میتوانید گلدان آئونیوم را در کنار گیاهان دیگر مانند آلوئه ورا، آگاو و یشم قرار دهید تا فضای جالب گرمسیری ایجاد کنید.
یک لایه نازک مالچ غیر آلی مانند سنگریزه های زینتی در روی خاک این گیاهان قرار دهید و آنها را در مکانی گرم بگذارید. اگر میخواهید آئونیوم را در بیرون از خانه نگهداری کنید، باید در حاشیه های آفتاب گیر باغچه یا صخره مصنوعی آن را قرار دهید. در نواحی سردسیری که ممکن است دما افت زیادی داشته باشد برگهای گیاهان گوشتی ممکن است دچار سرمازدگی شده و از بین بروند و بیفتند. اگر روی خاک مالچ پاشی کنید دوباره در فصل بهار گیاه رشد میکند.

آبیاری گیاه بشقابی

اکثر ساکولنت‌ها به مقداری خشکی نیاز دارند. اجازه دهید بین هر بار آبیاری خاک خشک شود. هفته‌ای یک بار آبیاری برای گیاه بشقابی کافی است.

هرس گیاه بشقابی

به منظور سالم ماندن گیاه و همچنین داشتن ظاهری زیبا، قسمت‌های بیمار، آسیب دیده و یا سنگین باید از گیاه جدا شوند. در صورت امکان، جوانه‌های گیاه را جدا کنید و به صورت جداگانه در یک خاک تمیز دارای زهکشی خوب بکارید.

کوددهی گیاه بشقابی

اکثر کاکتوس‌ها و ساکولنت‌ها می‌توانند مدت‌های زیادی بدون کود زندگی کنند و به رشد ادامه دهند. از کودهای مخصوص کاکتوس و یا کودهایی که میزان نیتروژن کمی دارند با توجه به دستورالعمل شرکت سازنده استفاده نمایید. کود را به آرامی در اطراف پایه گیاه پراکنده کنید. در صورت استفاده از کودهای مایع، مقدار کمتری از میزان توصیه شده استفاده نمایید. کاکتوس‌ها به کود زیادی نیاز ندارند بنابراین بیش از حد به آن‌ها کود ندهید.

روش تکثیر گیاه بشقابی

برای گیاه بشقابی خاک با زهکشی خوب و مکان آفتاب گیر انتخاب کنید. بشقابی دمای بین ۴ تا ۳۸ درجه سانتیگراد را میتواند تحمل کند.
این گیاهان گوشتی را به راحتی میتوان با قلمه زدن تکثیر کرد. برای این کار تنها کافیست یکی از رز های گیاه را ببرید و چند روزی بگذارید کنار تا انتهای ساقه خشک شده و کال ببندد. سپس آن را در پیت ماس کمی مرطوب بگذارید. قلمه خیلی زود ریشه داده و گیاه جدیدی تولید میکند.

مرحله استقرار

به‌منظور تولید گیاهچه‌های عاری از آلودگی محیط کشت MS پایه همراه با ترکیبی از اکسین و سیتوکینین در نظر گرفته شد. به این منظور ریزنمونه‌های سترون شده در هود مخصوص کشت بافت در ویال‌های حاوی محیط کشت MS با -۱ mgL1 BA و -۱ mgL 1/0 IBA مستقر گردیدند و بازدهی جوانه‌زنی قطعات گره‌ای ثبت شد (جهت کنترل آلودگی هر ریزنمونه داخل یک ویال کاشته شد).

مرحله ریشه زایی

تمامی گیاهچه‌ها به منظور ریشه‌زایی به محیط کشت MS با ۱۱ تیمار هورمونی مختلف در قالب طرح کاملا تصادفی و با ۳ تکرار (جدول۳) منتقل گردیدند. یادداشت برداری ۵ هفته پس از کاشت آغاز شده و درصد ریشه‌زایی و همچنین صفاتی همچون شکل ظاهری ریشه، انعطاف‌پذیری و وجود یا عدم وجود تارهای کشنده در هر تیمار بررسی و ثبت شد. سپس گیاهچه‌های ریشه‌دار شده در هر ۱۱ تیمار به منظور بررسی درصد سازگاری در شرایط گلخانه، به گلدان‌های پلاستیکی با ترکیب خاک (کوکوپیت، پرلیت و ورمی کمپوست) با نسبت‌های به ترتیب (۲، ۱، ۵/۰) منتقل شدند و روی گلدان‌ها نیز با کاور نایلونی جهت حفظ رطوبت پوشیده شد. گلدان‌ها در گلخانه با دمای کنترل شده نگهداری شده و پس از ۱ هفته با بازکردن تدریجی پوشش گلدان‌ها، گیاه‌های کشت بافتی سازگار گردیدند.

منشأ

بومی هند است و در نواحی گرمسیری امریکا، افریقا، غرب پاکستان، چین، ژاپن و اقیانوس آرام یافت می‌شود.

ترکیبات شیمیایی

آسیاتیکوزید، اسید آسیاتیک، اسید براهمیک، براهموزید، اسید سنتلیک، سنتلوز، ایندوسنتلوزید، اسید مادکاسیک، مادکازوئید، تانکونیزید، ولارین، بایوژنین، سنتلین، آسیاتیسین و سنتلیسین.

نکات مهم در پرورش بشقابی

مراقبت از بشقابی بسیار آسان است. فقط باید توجه داشته باشید گیاهان گلدانی نسبت به گیاهانی که در خاک باغچه کاشته شده اند، به آبیاری بیشتری نیاز دارند. برای گیاهان گلدانی آئونیوم تنها یک بار در سال و در شروع فصل رشد (بهار) هنگامی که جوانه های تازه آن را مشاهده کردید، کود بدهید. در گیاهان باغچه ای آئونیوم به ندرت نیاز به کود دهی وجود دارد اما میتوانید یک لایه سبک مالچ در اطراف قاعده گیاه بریزید. مراقب باشید اطراف ساقه را بیش از حد زیر مالچ نبرید چون ممکن است دچار پوسیدگی شده و از بین برود.

مشکلات و بیماری های گیاه بشقابی

یکی از شایعترین مشکلات بشقابی پوسیدگی ریشه و هجوم حشرات است. پوسیدگی ریشه را میتوانید با رعایت چند نکته پیشگیری کنید. از گلدان سفالی بدون لعاب برای گیاه استفاده کنید تا آب اضافی آن به راحتی تبخیر شود. همچنین از خاک با زهکشی خوب استفاده کنید و راه های خروج آب اضافی از گلدان را پیش از کاشت بررسی کنید تا از زهکشی مناسب آن مطمئن شوید. هرگز نگذارید ریشه گیاه در آب غوطه ور بماند.
برای مراقبت و نگهداری از بشقابی باید مراقب هجوم آفتها نیز باشید. کنه ها و حشره های پولک دار ممکن است به گیاهان ساکولنت حمله کنند. با صابون باغبانی یا روغن چریش میتوانید با این آفتها مبارزه کنید.
هنگام اسپری صابون حشره کش مراقب باشید. اسپری مکرر صابون حشره کش روی گیاه باعث تغییر رنگ آن و ایجاد ضایعاتی بر روی پوست گیاه میشود.

فرآورده های گیاه آب بشقابی

محصولات متنوع و پر فروشی از این گیاه در بازارهای جهانی تولید می شود، برای مصارف خوراکی به شکل سبزی تازه، دمنوش، دمنوش کیسه ای، پودر، چاشنی غذا، کپسول و عصاره ارائه می شود

خلاصه بررسی فنی، مالی و بازار طرح پرورش و فرآوری گیاه آب بشقابی

عملکرد سالیانه : ۱۲۰۰ کیلوگرم در هکتار برگ و ساقه
نرخ برابری دلار : ۲۲۰۰۰ تومان
سطح زیر کشت : ۱ هکتار
تعداد نیروی انسانی مورد نیاز : ۳ نفر
میزان سرمایه گذاری ثابت : ۷۰ میلیون تومان (بدون احتساب هزینه زمین)
دوره بازگشت سرمایه گذاری: کم تر از ۱ سال
نرخ بازده داخلی در سال مبنا : ۲۰۰ درصد

درخواست خدمات مشاوره سرمایه گذاری

برای تحقق یک ایده به کسب وکار موفق باید آن را از ابعاد گوناگون مانند بازار، توجیه اقتصادی، شرایط سرمایه گذاری، مدل سازی کسب وکار، زیرساخت های فنی و فرآیند های تولید مورد مطالعه قرار گیرد.
در صورت تمایل به دریافت خدمات (مطالعه فرصت سرمایه گذاری، تحقیقات بازار، طراحی مدل کسب و کار و سیستم سازی کسب و کار) می توانید پرسشنامه درخواست خدمات مشاوره را تکمیل نمایئد و یا با دفتر شرکت تماس حاصل فرمائید. کارشناسان گروه ایطرح آمادگی دارند پیشنهادهایی شامل شرح خدمات متناسب با نیاز کسب و کار شما را تنظیم نموده و با قیمت رقابتی جهت تصمیم‌گیری در اختیار تیم‌های راه انداز، استارتاپ‌ها و مدیران کسب و کارها قرار دهند.

درخواست تهیه طرح توجیهی

این طرح صرفا به عنوان یک ایده سرمایه گذاری مطرح می شود. جداول و نمودارها تقریبی است.

امکان سرمایه گذاری با ظرفیتهای مختلف و به تبع آن سطح سرمایه گذاری کمتر و بیشتر از میزان اعلام شده نیز وجود دارد.

درصورت نیاز به تدوین طرح توجیهی می توانید با شرکت تماس حاصل فرمایید یا فرم اولیه سفارش طرح را تکمیل نمائید.

 

 


درصورت تمایل به این مطلب امتیاز دهید:

۵/۵ - (۱ امتیاز)