طرح پرورش فیل ماهی

فیل ماهی یا بلوگا، از راسته تاس ‌ماهیان، بزرگ‌ترین ماهی دریای خزر است. زیستگاه اصلی این آب‌زی دریای خزر و دریای سیاه است و گهگاه در دریای آدریاتیک هم دیده شده و هم‌اکنون در فهرست گونه‌های به‌شدت در معرض خطر انقراض قرار دارد. خاویار آن گران‌ترین نوع خاویار است. نمونه‌هایی از آن‌ها با وزنی در حدود ۱۴۰۰ کیلوگرم و سنی بیش از ۱۰۰ سال صید شده‌است. هر دو یا سه سال یکبار تخم ریزی می‌کند و بین ۱۴ و ۱۷ سالگی بالغ می‌شود. طول آن از یک و نیم متر تا بیش از چهار متر است. رکورد صید آن در ایران ۱۲۵۰ کیلوگرم بوده‌است که از آن ۲۳۰ کیلوگرم خاویار طلایی، که گرانترین نوع خاویار است، استحصال شد.

فیل ماهی

بزرگ‌ترین ماهی آب‌های داخلی ایران است که از دیدگاه کیفیت خاویار رتبه اول را به خود اختصاص داده‌است و نمونه‌هایی از آن با وزنی در حدود ۱۴۰۰ کیلوگرم و سنی بیش از ۱۰۰ سال صید شده‌است. هر ۲ یا ۳ سال یک بار تخم ریزی می‌کند و بین ۱۴ و ۱۷ سالگی بالغ می‌شود و به واسطه بهترین خاویار، رتبه گرانترین ماهی و خاویار جهان را داراست. از قامتی معادل یک و نیم متر تا بیش از چهار متر بر خوردار است، رکورد صید آن در ایران ۹۸۰کیلوگرم به همراه ۱۲۰کیلوگرم خاویار بوده‌است. خاویار این نوع ماهی از محبوبیتی عجیب در دنیا داراست که بهترین نوع خاویار جهان محسوب می شود.خاویار این نوع ماهی بسته به سایز آن نام گذاری می شود سایز دانه های آن اگر کوچکتر از ۵/۲ میلیمتر باشد به آن بلوگا گفته می شود و اگر سایز دانه های آن از ۵/۲بزرگتر باشد امپریال یا رویال گفته می شود. عطر و طعم این نوع خاویار باعث شده که طرفداران زیادی در جهان پیدا کند.

ارزش غذایی و اقتصادی فیل ماهی

فیل ماهی از ماهیان بسیار گرانبها و به بیانی دیگر، گرانبهاترین ماهی جهان است. خاویار حاصل از آن گرانترین نوع خاویار به نسبت سایر خاویارها می‌باشد. به نظر برخی واژه خاویار واژه‌ای فارسی و دگرگون‌شدهٔ واژهٔ خاگ‌آور (به معنی تخم‌آور) است. گوشت آن نیز به صورت تازه، یخ زده یا دودی فروخته می‌شود. ۶۳ درصد وزن بدن این ماهی قابل خوردن است. گوشت تازه آن ۶٫۷ درصد و خاویار آن ۲۵٫۹ درصد پروتئین دارد. در آب‌های ایرانی دریای خزر، ۱۲٫۶ درصد وزن بدن این ماهی از خاویار است. ۲۹٫۷ درصد خاویار تولیدی ایران در سال ۱۳۵۱ از فیل ماهی بود که در سال ۱۳۷۳ این مقدار به ۹٫۵ درصد کاهش یافت. مصرف خاویار از ابتلا به بیماری افسردگی و بیماری‌های قلبی عروقی پیشگیری می‌کند، چرا که در خاویار غلظت اسیدهای چرب از نوع امگا ۳ بسیار بالاست. بعلاوه خاویار غنی از ترکیبی به نام “Ctacosand” است که نوعی الکل چرب با زنجیره بلند است و در بدن به اسیدهای چرب تبدیل می‌شود. این اسیدهای چرب به دست آمده در سنتز میلین (پوشش سلول عصبی) نقش بسزایی ایفا می‌کند. به همین دلیل مصرف خاویار در سلامت سلول‌های عصبی بسیار مؤثر است. در کشورهایی که ماهی و خاویار در عادات غذایی مردم جایگاه ویژه‌ای دارد، میزان ابتلا به افسردگی بسیار کمتر از دیگر کشورهاست. وجود اسیدهای چرب «امگا۳» درخاویار مانع از افزایش کلسترول خون و به دنبال آن باعث پیشگیری از ابتلا به بیماری‌های قلبی عروقی می‌شود. بعلاوه مصرف خاویار در پیشگیری از ابتلا به بیماری‌های آرتریت رومائید (التهاب مفاصل)، بیماری‌های دستگاه گوارش و بعضی از انواع سرطان بسیار مؤثر است. خاویار از نظر عنصر آهن نیز غنی است و به همین دلیل آن در افراد مبتلا به کم خونی ناشی از فقر آهن نیز توصیه می‌شود. خاویار ماده غذایی ارزشمندی است که طبخ نداردو باید به صورت سرد مصرف شود.

صید فیل ماهی

بیشترین صید فیل ماهی در ایران به صیدگاه بندر ترکمن در استان گلستان مربوط می‌شود. صید آن‌ها تا قبل از ممنوعیت حوالی سال ۲۰۰۰ در رودخانه‌های روسیه، به وسیلهٔ تورهای ثابت کنار رودخانه و بیچ ساین انجام می‌شده‌است. در سال‌های گذشته ایران بیشترین سهم را در صید تجاری و صادرات ماهیان خاویاری از جمله فیل ماهی در بین کشورهای حوزه خزر داشته‌است. براساس توافق صورت گرفته بین روسای جمهوری کشورهای خزر مقرر شد به منظور بازسازی و حفظ ذخایر، صیدتجاری ماهیان خاویاری به مدت پنج سال در دریای خزر متوقف شود که ایران نیز تاکنون به تعهدات خود در این زمینه پایبند بوده‌است. براساس آمار، مجموع صید و برداشت مجاز ماهیان خاویاری پنج کشور حوزه دریای خزر ۹۸۹ تن ماهی خاویاری نر و ماده و حدود ۸۶ تن سهمیه صادرات خاویار از کل دریای خزر بوده‌است.

فرآیند تولید فیل ماهی

مزایای پرورش فیل ماهی

– قیمت بالای خاویار
– قیمت مناسب برای گوشت
– پرورش راحت
– سرعت رشد بالا
– ضریب تبدیل مناسب
– فروش راحت ماهی و بچه فیل ماهی
– مقاومت خوب نسبت به شرایط مختلف در هنگام پرورش
– میزان بالاتر تولید خاویار نسبت به سایر ماهی های خاویاری
– تولید ارزشمندترین خاویار ایران از فیل ماهی _ خاویار بلوگا

شرایط صادرات فیل ماهی

به منظور صادرات فیل ماهی گوشتی، بهترین راه تهیه آن به صورت سر و دم زده و شکم خالی است. زیرا خریداران خارجی بیشتر به این نوع ماهی توجه داشته و برای تهیه آن اقدام می کنند. معمولا فیل ماهی صادراتی از وزن ۴ کیلوگرم انتخاب می شود. بخصوص اوزان بالای ۱۲ الی ۲۰ کیلوگرم شرایط بهتری داشته و می توان شاهد کیفیت بالا در آنها بود. لذا صادرات آنها به کشورهای مختلف راحت تر است.

بزرگترین بازار ماهی جهان در توکیو

این بازار بیش از ۴۰۰ نوع غذای دریایی مختلف از جلبک های دریایی ارزان تا خاویار بسیار گران قیمت، از ساردین های کوچک تا ماهی تن ۳۰۰ کیلویی و حتی گونه هایی از نهنگ دارد. هر سال حدود ۷۰۰۰۰۰ تن غذای دریایی به ارزش ۵.۹ میلیارد دلار آمریکا در این بازار فروخته می شود. اواخر امسال این بازار به مقصد جدیدی در خلیج توکیو نقل مکان خواهد کرد و قرار است یک جاده از این منطقه توکیو به مناسبت آماده سازی برای المپیک ۲۰۲۰ عبور کند.

بررسی بازار فیل ماهی

وضعیت بازار نشان می دهد ماهیان دریایی جنوب و شمال کشور صدرنشین افزایش قیمت ها در بازار مصرف هستند اما نرخ ماهیان پرورشی نیز دست کمی از این افزایش ها ندارد و حداقل ۲ برابر شده است. براساس آمارها، سالانه نزدیک به یک میلیون تن انواع محصولات دریایی و پرورشی در کشور تولید و به بازارهای داخلی و خارجی عرضه می شود؛ اما با وجود تولید خوب، سرانه مصرف در ایران به دلیل بالا بودن قیمت این محصولات، کمتر از نصف سرانه مصرف جهان است.