طرح پرورش گوسفند قزل

استان آذربایجان غربی با دارا بودن منابع غنی تولید مواد غذایی قابل استفاده برای دام از قبیل مزارع وسیع نباتات علوفه ای ، مراتع و چمنزارها ، چراگاه های مناسب و آبهای جاری در سطح استان ، محصولات فرعی کارخانجات میوه و از طرفی برخوردار بودن از دامداران با تجربه و علاقمند با داشتن بیش از ۵/۳ میلیون راس گوسفند و بز رتبه سوم کشوری را به لحاظ جمعیت دام سبک پس از استانهای فارس و خراسان رضوی به خود اختصاص داده است.

مشخصات گوسفند نژاد قزل

گوسفند قزل یکی از نژادهای دنبه دار است که منطقه زیست آن در آذربایجان شرقی و مناطق کوهستانی تبریز بویژه کوهپاپه های سهند و اطراف مراغه ,بناب ,میانه ,آذرشهر ,سراسکندر و هشترود می باشد و هر چه به طرف بناب و مراغه نزدیکتر شویم ,گله ها بزرگتر شده و بر تعداد گوسفند قزل در آنها افزوده می شود .جمعیت: ۱۹۰۰۰۰۰ راس است.

خصوصیات تولیدی گوسفند قزل

میانگین وزن تولد بره ها: ۵/۴ کیلوگرم

میانگین وزن ۶ ماهگی: ۳۵ کیلوگرم

میانگین وزن بلوغ :۵۰ کیلوگرم

درصد دوقلوزائی: ۲۰%

خصوصیات تولید مثلی گوسفند قزل

اهداف تاسیس ایستگاه پرورش و اصلاح نژاد گوسفند قزل

حفظ منابع ژنتیکی گوسفند قزل
شناسایی خصوصیات تولیدی گوسفند نژاد قزل (از برترین نژادهای گوسفندی کشور) (گوشت، شیر، پشم، بره زایی) و چگونگی تاثیر عوامل بر روند تولیدات آنها بررسی خصوصیات و مشخصات ظاهری و احتمال آمیخته گری آن با نژاد های غیر قزل منطقه
ایجاد گله رکورد دار و شجره دار جهت کاربرد اصول ژنتیک به منظور افزایش راندمان تولید
گله پشتیبان گله های مردمی جهت افزایش خلوص نژادی
توزیع قوچ بهگزینی شده (تست شده در شرایط پرواری و تست سازگاری با مرتع) جهت بالا بردن درآمد دامداران و تقلیل همخونی در گله های مردمی
تامین احتیاجات جامعه ، قطع وابستگی و ارتقاء سطح معیشتی گوسفند داران
عبور از یک سیستم سنتی (Very extensive) کاملا متکی به مرتع به سیستم (Semi intensive) با اتکای متوسط به مرتع
تعادل محیط زیست ، بهبود وضعیت مراتع و جلوگیری از نابودی آن در اثر اتکای متوسط دامها به مرتع
شناخت تنوعات ژنتیکی و غیر ژنتیکی و اثر عوامل مختلف بر تولید
همکاری با واحدهای تحقیقاتی و آموزشی استان جهت تحقیق و ترویج روش های اصولی وپرورش و نگهداری گوسفند
آموزش تکنسین های شاغل در تلقیح مصنوعی گوسفند جهت همکاری با گوسفند داران منطقه

فعالیت های کنونی ایستگاههای گوسفند

۱- رکورد گیری وزنی

ادامه رکورد گیری های وزنی به منظور تکمیل اطلاعات ضروری مورد نیاز ایجاد گله دارای رکورد و شجره

تعداد ۵۰۰ راس گوسفند در هر ایستگاه مشابه دامداران منطقه نگهداری شده و رکوردگیری وزنی (وزن تولد * وزن سه ماهگی* وزن شش ماهگی* وزن یکسالگی) از آنها به طور منظم طبق دستورالعمل ارسالی از مرکز اصلاح نژاد دام و بهبود تولیدات دامی کشور انجام می گیرد رکورد های به دست آمده در برنامه های کامپیوتری ارائه شده از مرکز مذکور ثبت و جهت آنالیز نهایی و اعلام نتایج (حذف یا نگهداری) به مرکز اصلاح نژاد دام و بهبود تولیدات دامی کشور ارسال می گردد.

۲- توزیع قوچ به گزینی شده

سالیانه از بره های نرتولیدی و برخی بره های نر خریداری شده ۱۰۰ راس با توجه به اطلاعات موجود و تیپ انتخاب و پس از مراحل سازگاری به مرتع و افزایش وزن درشرایط پرواری (تست مرتع و تست پرواری ) حداقل ۵۰ راس از آنها به عنوان قوچ برتر در بین دامداران منطقه باشرایط وی‍‍ژه توزیع می گردند علاقه دامداران به خرید این قوچها نشانه موفقیت مراکز در تولید قوچ برتر می باشد قوچهای توزیعی به طور مستقیم سالیانه ۱۰۰۰ راس میش را تحت پوشش قرار می دهند و موجب افزایش خلوص نژادی، تقلیل همخونی در گله های مردمی و افزایش تولید و بالا بردن درآمد دامداران می گردد لازم به توضیح است تقریبا کل گله های موجود تحت تاثیر این قوچها و بره قوچهای حاصل از آنها قرار می گیرند.

۳- تولید قوچ پروف (مهمترین هدف)

از شجره موجود و کلیه اطلاعات به دست آمده در تولید قوچ پروف که پروژه آن در سالجاری از مرکز اصلاح نژاد کشور ابلاغ خواهد شد استفاده خواهد گردید با تولید قوچ پروف یکی از قدمهای نهایی در افزایش و بهبود راندمان تولید ، حفظ خلوص گله های موجود در استان و امکان پرورش گوسفند در سیستم (Semi intensive) با اتکای متوسط به مرتع و … به وجود خواهد آمد.

دورگ گیری نژاد قزل با سایر نژادها

با توجه به محدودیت مراتع و علوفه های موجود منطقه ، بنیه مالی گوسفند داران، بالا بودن ضریب تبدیل و پائین بودن کیفیت لاشه و درصد بره دهی در سیستم سنتی و ترغیب تغییر پرورش گوسفند به شرایط نیمه صنعتی و صنعتی عملیات آمیخته گری گوسفندان در دستور کار قرار گرفته است جهت شروع این کار در سال جاری به طور آزمایشی در دو تا گله ( ایستگاه پرورش گوسفند قزل و ماکویی) تعداد ۴۰۰ راس میش با اسپرم نژاد خارجی ( رومانف و سنگین پاکستانی ) که از گوسفندان بدون دنبه و بزرگ جثه و بره دهی بالا (۲۰۰ درصد) می باشد تلقیح گردیدند و نهایتاً ۳۰ درصد بارور و زایمان نموده اند. در صورتیکه اعتبارات و شرایط اجازه دهد و دامداران دارای شرایط صنعتی مطلوب آمادگی لازم را داشته باشند در سالهای آتی گله هایی با درصد خونی ۲۵ درصد رومانف با خصوصیات دو قلوزایی بالا (بیش از ۲۰۰ درصد بره دهی) و ۲۵ درصد نژادسنگین پاکستانی با کمیت و کیفیت لاشه خوب به نسبت گوسفندان بومی و ۵۰ درصد از خون گوسفندان بومی به دلیل مقاومت شرایط محیطی تشکیل و در شرایط صنعتی پرورش داده می شوند تا علاوه بر کمک به تامین گوشت قرمز و کاستن از بار مراتع ، توجیه دار شدن پرورش گوسفند در شرایط صنعتی محقق گردد.