تهیه طرح توجیهی در شرایط اقتصادی پر نوسان

شناخت ویژگیهای بازار، شاخص های مالی و تکنولوژی و دانش فنی، شرایط اجتماعی و عوامل زیست‌محیطی کسب‌وکار پیش از ورود به بازار از اهمیت ویژه ای برخوردار است. در این مقاله با توجه به فاکتورهای اساسی در تدوین طرح توجیهی (امکانسنجی) به ذکر نکاتی پیرامون اهمیت مشاوره سرمایه‌گذاری برای پروژه های جدید و یا توسعه پروژه های موجود می پردازیم.

گذاشتن اولین خشت هر پروژه سرمایه گذاری بر عهده مشاوران سرمایه گذاری است. شناخت وضع موجود کسب و کار همراه با مطالعه وضع مطلوب آتی و برنامه ریزی برای رسیدن به آن مهم‌ترین وظیفه مشاور سرمایه‌گذاری محسوب می‌شود. یک مشاور سرمایه‌گذاری خبره به‌خوبی می‌داند که تنها وجه طرح‌توجیهی خوب توجه به ابعاد مالی طرح نیست. بلکه توجه به ابعاد مختلف بازار و زوایای متعدد فنی نیز از اهمیت زیادی برخوردارند.

امکان پیش بینی در طرح توجیهی

یکی از سوالات رایج از مشاوران سرمایه گذاری اینست که در یک بازار پر نوسان چگونه می توان وضعیت کسب و کار را پیش بینی کرد؟ و چگونه می توان طرح توجیهی را تهیه کرد؟ و حتی اگر طرح توجیهی(Feasibility Study) تدوین شود، این طرح چقدر اعتبار دارد و تا چه حد می‌توان به آن تکیه کرد؟ اگر بخواهیم به این سوالات پاسخ دهیم باید نگاهی به ساختار طرح امکانسنجی( طرح توجیهی ) بیندازیم و بررسی کنیم که کدامیک از این بخش‌ها در شرایط پر نوسان دچار تغییر می‌شوند و این تغییرات تا چه حد است.
یک مطالعه طرح توجیهی از سه بخش اصلی تشکیل شده است، مطالعات بازار، مطالعات فنی و مطالعات مالی. بخشی که در شرایط اقتصادی موجود شاید تغییری نداشته باشد بخش مطالعات فنی است، پروسه تولید، تکنولوژی، استانداردها، زمین مورد نیاز، مکانیابی پروژه و نظایر اینها با نوسان بازار معمولا دچار تغییر عمده ای نمی‌شوند. در بخش‌های مالی و بازار بیشترین تغییرات اتفاق می‌افتد. قیمت نهاده‌های تولید، نظیر ماشین آلات مواد اولیه، در کوتاه مدت بیشترین تغییر را دارند که در میان مدت بر قیمت فروش تاثیر خواهند گذاشت و از طرف دیگر این افزایش قیمت احتمالا بر حجم فروش تاثیر‌گذار خواهد بود و ممکن است به کاهش فروش منجر شود و همه ی این ها احتمالا بر شاخص‌های اقتصادی موثر خواهد بود. از طرف دیگر نوسانات باعث میشوند تا ورودی سیستم مالی هر روز شناور باشند. مثلا اینکه کدام قیمت دلار و در کدام لحظه یا روز باید مبنای محاسبات باشد نیز به یک مسئله تبدیل می‌شود.

اکنون به سوال اول بازمی‌گردیم. در چنین شرایطی تدوین طرح توجیهی(امکانسنجی) چه معنایی دارد؟ و چگونه ممکن است؟ پاسخ این است که در طرح توجیهی در واقع در یک لحظه از پروژه عکس گرفته میشود. به عبارت دیگر اگر پروژه را یک سیستم فرض کنیم که تعدادی ورودی و تعدادی خروجی دارد، کل محاسبات در یک لحظه انجام میشود وسپس این محاسبات به کل دوره مورد محاسبه تعمیم داده میشود. در این روش، مفروض اصلی این است که در صورت تغییرات در محیط پیرامونی سیستم، ورودی‌ و خروجی‌ها ی سیستم تغییر خواهند کرد و این تغییرات از یک منطق واحد پیروی می کند به طوری که کل سیستم و طبیعتاً محاسبات پایدار خواهند ماند.

داده‌های تجربی نیز نشان می‌دهند که این تغییرات در ورودی‌ها و خروجی‌ها نیز با اندکی تاخیر باهم اتفاق می افتند. به عنوان مثال با افزایش قیمت شیر خام بعنوان ماده اولیه کارخانه لبنیات، قیمت محصولات کارخانه نظیر شیرپاستوریزه، ماست، پنیر، خامه و… هم با افزایش روبرو خواهند شد در نتیجه در درازمدت و در طول دوره ثبات، محاسبات و شاخص‌های اقتصادی حاصل در دست خواهند بود. بدین ترتیب می توان استدلال کرد که در یک بازار پر نوسان اگر محاسبات پروژه به درستی انجام شود نتایج حاصل در تمام دوره‌های ثبات و تقریباً در کل پروژه قابل اتکا و قابل استناد خواهد بود.

باتوجه به شرایط کنونی و افزایش و نوسان شاخص های اقتصادی توصیه موکد برای تدوین یک طرح توجیهی دقیق برای موسسات و کارخانجات در حال توسعه میشود تا تولیدکنندگان دید نسبتا عمیق تری از از شرایط کسب و کار خود بدست آورند.

مهندسین مشاور پارس رابین با بیش از ۱۰ سال سابقه مشاوره و تدوین صدها طرح توجیهی برای شرکت‌ها و مؤسسات معتبر دولتی و خصوصی آماده تدوین هر نوع طرح توجیهی اعم از طرح توجیهی خدماتی، طرح توجیهی گردشگری، طرح توجیهی کشاورزی، طرح توجیهی صنعتی و یا انجام تحقیقات بازار است. حضور در مجامع علمی و تخصصی، اخذ گواهینامه‌های معتبر و انجام پروژه‌های متنوع در زمینه‌های مشاوره‌ای و اجرایی نشان‌دهنده شایستگی‌های شرکت پارس رابین است.