طرح تولید کنسانتره میوه و سبزیجات

امروزه عمدهٔ کاربرد کلمهٔ کنسانتره در تغذیهٔ دام و طیور، و سپس در صنایع غذایی استفاده می‌شود. معنی لغوی کنسانتره یعنی متراکم و به هر ماده‌ای که دارایی ترکیبات غنی و متراکم از یک یا چند نوع ماده باشد کنسانتره می‌گویند. بعنوان مثال در کنسانتره طیور غلظت اسیدهای آمینه و ویتامین‌ها و مواد معدنی بالاست کنسانتره (به فرانسوی: Concentrate) شکلی از ماده است که اکثر اجزای اصلی تشکیل‌دهنده یا حلال آن را حذف نموده‌اند. معمولاً با گرفتن آب موجود در یک محلول یا سوسپانسیون، مثلاً گرفتن آب موجود در آبمیوه و تبدیل آن به پودر یا عصاره، کنسانتره تشکیل می‌شود.
در حال حاضر، صنعت تولید عصاره و کنسانتره بر پایه فرآیند حرارتی استوار است. این در حالیست که ترکیبات مؤثر در طعم و مواد آنتی اکسیدانی موجود در عصاره میوه و سبزیجات نسبت به حرارت بسیار حساس بوده و منجر به تغییرات نامطلوبی در آن‌ها می‌گردد. علاوه بر این‌ها واکنش‌های ناخواسته‌ای نظیر کاهش میزان اسیداسکوربیک و تخریب رنگ نیز رخ می‌دهد. امروزه ترکیبی از فرآیندهای غشائی مختلف نظیر اولترافیلتراسیون، میکروفیلتراسیون، اسمز معکوس، تبخیر اسمزی، تقطیر اسمزی، تقطیر غشایی و تبخیر غشائی در صنایع تولید عصاره و کنسانتره مختلف بمنظور شفاف سازی، پایدارسازی، پکتین زدائی، پاستوریزاسیون و یا استریلیزاسیون سرد امکان پذیر گردیده است. از مهمترین ویژگی‌های تکنیک‌های غشایی می‌توان به فعالیت در دمای محیطی، افزایش راندمان، قابلیت تولید محصولات مختلف، مصرف پائین انرژی و کاربرد آسان اشاره نمود. نتایج بررسی‌ها نشان می‌دهد سرمایه گذاری در فرآیندهای غشایی در مقایسه با روشهای حرارتی بمراتب کمتر بوده و از سویی دیگر از سود آوری بیشتری برخوردار است. بر همین اساس همواره بعنوان تکنیکی مؤثر برای جایگزینی روش سنتی مطرح بوده است. اما بکارگیری سیستم غشائی دارای مشکلاتی است و همچنان تحقیقات گسترده‌ای در حال انجام است. از آن جمله می‌توان به گرفتگی فیلترها و کاهش جریان عبوری اشاره نمود. استفاده از غشاءهای جدید، بکارگیری تکنیک‌های مهندسی در طراحی غشاءها و بهینه سازی شرایط فرآیند توانسته تا حد زیادی بر این مشکل فائق آید.

وضعیت بازار طرح تولید کنساتنره

صنعت آبمیوه و کنسانتره ایران را می‌توان صنعتی جوان تلقی کرد که در گروه صنایع تبدیلی کشور قرار می‌گیرد. در شرایطی که تا سال ۱۳۶۵ در این بخش تنها ۳ واحد تولیدی فعالیت می‌کردند، در این سال‌ها شمار واحدهای تولیدی صنعت آبمیوه و کنسانتره ایران افزایش چشمگیری داشته است.
آذربایجان غربی، تهران، البرز، مازندران، آذربایجان شرقی و خراسان رضوی استان‌هایی هستند که بیشترین واحدهای تولید آبمیوه را به خود اختصاص داده‌اند. سال گذشته میزان صادرات آبمیوه و کنسانتره به ۶۰ هزار و ۵۰۰ تن رسیده که این حجم به طور عمده به کشورهای افغانستان، پاکستان، عراق، ترکیه و روسیه صادر شده است. از سوی دیگر در کنار صادرات آبمیوه در سال گذشته ۱۸ هزار تن آبمیوه وارد کشور شده که ارزش آن به ۲۹ میلیون دلار می‌رسد. تایلند، برزیل، اسپانیا، بلژیک و ایرلند عمده کشورهایی هستند که در حوزه آبمیوه و کنسانتره محصولات خود را به ایران صادر کرده‌اند. اما عمده مشکلاتی که درحال‌حاضر در این صنعت وجود دارد و مانع افزایش حجم صادرات می‌شود را می‌توان بالا بودن نرخ تمام شده محصولات ایرانی در قیاس با محصولات مشابه خارجی، افزایش نرخ مواد اولیه و بالارفتن هزینه‌های حمل‌ونقل عنوان کرد. در کنار این موارد کمبود نقدینگی در واحدهای تولیدی و تامین نشدن پایدار مواد اولیه مورد نیاز این صنعت نیز از دیگر چالش‌های پیش روی صنعت آبمیوه و کنسانتره در کشور به شمار می‌رود. به‌تازگی دولت عراق تعرفه واردات انواع آبمیوه به این کشور را در راستای حمایت از تولیدات داخلی از ۳۰ به ۱۳۰ درصد افزایش داده که باتوجه به اینکه عراق یکی از مقصدهای اصلی صادرات کنسانتره و آبمیوه ایرانی‌ها تلقی می‌شود، به طور حتم این امر تاثیر بسزایی در صادرات آبمیوه وکنسانتره کشور ما خواهد داشت.

ظرفیت تولید سالانه

۲۴۰۰۰ تن در سال

میزان سرمایه مورد نیاز جهت تولید

بودجه: بیش از ۸۰ میلیارد تومان
نام محصول: طرح تولید کنسانتره میوه و سبزیجات
ظرفیت تولید: ۲۴۰۰۰ تن در سال
نرخ برابری دلار: ۱۴۰۰۰۰ هزار ریال
زمان برگشت سرمایه گذاری اولیه: ۳ سال
قیمت ماشین آلات تولید طرح تولید کنسانتره میوه و سبزیجات: ۳۱۳۶۰۰ میلیون ریال
نرخ بازده داخلی: ۳۲.۱۱%
سرمایه ثابت: ۴۱۰۲۰۰ میلیون ریال
سرمایه در گردش: ۴۴۵۲۰۰ میلیون ریال
سرمایه کل: ۸۵۵۴۰۰ میلیون ریال