طرح پرورش جلبک

بیشتر از ۴۰سال است که دنیا از انواع جلبک‌های دریایی به طرق مختلف استفاده می‌کند و برخی کشورها مانند چین، کره‌جنوبی، مالزی، اندونزی و هند حدود ۱۵۰ هزار تن از این محصول را تولید، مصرف و بخشی از آن را هم صادر می‌کنند. خواص متعدد جلبک‌ها موجب شده تا حدود ۴۰ تا ۵۰ نوع محصول با کاربری‌های مختلف در زمینه تولید مواد‌غذایی، آرایشی‌- بهداشتی، دارویی و کشاورزی، تصفیه آب، تامین علوفه و مکمل غذایی دام و شیلات و. . . به کار برده شود. ایران هم به‌عنوان یکی از کشورهای مصرف‌کننده این ماده چندکاره، سال‌هاست که به‌طور میانگین ده‌ها تن از این ماده را وارد کشور می‌کند و به مصرف می‌رساند.

معرفی اهمیت جلبک ها و آلگ ها در برنامه کاوشگر رادیو جوان

از طرفی برخی مطالعات و تحقیقات کارشناسان نشان می‌دهد که سواحل هرمزگان یکی از مناسب‌ترین مکان‌ها برای تولید و پرورش جلبک دریایی است و هرگونه سرمایه‌گذاری در این زمینه می‌تواند موجب اشتغال‌زایی و درآمدزایی به شکل ارزی برای کشور باشد. این در حالی است که از این ظرفیت تاکنون استفاده‌ای نشده و نبود اعتبار و مهم‌تر از آن دانش فنی لازم و عدم حمایت دولت، مهم‌ترین عامل فرصت‌سوزی در این زمینه عنوان می‌شود، همین عدم پیشقدم شدن از سوی دولت موجب شده تا بخش‌خصوصی هم حاضر به پذیرش ریسک‌های سرمایه‌گذاری برای اینچنین صنعت نوپایی نشود.
برخی از طرح‌ها در سطوح بسیار کوچک و به‌صورت آزمایشی اجرا شده و در همان مرحله هم باقی مانده‌اند، در واقع با توجه به تحقیقات صورت گرفته از سوی گروه سرمایه‌گذاری روزنامه فرصت امروز، میزان بهره‌گیری از پتانسیل پرورش جلبک در کشور با صفر برابری می‌کند و این همان بهانه شروع برای تهیه گزارش فوق از نظر بررسی پتانسیل‌های موجود و همچنین اخذ نظرات کارشناسان و مسئولان این حوزه است.
بطور کلی جلبک ها در روشهای بسیاری قابل کشت و بهره برداری میباشند که از این میان میتوان برخی از رایج ترین ها را نام برد :

پرورش جلبک بصورت استخرهای کوچک و بزرگ رو باز
پرورش جلبک بصورت سیستم های بسته ، که در واقع با هوای اطراف ارتباط مستقیم ندارند
پرورش جلبک بصورت هیبرید و یا ترکیبی
پرورش جلبکها بصورت نوع خاصی از تخمیر که نیازی به نور خورشید نداردهد
پرورش جلبک بصورت تلفیقی که میتواند مواد زائد را مثلا از آب جذب و آن تصفیه کند
پرورش و تولید بصورت روند سیستم دفع که بیشتر مناسب تبدیل به انرژی و سوخت جایگزین میباشد

طلسم تولید جلبک شکسته شد

به گفته مسئولان سازمان شیلات بالاخره بعد از گذشت سال‌ها یک سرمایه‌گذار خارجی که البته تجربه تولید جلبک را در خارج از مرزها داشته است موفق به دریافت مجوز از سوی سازمان شیلات و وزارت صنایع و ارگان‌های ذیربط برای احداث استخر دریایی شده است، شرکت دریاکاران قشم با مدیریت مسعود اصلی در حال تلاش برای به ثمر رساندن این سرمایه‌گذاری است تا پرورش گونه بومی جلبک قرمز گراسیلاریا را آغاز کند. البته به گفته مدیر این شرکت، سه سال است که هنوز موفق به تولید نشده‌اند و در تدارک کارهای اجرایی هستند و احتمالا در سال آینده به مرحله تولید می‌رسند.

آگار، کلید موفقیت

ما در ایران هم پتانسیل لازم و هم گونه مناسب برای پرورش را داریم، جالب‌تر اینکه مثلا در سال ۸۸ تقاضای بازار برای ۳۳تن جلبک خوراکی بوده است و این یعنی نیاز بالای صنایع ایرانی به جلبک، اما نباید فراموش کرد که ابتدای راه هستیم و این صنعت نوپا نیاز به توجه و حمایت دارد.
یکی از فرآورده‌هایی که می‌توان از جلبک‌ها به دست آورد، آگار است. آگار پلی ساکارید به‌دست آمده از برخی اعضای خانواده‌ جلبک‌های قرمز است که بیش از ۵۳‌درصد از آگار تولید شده در جهان از جلبک گراسیلاریا به‌دست می‌آید. از آگار به‌عنوان محیط کشت باکتری‌ها، مواد دندانپزشکی، داروهای ملین، تهیه قرص و کپسول، تهیه چسب و مواد آرایشی و ژل‌های الکترونیک استفاده می‌شود. خوب است بدانید که میانگین نیاز کشور به آگار استخراج شده از جلبک طی ۱۸ ماه گذشته حدود ۲۳میلیون دلار بوده است و این یعنی اگر ما بتوانیم با تولید جلبک از آن آگار به دست آوریم از خروج این ارزها از کشور جلوگیری می‌کنیم به علاوه امروزه قیمت هر کیلوی این محصول در دنیا نزدیک به ۱۸ دلار است که می‌تواند درآمدهای بسیاری در بحث صادرات برای کشور رقم بزند.
تولید جلبک و بحث فرآوری آن دو مقوله جداست که لازم است بدانید پروسه فرآوری جلبک حتی از تولید آن هم مهم‌تر و سودآورتر است، در واقع امروزه قیمت هر کیلو جلبک خشک در دنیا حدود ۶۰ سنت تا دوونیم دلار بسته به ژلاتین گیاهی جلبک است اما فرآورده‌های جلبک قیمت‌های بسیار بالاتری نسبت به این دارند، همچنین فرآورده‌ها متقاضیان بیشتری در دنیا دارند.

-وضعیت مصرف و بازار جلبک و فرآورده های جانبی

امروزه بهره برداری از جلبک ها در ابعاد صنعتی، کشاورزی، دارویی و غذایی ابعاد بسیار گسترده ای یافته و تکنولوژی مدرن برای تولید و بهره برداری از جلبک ها در کشور های صنعتی و پیشرفته جهان مورد استفاده قرار می گیرد. جلبکها از تواناترین گیاهان هستند آنها قادرند آب و هوا را پاک کنند، مرغها را چاق تر و سالم تر سازند، رنگ ماهیهای قرمز را قرمزتر کنند و از همه مهمتر انسان را سالم تر سازند. جلبکها قادرند انرژی آینده مورد نیاز بشر را تامین کنند. خوشبختانه در کشور ما نیز بر اثر شرایط جغرافیایی خاص، گسترش جلبک ها آن چنان است که بسیاری از گیاهان تولید کننده مواد اولیه دارویی را داریم و می توانیم با بهره گیری از آن ها از ورود این مواد از خارج جلوگیری کنیم. جلبک های دریایی در سواحل صخره ای جنوب کشور بخصوص سواحل استان سیستان و بلوچستان، هرمزگان و بوشهر به وفور یافت می شوند و اگر چه سابقه مطالعه در زمینه شناسایی جلبکهای دریایی در سواحل جنوبی به سال ۱۸۴۵ میلادی بر می گردد ولی تا کنون در این فعالیت ها کمتر به جنبه های تجاری و کسب ثروت توجه شده است. طی تحقیقات انجام شده بیش از ۲۵۰ گونه جلبکی در سواحل جنوب کشور شناسایی شده، که بسیاری از گونه ها دارای خواص کاربردی بوده و در سطح جهانی از آنها استفاده می شود ( سهرابی پور ۱۳۸۲). طبق نتایج، تعدادی از تحقیقات انجام گرفته، کیفیت برخی از مواد به دست آمده از جلبکهای سواحل جنوبی ایران حتی از فرآورده های به دست آمده از سایر کشورها هم بهتر بوده است. درسال ۱۳۷۱ یکصد و هشتاد تن اسیدآلژنیک و املاح و استرهای آن تحت عنوان قرص و گرد خمیر ویژه دهان و دندان جمعا حدود ۵ میلیون دلار واردات به کشور داشته ایم. در حالیکه با بهره گیری از منابع غنی در جهت پرورش جلبک ضمن صرفه جویی ارزی فراوان، گامهای بلندی در جهت خودکفایی کشور در این زمینه برداشته خواهد شد. در کشور ما نیز خوشبختانه در سال های اخیر کشت انبوه جلبکهای نیز مورد توجه قرار گرفته است. اخیراً (مرداد ماه ۱۳۸۲) یک مزرعه بزرگ کشت انبوه جلبکهای قرمز، قهوه ای و سبز در سواحل جنوبی ایران افتتاح گردید. با توجه به تحقیقات انجام شده در زمینه شناسایی و کاربرد جلبک های سواحل جنوبی کشور و با توجه به اثرات متعددی که استفاده از جلبکها دارند، لزوم توجه هر چه بیشتر به شناخت این ذخایر و قابلیت های کاربردی آنها مشخص شده و لازم است در مورد اثرات گونه های جلبکی سواحل جنوب کشور تحقیقات لازم صورت گرفته تا بر اساس آن بتوان به نحو مطلوب بهره برداری بهینه را از این منابع طبیعی ملی انجام داد.
در سال‌های گذشته بخش‌های خصوصی و دولتی به صورت پراکنده در زمینه تولید جلبک کار کرده‌اند، اما تا الان به تولید انبوه نرسیده‌ایم و ظرفیت فراوانی برای پیشرفت در این حوزه وجود دارد. کشورهایی نظیر بلژیک، پرتقال و هلند در حال تولید این نوع جلبک‌ها به مقدار فراوان هستند.

شرایط سرمایه‌گذاری در پرورش جلبک

مجموع مبلغ طرح برای تولید سالیانه ۵ تن پودر جلبک، ۷۵۰ میلیون تومان بوده است، با توجه به قیمت پایه جلبک که حدود ۴۰۰ هزارتومان بازای هر کیلوگرم است حتی در بدترین حالت یعنی اگر به قیمت ۴۰۰ هزارتومان هم این جلبک‌ها فروخته شود بعد از گذشت دو سال کل سرمایه بازگشت خواهد داشت.
مجموع گفته‌ها بیانگر این است که شرایط این کار برای سرمایه‌گذاران بالقوه کاملا مهیاست، تنها نیاز به یک نیروی فنی مناسب و سرمایه کافی دارد تا بتوان هم پاسخگوی نیاز داخلی به این محصول باشیم و هم در عرصه بین‌المللی صادرات مناسبی با ارزآوری معقول داشته باشیم.
البته ارزش فرآوری محصول خیلی بالاست و بعد از فرآوری، قیمت آن و همچنین سود حاصله بسیار افزایش می‌یابد.
مبانی محاسبات احداث مزرعه پرورش جلبک در جدول زیر آمده است :

جهت دانلود دستورالعمل تولید جلبک اینجا کلیک کنید

خلاصه بررسی اقتصادی طرح پرورش جلبک و تولید پودر جلبک

ظرفیت تولید سالیانه : ۵۰۰۰ کیلوگرم
نرخ برابری دلار : ۲۷۰۰۰ تومان
مساحت زمین موردنیاز : ۲۰۰۰ مترمربع
زیربنای ساختمان ها : ۳۰۰ مترمربع
تعداد نیروی انسانی مورد نیاز : ۳ نفر
میزان سرمایه گذاری ثابت : ۱.۵ میلیارد تومان
ارزش ماشین آلات و تجهیزات : ۴۵۰ میلیون تومان
نرخ بازده داخلی : ۴۶ درصد

درصورت تمایل به این مطلب امتیاز دهید: