کشت کدو تخمه کاغذی

کدوی تخمه کاغذی (معروف به کدوی طبی) متعلق به تیره کدوییان گیاهی است، علفی، یک‌ساله، با ساقه کرکدار و خزنده، ریشه محکم و برگ‌های پنج لبی که گله‌ای نر و ماده آن جدا از هم بر روی گیاه قرار می‌گیرند. گل‌ها به رنگ زرد و پنج لبی می‌باشند. گل های ماده کوتاهتر از گل های نر می‌باشند. ابتدا گله‌ای نر به‌صورت دسته‌ای و سپس گل ‌های ماده به‌طور جداگانه ظاهر می‌شوند.(کشت کدو تخمه کاغذی)
کدو طبی یا تخم کاغذی بانام علمی (Cucurbita pepo con) از خانواده (Cucurbitaceae)، گیاهی علفی و یک‌ساله است. این گیاه دارای ریشه‌ای اصلی و محکم، ساقه کرکدار و توخالی و عادت رشدی خزنده می‌باشد. ارتفاع این گیاه بسته به رقم و شرایط اقلیمی محل رویش بین ۲.۵ تا ۳ متر متفاوت می‌باشد.
روی ساقه پیچک‌ها یا قلاب‌هایی به وجود می‌آید که سبب اتصال گیاه به قیم می‌شود. برگ‌ها درشت و به رنگ سبز روشن و پنج لوبی هستند که توسط دم برگ طویل و کرک داری به طول ۲۵ تا ۳۰ سانتیمتر به ساقه متصل می‌شوند. این گیاه یک‌پایه است ولی گله‌ای نر جدا از گله‌ای ماده روی گیاه قرار می‌گیرند. گل‌ها نیز زردرنگ و پنج لبی است. گله‌ای ماده کوتاه‌تر از گله‌ای نر هستند و ابتدا گله‌ای نر به‌صورت دسته‌ای و سپس گله‌ای ماده به‌طور جدا از هم ظاهر می‌شوند.
میوه گوشت دار، درشت، کروی شکل و یا کم‌وبیش کشیده است. شکل میوه از اختصاصات گونه‌ای محسوب می‌شود. میوه‌های رسیده به رنگ زرد یا سبز مایل به زرد هستند. داخل هر میوه ۴۰۰ الی ۵۰۰ عدد دانه وجود دارد. رنگ‌دانه سبز تیره یا سبز زیتونی است. طول دانه ۱۵ الی ۲۰ و عرض آن ۸ تا ۱۰ و ضخامت آن ۲.۵ تا ۳ میلی‌متر است.(کشت کدو تخمه کاغذی)
رنگ‌دانه سبز تیره یا زیتونی می‌باشد و اطراف دانه را پوشش شفاف و ظریفی احاطه می‌کند. وزن هزار دانه ۲۰۰ تا ۳۱۰ گرم است. دانه حاوی ۴۰ تا ۶۰ درصد روغن می‌باشد. دورهٔ رویش این گیاه متفاوت است و به رقم و شرایط اقلیمی محل رویش گیاه بستگی دارد و بین ۱۲۰ تا ۱۴۰ روز متغیر می‌باشد.

پراکنش جغرافیایی کدو تخم کاغذی

در سطوح وسیعی در بعضی کشورها مانند آلمان، اتریش، مجارستان و رومانی کشت می‌شود.

نیازهای اکولوژیکی کدو تخم کاغذی

کدوی تخم کاغذی گیاهی روزبلند است. در طول رویش به نور و درجه حرارت زیاد نیاز دارد. بذرها در دمای C°۱۲ جوانه می‌زنند ولی دمای مطلوب برای رویش دانه ۲۵ تا ۳۰ درجه سانتی‌گراد است رویش این گیاه در دمای C°۱۴ متوقف می‌شود برگ‌ها بشدت به سرما حساس است خشک می‌شود. اگر میوه‌های کاملاً رسیده به سرمای ۳- تا ۴- درجه سانتی‌گراد مواجه شوند گیاهان خشک‌شده ولی آسیبی به این میوه‌ها وارد نمی‌شود.
این گیاه قادر است خشکی را تحمل کند در صورت خشکی‌های طولانی ریشه قادر به جذب رطوبت از اعماق خاک خواهد بود.
کدوی تخم کاغذی برای رویش به خاک خاصی نیاز ندارد ولی خاک‌هایی با بافت متوسط و غنی از مواد و عناصر غذایی، مناسب‌تر هستند. کشت این گیاه در مکان‌های سرد و خاک‌های اسیدی مناسب نیست همچنین در زمین‌هایی که سطح آب زیرزمینی آن بالاست نباید کشت شود. کدوی تخم کاغذی به اکثر علف‌کش‌ها حساس است.

ترکیبات شیمیایی کدو تخم کاغذی

این گیاه و روغن حاصل از آن به‌عنوان دارو یافت شده است. میزان روغن دانهٔ گیاه ۳۵ تا ۵۵ درصد است. مهم‌ترین اجزای این گیاه اسیدهای چرب به‌ویژه اسید لینولیک و اسید اوریک، استرول، عناصر کمیاب، ویتامین‌ها و کارتنوئیدها هستند. اسیدهای چرب در این روغن از انواع پالمتیک، استئاریک، اولئیک و لینولیک است که از بین آن‌ها اسید لینولیک ماسید اولئیک بیشترین درصد را به خود اختصاص می‌دهند، استرول‌ها بصورت آزاد و گلیکوزیدی در حدود ۱% کل روغن را شامل می‌شود.
تقاضای روزافزون مصرف فراورده‌های گیاهان دارویی از سوی مصرف‌کنندگان و صنایع دارویی کشور، توسعه کشت گیاهان دارویی را به‌ضرورت تبدیل نموده است. به‌طوری‌که طبق گزارش سازمان بهداشت جهانی ۸۰ درصد از مردم جهان از داروهای گیاهی استفاده می‌کنند و ۲۵ درصد داروهای نسخه شده در جهان از ترکیبات مستخرج از گیاهان می‌باشد.
در حال حاضر ۷۱ درصد از داروهای مصرفی آلمان، ۳۵ درصد سوئیس، ۲۵ درصد آمریکا و انگلیس، ۴۰ درصد ژاپن و بیش از ۵۰ درصد از داروهای مصرفی کشورهای چین و هند را گیاهان دارویی تشکیل می‌دهند و این آمار در ایران ۴ درصد می‌باشد که از ۳۰۰ قلم گیاه دارویی تولیدشده توسط ۳۵ شرکت داخلی به دست می‌آید.(کشت کدو تخمه کاغذی)
این تولیدات حداکثر از ۹۰ گونه گیاهی استخراج‌شده و ۶۰ قلم از داروهای تولیدی از مواد اولیه وارداتی تهیه می‌شود. در این میان گیاه کدو تخم کاغذی ازجمله گیاهانی است که به جهت داشتن مزایایی از قبیل متحمل به کم‌آبی، قابلیت کشت در خاک‌های آهکی، ارزش دارویی بالا و بالا بودن توجیه اقتصادی نسبت به سایر محصولات زراعی منطقه، در اولویت ترویج و توسعه قرارگرفته است. بر همین اساس در این مقاله علاوه بر موارد استفاده‌های دارویی و خصوصیات گیاه‌شناسی، دستورالعمل کاشت، داشت و برداشت این گیاه به‌طور مشروح آمده است.

معرفی بذر کدو تخم کاغذی

کدو تخم کاغذی بانام علمی Cucurbita pepo متعلق به تیره کدوییان است. واریته این گیاه Styriaca نام دارد و این گیاه را بانام Styrian pumpkin نیز می‌شناسند. این واریته از کدو گیاهی علفی و یک‌ساله است که از خصوصیات ظاهری آن به موارد زیر اشاره می‌کنیم.
ساقه‌های کرک دار و خزنده
ریشه محکم
برگ‌های پنج لبی
گله‌ای زردرنگ
همان‌طور که از نام این واریته از کدو برمی‌آید، این گیاه به‌واسطه تخم‌هایش معروف شده است. تخمه‌ای این گیاه پوشش و پوسته سختی ندارد. همین ویژگی سبب شده است که این گیاه را بانام کدو تخم کاغذی بشناسند. تخمه‌ای این کدو سرشار از روغن مفید است که از ویژگی‌های ممتاز این کدو به شمار می‌آید.(کشت کدو تخمه کاغذی)

نوع بذر کدو تخم کاغذی

بذر صیفی‌جات را به‌منظور افزایش عملکرد آن‌ها اصلاح می‌کنند. بذرهای ژنو تیپ از این دسته بذور هستند. این بذرها علاوه بر اینکه عملکرد فوق‌العاده‌ای از خود نشان می‌دهد، مقاومت بسیار بالایی نیز دارد. بذر این واریته از کدو نیز در دسته این بذور تقسیم‌بندی می‌شود.
به همین دلیل بذر این گیاه در برابر شرایط نامساعد و بیماری‌های مختلف مقاومت بسیاری دارد. تمامی این ویژگی‌ها در کنار یکدیگر منجر به محبوبیت این بذور شده است.

نحوه کاشت بذر کدو تخم کاغذی

این گیاه با دو روش مستقیم و با استفاده از سینی کشت کاشته می‌شود. به‌طورکلی بذر این گیاه را باید در عمق ۳ سانتی‌متری زمین قرار دهید. همچنین در هر حفره باید ۲ الی ۳ بذر را باهم بکارید. باگذشت ۱۰ الی ۱۴ هفته شاهد جوانه‌زنی این گیاه خواهید بود.
زمانی که بوته‌ها ۴ برگی شدند باید آن‌ها را تنک کنید. به‌این‌ترتیب تنها یک بوته قوی باقی خواهد ماند. در کاشت این گیاه باید به فواصل میان ردیف‌های کاشت و بوته‌ها توجه داشته باشید. به این منظور باید فاصله‌ای به‌اندازه ۷۵ سانتی‌متر بین گودال‌های کاشت و ۹۰ سانتی‌متر بین هر ردیف کاشت در نظر بگیرید.
درصورتی‌که شرایط برای این گیاه ایده ال باشد، بعد از دو ماه میوه‌های شما قابل‌برداشت خواهد بود. به‌منظور تأمین شرایط لازم برای کاشت بذر کدو تخم کاغذی باید موارد زیر را به یاد داشته باشید:
دما: دمای ۱۲ درجه سانتی‌گراد بهترین دما برای کاشت این گیاه محسوب می‌شود. اما برای رویش این کدو باید دمای ۲۵ تا ۳۵ درجه را فراهم کنید.
خاک: کدو تخم کاغذی در خاک‌هایی با بافت متوسط و غنی از مواد غذایی به‌خوبی رشد می‌کند.
آبیاری: قبل از اینکه دوره گلدهی این گیاه آغاز شود، باید هر ۱۰ روز یک‌بار گیاه را آبیاری کنید. اما پس از شروع گلدهی این زمان به ۶ روز یک‌بار کاهش می‌یابد.
نور: کدو تخم کاغذی گیاهی آفتاب دوست است که باید در مکانی با نور کامل کاشته شود.

زمان مناسب کاشت بذر کدو تخم کاغذی

کدو تخم کاغذی از گیاهان بهار کاشت به شمار می‌آید. بذر این واریته از کدو را باید بعد از رفع خطر سرمای بهاره در زمین بکارید. اوایل فروردین‌ماه الی نیمه اول اردیبهشت‌ماه زمان مناسبی برای کاشت این گیاه به‌حساب می‌آید. این گیاه از اواسط مردادماه میوه می‌دهد.

نحوه تشخیص بذر کدو تخم کاغذی مرغوب

اگر تجربه کشاورزی در سطح وسیع داشته باشید، از اهمیت کیفیت بذرها باخبر هستید. بذرهای مرغوب ضامن برداشت محصولاتی باکیفیت هستند. بنابراین برای اینکه حاصل تلاش و زحمات خود را برداشت کنید، باید بذر کدو تخم کاغذی مرغوب تهیه کنید. به همین منظور باید چند نکته را به خاطر بسپارید.(کشت کدو تخمه کاغذی)

در ابتدای امر توصیه می‌کنیم که بذر موردنظر را از فروشگاه‌های معتبر تهیه کنید. سپس قوه نامیه و خلوص فیزیکی بذرها را بسنجید. قوه نامیه بذرهای مرغوب بیش از ۸۰ درصد است. علاوه بر این در توده بذری موردنظر شما نباید هیچ‌گونه مواد اضافی دیده شود. مواد اضافی شامل عناصر بی‌اثر و بذر سایر گیاهان می‌شود. توجه به‌اندازه و وزن بذرها نیز اهمیت دارد.
بذرهای مرغوب همگی در یک اندازه و یک وزن هستند. با به خاطر سپردن این نکات بذرهای باکیفیتی تهیه خواهید کرد.

گیاه‌شناسی

کدو تخم کاغذی (Cucurbita pepo) گیاهی علفی، یک‌ساله و متعلق به خانواده کدوئیان (Cucurbitaceae) می‌باشد. محققان معتقدند که این گیاه ۵۰ سال پیش‌براثر یک جهش اتفاقی به وجود آمده است. این گیاه در مناطق گرمسیر و نیمه گرمسیر جهان می‌روید و منشأ آن اروپا و مناطق گرمسیر آمریکا گزارش‌شده است.(کشت کدو تخمه کاغذی)
این گیاه دارای ریشه‌ای اصلی و محکم، ساقه کرکدار و توخالی و عادت رشدی خزنده می‌باشد. ارتفاع ۲ تا ۳ متر متفاوت می‌باشد. روی ساقه پیچک‌ها یا قلاب‌هایی به وجود می‌آید. این گیاه بسته به رقم و شرایط اقلیمی محل رویش بین ۵ که سبب اتصال گیاه به قیم می‌شود.
برگ‌ها درشت و به رنگ سبز روشن و پنج لوبی هستند که توسط دم برگ طویل و کرک داری به طول ۲۵ تا ۳۰ سانتیمتر به ساقه متصل می‌شوند. این گیاه یک‌پایه است ولی گله‌ای نر جدا از گله‌ای ماده روی گیاه قرار می‌گیرند. گل‌ها نیز زردرنگ و پنج لبی است. گله‌ای ماده کوتاه‌تر از گله‌ای نر هستند و ابتدا گله‌ای نر به‌صورت دسته‌ای و سپس گله‌ای ماده به‌طور جدا از هم ظاهر می‌شوند.
میوه گوشدار، درشت، کروی شکل و یا کم‌وبیش کشیده است. شکل میوه از اختصاصات گونه‌ای محسوب می‌شود. میوه‌های رسیده به رنگ زرد یا سبز مایل به زرد هستند. داخل هر میوه ۴۰۰ الی ۵۰۰ عدد دانه وجود دارد.
رنگ‌دانه سبز تیره یا سبز زیتونی است. طول دانه ۱۵ الی ۲۰ و عرض آن ۸ تا ۱۰ و ضخامت ۲ تا ۳ میلی‌متر است. رنگ‌دانه سبز تیره یا زیتونی می‌باشد و اطراف دانه را پوشش شفاف و ظریفی احاطه می‌کند. دانه حاوی ۴۰ تا ۶۰ درصد روغن می‌باشد. دوره رویش این گیاه متفاوت است و به رقم و شرایط اقلیمی محل رویش گیاه بستگی دارد و بین ۱۲۰ تا ۱۴۰ روز متغیر می‌باشد.

اکولوژی کدو تخم کاغذی

کدوی تخم کاغذی گیاهی روزبلند است. این گیاه در طول رویش به نور و درجه حرارت زیاد نیاز دارد. بذرها در دمای ۱۲ درجه سانتی‌گراد جوانه می‌زنند ولی دمای مطلوب برای رویش دانه ۲۵ تا ۳۰ درجه سانتی‌گراد است رویش این گیاه در دمای کمتر از ۱۴ درجه سانتی‌گراد متوقف می‌شود. پیکر رویشی این گیاه به سرما بسیار حساس می‌باشد.(کشت کدو تخمه کاغذی)
این گیاه قادر است خشکی را تحمل کند و در صورت خشکی‌های طولانی ریشه قادر به جذب رطوبت از اعماق خاک خواهد بود. کدوی تخم کاغذی برای رویش به خاک خاصی نیاز ندارد ولی خاک‌هایی با بافت متوسط و غنی از مواد و عناصر غذایی، مناسب‌تر هستند.
زمین‌های حاوی آهک زمین‌های مناسبی برای کشت این گیاه هستند. خاک‌های اسیدی و شرایط غرقابی برای کشت کدو تخم کاغذی مناسب نیستند. توصیه می‌شود این گیاه در خاک‌های قلیایی کشت شود. همچنین در زمین‌هایی که سطح آب زیرزمینی آن‌ها بالا است نباید کشت شود. کدوی تخم کاغذی به اکثر علف‌کش‌ها حساس است.

عملیات زراعی

کاشت کدو تخم کاغذی

آماده‌سازی زمین: کودهای حیوانی نقش عمده‌ای در افزایش عملکرد این گیاه دارند. ازاین‌رو توصیه می‌شود ۴۰-۳۰ تن کود حیوانی کاملاً پوسیده را در فصل پاییز قبل از کاشت به زمین اضافه کرد.۸۰-۶۰ کیلوگرم ازت، ۱۵۰-۱۲۰ کیلوگرم اکسید فسفر، ۱۲۰-۱۰۰ کیلوگرم اکسید پتاس در هکتار و در فصل پاییز نقش عمده‌ای در افزایش عملکرد دارد.
در صورت کاهش ازت خاک توصیه می‌شود ۵۰-۴۰ کیلوگرم در هکتار ازت در بهار به خاک افزوده شود. به‌طورکلی این گیاه نیاز غذایی بالایی دارد درحالی‌که نیاز آبی آن کم می‌باشد.
پس از افزودن کود دامی در پاییز اقدام به شخم عمیق نموده و سپس نسبت به توزیع نهاده‌های شیمیایی اقدام می‌گردد. پس‌ازآن به‌منظور خرد کردن و پوشش نهاده اقدام به دیسک نموده و عملیات تسطیح انجام می‌گیرد. زمان کاشت، با توجه به آمار هواشناسی هر شهرستان هم‌زمان با کشت خیار و کدو در منطقه می‌باشد (خطر سرمازدگی بهاره برای این محصول وجود دارد) هنگامی‌که دمای خاک بیش از ۱۲ درجه سانتی‌گراد باشد، می‌توان به کاشت کدوی تخم کاغذی اقدام نمود.
چون این گیاه به سرما بسیار حساس است، ازاین‌رو بهتر است کشت آن با تأخیر انجام شود. زمان مناسب برای کاشت کدوی تخم کاغذی اوایل اردیبهشت‌ماه است. تأخیر در کاشت مناسب نیست و در کاهش محصول نقش عمده‌ای دارد. کشت بذر روی داغاب انجام می‌گیرد و برای کشت بذر در هر چاله تعداد ۳-۲ عدد بذر را در ۵-۳ سانتی‌متر قرار می‌دهند.
لازم به ذکر است که عمق جوی بین ردیف‌ها معادل ۳۰-۲۰ سانتی‌متر مناسب است. پس از سبز شدن، بوته‌های ضعیف را تنک کرده و یک بوته قوی باقی می‌ماند.
دانه‌های کدوی تخم کاغذی فاقد پوشش است و به‌سرعت توسط عوامل بیماری‌زای قارچی آلوده می‌شود، لذا بذرها را باید با قارچ‌کش‌های مناسب ضدعفونی کرد. قراردادن بذور به مدت ۲۴ ساعت در آب موجب تسهیل در جوانه‌زنی می‌گردد.

تراکم کشت بوته کدوی تخم کاغذی

تراکم کشت بوته کدوی تخم کاغذی می‌تواند بر تولید میوه و عملکرد بذر آن از طریق رقابت بین بوته‌ها برای جذب آب و عناصر غذایی تأثیر بگذارد و در اثر این تأثیرات وان تراکم مطلوب را مورد ارزیابی قرارداد تا ازلحاظ اقتصادی برای کشاورزان به‌صرفه باشد بذرها باید در ردیف‌هایی به فاصلهٔ ۱۲۰ تا ۱۵۰ سانتی‌متر کشت شوند و فاصلهٔ دو بوته روی ردیف ۴۰ تا ۵۰ سانتی‌متر مناسب است.(کشت کدو تخمه کاغذی)
همچنین تراکم مناسب کاشت، ۱۸ تا ۲۰ هزار بوته در هکتار و میزان بذر موردنیاز برای هر هکتار زمین ۶ تا ۹ کیلوگرم می‌باشد. چنانچه بذور پس از قرار گرفتن در آب جوانه‌زده باشند لازم است در هنگام کشت مواظبت به‌منظور جلوگیری از آسیب جوانه صورت پذیرد. بهتر است هنگام کشت این محصول دقت شود تا حد امکان تا شعاع ۸۰۰ متری هیچ‌گونه گیاهی از خانواده کدوئیان و همچنین آفتابگردان کشت نگردد.

تناوب کاشت

این گیاه را می‌توان با غلات به‌تناوب کشت کرد. تناوب کشت آن با هندوانه، خربزه و خیار مناسب نیست. کدوی تخم کاغذی نسبت به کشت مداوم در یک زمین حساس است و تکرار کشت آن در یک زمین پس از ۴ تا ۵ سال امکان‌پذیر است. کدو تخم کاغذی در تناوب بعد از کود سبز و یا استفاده از کمپوست، بهترین عملکرد را دارام ی باشد. به‌طورکلی عملکرد با سطوح بالای فسفر و برافزایش و با سطوح بالای نیتروژن کاهش می‌یابد.

داشت

ساقه کدو تخم کاغذی خزنده است و علف‌های هرز می‌توانند بر آن‌ها غلبه کنند، ازاین‌رو مبارزه با علف‌های هرز حائز اهمیت می‌باشند. ازاین‌رو تا قبل از بسته شدن ردیف‌ها براثر رویش گیاهان، باید ۱ تا ۲ بار به وجین مکانیکی علف‌های هرز اقدام نمود. می‌توان ۷ تا ۸ روز قبل از کشت از علف‌کش فلوبالکس به مقدار ۸ لیتر در هکتار استفاده کرد.
همچنین پس از کاشت و قبل از رویش بذر، اگر خاک سبک باشد از علف‌کش دوآل به مقدار ۲ لیتر در هکتار و چنانچه خاک سنگین باشد از مخلوط دوآل و مالوران از هر کدام به مقدار ۲ تا ۵/۲ کیلوگرم در هکتار می‌توان استفاده نمود. آبیاری پس از کشت دارای اهمیت خاصی است. چنانچه هوا خشک باشد گیاهان را ۵۰ تا ۶۰ میلی‌متر باید. آبیاری کرد. آبیاری نامناسب و فراوان سبب گسترش بیماری‌های قارچی می‌شود.
ازآنجاکه گله‌ای نر جدا از گله‌ای ماده قرار دارند و گرده‌ها سنگین و چسبنده هستند و به‌سادگی انتقال نمی‌یابند. به‌منظور گرده‌افشانی رضایت‌بخش، گله‌ای نر و ماده باید در یک روز بازشوند و با توجه به این‌که عامل گرده‌افشانی زنبورعسل و سایر زنبورهای دیگر هستند.
آبیاری این گیاه در مراحل اولیه رشد هر سه تا چهار روز یک‌بار و بعد از استقرار گیاه بسته به شرایط منطقه متغیر است. کودهای حیوانی نقش عمده‌ای در افزایش عملکرد این گیاه دارند. ازاین‌رو توصیه می‌شود ۴۰-۳۰ تن در هکتار کود حیوانی کاملاً پوسیده را در فصل پاییز قبل از کاشت به زمین اضافه کرد.
افزودن ۸۰-۶۰ کیلوگرم ازت و ۱۵۰-۱۲۰ کیلوگرم اکسید فسفر و ۱۲۰-۱۰۰ کیلوگرم اکسید پتاس در هکتار و در فصل پاییز نقش عمده‌ای در افزایش عملکرد دارد. در صورت کاهش ازت خاک توصیه می‌شود ۵۰-۴۰ کیلوگرم در هکتار ازت در بهار به خاک افزوده شود. به‌طورکلی این گیاه نیاز غذایی بالایی دارد درحالی‌که نیاز آبی آن کم می‌باشد.(کشت کدو تخمه کاغذی)
توصیه می‌شود در مزرعه به ازای هر ۱۰ هکتار ۲ تا ۳ کندوی زنبورعسل جهت تسریع گرده‌افشانی قرار گیرد. این گیاه به‌سرعت به بیماری‌های ویروسی مبتلا می‌شود، ازاین‌رو مبارزه با آفات ناقل ویروس و همچنین خارج کردن و سوزاندن بوته‌های آلوده به ویروس نقش مهمی در کنترل آن دارد. به‌طورکلی نکات زیر در انجام عملیات داشت کدو تخم کاغذی دارای اهمیت می‌باشد.
وجین علف‌های هرز تا قبل از بسته شدن فاصله بین ردیف‌ها
آبیاری این گیاه در مراحل اولیه رشد هر سه تا چهار روز یک‌بار و بعد از استقرار گیاه بسته به شرایط منطقه متغیر است.
بکار گیری کندوی زنبورعسل جهت تسریع در گرده‌افشانی نقش مؤثری در عملکرد داشته و الزامی است.
در صورت مشاهده بوته‌های مبتلابه بیماری‌های ویروسی انهدام و یا سوزاندن آن‌ها الزامی است.
جهت دادن به بوته روی پشته به‌منظور قرارگیری مناسب گله‌ای نر و ماده در کنار یکدیگر.
هرس انتهای ساقه اصلی گیاه باعث افزایش تعداد دانه در میوه و افزایش وزن‌تر و خشک دانه می‌شود، لذا بدین منظور بعد از برگ ششم (برگ حقیقی) در هر بوته قسمت انتهای ساقه اصلی را قطع می‌کنیم تا تعداد ساقه‌های فرعی در بوته افزایش یابد.
به‌منظور دستیابی به تعداد مناسب گل نر در سطح مزرعه باید ۵ بوته در طول ردیف را هرس کرده و بوته ششم را هرس نکنیم.

برداشت

زمان برداشت محصول کدو تخم کاغذی به شرایط اقلیمی محل رویش گیاه بستگی دارد. میوه‌ها از اواسط شهریور به‌تدریج می‌رسند و اواخر شهریور تا مهر زمان مناسبی برای برداشت میوه‌ها می‌باشد. با رسیدن میوه‌ها برگ‌ها و ساقه‌ها خشک می‌شوند. هنگامی‌که ۷۰ تا ۷۵ درصد میوه‌ها رسیدند و زردرنگ شدند و برگ‌ها شروع به خشک شدن کردند، اقدام به جمع‌آوری میوه‌هایی کنند.
در این صورت میوه‌ها را از نقاط مختلف زمین برداشت کرده و در یک نقطه جمع می‌کنند و پس از شکستن میوه‌ها دانه‌های داخل آن را خارج می‌کنند. در حال حاضر برای خارج کردن دانه‌ها ماشین‌های مخصوصی طراحی و ساخته‌شده است. امروزه انواع ماشی ن آلات اتوماتیک و غیر اتوماتیک برداشت کدو در بازار موجود می‌باشند.
در ماشین‌های اتوماتیک، برداشت، جداسازی تخم، دپو و تخلیه کدو به‌صورت اتوماتیک صورت می‌گیرد. عملکرد بذر متفاوت و بسته به شرایط اقلیمی به‌خصوص وضعیت خاک دارد. متوسط وزن میوه کدو ۶ کیلوگرم می‌باشد. از هر هکتار زمین کشت‌شده معمولاٌ ۸۰ تا ۱۵۰ تن میوهٔ کدو تخم کاغذی به دست می‌آید که از این مقدار کدو ۱ تا ۱/۵ تن دانه خشک حاصل می شود.

عملکرد کدو تخم کاغذی

عملکرد بذر متفاوت و بسته به شرایط اقلیمی به‌خصوص وضعیت خاک دارد. متوسط وزن میوه کدو ۶ کیلوگرم می‌باشد. از هر هکتار زمین کشت‌شده معمولاً ۸۰ تا ۱۵۰ تن میوهٔ کدو تخم کاغذی به دست می‌آید که از این مقدار کدو، ۰.۹ تا ۱.۵ تن دانه در هکتار استحصال می‌شود.
در برخی منابع ۰.۵ تا ۱.۴ تن دانه در هکتار گزارش‌شده است. اصلاح گران به دنبال تولید ارقامی با میوه کوچک‌تر و دانه بیشتر، ارقام زودرس با رسیدگی یکنواخت هستند.

انبارداری کدو تخم کاغذی

پس از خارج کردن دانه‌ها، آن‌ها را باید خشک کرد. دمای مناسب برای خشک‌کردن دانه ۳۰ تا ۳۵ درجه سانتی‌گراد و رطوبت مجاز دردانه‌های خشک‌شده ۱۲ درصد است. نیاز است هر ۱۰-۸ ساعت یکبار دانه هازیر و رو شوند. دانه‌های خشک‌شده را باید در کیسه‌های ۵۰- ۴۰ کیلوگرمی بسته‌بندی و در مکان خشک نگه‌داری می‌کنند.

ترکیب شیمیایی دانه

کدو تخم کاغذی علاوه بر مصارف غذایی، به‌عنوان دارو نیز مورداستفاده قرار می‌گیرد. میزان روغن دانه آن ۳۰ تا ۵۰ درصد است. مهم‌ترین اجزای این گیاه اسیدهای چرب ب ه ویژه اسید لینولئیک و اسید اورئیک، استرول، ویتامین‌ها، کارتنوئیدها و عناصر کمیاب ازجمله روی، سلنیوم و پتاسیم می‌باشند. اسیدهای چرب در این روغن از انواع پالمتیک، استئاریک، اولئیک و لینولئیک می‌باشند که از بین آن‌ها اسید لینولئیک ماسید اولئیک بیشترین درصد را به خود اختصاص می‌دهند.
استرول‌ها به‌صورت آزاد و گلیکوزیدی در حدود ۱% کل روغن را شامل می‌شوند. ویتامین‌ها حدود ۳% روغن را در شامل می‌شوند و بیشترین مقدار را گاماتوکوفرول تشکیل می‌دهد. به‌طورکلی از مهم‌ترین مواد مؤثره موجود دردانه کدو تخم کاغذی می‌توان به پروتوکلروفیل، فیتوسترول، ویتامین ای و اسیدهای چرب به ویژه اسید لینولئیک تشکیل می‌دهد.(کشت کدو تخمه کاغذی)

مصارف دارویی کدو تخم کاغذی

اولین بار در بین سال‌های ۱۹۳۶- ۱۸۶۳ از دانه‌های این گیاه به‌عنوان یک داروی سمی در درمان انگل‌های روده‌ای (کرم نواری و کرم‌های گرد) استفاده می‌شد. بعدها با پیشرفت علوم پزشکی و شناخت بیشتر خواص درمانی کدو تخم کاغذی، از آن در درمان مشکلات دستگاه ادراری، شب‌ادراری در کودکان، التهاب و سنگ‌های مثانه استفاده کردند.
بعدها با شناسایی اثر درمانی این گیاه در درمان هیپرپلازی خوش خبم پروستات اهمیت و لزوم تحقیق و بررسی پیرامون این گیاه بیش‌ازپیش آشکار شد و در این راستا کشورهای مختلف دنیا گام‌های بلندی را در تولید محصولات دارویی گوناگون از آن برداشتند، به‌طوری‌که در حال حاضر در کشورهایی مثل آلمان و اتریش ۶۰% بیماران مبتلابه هیپرپلازی خوش خبم پروستات با تجویز گیاهی به ویژه کدو تخم کاغذی درمان می‌شوند.
مغز دانه کدو تخم کاغذی اثر دفع کرم دارد و از محاسن آن این است که سمی نیست و می‌تواند در دفع کرم اطفال مورداستفاده قرار گیرد. قسمت گوشت دار کدو اثر ملین، مدر و مغذی، نرم‌کننده، دفع یبوست و دفع سوءهاضمه دارد. برای مبتلایان به مرض قند نیز غذای مناسبی است. امولسیون حاصل از بخش له‌شده مغز دانه در آب و یا شیر اثر آرام‌بخش دارد و در کاهش بی‌خوابی و تسکین درد ناشی از التهاب مجاری ادراری مؤثر واقع می‌شود.

آفات کدو تخم کاغذی

شب‌پره‌های زمستانه (کرم‌های طوقه بر)

به‌عنوان یک آفت مهم در مرحله جوانه‌زنی گیاهان مختلف ازجمله کدو تخم کاغذی مطرح است. این آفت از برگ، ساقه و طوقه گیاهان مختلف تغذیه می‌کند.
روش کنترل
الف) زراعی: وجود علف هرز باعث پایداری آفت می‌شود. پس در سال آیش و قبل از سبز شدن گیاه اصلی بایستی نسبت به کنترل علف‌های هرز اقدام شود.
ب) بیولوژیکی: بین دشمنان طبیعی از. Eucelatoria armigera، Mteorus laphygam vieerecke از کارایی بیشتری برخوردار است.
ج) شیمیایی: گرانول ۱۰%، دیازینون به میزان ۱۰ کیلوگرم در هکتار می‌تواند در سطح خاک در کنار طوقه گیاهان میزبان استفاده گردد.

سرخوطی جالیز

در مرحله تخم‌ریزی ۱۰۰% میوه‌های آلوده فاسد شده و از بین می‌رود و حتی قسمتی از بوته یا شاخه فرعی نیز از بوته اصلی جدا شده و خشک می‌شود.
روش‌های کنترل
الف) زراعی: دادن یخ آب زمستانه، جمع‌آوری بقایای جالیز در مزرعه، معلق نگه‌داشتن میوه‌های کوچک، از بین بردن علف‌های هرز، کشت روی پشته‌ها در کاهش جمعیت آفت مؤثر است.
ب) شیمیایی: دو بار سم‌پاشی با سم داروین و دیگرکس ۸۰% به میزان یک کیلوگرم در هکتار علیه این آفت توصیه می‌شود.
نوبت اول موقعی که میوه به‌اندازه فندق است، و نوبت دوم موقعی که قطر میوه ۵ تا ۸ سانتی‌متر می‌باشد.

شته جالیز

شروع فعالیت شته با ظهور برگ‌های اصلی گیاه کدو هم‌زمانی دارد در این موقع بوته‌های آلوده به شته تنها در حاشیه مزرعه دیده می‌شود. ولی به‌تدریج آلودگی به تمام سطح مزرعه گسترش پیدا می‌کند.
روش‌های کنترل
الف) شیمیایی: از چند سم شته کش شامل د.د.واپ (۵/۱ در هزار)، پریمور (۵/۰ در هزار) و مالاتیون (۲ در هزار) علیه این شته استفاده می‌شود. حشره‌کش‌هایی مثل کرنتون و پریمور بیش از د.د. واپ و مالایتون روی شته مؤثر می‌باشد.
ب) دشمنان طبیعی: چهار گونه کفشدوزک، دو گونه سن شکارگر، یا زنبور پارازیتویید.
ج) تلفیقی: با تلفیق سم هپتنفوس (هوستاکوئیک) و پالتویی سبز می‌توان کنترل قابل قبولی روی جمعیت آفت ایجاد نمود.

آبدزدک

انتشار: آبدزدک آفتی پلی فاژی است که در ریشه و طوقه حمله می‌نماید. خسارت این آفت به دو صورت انجام‌پذیر می‌باشد: با جویدن و قطع ریشه و طوقه گیاه کدو باعث مرگ آن می‌شود. ایجاد کانال‌هایی در زمین و جابجا کردن خاک اطراف ریشه‌ها موجب عدم تماس کامل آن‌ها با خاک می‌گردد. میزان خسارت آبدزدک در اراضی سبک و شنی و یا هوموسی که دارای رطوبت یکنواختی باشند بیش از اراضی سنگین و رسی است.
روش‌های کنترل
الف) زراعی: شخم زدن زمین برای از بین بردن تخمه‌ای آفت که در لانه‌ها گذارده شده مؤثر می‌باشد. غرقاب نمودن زمین که موجب می‌شود پوره‌ها تونل‌های زیرزمینی خود را ترک کرده و بیرون بیایند و سپس می‌توان نسبت به انهدام آن اقدام کرد.
ب) مکانیکی: نسب تله تشتکی: در این روش از فرمالین در تشتک سفید لعابی ریخته با حفر گودالی به‌اندازه ارتفاع ظرف در کف زمین، تشتک حاوی فرمالین را در آن می‌گذاریم. بعد از یک شبانه‌روز، مراحل مختلف زیستی آبدزک در تله می‌افتد. در مزارع آلوده در اوایل پاییز گودال‌هایی به عمق ۲۰ الی ۳۰ سانتیمتر کنده و درون آن را با پهِن پر می‌کنند تا ارتفاع پهِن ۱۰ سانتیمتر بالاتر از سطح خاک قرار گیرد. پوره‌های آبدزدک برای زمستان گذرانی به زیر لایهٔ پِهِن تجمع پیدا می‌کند سپس در اواخر زمستان این پهن‌ها را بیرون ریخته و پوره‌های آبدزک را جمع کرده واز بین می‌برند در صورت امکان می‌توان این دام را در مزرعه به‌صورت نوارهایی به عمق ۲۰ الی ۳۰ سانتیمتر ایجاد کرده و پهِن ریزی نمود.(کشت کدو تخمه کاغذی)
ج) شیمیایی: در این روش می‌توان طعمه مسموم را پس از آبیاری مزرعه کنار بوته‌های کدو ریخته تا حشرات کامل به‌ناچار پناهگاه خود را ترک کرده و به سطح مزرعه می‌آیند تا از آن تغذیه کنند. برای تهیه طعمه مسموم می‌توان از سموم مختلف نظیر کارباریل یا سوین ۸۵% و داروین بهره‌گیری نمود. می‌توان از سموم دیگر مثل گرانول شامل دیازیتون ۱۰% به میزان ۱۵ کیلوگرم در هکتار، دورسبان ۵/۰ به میزان ۲۰ کیلوگرم در هکتار و یا فورادال گرانول ۳۵ به میزان ۲۰ کیلوگرم در هکتار بهره‌گیری کرد.

بیماری‌ها

کدو تخم کاغذی به‌سرعت به بیماری‌های ویروسی مبتلا می‌شود مبارزه با ناقلین ویروس و همچنین سوزاندن بوته‌های آلوده به ویروس نقش مهمی در کنترل آن دارد. از بیماری‌های خطرناک کدوی تخم کاغذی می‌توان سفیدک سطحی و دروغی را نام برد که برای مبارزه با سفیدک سطحی که در آن سطح برگ از پوشش سفیدرنگ متمایل به خاکستری پوشیده می‌شود از سموم کاراتان، آتوگان و پودرهای گوگرد وتابل به نسبت ۳ تا ۵ هزار و معمولاٌ با ۲ تا ۳ بار تکرار استفاده نمود.
برای مبارزه با سفیدک دروغی که در آن سطح برگ لکه‌های زرد یا سفیدرنگ ظاهر می‌شود که در پشت این لکه‌ها پوشش قارچی به رنگ سفید متمایل به خاکستری مشاهده می‌شود از قارچ‌کش‌های دی‌تان، کوپردسان سوپرد، زینب، مانکوزب و ارتسید استفاده می‌شود. بوته میری باعث مرگ ناگهانی و از بین رفتن سریع بوته‌ها می‌گردد که از قارچ‌کش‌های سوزان یا تیرام استفاده می‌شود. سفیدک سطحی (پرونوسپورا) و سفیدک دروغی (اریزیف) از بیماری‌های شایع این گیاه هستند. برای مبارزه با این بیماری‌ها زمانی که گیاهان ۶-۴ برگی هستند کار مبارزه را شروعمی کنند. سم دینوکاپ از سموم مناسب مبارزه این بیماری‌ها است. سموم سولفورِ نیز جهت مبارزه با سفیدک سطحی مناسب می‌باشند.

پیش بینی وضعیت سرمایه گذاری کشت کدو تخمه کاغذی

میزان تولید : ۷.۵ تن
نرخ برابری دلار : ۳۰۰۰۰ تومان
سطح زیر کشت : ۵ هکتار
تعداد نیروی انسانی مورد نیاز : ۲ نفر
میزان سرمایه گذاری ثابت : ۵۵ میلیون تومان (بدون احتساب هزینه زمین)
نرخ بازده داخلی در سال مبنا : ۶۵ درصد
عملکرد کدو تخمه کاغذی : ۱.۵ تن در هکتار
درآمد مزرعه کشت کدو تخمه کاغذی در سال : ۵۶۰ میلیون تومان


درصورت تمایل به این مطلب امتیاز دهید: