طرح کشت و پرورش بادام زمینی

بادام زمینی گیاهی از تیره بقولات یا لگومینوز است و حدود سه الی ۶٫۵ ماه کشت آن زمین را اشغال می کند. این گیاه دارای یک ساقه مرکزی کرکدار است که دارای انشعابات جانبی فراوانی است. طول ساقه آن بین ۳۰ تا ۸۰ سانتی متر است و ساقه های جانبی حول ساقه اصلی منشعب می شود. بادام زمینی دارای ریشه مستقیم و اولیه است که تا عمق ۵۰ تا ۱۰۰ سانتی متر در خاک فرو می رود. سپس ریشه های جانبی آن شروع به رشد می کند. برگ ها در بادام زمینی پنجه ای و شامل دو برگچه پوشیده از کرک است. گاهی اوقات برگچه پنجمی در انتهای یک دمبرگ طویل دیده می شود. گل ها به رنگ زرد و کوچک بوده و به صورت منفرد و یا دستجات دو الی چهارتایی در زاویه داخلی برگ ها وجود دارد.
گل دهی حدود یک الی ۱٫۵ ماه پس از سبز شدن آغاز شده و تا دو الی سه ماه ادامه می یابد. تعداد گل های تولیدی زیاد اما کمتر از ۱۵ الی ۲۰ درصد آن به صورت غلاف و نیام رشد می کند. ریزش گل ها در آغاز زیاد است و حدود یک سوم نیام ها نیز از بین می رود.
بادام زمینی احتمالاً بومی منطقه ای در آمریکای جنوبی واقع در حد فاصل بین آرژانتین و بولیوی (Gran Chaco)است. گزارش ها حاکی است که قدیمی ترین نواحی کشت بادام زمینی به جوامع بومی پرو است که در ۲ تا هزار سال قبل از میلاد و قبل از کشف آمریکا درآنجا ساکن بودند. ظاهراً در قرن شانزدهم میلادی به وسیله پرتغالی ها از برزیل به آفریقای غربی و یا از طریق ساحل غربی آمریکا به آسیا، آفریقا راه یافت. امروزه می توان آفریقا را مرکز اساسی تنوع بادام زمینی دانست. این دانه روغنی طوری در قاره آفریقا جا افتاده که بسیاری ازآفریقایی ها باور ندارند که بادام زمینی یک محصول وارداتی است. هند، چین،ایالات متحده آمریکا، سنگال، نیجریه اندونزی مهم ترین تولید کنندگان بادام زمینی در جهان به شمار می روند. از کل دانه های روغنی تولید شده درهندوستان ۴۵ درصد مربوط به بادام زمینی است. فرانسه بزرگترین وارد کننده روغن بادام زمینی است که سالانه حدود دو میلیون تن روغن خریداری می کند.
بادام زمینی گیاهی اس گرما دوست که به هوای گرم و آفتاب فراوان و یک فصل رشد بدون یخبندان ۲۰۰ روزه محتاج است . بادام زمینی نیاز فراوان به آب دارد و بخصوص از هنگام گرده افشانی تا دو هفته قبل از رسیدگی به کمبود رطوبت خاک حساس می گردد . بادام زمینی از نظر حاصلخیزی خاک بسیار کم توقع است و در خاکهای شنی فقیر با ماده آلی کم عملکردی کاملاً اقتصادی تولید می کند .
ارقام مختلف بادام زمینی به سه دسته تقسیم می شوند که عبارتند از:
۱-بوته ای یا ایستا
۲-خزنده
۳-بوته های خرنده
بادام زمینی احتمالاً بومی منطقه ای در آمریکای جنوبی واقع در حد فاصل بین آرژانتین و بولیوی (Gran Chaco)است. گزارش ها حاکی است که قدیمی ترین نواحی کشت بادام زمینی به جوامع بومی پرو است که در ۲ تا ۳ هزار سال قبل از میلاد و قبل از کشف آمریکا در آنجا ساکن بودند. ظاهراً در قرن شانزدهم میلادی به وسیله پرتغالی ها از برزیل به آفریقای غربی و یا از طریق ساحل غربی آمریکا به آسیا، آفریقا راه یافت. امروزه می توان آفریقا را مرکز اساسی تنوع بادام زمینی دانست. این دانه روغنی طوری در قاره آفریقا جا افتاده که بسیاری از آفریقایی ها باور ندارند که بادام زمینی یک محصول وارداتی است. هند، چین، ایالات متحده آمریکا، سنگال، نیجریه و اندونزی مهم ترین تولید کنندگان بادام زمینی در جهان به شمار می روند. از کل دانه های روغنی تولید شده در هندوستان ۴۵ درصد مربوط به بادام زمینی است. فرانسه بزرگترین وارد کننده روغن بادام زمینی است که سالانه حدود دو میلیون تن روغن خریداری می کند.
هر ۱۰۰ گرم بادام زمینی دارای موارد زیر است:
۵۶۷ کالری
۴۹ گرم چربی
۷۰۵ میلی‌گرم پتاسیم
۱۶ گرم کربوهیدرات
۲۶ گرم پروتئین

انواع بادام زمینی

چهار گونه از بادامهای زمینی محبوبیت بیشتری دارند: اسپانیایی ، رونده ، ویرجینیا و والسینا. علاوه بر اینها انواع قرمز و سفید تنسی هم وجود دارند. گونه‌های خاصی از آنها را به سبب تفاوتهای طعم ، مقدار روغن ، اندازه و شکل کاربردهای خاصی دارند. در بسیاری از موارد مصرف ، انواع مختلف آنها قابل معارضه می‌باشند بیشتر بادامهای زمینی که با پوسته داد و ستد شده‌اند از نوع ویرجینیا و برخی از گونه‌های والنسیا هستند.این گونه‌ها به علت اندازه درشت و ظاهر جذاب پوسته آنها انتخاب شده‌اند. از بادام زمینی اسپانیایی بیشتر در شیرینیهای بادام زمینی ، مغزهای شور و خمیر بادام زمینی استفاده می‌شود و بیشتر انواع رونده آن در تهیه خمیر بادام زمینی کاربرد دارند. گونه‌های مختلف این میوه بر حسب نوع رشد شاخه‌ها و طول آنها متمایز می‌شوند و برای هر نوع از بادام زمینی گونه‌های بسیار زیادی وجود دارد.

آب و هوای مناسب برای کشت بادام زمینی

ﺑــﺎدام زﻣﻴﻨــﻲ بوﺗــﻪ ای، ﻛﻮﺗــﺎه و ﻳﻜﺴــﺎﻟﻪ از ﺧــﺎﻧﻮاده ﻧﺨﻮدﻳــﺎن است اگر در نواحی بدون یخبندان کاشته شود می‌تواند چندساله باشد. اﻳﻦ ﮔﻴﺎه ﻣﺨﺼﻮص ﻣﻨـﺎﻃﻖ ﮔﺮﻣﺴـﻴﺮ و ﻧﻴﻤـﻪﮔﺮﻣﺴـﻴﺮ اﺳـﺖ. ﮔﻞ اﻳﻦ ﮔﻴﺎه ﻗﺒﻞ از ﻣﻴﻮه دادن ﺑﻪ ﺳﻤﺖ زﻣﻴﻦ ﺧﻢ میﺷـﻮد و داﻧـﻪ ﻫـﺎی ﺟﻮان را در زﻣﻴﻦ دﻓﻦ ﻣﻲﻛﻨﺪ ﺑﻪ ﻫﻤﻴﻦ دﻟﻴﻞ ﺑﻪ اﻳﻦﮔﻴﺎه ﺑﺎدام زﻣﻴﻨـﻲ می‌گویند. ارﻗﺎم ﺑﺎدام زﻣﻴﻨﻲ ﺑﻴﺸﺘﺮ در ﻣﻨﺎﻃﻖﮔﺮﻣﺴﻴﺮی و ﻧﻮاﺣﻲ ﻣﻌﺘﺪل دﻧﻴﺎ پراکنده شده‌اند.
اﻳﻦ ﮔﻴﺎه ﻣﺨﺘﺺ ﻣﻨﺎﻃﻖ ﮔﺮﻣﺴﻴﺮ اﺳﺖ. در ﻣﻨﺎﻃﻖ ﻣﻌﺘـﺪل و ﺧﻨـﻚ ﻋﻼوه ﺑﺮ اﺳﺘﻔﺎده از ارﻗﺎم زودرس، ﺗﺎرﻳﺦ ﻛﺎﺷﺖ ﻧﻴﺰ ﻃﻮری ﺗﻨﻈﻴﻢ ﻣﻲﺷﻮد ﻛﻪ ﺑﻪ ﻫﻨﮕﺎم ﺑﺮداﺷﺖ ﺑﺎ ﺑﺎران‌های زودرس اواﻳﻞ ﻓﺼﻞ ﭘﺎﻳﻴﺰ همزمان نشود. ﻃﻮل روز اﺛﺮ ﭼﻨـﺪانی ﺑـﺮ ﺑﺎدام زﻣﻴﻨﻲ ﻧﺪارد ولی ﺑﻪ ﻧﻮر آﻓﺘـﺎب نیاز ﻓﺮاوان دارد و در دﻣﺎی ﺑﺎﻻ رﺷﺪ آن ﻣﻄﻠﻮب اﺳﺖ.
خاک این گیاه باید حاوی مواد مغذی باشد به همین دلیل باید به کود دهی آن توجه داشته باشید ترکیب مناسب کودی برای رشد این گیاه علوفه فسفر، ازت، پتاسیم و اکسید کلسیم است که موجب غنی تر شدن بستر خاک می شود.
زهکشی برای این نوع گیاه بسیار دارای اهمیت است و به همین دلیل از خاک ماسه ای برای آن استفاده می شود تا با کاشت بادام زمینی فضای کافی برای عبور آب و هوا در گیاه و ریشه آن وجود داشته باشد. زمانی که خاک این گیاه به طور کامل خشک شد باید آبیاری را مجدد انجام دهید و به دلیل وجود خاک ماسه ای این خاک خیلی زود خشک می شود و باید توجه کنید که به سرعت به گیاه آب ندهید.
گیاه بادام زمینی بسیار گرما دوست است و به آب و هوای گرم نیاز دارد. بهترین دما برای کاشت بادام زمینی ۲۲ تا ۲۵ درجه سانتی گراد است و گیاه تا دمای ۳۵ درجه را نیز تحمل میکند. همچنین لازم به ذکر است حداقل درجه حرارت خاک برای جوانه زدن بادام زمینی حدود ۱۰درجه سانتی گراد است.
در نگهداری و مراقبت از این گیاه باید توجه داشته باشید که علف های هرز باید از بین بروند و در صورت مشاهده آفات و مریضی ها باید از سموم مناسب برای گیاه استفاده نمایید.از آفات و امراض بادام زمینی می توان به کرم غوزه پنبه، پروانه کارادرینا، کرم مفتولی ریشه، زنجیره باقلا و بیماری لکه برگی بادام زمینی که به وسیله قارچی به نام سرکوسپورا ایجاد می شود، بیماری فوزادریوم، پوسیدگی پایه تخمدان وساقه اشاره کرد.

سازگاری بادام زمینی

بادام زمینی گیاهی اس گرما دوست که به هوای گرم و آفتاب فراوان و یک فصل رشد بدون یخبندان ۲۰۰ روزه محتاج است . بادام زمینی نیاز فراوان به آب دارد و بخصوص از هنگام گرده افشانی تا دو هفته قبل از رسیدگی به کمبود رطوبت خاک حساس می گردد . بادام زمینی از نظر حاصلخیزی خاک بسیار کم توقع است و در خاکهای شنی فقیر با ماده آلی کم عملکردی کاملاً اقتصادی تولید می کند .

تناوب زراعی

در انتخاب تناوب زراعی بادام زمینی می بایستی به نکات زیر توجه داشت : ۱) بادام زمینی ممکن است در خاکهای فقیری کاشته شود که برای سایر محصولات مناسب نباشد . ۲) بادام زمینی مقدار زایدی از مواد غذایی خاک را می گیرد . زیرا بقایای گیاهی نیز از زمین خارج می گردد . بادام زمینی در بعضی از بیماریهای خاکزی مانند بوته میری باکتریایی با گیاهان تیره گوجه فرنگی مشترک است . مثالهایی از تناوب های بادام زمینی عبارتند از :‌ بادام زمینی ـ ذرت خوشه ای ـ پنبه ـ آیش بادام زمینی ـ ( کود سبز ) ، پنبه ـ ذرت خوشه ای کود شیمیایی:بطور کلی هر یک تن بادام زمینی ( نیام کامل ) با ۵/۱ تا ۲ تن علوفه همراه آن حدود ۶۰ تا ۷۵ کیلوگرم ازت ، ۱۰ تا ۱۵ کیلوگرم اکسید فسفر ، ۴۰۰ تا ۵۰ کیلوگرم اکسید پتاسیم و ۴۰ تا ۵۰ کیلوگرم اکسید کلسیم از خاک خارج می کند چنانچه کود شیمیایی زیادی برای محصول قبل مصرف شده باشد به اضافه کردن کود به زمین بادام زمینی نیازی نیست . تاریخ کاشت:حداقل درجه حرارت خاک برای جوانه زدن بادام زمینی حدود ۱۰درجه سانتی گراد است .

خاک مناسب

ﭘﻴﺶ از ﻛﺸﺖ ﺑـﺎدام زﻣﻴﻨـﻲ، آﻣـﺎده ﻧﻤﻮدن زﻣﻴﻦ ﺑﺴﻴﺎر ﺿﺮوری ﻣـﻲ ﺑﺎﺷـﺪ و ﺑﺮای ﻛﺸﺖ از داﻧﻪﻫﺎی ﭘﻮﺳﺖﻛﻨﺪه استفاده می‌کنند.ﻛﺸـﺖ ﺑـﺎدام زﻣﻴﻨـﻲ ﺑﺼـﻮرت ردﻳﻔﻲ اﺳﺖ. در pH حدود ۷.۵ تا ۸.۵ هم عملکرد خوبی دارد و در خاک‌های اسیدی با کمبود کلسیم مواجه می‌شود. به خاک غنی و سبک نیاز دارد. ﺗﻮﺳﻌﻪ آﺑﻴﺎری ﻗﻄﺮه ای در ﻛﺸﺖ ﺑﺎدام زﻣﻴﻨﻲ ﺑﺎﻋﺚ ﺷﺪه اﺳﺖ ﻛﻪ ﺗﻮﻟﻴﺪ ﺑﺎدام زﻣﻴﻨـﻲ از ۵ تن به ۸ ﺗﻦ در ﻫﻜﺘﺎر ﺑﺮﺳﺪ.

کود

برای تولید ۱۵۰۰ کیلوگرم محصول در هکتار به ۱۰۰ کیلوگرم ازت، ۱۸ کیلوگرم فسفر خالص، ۷۵ کیلوگرم پتاسیم و ۶۵ کیلوگرم کلسیم نیاز دارد.

کنترل علفهای هرز

میتوان از علف کشهایی مانند امولسیون ۴۳ درصد آلاکلر(لاسو)به میزان ۴تا۵ لیتر یا امولسیون ۴۸ درصد یفلورالین به میزان ۱/۲ تا ۱/۸ لیتر در هکتار بصورت قبل از کاشت استفاده بعمل آورد . این علف کشها محصول را ۲تا ۳ ماه بعد از مصرف در برابر اکثر علفهای هرز محافظت میکند.

آفات و امراض

بعضی از آفات عمومی مثل زنجره باقلا ، کرم غوزه پنبه و پروانه کارادینا به بادام زمینی نیز خسارت وارد می سازد . بیماری لکه برگی بادام زمینی عامل بیماری قارچی است بنام Cercospora personata که روی بقایای گیاهی آلوده زمستان گذرانی نموده و اسپور آن توسط باد منتشر می گردد . پوسیدگی پایه تخمدان ، ریزش برگها و نیامها و یا کوچک ماندن نیامها از نتایج این بیماری می باشد . کنترل بیماری با استفاده از ارقام مقاوم ، تناوب حداقل سه ساله ، تقویت محصول و بالاخره استفاده از سموم قارچ کش مانند زینب و مانب امکان پذیر است .

زمان و روش کشت بادام زمینی و میزان بذر

زمان کشت بسته به رقم و شرایط آب و هوایی و وﺿﻌﻴﺖ ﺧﺎک ﻓﺮق می‌کند .در اراﺿﻲ ﭘﺴﺖ، دﻳﺮﺗﺮ و در اراﺿﻲ ﺑﻠﻨﺪﺗﺮ زﻣﺎن ﻛﺎﺷـﺖ زودﺗﺮ ﻣﻲﺑﺎﺷﺪ. ﺑﺎدام زﻣﻴﻨﻲ در ﻛﻠﻴﻪ ﻧﻮاﺣﻲ اﻗﻠﻴﻤﻲ اﻳﺮان ﺑﻪ ﺻﻮرت ﺑﻬﺎره ﻛﺸـﺖ ﻣـﻲﺷﻮد. ﺣﺪاﻗﻞ دﻣﺎی ﺧﺎک ﺑـﺮای ﺟﻮاﻧـﻪزنی ۱۰ درجه سانتی‌گراد است. ﺑﺮای ﭘﻴﺸﮕﻴﺮی از ﺑﻴﻤﺎریﻫﺎی ﻗﺎرﭼﻲ ﻣﻌﻤﻮﻻً ﺑﺬر ﺑﺎ ﻳﻜﻲ از ﺳـﻤﻮم ﻗـﺎرچﻛـﺶ ﻧﻈﻴﺮ ﺳﺮزان ﺗﻴﺮام،ﻛﺎﭘﺘﺎن ﺿﺪ ﻋﻔﻮﻧﻲ می‌شود. میزان بذر بدون پوست در یک هکتار ۶۰ تا ۱۰۰ کیلوگرم و مقدار بذر با پوست مقدار ۹۰ تا ۱۵۰ کیلوگرم با فاصله بین ردیف ۴۰ تا ۵۵ سانتی‌متر و بین بوته ۱۰ تا ۲۰ سانتی‌متر از هم می‌باشد.

عوارض و مضرات بادام زمینی

بادام زمینی می تواند باعث ایجاد آلرژی و حساسیت شدید در افراد شود، بد نیست بدانید که بادام زمینی یکی از ۸ ماده ی غذایی آلرژی زا محسوب می شود که حساسیت به آن حتی می تواند باعث مرگ شود. حساسیت برخی افراد به قدری شدید است که حتی بو کردن بادام زمینی هم می تواند باعث مرگ شود.علائم آلرژی به بادام زمینی شامل تورم لب ها و زبان، قرمزی پوست، احساس خفگی، حالت تهوع، مشکل تنفس و شوک آنافیلاکسی می باشد.
بادام زمینی گاهی اوقات می تواند با آفلاتوکسین که یک ماده سمی خطرناک است، آلوده شده باشد و باعث مسمومیت با آفلاتوکسین شود، علائم مسمومیت با آفلاتوکسین از دست دادن اشتها، زردی و مشکلات کبدی و در نهایت سرطان کبد می باشد.
بادام زمینی یکی از مواد غذایی گواتروژن محسوب می شود و می تواند باعث اختلال در عملکرد تیروئید و تشدید گواتر شود.بادام زمینی شامل حاوی اسید فیتیک نیز هست که جذب آهن، روی و کلسیم را مختل می‌کند.

صادرات بادام زمینی

صادرات بادام زمینی از بخش‌های پر رونق بازار تجارت خشکبار ایران می باشد به طور کلی کشور ما در حوزه تولید خشکبار جایگاه بسیار خوبی دارد . بادام زمینی صادراتی از بهترین گونه ها انتخاب و در بسته‌بندی مناسب آماده می‌شود مهمترین کشورهای خریدار آرد بادام زمینی ایران عبارتند از:
ارمنستان
روسیه
جمهوری آذربایجان
اوکراین
ترکمنستان
کویت
و البته بخشی از بادام‌ زمینی تولید شده در ایران به کشورهای اروپایی نیز صادر می گردد.
صادرات بالای بادام زمینی
نشان دهنده کیفیت محصول ایرانی و همچنین خواص بی‌نظیر این ماده خوراکی است بادام زمینی حاوی مواد مغذی زیر می باشد اسید فولیک،، منیزیوم، ویتامین E، بادام زمینی، ارزش غذایی بالایی داشته و به عنوان میان وعده یا تنقلات در سراسر جهان مصرف میشود.

فروش عمده بادام زمینی در ایران و جهان

در مجموع ۲۹ میلیون تن بادام زمینی در جهت تولید میشود رتبه های اول و دوم تولید بادام به چین و هند تعلق دارد و آمریکا سومین تولیدکننده بزرگ در جهان است. هر آمریکایی در سال ۷.۲ کیلو گرم بادام زمینی در انواع مختلف مصرف می کند میزان صادرات بادام زمینی ۲۵.۱ میلیون تن است آمریکا با صادرات سالانه ۲۰۰ و ۲۵۰ هزار تن در رتبه اول است ایران در زمینه صادرات بادام زمینی مقام ۶۲ را دارد نکته جالب این است که صادرات بادام در سطح جهان نسبت به میزان تولید بادام زمینی بسیار کمتر است. علت آن این است که بیشتر تولیدات محصولات بادام زمینی در کشورهای تولید کننده مصرف داخلی جهت تولید کالاهای با ارزش افزوده بسیار بالاتر جهت صادرات می شود.

خلاصه بررسی فنی، مالی و بازار طرح کشت و پرورش بادام زمینی

ظرفیت تولید سالیانه : ۴۰ تن
نرخ برابری دلار : ۲۵۰۰۰ تومان
سطح زیر کشت : ۵ هکتار
تعداد نیروی انسانی مورد نیاز : ۱ نفر
میزان سرمایه گذاری ثابت : ۲۵۰ میلیون تومان
نرخ بازده داخلی : ۷۰ درصد

درصورت تمایل به این مطلب امتیاز دهید: