بررسی ماشینآلات در فرآیند تهیه طرح توجیهی فنی اقتصادی
بانک‌ها و نهادهای ارزیابی طرح‌ها، طرح‌های توجیهی فنی اقتصادی را از بعد فنی بررسی و ارزیابی می‌کنند. در بخش مطالعات فنی بررسی تکنولوژی، فرآیند تولید، میزان ضایعات، دسترسی به مواد اولیه، مصرف انرژی و ماشینآلات تولید بررسی می‌شود.
ماشینآلات تولید در فرآیند بررسی فنی طرح توجیهی فنی اقتصادی از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است چرا که بقیه موارد ذکر شده در عمل به ماشینآلات و مقایسه ماشینآلات گره خورده است از این رو نکاتی در باب بررسی ماشینآلات در فرآیند ارزیابی طرح‌های توجیهی فنی اقتصادی ارائه می‌گردد.
عمده‌ترین بخش یک طرح تولیدی، انتخاب ماشینآلات با توجه به نوع صنعت و خصوصیات آن، فن‌آوری ساخت، ظرفیت تولید و خرید و نصب و راه‌اندازی آنها است. بطور معمول خرید ماشینآلات از طریق اخذ پروفرما و پیشنهاد قیمت همراه با بررسی دقیق موارد فنی و ساخت انجام می‌شود.
متناسب با نوع طرح موارد زیر مد نظر قرار می‌گیرند
-نام، نوع و مدل کلیه ماشینآلات
-ظرفیت هر یک از آنها
-کشور سازنده، کارخانه سازنده
– بررسی توانمندی ساخت، خدمات مهندسی و فنی سازندگان یا فروشندگان، امکان ساخت در داخل کشور و ارائه سابقه سازنده
یا سازندگان در این زمینه
-چنانچه سازندگان یا فروشندگان ماشینآلات تولیدی متعدد باشند بایستی مسئولیت هر یک از سازندگان یا فروشندگان سازنده یا فروشنده‌ای که مسئولیت کل کار را بر عهده دارد بررسی شود و توسط سایر سازندگان یا فروشندگان تأیید گردد.
– خدمات پس از فروش سازندگان و فروشندگان مانند تأمین قطعات یدکی
-بررسی کامل بودن خط تولید، توازن و هماهنگی واحدهای مختلف از نظر انتخاب ظرفیت سیستم تولید، ترکیب محصول و انتخاب ماشینآلات و….
-محل نصب ماشینآلات در سالن تولید (لی‌اوت ماشینآلات)
– سابقه کار این نوع ماشینآلات در واحدهای مشابه
-ارائه حداقل دو پروفرمای مقایسه‌ای با مشخصات فنی یکسان با پروفرمای اصلی
-دلایل انتخاب ماشینآلات مورد نظر
-ذکر نام، آدرس پستی، آدرس وب سایت و پست الکترونیکی نمایندگان فروشنده ماشینآلات در پروفرمای اصلی و پروفرمای مقایسه‌ای، در ایران
-تحلیل ماهیت فروشنده ماشین یا ماشینآلات در مقام سازنده، تامین‌کننده و یا واسطه خرید
علاوه بر تعیین هزینه ماشینآلات برآورد هزینه‌های زیر به تفکیک ریالی و ارزی نیز ضروری است
– هزینه دانش فنی(Know How)
-هزینه خدمات مهندسی اعم از پایه و تفصیلی
-آموزش
-قطعات یدکی مورد نیاز
-حمل و نقل (داخلی و خارجی)
-بیمه حمل داخلی و خارجی
-کلیه هزینه‌های گمرکی با ذکر شماره تعرفه و میزان درصد حقوق گمرکی و سود بازرگانی
-ترخیص
-انبارداری
-نصب تست، راه‌اندازی و نظارت بر نصب
-گارانتی
نکته: پرداخت هرگونه پیش پرداخت بابت خریدهای خارجی قبل از گشایش اعتبار، از نظربانک غیر قابل قبول است.
نکته: لازم به توضیح است که تفکیک ماشینآلات ساخت داخل و خارج بر سهولت ارائه مطالب فوق خواهد افزود.
شرایط پروفرمای مورد قبول بانک
۱- پروفرما از سازندگان اصلی ماشینآلات اخذ شده باشد و نو بودن آنها مورد تأیید قرار گیرد. در صورتی‌که پروفرمای ارائه شده از شرکت خارجی باشد و از نمایندگی رسمی سازنده اصلی دریافت گردیده است، اسناد معتبر مبنی بر تأیید نمایندگی اخذ گردد.
۲-در صورتی‌که پروفرمای ارائه شده به منظور خرید یک خط تولید به صورت یکجا و از یک منبع واحد ( Traderیا Supplier) می‌باشد، رزومه، گردش مالی سالانه و سوابق اجرایی در داخل و خارج از ایران در طرح‌های مشابه آن منبع (تأمین کننده ماشینآلات) نیز اخذ گردد. در ضمن الزام است سازنده هر بخش از ماشینآلات مشخص شود و قیمت ماشینآلات خط تولید به صورت تفکیک شده معین گردد.
۳-در اخذ پروفرما تا حد امکان، حداکثر زمان اعتبار ملحوظ شود.
۴-درکنار پروفرمای اصلی حداقل دو پروفرما مقایسه‌ای اخذ گردد. (آدرس وب سایت و پست الکترونیک تمامی صادر کنندگان پروفرما در اسناد ارائه شده موجود باشد و کلیه صفحات پروفرما دارای مهر و امضاء اصلی باشد). پروفرماهای مقایسه ای باید با پروفرمای اصلی رابطه هم ارزی کامل داشته باشد. یعنی باید ظرفیت، نوع محصول تولیدی و نوع مواد اولیه مصرفی یکسان باشد. هر نوع اختلاف در بخش‌های دیگر شامل بخش تجهیزات و… باید کاملاً مشخص شود.
۵-در پروفرماهای ارائــه شده مشخصات فنــی کامــل تفـکیکــی کلـیـه تجـهیــــزات Technical Specification ظرفیت اسمی (درصورت امکان ظرفیت عملی)، شرایط پرداخت وجه، جزئیات زمان‌بندی ساخت، حمل، نصب و راه‌اندازی ماشینآلات، تعهدات طرفین همراه با توضیحات کامل (نظیر شرایط و هزینه‌های نصب و راه‌اندازی، نحوه انتقال دانش فنی، وضعیت کیفیت محصـول) و نهایتاً ضمانت‌های لازم (همچون ضمانت ظرفیت و کیفیت محصول تولیدی) « Performance Bank Guarantee » درج گردد.مدت این ضمانت باید حداقل ۱۲ ماه بعد از تولید یا ۱۸ ماه پس از ظهر نویسی اسناد باشد .
۶-حتی الامکان در پروفرما پیش پرداخت در نظر گرفته نشود. در صورت وجود می بایست بر اساس دستورالعمل بانک مرکزی انجام شده باشد. پیش پرداختهائی که قبل از گشایش اعتبار صورت پذیرد مورد قبول بانک نمی باشد.
۷-تایید مجدد LC توسط بانک انجام نمی شود.
